به گزارش ایسنا، در دنیای پیچیده و متغیر امروز، نظریه‌های اقتصادی و مالی همواره تحت تأثیر عوامل متعددی قرار دارند که در کنار یکدیگر، کارایی و اثربخشی سیاست‌های اقتصادی را شکل می‌دهند، یکی از مفاهیم کلیدی که در این زمینه جایگاه ویژه‌ای دارد، استهلاک سرمایه‌گذاری است.
استهلاک نه‌تنها یک معیار حسابداری برای تخصیص هزینه‌های دارایی‌ها به دوره‌های مختلف است، بلکه به‌عنوان یک ابزار استراتژیک می‌تواند نقش مهمی در تصمیم‌گیری‌های اقتصادی و سرمایه‌گذاری ایفا کند.
استهلاک سرمایه‌گذاری به‌طور خاص به فرآیند کاهش تدریجی ارزش دارایی‌ها به دلیل استفاده مداوم، فرسودگی، یا حتی تغییر در فناوری مرتبط می‌شود، این امر در همه بخش‌های اقتصادی، از صنایع تولیدی تا خدمات، تأثیرات عمیقی دارد و می‌تواند به‌طور مستقیم بر روی سودآوری، نقدینگی و توان رقابتی یک سازمان تأثیر بگذارد، به‌ویژه در شرایط اقتصادی چالشی، نظیر نوسانات بازار و تغییرات غیرمنتظره در سیاست‌های اقتصادی، درک دقیق و مناسب از استهلاک می‌تواند به مدیریت بهینه منابع مالی و کاهش هزینه‌ها کمک شایانی کند.
تأکید بر نقش استهلاک در بهینه‌سازی فرآیندهای تصمیم‌گیری، تعیین استراتژی‌های مالی و ارزیابی ریسک‌های سرمایه‌گذاری، می‌تواند به‌عنوان کلید فهم بهتری از چالش‌هایی که در مسیر توسعه اقتصادی وجود دارد، نقش ایفا کند، این عقیده در پاسخ به نیازهای روزافزون بازار، و الزامات رقابت‌پذیری در دنیای امروز، از اهمیت خاصی برخوردار است.
با تحلیل عمیق و مدون این مفهوم، سعی داریم به شفافیت در درک چالش‌های موجود پرداخته و در عین حال راهکارهای مؤثری برای بهبود وضعیت فعلی و افزایش کارایی سرمایه‌گذاری‌ها ارائه دهیم.
بنابراین، این گزارش نه‌تنها به تبیین نظری و تجربی استهلاک سرمایه‌گذاری خواهد پرداخت، بلکه با گردآوری شواهد و تجزیه و تحلیل‌های محتوایی، در صدد است تا دیدگاه‌های متنوع کارشناسان را به هم پیوند زده و به تصمیم‌گیرندگان اقتصادی در روند تصمیم‌گیری‌های خود یاری رساند و در نهایت، این مطالعه می‌تواند به‌عنوان یک منبع مرجع برای پژوهشگران، سرمایه‌گذاران و مدیران اقتصادی، چشم‌انداز جدیدی از ابعاد اقتصادی استهلاک سرمایه‌گذاری را به تصویر بکشد.
عوامل دخیل در استهلاک سرمایه چیست؟
بهمن قدمی دمابی- مدرس علوم اقتصاد در دانشگاه آزاد اسلامی با اشاره به پدیده استهلاک سرمایه‌گذاری در علم اقتصاد، اظهار کرد: سرمایه‌گذاران عموما سرمایه‌های خود را در حوزه‌های مختلف اعم از مالی، دانش، علم، تخصص، تجربه و ... در یک فرآیند تبدیل به ارزش افزوده می‌کنند که به این فرآیند سرمایه‌گذاری می‌گویند.
