لرستان و دره خرم‌آباد از اواخر دوران چهارم زمین‌شناسی دارای شرایط اقلیمی سازگاری بوده است، وجود آب سرشار، غذای کافی، انواع گیاهان مرتعی و جنگلی، غنای حیات‌وحش و سوخت فراوان از مهم‌ترین عوامل استقرار بشر در این دیار بوده است؛ از همین دوره‌های دور نشانه‌هایی از استقرار گروه‌های انسانی به برکت این مواهب زندگی‌ساز در کرانه رودها، پناهگاه‌ها و غارهای طبیعی لرستان کشف و مورد مطالعه قرار گرفته است.
آثار به دست آمده از غارهای لرستان نظیر غارقمری، کنجی و یافته و پناهگاه‌هایی همچون پناهگاه صخره‌ای گراَرجِنه حاکی از سکونت دامنه‌دار انسان‌های پیش از تاریخ در دوره‌های مختلف پارینه سنگی در دره کهن خرم‌آباد است و کاوش‌های باستان‌شناسی توالی پارینه سنگی را در این دره نشان می‌دهد که ظرفیت‌های کم‌نظیریش آن را به مجموعه‌ای نفیس از نظر فرهنگی تبدیل کرده که در هیچ جای دنیا، جایی با این ویژگی‌های معماری، فرهنگی، مذهبی و تاریخی یک‌جا وجود ندارد.
پرونده مکان‌های پیش از تاریخ "دره کهن خرم‌آباد" عصر جمعه بیستم تیر ماه، در یونسکو ثبت جهانی و نهایی شد که این رویداد، تحولی در جذب گردشگر و رونق اقتصادی منطقه لرستان به دنبال خواهد داشت.
ثمره یک وعده
سید سعید شاهرخی استاندار لرستان در وبینار ثبت جهانی پرونده مکان‌های پیش از تاریخ خرم‌آباد، از این اتفاق به عنوان رویدادی تاریخی و بی‌بدیل یاد کرد و با بیان اینکه این ثبت تاریخی و تکرارناشدنی، در حقیقت مُهر تأیید جهانی بر اصالت، تاریخ و تمدن دره خرم‌آباد و مردم فرهیخته استان است، تصریح کرد: بدون تردید این موفقیت بزرگ، زمینه‌ساز توسعه بیش از پیش و شتابان اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی استان خواهد بود.
وی ادامه داد: دره خرم‌آباد با سابقه ۶۰ هزار ساله، از این پس به عنوان یک "جهان‌شهر" تاریخی شناخته می‌شود و توجه جهانیان را به خود جلب خواهد کرد.
نماینده عالی دولت در استان گفت: این ثبت، نتیجه تلاش‌های مستمر تیم متخصصان، همراهی فرهیختگان و پیگیری‌های مسئولان از جمله وزیر میراث فرهنگی و همکارانشان بود. وعده داده بودیم متفاوت عمل کنیم و امروز نخستین ثمره این عزم را مشاهده می‌کنیم.
شاهرخی بیان کرد: این رویداد می‌تواند الگویی برای سایر برنامه‌های توسعه‌ای استان باشد البته برنامه‌ریزی‌های ویژه‌ای برای بهره‌برداری از این فرصت در راستای توسعه فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی لرستان داریم.
خرم‌آباد تصویری ماندگار از تمدن ایرانی
در ادامه این جلسه علیرضا ایزدی مدیرکل ثبت آثار تاریخی وزارت میراث فرهنگی گفت: ثبت مکان‌های پیش از تاریخ خرم‌آباد، تصویری ماندگار از تمدن ایران را به جهانیان معرفی می‌کند و نقطه عطفی برای توسعه پایدار گردشگری خواهد بود.
وی ادامه داد: این پرونده سختی‌ها و پیچیدگی‌های خود را داشت که بالاخره با ممارست و تلاش همه دست‌اندرکاران، امروز به نتیجه رسید.
ایزدی افزود: این ثبت جهانی توسط یونسکو گواهی بر هویت چندین هزار ساله ایران متمدن و افتخاری برای لرستانی‌های غیور و سرافراز است که قرن‌ها پاسدار این میراث گران‌سنگ بوده‌اند.
مدیرکل ثبت آثار تاریخی وزارت میراث فرهنگی گفت: دره کهن خرم‌آباد به لحاظ تاریخی بی‌نظیر است و از نظر وسعت و ارزش علمی در جهان کم‌نظیر بوده و این ثبت آغازی برای ثبت‌های دیگر است؛ قطعا بررسی لایه‌های جدید و داده‌های باستان‌شناسی می‌تواند حقایق بیشتری از قدمت این منطقه را آشکار کند.
