محمد زرگران در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: از مساحت ۱۱.۷ میلیون هکتاری استان خراسان رضوی ۵.۵ میلیون هکتار آن، معادل ۵۰ درصد را اراضی بیابانی تشکیل می‌دهند که اراضی بیابانی متفاوت از مناطق تحت تأثیر فرسایش بادی و کانون‌های بحرانی فرسایش بادی هستند.

وی با بیان این‌ که در قلمرو بیابانی به لحاظ اقلیمی، بارندگی کم است اما مشکل اصلی ما کانون‌های بحرانی فرسایش بادی و مناطق تحت تأثیر فرسایش بادی هستند؛ افزود: از سطح ۵.۵ هکتار قلمرو بیابان استان، مساحت دو میلیون و ۴۷۰ هزار هکتار تحت تأثیر فرسایش بادی است که معضل مهم استان در این مساحت است و از این میزان یک ‌میلیون و ۲۶۰ هزار هکتار کانون‌های بحرانی فرسایش بادی را تشکیل می‌دهند که در ۳۰ نقطه استان و در ۲۳ شهرستان توسعه‌یافته و شناسایی‌شده‌اند؛ البته اولویت اصلی ما کانون‌ها بحرانی در دو شهرستان سرخس و خواف و در اولویت بعدی دو شهرستان گناباد و سبزوار هستند.

سرپرست معاونت فنی اداره کل منابع طبیعی خراسان رضوی با اشاره به این ‌که کل اعتبارات مصوب ملی و استانی منابع طبیعی، سال گذشته قریب ۵۰ میلیارد تومان بوده است، اظهار کرد: این اعتبارات جهت اجرای طرح‌های جامع مقابله با بیابان‌زدایی، مدیریت مشارکتی و توسعه عملیات احیایی منابع طبیعی در مناطق بیابانی و تثبیت شن‌های روان و مدیریت منابع مناطق بیابانی در نظر گرفته‌شده است؛ در سال گذشته مبلغ سه میلیارد و ۳۰۰ میلیون تومان به موضوع ریزگردها اختصاص‌یافته و سهم اعتبارات برای ریزگردها در سال ۱۴۰۲ مبلغ ۴.۵ میلیارد تومان بوده است.

وی گفت: امیدوارم در سال جاری اعتبارات مصوب منابع طبیعی استان در حوزه محرومیت‌زدایی افزایش یابد که در این زمینه درخواست ۱۵۰ میلیارد تومان تقاضای اعتبار داشته‌ایم و در صورت تخصیص این میزان بخش زیادی از مشکلات در این حوزه رفع شود.

زرگران با اشاره به دغدغه‌مندی در خصوص کانون‌های بحرانی استان به لحاظ فرسایش بادی، ریزگردها و گردوغبار گفت: بیش از دو میلیون هکتار طرح بیابان‌زدایی در قالب طرح‌های کانون‌های بحرانی فرسایش بادی، طرح جامع مقابله با بیابان‌زایی، پروژه ترسیب کربن، مدیریت مناطق بیابانی و پروژه جنگل‌کاری دست کاشت در دست اجراست و در قالب این طرح‌ها کارهای اجرایی انجام می‌گیرد.

خشکسالی عامل اصلی بروز ریزگردها

سرپرست معاونت فنی اداره کل منابع طبیعی خراسان رضوی تصریح کرد: خشکسالی زمانی است که میزان بارندگی از حد نرمال متوسط پایین‌تر بیاید که در چند سال گذشته اکثر نقاط استان با معضل خشکسالی مواجه شده‌اند و به‌طور متوسط کل استان درگیر با این پدیده است، درواقع وقتی بارندگی کم باشد ما با پدیده گردوغبار مواجه می‌شویم زیرا در شرایط خشکسالی زمین پوشش گیاهی لازم را نداشته و گیاهان سبزینگی معمولی را ندارند.

زرگران افزود: بذرهای مناطق بیابانی هوشمند هستند به‌طوری‌که در سال‌های خشکسالی یا سبز نمی‌شوند و یا مراحل زندگی خود را زودتر به پایان می‌رسانند تا سریع به بذر بنشینند. اگر در سال‌های ترسالی عمر گیاهان مناطق بیابانی پنج ماه است، در سال‌های خشکسالی عمر آنها ۳.۵ ماه است و دوره عمر خود را کوتاه‌تر می‌کنند تا به بذر برسند و بقای خود را داشته باشند.