وی با بیان اینکه برای سرمایه‌گذاری نیازمند یکسری شرایط برای تمایل به ورود به این حوزه هستیم، افزود: این شرایط برای ماندگاری و دوام سرمایه در آن حوزه نیز ضرورت دارد، باید به این نکته نیز توجه کرد که سرمایه‌گذاری تنها مسئله مالی نیست.
قدمی در ادامه با اشاره به اینکه حاکمیت باید شرایط جذب و دوام سرمایه‌گذاری را فراهم کند تا سرمایه‌گذار به فعالیت خود ادامه دهد و خلق ارزش کند، یادآور شد: اما اگر سرمایه‌گذاری شرایط خوبی نداشته باشد، در بلندمدت مستهلک می‌شود و سرمایه او منفعتی ایجاد نمی‌کند و به مرور زمان ارزش واقعی خود را نیز از دست می‌دهد.
مدرس علوم اقتصاد در دانشگاه آزاد اسلامی اضافه کرد: ثبات و شفافیت قوانین و مقررات در موضوع سرمایه‌گذاری و فعالیت اقتصادی حائز اهمیت است تا سرمایه‌گذار بتواند برنامه‌ریزی بلندمدت برای فعالیت خود داشته باشد، اگر قوانین خلق الساعه تغییر کند، فعال اقتصادی متضرر می‌شود، زیرا نمی‌تواند تصمیم درستی بگیرد، بنابراین این مسئله یکی از شروط اساسی در سرمایه‌گذاری محسوب می‌شود و اگر این شرط رعایت نشود، سرمایه‌گذاری به سمت استهلاک می‌رود، قوانین ضد و نقیض در حوزه‌های مختلف به تولیدکننده آسیب می‌زند.
وی تاکید کرد: قوانین نباید کارشکنانه باشد، گاهی قانونی در کشور مصوب و ابلاغ می‌شود که پس از اجرا مشکلات متعددی را برای فعال اقتصادی ایجاد می‌کند و این عدم شناخت کافی از فضا موجب می‌شود که این قوانین مخل تولید باشند، همچنین قوانین سازمان‌های مختلف و مرتبط با تولید در کشور با یکدیگر همخوانی ندارند و این مسئله چالش‌هایی را برای سرمایه‌گذار ایجاد می‌کند و این مسئله استهلاک سرمایه را نیز افزایش می‌دهد، شاهد بودیم که سرمایه‌گذاری‌های خوب و موفق در کشور بعد از مدتی به علت این قوانین ضد و نقیض دچار مشکل شدند و واحد به سمت رکود رفت.
قدمی در ادامه با اشاره به معضل بی‌ثباتی متغیرهای کلان اقتصادی و تاثیر آن در استهلاک سرمایه‌گذاری، توضیح داد: برخی از این متغییرها نیز سیاسی است، نرخ ارز در سالیان اخیر در کشور به‌عنوان یک متغیر پرنوسان، متغیرهای تولید را دچار نوسان کرده است، ثبات نرخ ارز برای تولیدکنندگان یک مسئله حائز اهمیت است، شاهدیم که نرخ ارز در یک بازه زمانی کوتاه دچار نوسان شدید می‌شود.
مدرس علوم اقتصاد در دانشگاه آزاد اسلامی اضافه کرد: نوسان نرخ ارز باعث می‌شود سرمایه‌گذار نتواند سیاست بهینه‌ای را اتخاذ کند، همچنین این نوسان موجب هزینه‌بر شدن تولید می‌شود و در نهایت تولیدکننده تمایل خود را برای سرمایه‌گذاری از دست می‌دهد، از طرفی متغیرهای سیاسی نیز بر تولید اثرگذار است، تحریم‌ها از مشکلات ناشی از این متغیرهای سیاسی محسوب می شود و تولیدکننده را با چالش مواجه می‌کند، امنیت سرمایه‌گذاری را نیز به مخاطره می‌اندازد و شاهد استهلاک سرمایه نیز خواهیم بود.
