مائده دهقانی در آستانه چهل و پنجمین سالگرد تاسیس نهاد انقلابی جهاددانشگاهی در گفت‎وگو با ایسنا، به رویکردهای معاونت پژوهش و فناوری جهاددانشگاهی استان اشاره و اظهار کرد: رویکرد کلان این حوزه، تحول در زیست‌بوم پژوهش با محوریت تولید علم ، فناوری ارزش‌آفرین و نیروی انسانی متعهد است و معتقدیم که این حوزه پلی مستحکم میان نظریه، عمل، دانشگاه و صنعت، آرمان و اثر خواهد ساخت تا سرفصل جدیدی در تاریخ علمی ایران رقم بخورد چرا که باور داریم پژوهش جهادگونه، پیشرانِ تمدن‌سازی نوین اسلامی است.

وی در ادامه یکی از رویکردهای معاونت پژوهش جهاددانشگاهی یزد در این راستا انجام پژوهش‌های مسئله‌محور و راهبردی است چرا که در این حوزه بر این باور هستیم که پژوهش اصیل، فرزندِ دردِ جامعه و نیازِ ملی است لذا رویکرد غالب عبور از پژوهش‌های انتزاعی و حرکت به سوی تولید دانشِ کاربردیِ حل‌کننده مسائل و چالش‌ها است.

دهقانی با بیان این که تمرکز بر اولویت‌های راهبردی در حوزه‌های فناورانه، علوم فنی مهندسی، توسعه پایدار و محیط زیست، قلب تپنده‌ی برنامه‌های پژوهشی این حوزه است، افزود: هر پروژه، پاسخی است به یک پرسش ملموس از بطن صنعت، سلامت، محیط زیست یا فرهنگ این خطه که در این راستا با تمرکز بر انعقاد تفاهم‌نامه‌هایی نه نمادین بلکه مسئله محور با سازمان‌ها یا بخش خصوصی و در ادامه طرح پژوهشی در راستای رفع چالش یا نیاز کارفرما شروع می‌شود.

وی به اهمیت نوآوری نظام‌مند در این رویکرد نیز اشاره و عنوان کرد: معاونت پژوهش و فناوری جهادانشگاهی در چرخه دانش تا خلق ثروت، سعی کرده است تا به صورت نظام‌مند و عملی، برنامه‌‎های خود را اجرا کند و در این زمینه، تبدیل ایده‌های ناب به «فناوری‌های ارزش‌آفرین» و «محصولات دانش‌بنیان» مورد اهتمام است و پیوند ناگسستنی «پژوهش»، «توسعه فناوری» و «تجاری‌سازی»، بنیان عمل این حوزه را تشکیل می‌دهد.

معاون جهاددانشگاهی استان در ادامه، تمرکز بر حفظ ساختاری نیروی انسانی با ماهیت نسل جهادیِ پژوهنده را از دیگر رویکردهای این سازمان برشمرد و گفت: رویکرد جهاددانشگاهی در این حوزه جذب و حمایت از پژوهشگران و نیروهای خلاق، متعهد و مسئولیت‌پذیر است که دغدغه حل مسائل و معضلات را از طریق به کارگیری علم و فناری داشته باشند.

وی از اهم موضوعات و رویکرد مدنظر این حوزه را انجام فعالیت‌های پژوهشی به صورت  شبکه با جهاددانشگاهی در سایر استان‌ها برای فراهم آوردن بستری جهت تبدیل جوانان ایران‌زمین به پرچمداران علم‌آفرینی در منطقه ذکر کرد.

وی در این خصوص تاکید کرد: ماهیت اصلی برند مقدس جهاددانشگاهی در واقع همان نیروی انسانی با روحیه جهادی، متعهد و دلسوز است که مهمترین و باارزش‌ترین سرمایه‌ها در حوزه پژوهشی یزد هستند.

دهقانی با بیان این که ماموریت‌های معاونت پژوهشی این سازمان را در سه گوهرِ متعالی پژوهشِ نافعِ مسئله‌محور در راستای اهداف «یزدپایدار»، خلق زیست‌بوم نوآوری در جهت تجاری‌سازی و تربیت پیشگامان علم‌آفرینخلاصه می‎شود، گفت: چشم‌انداز جهاددانشگاهی استان یزد در این حوزه، ایجاد پایلوتی در کشور جهت کمک به ترسیم «ایرانی پیشتاز در علم‌آفرینیِ مسئولانه» است.

