شهرستان گناباد، با داشتن ۱۳ روستای کاملاً بی‌آب، به وضوح نشان دهنده این معضل است و بر اساس صحبت‌های فرماندار و برخی اعضاء شورا و بخشدار به نظر می‌رسد راه‌حل‌های ارائه شده، نتوانسته‌اند به سرعت و به طور مؤثر، این معضل را حل کنند و در این وضعیت، بسیاری از روستاها ناچار به استفاده از آب کشاورزی و حتی آب شور شده‌اند که نه تنها به سلامت مردم آسیب می‌زند، بلکه موجب افزایش مهاجرت و تخلیه روستاها نیز می‌شود.
۱۳ روستای شهرستان هیچ آبی ندارند
بحران آب در شهرستان گناباد به یکی از چالش‌های جدی و روزافزون تبدیل شده است؛ این مشکل نه تنها بر زندگی روزمره مردم تأثیر گذاشته، بلکه به عنوان یک دغدغه اساسی برای مسئولان محلی نیز مطرح شده است.
محمد زارعی فرماندار گناباد در گفت و گو با ایسنا با اشاره به اینکه بسیاری از روستاهای شهرستان گناباد با مشکل بی‌آبی و کم‌آبی مواجه‌اند، گفت: قبل از شروع دهه اول محرم جلساتی را با رئیس آب و فاضلاب شهرستان برگزار و تمامی دستگاه‌های اجرایی برای برطرف کردن مشکلات آب شرب پای‌کار آمدند.
وی با بیان اینکه در همین راستا از توان شهرداری‌هایی که تانکر داشتند استفاده شد، افزود: در این ایام برای رفع مشکلات و تأمین آب تانکرهای شهرداری‌ها یک سوم روز در اختیار آبفای شهرستان قرار گرفت.
فرماندار گناباد مشکلات آب شهرستان را با اعتبارات موجود قابل حل ندانست و تصریح کرد: با این میزان اعتباری که داریم روز به روز مشکلات حوزه آب شرب شهرستان افزایش پیدا می‌کند.
وی خاطرنشان کرد: در حال حاضر حدود ۱۲ تا ۱۳ روستا هیچ آبی ندارند و با تانکر آبرسانی می‌شود؛ ضمن اینکه با همین روندی که اکنون با آن مواجه هستیم ۵۰ درصد روستاهای شهرستان باید با تانکر آبرسانی شود.
زارعی افزود: گرچه مدیر آب و فاضلاب خراسان رضوی پیگیر مشکلات شهرستان گناباد هستند اما متأسفانه مدیر آبفای شهرستان به دلیل اینکه می‌خواهد از شهرستان برود اراده‌ای برای رفع مشکلات شهرستان نمی‌بینیم که در همین خصوص از مدیرعامل استان خواسته شده تا هر چه زودتر تکلیف را مشخص کنند.
وی با بیان اینکه اگر شرایط به همین منوال باشد به تبع مشکلات بسیار افزایش خواهد یافت، گفت: امیدواریم مدیرعامل آب و فاضلاب خراسان رضوی اعتبارات را به گونه‌ای توزیع کند که شاهد رفع مشکلات بخش آب گناباد باشیم.
فرماندار گناباد با اشاره به اینکه اعتبارات بر اساس سه محور اقتصاد مقاومتی، عدالت، آموزش توزیع شده است، بیان کرد: امیدواریم شاهد تخصیص بخش قابل توجهی از اعتبارات به شهرستان گناباد باشیم.
وی با تأکید بر اینکه اعلام شده تا ۴۰ درصد اعتبارات شهرستان فقط در روستاها توزیع شود، تصریح کرد: اگر مدیریت درستی در شهرستان نداشته باشیم هرچه آبفای استان هم به شهرستان اعتبار تخصیص دهد فایده‌ای نخواهد داشت.