وی با اشاره به اینکه متغیرهای فرهنگی و اجتماعی نیز در استهلاک سرمایه‌گذاری موثر است، گفت: این مسئله در استان‌های کمتر توسعه یافته نیز نمود بیشتری دارد، فضای اجتماعی جامعه باید به سمتی حرکت کند تا یک اعتماد در فضای سرمایه‌گذاری و تولید شکل بگیرد، عموماً سرمایه‌گذاران به علت مشکلات اقتصادی، اجتماعی و سیاسی کشور تمایلی به سرمایه‌گذاری در تولید ندارند و ترجیح می‌دهند سرمایه خود را وارد بازارهای کاذب کرده و دلالی کنند تا از نوسان قیمت به سود دست یابند.
قدمی افزود: بنابراین برای جذب سرمایه‌های خرد و کلان مردم باید بتوانیم سرمایه‌های اجتماعی خود را تقویت کنیم که این کار با همت قانونگذار و فرهنگ‌سازی قابل تحقق است، نباید کاری کنیم که اعتماد مردم خدشه دار شود، مانند اتفاقی که برای سرمایه‌های مردم در بورس رخ داد.
این کارشناس اقتصادی ایجاد زیرساخت را از دیگر عوامل حائز اهمیت در تولید و سرمایه‌گذاری عنوان و اظهار کرد: در برخی استان‌ها مانند یزد، تبریز، فارس، اصفهان و ...، شاهد سرمایه‌گذاری متعدد هستیم، اما در استان چهارمحال و بختیاری با وجود پتانسیل‌های متعدد، به علت کمبود زیرساخت در حوزه‌های مختلف اعم از حمل و نقل، فرودگاه، راه‌آهن، ارتباطات، هتل و ... شاهد ورود سرمایه‌گذاران نیستیم.
وی در پایان تاکید کرد: اگر قرار است در منطقه محرومی سرمایه‌گذاری کنیم باید یکسری زیرساخت‌های اولیه را در آن منطقه فراهم کنیم و در صورت نبود زیرساخت نمی‌توان انتظار سرمایه‌گذاری را داشت.
رایج‌ترین روش‌های محاسبه استهلاک سرمایه در کشور بر اساس روش‌های حسابداری
بهاره بنی‌طالبی- دانشیار گروه حسابداری دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرکرد در گفت‌وگو با ایسنا در خصوص رایج‌ترین روش‌های محاسبه استهلاک سرمایه در کشور، اظهار کرد: انتخاب روش‌های محاسبه استهلاک در ایران، ضابطه‌مند و مطابق با ماده ۱۴۹ قانون مالیات‌های مستقیم و همچنین استاندارد حسابداری شماره ۱۱ است.
عضو انجمن حسابداری ایران افزود: بر این اساس مهم‌ترین روش‌های مورد استفاده در محاسبه استهلاک دارایی‌های ثابت در ایران روش خط مستقیم، روش نزولی، روش مجموع سنوات و روش میزان تولید یا کارکرد و همچنین، در مواردی روش‌های دیگری مانند روش مانده نزولی مضاعف و روش‌های مبتنی بر سرمایه‌گذاری است.
بنی‌طالبی با اشاره به اینکه هزینه‌های استهلاک، به عنوان هزینه‌های قابل قبول مالیاتی در نظر گرفته می‌شوند، توضیح داد: بنابراین با کسر آن‌ها از درآمد مشمول مالیات شرکت‌ها، می‌توان میزان مالیات پرداختی را کاهش داد، عموما استهلاک تأثیر مستقیمی بر مالیات شرکت‌ها بر جای می‌گذارد.
دانشیار گروه حسابداری دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرکرد در خصوص چالش‌های ثبت و مدیریت استهلاک در شرکت‌ها، یادآور شد: از جمله چالش‌های موجود در ثبت استهلاک می‌توان به محاسبه استهلاک به طور دقیق، ثبت صحیح و به موقع آن در سیستم حسابداری، همچنین نگهداری منظم و دقیق اطلاعات اشاره کرد.
