به گزارش ایسنا، مرتضی‌هادی جابری مقدم، عضو هیات علمی دانشگاه تهران امروز در نشست تاملی بر رویکردهای بازسازی پساجنگ که در پژوهشکده سوانح طبیعی برگزار شد، با اشاره به اینکه ما به‌عنوان کارشناسان باید فاصله‌های سفید میان خطوط سیاه تصمیمات را بخوانیم، گفت: بسیاری از تصمیمات به‌ظاهر برای خدمت به مردم گرفته می‌شود، اما در عمل منجر به تقلیل مسائل بزرگ به اختلافات جزئی میان نهادها می‌شود؛ این انحرافی خطرناک است.
وی با تأکید بر اینکه نباید موضوعات مهم به دعواهای بخشی و نهادی تبدیل شوند، تصریح کرد: وقتی مسئله‌ای ملی و کلان است، نباید آن را به منازعه میان بنیاد، شهرداری یا استانداری تقلیل دهیم. انحرافی،تقلیل گرایانه و بیحاصل است.
طرحی که کل نظام برنامه‌ریزی شهری را دور زد
این استاد دانشگاه با اشاره به نامه‌ای که چند روز پیش از سوی شورای شهرداران مناطق تهران ارسال شده، اظهار کرد: در این نامه با استناد به "شرایط خاص" و "لزوم ارتقاء کیفیت خدمات‌رسانی"، دستوراتی صادر شده که عملاً کل طرح جامع و تفصیلی تهران را بی‌اثر می‌کند. به‌راحتی و بدون هماهنگی با مراجع قانونی، طرح‌های مصوب کنار گذاشته شده‌اند.
وی ادامه داد: چنین تصمیماتی نه تنها با اصول قانونی مغایرت دارند، بلکه عملاً مدیریت شهری را از مسیر شفاف و قابل پیگیری دور می‌کنند. اینکه در دوره‌ای از شهرداری، بدون توجه به ضوابط طرح جامع، مجوزهای متعدد بلندمرتبه‌سازی صادر شده، بدون آن‌که حتی به ایمنی سازه‌ها یا احداث پناهگاه اشاره‌ای شود، نشانه‌ای از همان بی‌توجهی به اصول کارشناسی است.
تصمیم‌هایی که نه قانون دارد، نه کارشناسی
این عضو هیئت علمی دانشگاه تهران افزود: ما با نهادی مواجهیم که نه به قانون توجه دارد، نه به کارشناسی و نه حتی به دستورالعمل‌های رسمی خود.
وی با اشاره به سابقه تاریخی بازسازی شهری در ایران و جهان گفت: تجربه بازسازی پس از جنگ جهانی دوم در برخی شهرهای اروپایی هنوز هم قابل استفاده است. در آنجا هم دولت‌ها پول نداشتند، اما اجازه ندادند اصول حرفه‌ای و اعتماد عمومی قربانی تصمیمات شتاب‌زده شود.
جابری مقدم با لحنی انتقادی افزود: اینکه دولتی مدعی است امکان ساخت ۳۰۰ واحد مسکونی را ندارد، یا دروغ است یا نشانه ناتوانی مطلق سیستم اجرایی.
جابری مقدم در پایان با اشاره به مسئولیت بدنه کارشناسی کشور خاطرنشان کرد: کارشناسان نباید در برابر این تحریف‌ها و اشتباهات سهمگین و بدعتها سکوت کنند. ما در شهری زندگی می‌کنیم که با یک بارش، خیابان‌ها قفل می‌شود، با یک گودبرداری، ساختمان‌ها فرو می‌ریزند. چطور می‌خواهید با چنین مدیریت ناپایداری، بازسازی یا توسعه پایدار را عملیاتی کنید؟
عضو هیئت علمی دانشگاه تهران، با انتقاد از حذف متخصصان از فرآیند تصمیم‌گیری در حوزه مدیریت شهری اظهار کرد: اینکه تصور شود می‌توان بدون تکیه بر تخصص، تجربه و دانش شهرسازی، فرآیند بازسازی شهر را پیش برد، خطرناک و غیرمنطقی است. نمی‌شود صرفاً با نشستن روی یک صندلی و صدور فرمان، یک شهر را از نو ساخت.