وی خاطرنشان کرد: خوشبختانه این معاونت با حمایت‌های سازمان جهاددانشگاهی یزد و کشور و از طرفی کار تیمی و شبکه‌ای نه تنها در تحقق مأموریت‌های خویش دارای عملکردی قابل قبول بوده بلکه با ایجاد تحول در نقشه‌ی علمی و در راستای اهداف توسعه استان، پرچمدار پژوهش مسئولانه‌ی اثرگذار شده است.

این مسئول در توضیح اقدامات ملموس این معاونت در جهت رفع نیازهای جامعه با تاکید بر این که در دیار قنوت و قنات، کویرنشینانِ خردورز یزد، همواره پیوندی ناگسستنی با علمِ زندگی‌ساز داشته‌اند، اظهار کرد: معاونت پژوهشی جهاددانشگاهی یزد نیز با تکیه بر سه اصل «مسئله‌شناسی بومی»، «فناوری هم‌توسعه‌ای» و «پاسخگویی اثرگذار»، طرح‌های خود را در دل نیازهای واقعی این خاک ریشه‌دار ساخته است.

وی در همین رابطه به شروع طرح هوشمندسازی ایستگاه‌های گاز استان، فعالیت در زمینه اکتشاف آب‌های ژرف در یزد، برنامه‌ریزی جهت راه‌اندازی فعالیت مرکز درمان در منزل جهاددانشگاهی، توسعه فعالیت با محوریت طرح پایش سلامت شاغلین صنایع و همکاری‌های چند جانبه با سایر واحدهای جهاددانشگاهی کشور با نگاه همکاری شبکه‌ای در حوزه فعالیت‎های پژوهشی، اشاره کرد.

دهقانی به اقدامات این معاونت در حوزه محیط‌زیست مانند حفاظت اکوسیستم حساس و شکننده کویری یزد با پژوهش‌های تخصصی در حوزه  مدیریت پسماندهای صنعتی،کشاورزی، شهری و بیمارستانی،  راه‌انداری مرکز تخصصی پایش گازها و ذرات آلاینده‌ی هوا در محیط و دودکش‎های بخش صنعت و معدن،  شروع طرح تولید بیوکمپوست خانگی از پسماندهای کشاورزی به صورت پایلوت در مهریز، راه‌اندازی اولین مرکز مشاوره تخصصی محیط‌زیست معادن استان و پایش آلاینده‌های هوای معادن و ارائه روش‌های کنترل و کاهش آلودگی با محوریت توسعه پایدار نیز اشاره کرد.

وی از انجام مقدمات راه‌اندازی ایجاد ساختار مرکز انرژی‌های خورشیدی با توجه به نیاز و از طرفی موقعیت اکوسیستمی استان در راستای اهداف مدیریت سبز خبر داد و افزود:  اولین رویداد بهینه‌سازی مصرف انرژی و مدیریت سبز با توجه به نیاز جامعه و موضوع ناترازی انرژی، توسعه فعالیت‌ها در زمینه آموزش‌های تخصصی محیط زیست و حرکت در راستای پیاده سازی نظام جامع مدیریت سبز با محوریت شهر و صنعت نیز از دیگر اقدامات در این حوزه بوده است.

معاون پژوهش و فناوری جهاددانشگاهی استان به اخذ گرید پایه یک آزمایشگاه خاک و مصالح ساختمانی از سوی سازمان نظام مهندسی ساختمان در زمینه آزمایشات اشاره کرد و گفت: این مرکز در یک سال گذشته علاوه بر انجام بیش از ۹ هزار طرح کارفرمایی، توسعه فعالیت‌های آموزشی و پژوهشی، طرح‌های استحکام بتن تیرهای چراغ برق و تولید بتن خودترمیم‌شوندهرا اجرایی کرده است.

وی از ارتقا کمیت و کیفیت خدمات تخصصی آزمایشگاه تشخیص طبی و طب کار جهاددانشگاهی نیز خبر داد و افزود: در شعبه بانک خون بند ناف رویان در استان نیز شاهد افزایش تعداد ذخایر نمونه‌ها، برنامه‌ریزی جهت انعقاد تفاهم‌نامه همکاری با بیمارستان‌ها و نیز توسعه فعالیت‌ها در زمینه آموزش‌های تخصصی بانوان  باردار یا نومادران با دید کاهش فشارهای روانی هستیم.