زارعی همچنین کیفیت آب شرب شهرستان را مطلوب ندانست و افزود: در شهرستان دو نوع آب شیرین و آب شور داریم که آب شیرین را از جایگاه‌هایی که در نقاط مختلف پیش‌بینی شده برداشت می‌کنند؛ البته چون آب شرب هم به خوبی مدیریت نشد در برخی روستاها از جمله حاجی‌آباد که قبلاً آب شیرین داشته‌اند قطع شده است.
وی با انتقاد از اینکه آب شیرین برخی جایگاه‌های برداشت در روستاها قطع شده و مردم به ناچار از منابع دیگر استفاده می‌کنند، تصریح کرد: در طولانی مدت بیماری‌هایی در این خصوص برای مردم ایجاد خواهد شد.
فرماندار گناباد با بیان اینکه برای رفع این مشکلات علاوه برتامین نیروی متخصص برای شهرستان، باید توزیع اعتبارات ملی مورد توجه قرار گیرد، به وضعیت پروژه آبرسانی به شهر گناباد اشاره و اظهار کرد: متأسفانه این پروژه هم به دلیل کمبود اعتبارات با مشکلات جدی مواجه شده است.
وی با تأکید بر اینکه برای سرعت گرفتن پروژه باید اعتبارات بیشتری تخصیص پیدا کند، بیان کرد: با وضعیت فعلی گمان نمی‌کنم که شاهد اتفاقات خوشایندی در شهرستان باشیم.
مصرف اهالی روستای نوده پشنگ از آب کشاورزی
روستای نوده پشنگ، واقع در بخش مرکزی گناباد، با چالش‌های جدی در تأمین آب شرب مواجه است که زندگی روزمره ساکنان آن را تحت تأثیر قرار داده است. با جمعیتی در حدود ۲۲۰۰ نفر، این روستا در فاصله ۴۰ کیلومتری از مرکز شهرستان قرار دارد و از حدود ۶سال پیش با تنش آبی شدید دست و پنجه نرم می‌کند؛ وضعیت در این روستا به حدی نگران‌کننده است که از اسفند سال گذشته، این روستا به طور کامل بی‌آب شده و ساکنان آن ناچار به خرید آب از چاه‌های کشاورزی هستند.
این بحران آب، نه تنها به کاهش کیفیت زندگی ساکنان منجر شده بلکه موجب مهاجرت حدود ۲۰ خانوار به حاشیه شهر نیز شده است؛ با وجود تلاش‌های دهیاری و همکاری مردم، مشکلات زیرساختی و کمبود اعتبار مانع از تأمین آب شرب سالم و پایدار برای اهالی روستا شده است؛ ضمن اینکه در این شرایط، ساکنان مجبور به استفاده از آب شور و بی‌کیفیت هستند که هیچ تائیدیه بهداشتی ندارد و این مسئله سلامت آنها را به خطر انداخته است.
بشیر گرایلی عضو شورای روستای نوده پشنگ از توابع بخش مرکزی گناباد در گفت و گو با ایسنا گفت: روستای نوده پشنگ با ۲۲۰۰ نفر جمعیت از نداشتن آب شرب به شدت رنج می‌برد.
وی با بیان اینکه این روستای مهاجرت‌پذیر در فاصله ۴۰ کیلومتری از مرکز شهرستان قرار دارد، افزود: متأسفانه از ۶ سال قبل با تنش آبی شدید مواجه هستیم و از اسفندماه سال گذشته نیز به طور کامل بی‌آب شده‌ایم.
عضو شورای روستای نوده پشنگ با اشاره به اینکه به دلیل نبود آب شرب مجبور شده‌ایم که با همکاری دهیاری و مردم آب مورد نیاز را از چاه‌های کشاورزی خریداری کنیم، خاطرنشان کرد: اکنون از درآمدهای دهیاری و کمک‌های مردمی آب کشاورزی را خریداری کرده و برای مصرف اهالی وارد منبع آب روستا می‌شود.