وی اضافه کرد: در زمینه چالش‌های مربوط به مدیریت استهلاک نیز مواردی همچون دشوار بودن تعیین عمر مفید برخی از دارایی‌ها، رعایت قوانین و مقررات مربوط به استهلاک، که ممکن است در کشورهای مختلف متفاوت باشد، همچنین پیچیدگی ارتباط بین دارایی‌های نامشهود و عملکرد شرکت که باعث بروز چالش در محاسبه میزان تاثیر استهلاک بر عملکرد شرکت می‌شود نیز می‌توان اشاره کرد.
گاهی استهلاک سرمایه‌گذاری در استان‌های محروم و کشورهای کمتر توسعه یافته با تاخیر بیشتری رخ دهد
علی مقیمیان- مدیرکل اقتصادی استانداری چهارمحال و بختیاری در گفت‌وگو با ایسنا در خصوص معضل استهلاک سرمایه‌گذاری در مفاهیم اقتصاد و تاثیرات آن در استان‌های کم برخوردار، اظهار کرد: مدت زمانی که سرمایه کارایی و ارزش خود را به معنای واقعی از دست می‌دهد به آن استهلاک سرمایه می‌گویند و این مسئله دلایل متعددی دارد.
وی افزود: مستهلک شدن ماشین‌آلات، قدیمی شدن تکنولوژی به کار رفته در فرآیند سرمایه‌گذاری، فرسوده شدن ساختمان‌ها، کارایی نداشتن کالاهای تولیدی همگام با پیشرفت تکنولوژی جزو دلایل استهلاک سرمایه‌گذاری است و این مسئله تنها مختص استان چهارمحال و بختیاری نیست و یک مسئله فراگیر در کشور محسوب می‌شود.
مقیمیان با بیان اینکه عموما سرمایه‌گذاری در حوزه‌های مختلف بعد از یک مدت دچار استهلاک می‌شود و کیفیت خود را از دست می‌دهد، خاطرنشان کرد: این مسئله در جوامع توسعه یافته نیز نمود دارد.
مدیرکل اقتصادی استانداری چهارمحال و بختیاری افزود: گاهی امکان دارد که استهلاک سرمایه‌گذاری در استان‌های محروم و کشورهای کمتر توسعه یافته با تاخیر بیشتری رخ دهد، زیرا رقابت‌پذیری کمتری در این استان‌ها وجود دارد و محصول با هر کیفیت و دستگاهی که تولید شود، توسط مشتری خریداری خواهد شد، زیرا محصول با کیفیت‌تری وجود ندارد.
وی بیان کرد: عموما هر اندازه آمار سرمایه‌گذاری در منطقه‌ای بیشتر باشد، بالطبع آن استهلاک نیز بیشتر خواهد بود.
استهلاک سرمایه‌گذاری به عنوان یک ابزار مالی اساسی، نقش حیاتی در ارزیابی و مدیریت دارایی‌ها ایفا می‌کند، این فرآیند، با تخصیص هزینه‌های سرمایه‌ای به دوره‌های مالی مناسب، نه تنها دستاوردهای واقعی شرکت‌ها را نمایان می‌سازد، بلکه به تصمیم‌گیری‌های مالی و استراتژیک نیز کمک می‌کند.
در نهایت، استهلاک سرمایه‌گذاری، ابزاری کلیدی برای تقویت شفافیت مالی و ارتقای اعتبار شرکت‌ها به شمار می‌آید، بنابراین توصیه می‌شود که کسب‌وکارها به مدیریت مؤثر و دقیق استهلاک‌های خود توجه ویژه‌ای داشته باشند تا بتوانند به بهینه‌سازی عملکرد مالی و حفظ پایداری اقتصادی دست یابند.
انتهای پیام
نظرات