وی با اشاره به انبوه تجربه‌های شکست‌خورده در ایران و جهان افزود: ما بارها این مسیر را رفته‌ایم. اینکه بیایند تحت عنوان توسعه‌گر پیمانکار و سرمایه گزار چند نفر را دور هم جمع کنند و بگویند با هم شریک شوید، واحدها را بسازید، بعد با یک توافق همه‌چیز حل می‌شود، نه جدید است و نه مؤثر. در واقع، ما نه تنها هیچ تجربه موفقی از این مدل نداریم، بلکه شکست‌های متعددی هم تجربه کرده‌ایم.
تصمیم‌سازی در خلأ و بی‌پاسخ به جامعه کارشناسی
این استاد دانشگاه ادامه داد: باید از تصمیم‌گیران پرسید که اساساً چرا این تصمیم را در فاصله چند ساعت گرفتید؟ بر چه مبنایی؟ چه داده‌ای داشتید؟ حداقل به جامعه کارشناسی اعلام کنید. بیایید در دانشگاه، به صورت علنی توضیح بدهید که چرا این تصمیم اتخاذ شده است.
دانش ، تجارب و تخصص برنامه ریزی را نباید کنار گذاشت
جابری مقدم با انتقاد از بی‌توجهی به تخصص‌های مختلف در حوزه مدیریت شهری گفت: شهرسازی مثل پزشکی است؛ همان‌طور که ما برای درمان به پزشک متخصص مراجعه می‌کنیم، در حوزه شهر هم باید به متخصص شهرسازی اعتماد کنیم. اگر شهرسازان نمی‌توانستند کاری بکنند، امروز وضعیت تهران این نبود. باید اعتراف کنیم که وقتی تخصص را کنار می‌گذاریم، نتایج فاجعه‌بار می‌شود.
نسخه شهرداری تهران، بازگشت به عقب است
وی با بیان اینکه نسخه‌ای که شهرداری تهران برای بازسازی ارائه کرده، ما را به تنظیمات کارخانه برمی‌گرداند، تأکید کرد: نه تنها هیچ‌یک از تجارب جهانی و حتی داخلی در آن لحاظ نشده، بلکه نگاهی سطحی و ساده‌انگارانه به مسئله بازسازی دارد. کجای این برنامه به اندکی از تجارب گذشته توجه کرده اند؟ آن هم در دوره ای که بنابود حرف نخست در تصمیم گیریها نظرات کارشناسی باشد
بازسازی بدون عبرت از گذشته، فاجعه‌آفرین است
جابری مقدم تصریح کرد: اگر قرار است طرح جدیدی بیاورید، حداقل بگویید ایرادهای قبلی را شناسایی کرده‌اید. نسخه‌ای که امروز ارائه شده، هیچ‌کدام از مصیبت‌های گذشته را حل نمی‌کند. نه از تجربه بازسازی پس از جنگ بهره برده، نه از نمونه‌های بین‌المللی. این نسخه، حاصل تفکری است که گمان می‌کند تاریخ با آمدن او آغاز و با رفتنش پایان می‌یابد.
شفاف‌سازی درباره املاک آسیب‌دیده ضروری است
وی در پایان خطاب به رسانه‌ها گفت: همین حالا که ما اینجا نشسته‌ایم، جلسه‌ای با عنوان "بررسی ویژه املاک آسیب‌دیده در جنگ" در کمیسیون ماده ۵ شهرداری شهر تهران در حال برگزاری است. اگر کسی بتواند آدرس دقیق این املاک را استخراج کند، روشن می‌شود که چه چیزی در پس این تصمیمات پنهان شده است.
انتهای پیام
نظرات