وی با اظهار تأسف از اینکه چاه روستا خشک شده و هیچ آبی ندارد، بیان کرد: به دلیل تنش‌های آبی و نبود آب طی همین مدت حداقل ۲۰ خانوار روستا به حاشیه شهر مهاجرت کرده‌اند.
گرایلی با بیان اینکه در دمای ۴۵ درجه کویر نمی‌شود بی‌آب زندگی کرد، گفت: با همین شرایط که از آب کشاورزی استفاده می‌شود از ساعت ۹ شب تا ۴صبح آب کل روستا قطع می‌شود تا بتوانیم منبع را پر کنیم.
وی با اشاره به اینکه حتی اگر منبع هم پر شود فقط تا ساعت ۱۲ ظهر پاسخگوی نیاز است و پس از آن کم فشار شده و از ساعت ۱۷ نیز منبع خالی می‌شود، اظهار کرد: گرچه طی دو ماه قبل یک حلقه چاه برای روستا حفر شده ولی به دلیل مشکلات زیرساختی و تجهیز نشدن قابل استفاده نیست.
عضو شورای روستای نوده پشنگ بیان کرد: اعلام شده که به دلیل نبود اعتبار برای لوله‌کشی استفاده از این چاه امکان ندارد، ضمن اینکه کشاورزان فقط تا ۴۰ روز دیگر آب به اهالی خواهند داد و از آن به بعد حتی آب کشاورزی هم برای مصرف نخواهیم داشت.
وی با تأکید بر اینکه باید هر چه سریع‌تر این چاه تجهیز و وارد مدار شود، افزود: آب کشاورزی که توسط اهالی مصرف می‌شود اصلاً کیفیت نداشته و درصد ای سی و شوری آب بسیار بالا است.
گرایلی با بیان اینکه اهالی مجبور به استفاده از آب شور و بی‌کیفیت هستند، گفت: آبی که مصرف می‌شود هیچ تائیدیه بهداشتی نداشته و مجبور به استفاده هستیم.
وی شغل ۹۰ درصد اهالی روستای نوده پشنگ را دامداری اعلام و تصریح کرد: هفته‌ای چند بار با مدیر آب و فاضلاب شهرستان در تماس هستیم اما مدام مسئله نبود اعتبار را مطرح می‌کنند.
عضو شورای روستای نوده پشنگ با اشاره به اینکه اهالی روستا از وضعیت فعلی بسیار ناراضی هستند، بیان کرد: گرچه قرار بوده که در این خصوص جلسه‌ای برای بررسی معضل موجود در خود روستا برگزار شود اما تاکنون این اتفاق نیفتاده است.
وی گفت: پیشنهاد می‌شود همان‌گونه که تاکنون ۳۰۰ میلیون تومان از محل مردمی برای خرید آب کشاورزی هزینه شده اداره آب و فاضلاب هم در این خصوص پای‌کار بیاید و مشارکت داشته باشند.
گرایلی با بیان اینکه اگر وضعیت به همین منوال باشد تا دو ماه آینده بیش از ۱۰۰ خانوار در حاشیه شهر ساکن خواهند شد، افزود: به زودی با مشکلات جدی مواجه خواهیم شد.
عمده روستاهای بخش کاخک با تنش جدی و قطعی مقطعی آب مواجه‌اند
بخش کاخک شهرستان گناباد با تنوع جغرافیایی و فرهنگی خود، به عنوان یکی از نقاط مهم در استان، همواره مورد توجه مسئولان و اهالی قرار دارد. این بخش که شامل دو دهستان با مساحت‌های قابل توجه است، به دلیل شرایط خاص جغرافیایی و جمعیتی خود، با چالش‌هایی در زمینه تأمین منابع آبی روبه‌روست.
وجود ۹۴ آبادی در این بخش، هر کدام با ویژگی‌های خاص خود، نشان‌دهنده غنای فرهنگی و اجتماعی منطقه است ولی با این حال، مشکلاتی نظیر فرسودگی زیرساخت‌های آبرسانی و مهاجرت فصلی اهالی به شهرهای مجاور، نیازمند توجه ویژه و اقدامات فوری است.