دره خرم‌آباد، اولین پرونده ایران در دوره پارینه‌سنگی و کهن‌ترین پرونده جهان در یونسکو
در ادامه این جلسه، عطا حسن‌پور مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی لرستان بیان کرد: پرونده ثبت جهانی مکان‌های پیش‌از تاریخ دره خرم‌آباد که امروز به نتیجه رسید دارای ۴۰۰ هکتار عرصه و شش مکان پیش از تاریخ است که حرایم این آثار نیز به بیش از ۷ هزار هکتار می‌رسد.
وی ادامه داد: آثاری که از شمال دره خرم‌آباد با محوطه غار کلدر با پیشینه‌ای بیش از ۶۳ هزار سال به عنوان زیستگاه انسان هوشمند و خردمند آغاز می‌شود، در مرکز غار قمری با پیشینه‌ای حدود ۵۰ هزار سال، متعلق به دوران پارینه‌سنگی میانه و محل زندگی نئاندرتال‌ها و غار گیلوران متعلق به دوره پارینه سنگی میانی، جدی و نوسنگی است.
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی لرستان گفت: یافته به عنوان چهارمین غار در قسمت غربی دره خرم‌آباد است که کاوش‌های باستان‌شناسان آمریکایی، بلژیکی و ایرانی در این غار عمیق‌ترین و پرضخامت‌ترین لایه‌های باستان‌شناسی پارینه‌سنگی جدید را با قدمتی بیش از ۴۰ هزار سال در این غار اثبات کرده‌اند؛ غار کنجی با قدمت ۵۰ هزار ساله که در دهه ۶۰ میلادی توسط پروفسور آمریکایی مورد کاوش قرار گرفت و جزو قدیمی‌ترین غارها در بین دوره پارینه‌سنگی میانه محسوب می‌شود و بر اثر کاوش‌های باستان‌شناس انگلیسی گورستانی از عصر مفرغ در این غار کشف می‌شود.
حسن‌پور بیان کرد: آخرین مورد پناهگاه صخره‌ای گراَرجِنه در مرکز دشت سراب یاس است که مهم‌ترین فاکتور این محوطه پیش از تاریخ این است که هر دو دوره پارینه‌سنگی میانی را با هم دارد؛ بنابراین معیار سوم از شش معیاری که مدنظر یونسکو بوده را این محوطه‌ها کسب کرده و نشانگر تمدنی کهن یا فرهنگی از میان‌رفته یا زنده بشری است که عنوان این فرهنگ در تمدن باستانی و پیش از تاریخ ایران به پارینه سنگی جدید «برادوستین» معروف است.
وی گفت: این ثبت اولین پرونده ایران در دوره پارینه‌سنگی و کهن‌ترین پرونده جهان در یونسکو است.
آغاز راه اعتلای نام خرم‌آباد در سطح جهانی
در ادامه این جلسه، داریوش بارانی بیرانوند شهردار خرم‌آباد نیز گفت: ثبت جهانی غارهای پیش از تاریخ خرم‌آباد به عنوان یک رویداد تاریخی و فرهنگی برای دیار لرستان محسوب می‌شود و این موفقیت نتیجه همدلی و مشارکت جمعی دستگاه‌های اجرایی و مردم است.
وی با بیان اینکه این اتفاق بزرگ تاییدکننده ۶۰ هزار سال اصالت فرهنگی و استمرار زیست در دره خرم‌آباد است، گفت: این نقطه پایان نیست، بلکه آغاز راهی است که باید با ائتلاف عمومی و مشارکت جمعی، نام خرم‌آباد را در سطح جهانی بیش از پیش ارتقا دهیم.
شهردار خرم‌آباد تصریح کرد: مردم خرم‌آباد مسئولیت‌های شهروندی و اجتماعی خود را به بهترین شکل در مسیر ثبت جهانی دره خرم‌آباد ایفا کردند.
وی از تدوین بسته‌های تشویقی جذاب برای تقویت زیرساخت‌های گردشگری بعد از ثبت جهانی دره خرم‌آباد خبر داد و گفت: لایحه‌ای را به شورای اسلامی شهر خرم‌آباد ارسال می‌کنیم مبنی بر اینکه هتل‌های پنج‌ستاره و هتل‌های چهارستاره با حمایت ۸۰ درصدی گردشگری به تصویب برسد.
شهردار خرم‌آباد با اشاره به برنامه‌های آینده، خاطرنشان کرد: ثبت جهانی دره خرم‌آباد تنها اولین گام است و ما برای تثبیت این جایگاه، برنامه‌های گسترده‌تری در حوزه فرهنگی، تاریخی و طبیعی داریم.
به گزارش ایسنا، این ثبت جهانی علاوه بر افزایش احساسات ملی‌گرایانه و هویتی، ریشه‌دار بودن یک ملت را اثبات می‌کند و این ثبت کار فرهنگی جهانی است که همه آحاد جامعه و دستگاه‌های حاکمیتی وظیفه دارند قدر این رویداد فاخر را بدانند و این ثبت جهانی را آغازی برای معرفی بهتر دیار کهن و جهان‌شهرمان بدانند.
انتهای پیام
نظرات