وی در خصوص اجرای پروژه‌های آبخیزداری با توجه به اهمیت حفاظت از خاک برای کاهش ریزگردها و مشکلات مربوط به گردوغبار اعلام کرد: وقتی از بالادست خاک را حفاظت کنیم، هرچه پوشش گیاهی زیادتر باشد سطح خاکی که در اثر بارندگی شدید از دست می‌دهیم کمتر است، زیرا در مناطق بیابانی شدت باران بیشتر و پراکنش بارندگی داریم و باید از بالادست پوشش گیاهی درست شود، سپس در پایین‌دست سازه‌های آبخیزداری احداث می‌شود تا خاک از بین نرود.

زرگران ادامه داد: درواقع سرعت آب را کاهش می‌دهیم و با انجام عملیاتی مثل احداث بند خاکی، گابیون، کپه کاری و ...  سرعت آب را کم کرده و نفوذ آب را در زمین بیشتر می‌کنیم تا آب کمتری از دسترس خارج شود.

سرپرست معاونت فنی اداره کل منابع طبیعی خراسان رضوی بیان کرد: هر آبی که از دسترس خارج شود علاوه براینکه تبدیل به سیل شده باعث وارد آمدن خسارات زیان‌باری در پایین‌دست و از بین رفتن خاک‌های خوب می‌شود، لذا سازه‌های آبخیزداری بسیار باارزش هستند.

ضرورت مشارکت مردم در حفاظت از منابع طبیعی

زرگران با اشاره به اهمیت ضرورت مشارکت مردم در حفاظت از منابع طبیعی افزود: از ۱۱.۷ میلیون هکتار مساحت استان ۵.۵ میلیون هکتار اراضی بیابانی است و هشت میلیون هکتار اراضی ملی داریم که برای این سطح ۱۰۰۰ نفر پرسنل منابع طبیعی در سطح استان فعال می‌باشند و در حوزه حفاظت از این منابع بدون کمک و مشارکت مردم کاری نمی‌توانند از پیش ببرند.

وی افزود: طرح جلب مشارکت مردمی از طرح‌های اصلی منابع طبیعی است، لذا اداره ترویج ما آموزش دانش آموزان، دهیاران و بخشداران را انجام می‌دهد و شورای همیاران طبیعت نیز در استان فعال است؛ هم‌اکنون ۲۸ هزار همیار طبیعت در استان فعال‌اند و این همیاران شورایی دارند که در مسائل حوزه منابع طبیعی به ما کمک می‌کنند. همچنین از ظرفیت سازمان‌های مردم‌نهاد در راستای حفاظت از منابع طبیعی بهره‌مند می‌شویم.

سرپرست معاونت فنی اداره کل منابع طبیعی خراسان رضوی از تشکیل شورای مشورتی برای جلب مشارکت مردم در حوزه حفاظت منابع طبیعی خبر داد و گفت: گواه بیان اهمیت مشارکت مردم در حفظ منابع طبیعی نقش آنها در اطفا همین آتش‌سوزی‌های اخیر اراضی بود به‌طوری‌که ۸۰ درصد خاموش کردن آتش با کمک مردم صورت گرفت که قدردان آنها درزمینهٔ حفاظت از منبع طبیعی هستیم.

زرگران یادآور شد: در بحث بیابان‌ها و تخریب منابع طبیعی دو عامل انسانی و اقلیمی اثرگذارند. ۸۰ درصد اقلیم ما در استان خراسان رضوی قلمرو بیابانی است که در این قلمرو بیابانی، بارندگی کم است لذا عوامل اقلیمی مهم‌ترین عامل بیابان‌زایی هستند اما مردم هم می‌توانند با انجام برخی اقدامات از جمله جلوگیری از تخریب پوشش گیاهی مناطق بیابانی و پرهیز از کندن تاغ زارها، ضرورت رعایت ظرفیت مراتع و پرهیز از استفاده بی‌رویه از آنها، شخم زدن اراضی دیم در جهت شیب و ...حافظ منابع طبیعی باشند.

وی ادامه داد: حفظ پوشش گیاهی در یک عرصه منابع طبیعی ضروری است و چه بسیار شاهد از بین بردن تاغ‌زارها هستیم حال‌آنکه وجود پوشش گیاهی باعث جلوگیری از فرسایش خاک و باعث نفوذ آب در زمین می‌شود لذا از مردم می‌خواهیم برای حفاظت از منابع طبیعی مشارکت لازم را داشته باشند.

 انتهای پیام