محمدرضا طحان بخشدار کاخک به ایسنا گفت: بخش کاخک دارای دو دهستان به نام‌های دهستان کاخک با ۷۵۴ کیلومتر مربع به مرکزیت روستای مرغش و دهستان زیبد با ۴۹۱ کیلومتر مربع مساحت به مرکزیت روستای زیبد است.
وی با بیان اینکه این بخش در مجموع دارای ۹۴ آبادی قابل سکونت است که از این تعداد هم‌اکنون ۶۹ روستا دارای سکونت دائم بوده و اهالی ۱۳ روستا فقط ۸ ماه از سال را در روستا به سر می‌برند و بقیه سال را به شهرهای مجاور مهاجرت می‌کنند، افزود: در حال حاضر ۳۶ روستای بخش کاخک دارای جمعیت بالای ۲۰ خانوار هستند.
بخشدار کاخک با اشاره به اینکه آب شرب ۲۸ روستا از طریق سه مجتمع آبرسانی تأمین می‌شود و ۱۰ نقطه جمعیتی به وسیله تانکرآبرسانی می‌شود، خاطرنشان کرد: به دلیل فرسودگی خطوط انتقال و تأسیسات آب شرب به طور مداوم با اتفاقات و قطعی آب مقطعی مواجه هستیم.
وی تصریح کرد: همچنین با توجه به ییلاقی بودن، زیارتی بودن (وجود چهار امامزاده واجب‌التعظیم) و آثار تاریخی و مناظر طبیعی فراوان در تعطیلات و مناسبت‌های مختلف به ویژه ایام محرم و تعطیلات نوروزی این بخش پذیرای جمعیت چندین برابری است.
طحان با اشاره به اینکه عمده روستاها با تنش جدی و قطعی مقطعی آب مواجه می‌شوند، گفت: تعویض خطوط و تأسیسات فرسوده در مجتمع‌های آبرسانی، ایجاد هفت مخزن ذخیره آب در روستاها و اختصاص حداقل دو تانکر آب‌رسان از نیازهای ضروری برای تأمین آب شرب پایدار برای اهالی شهر کاخک و روستاهای این بخش است.
بی‌آبی در شهرستان گناباد و به ویژه در روستاهای آن به یک بحران جدی تبدیل شده است که تأثیرات عمیقی بر زندگی روزمره ساکنان دارد؛ با وجود تلاش‌های مسئولان و استفاده از تانکرهای آبرسانی، مشکلات زیرساختی و کمبود اعتبار مانع از تأمین آب شرب سالم و پایدار برای اهالی شده است.
روستاهای نوده پشنگ و کاخک نمونه‌های بارزی از این معضل هستند که ساکنان آنها به ناچار از آب‌های نامناسب و کشاورزی استفاده می‌کنند؛ مهاجرت ساکنان به حاشیه شهرها به دلیل بی‌آبی و کمبود منابع آبی، نه تنها به کاهش جمعیت روستاها منجر شده، بلکه به بروز مشکلات اقتصادی و اجتماعی نیز دامن زده است.
در این شرایط، توجه به نیازهای فوری این مناطق و تخصیص اعتبارات کافی برای بهبود زیرساخت‌های آبرسانی ضروری است؛ ضمن اینکه افزایش کیفیت آب شرب و بهبود زیرساخت‌ها می‌تواند تأثیر مستقیمی بر معیشت و سلامت اهالی داشته باشد.
اگر اقدامات لازم در این زمینه به سرعت انجام نشود، خطرات بیشتری برای آینده روستاها و ساکنان آنها به وجود خواهد آمد؛ به همین دلیل، نیاز به یک برنامه جامع و همکاری بین دستگاه‌های اجرایی احساس می‌شود تا مشکلات موجود به طور مؤثر حل و فصل شود.
انتهای پیام
نظرات