دهقانی پیرامون برنامه‌های آتی و در دست اقدام این معاونت نیز گفت: جهاددانشگاهی یزد در نظر دارد علاوه بر راه‌اندازی پلتفرم جامع غربالگری دیابت و فشار با تمرکز بر ژن‌های بومی یزد، به منظور دسترسی عادلانه به خدمات پزشکی در مناطق محروم نیز اقدام به راه‌اندازی کلینیک‌های سیّار تشخیص زودهنگام بیماری‌های دیابت و فشار خون در استان نماید که در این خصوص پوشش ۱۰۰ درصدی جمعیت روستاهای بالای ۵۰ خانوار مورد انتظار است.

وی با اشاره به ضرورت ارتقای رقابت‌پذیری صنعت نساجی به ‌عنوان رگ حیات اقتصادی یزد، هوشمندسازی در این حوزه با محوریت جهش نساجی دانش‌بنیان از طریق توسعه «الیاف هوشمند ضدباکتری» با بهره‌گیری از فناوری نانو را از دیگر طرح‎های در دست اقدام این سازمان برشمرد و ادامه داد: بحران آب نخستین دغدغه مردم و مسئولان در استان یزد است لذا جهاددانشگاهی تلاش دارد در قالب «طرح نجات آب»، طراحی و استقرار سامانه هوشمند پایش کیفی منابع آب زیرزمینی با استفاده از حسگرهای IoT  را عملیاتی کند.

این مسئول همچنین با اشاره به طرح‎های متعدد جهاددانشگاهی استان در راستای استحکام‌بخشی بنای شاخص ثبت‌ شده در یونسکو بدون تغییر ظاهری، از آغاز طرح تدوین استاندارد ملی «مصالح خشتی مقاوم به زلزله» با افزودنی‌های نانوپلیمری جهت به‌کارگیری در مرمت بنای تاریخی به عنوان یکی از این طرح‎ها یاد کرد و گفت: این سازمان با هدف ایجاد اقتصاد مقاومتی در مناطق کم‌بهره، طرح  طلای سبز کویر را با راه‌اندازی پارک گیاهان دارویی مقاوم به شوری در دستور کار دارد.

وی در پاسخ به سئوالی در مورد چالش‌های حوزه پژوهش در خطه‌ی دارالعباده نیز تصریح کرد:  کمبود بودجه‌های پایدار برای طرح‌های بلند مدت فناورانه به‌ویژه در حوزه‌های نوین مانند طرح‌های حفاظت محیط زیست و انرژی‌های پاک،  محدودیت دسترسی به تجهیزات روز جهانی به ‌دلیل تحریم‌ها و هزینه‌های سنگین واردات،  مهاجرت نخبگان پژوهشی به مراکز استان‌های بزرگ یا خارج از کشور، فاصله‌ی مهارتی پژوهشگران محلی با فناوری‌های نوظهور و لزوم بازآموزی شتابان از جمله این تنگناهاست.

وی همچنین به چالش زنجیره‌ی نوآوری اعم از ضعف ارتباط نظام‌مند با صنایع بومی جهت کاربردی‌سازی پژوهش‌ها و کم‌رنگی نقش‌پذیری بخش خصوصی در سرمایه‌گذاری خطرپذیر فناورانه اشاره و بیان کرد: متاسفانه چالش زیرساخت‌ها نیز مانعی بزرگ بر سر راه حوزه پژوهش استان از جمله در جهاددانشگاهی یزد است به طوری که علاوه بر لزوم ارتقای دستگاه‌های آزمایشگاه‌های تخصصی این سازمان در برابر حجم فزاینده‌ی طرح‎ها،  نبود شبکه‌ی یکپارچه‌ی داده‌های پژوهشی استان برای تصمیم‌سازی هوشمند نیز بر این درد افزوده است. 

معاون جهاددانشگاهی استان به چالش‌ اداری در این بخش و پیچ‌وخم‌های بی‌پایانش نیز اشاره کرد و گفت:  بروکراسی کند تخصیص بودجه‌های پژوهشی و دشواری تطبیق مقررات ملی با نیازهای خاص اکوسیستم یزداز مهمترین این موانع هستند. 

وی  طراحی صندوق پژوهش‌های راهبردی یزد با مشارکت صنایع پیشروی استان را یکی از راهکارهای برون رفت از این شرایط دانست و گفت: اجرای طرح مدرسه‌ی تابستانی فناوری‌های پیشران» برای مهارت‌آفرینی نیروهای بومی، پیاده‌سازی سامانه‌ی هوشمند «پژوهش‌یار یزد» برای کاهش بروکراسی و توسعه‌ی همکاری‌های بین‌استانی با مراکز علمی تراز اول کشور  نیز در این حوزه راهگشاست.

دهقانی در پایان متذکر شد: گرچه این چالش‌ها همچون تل‌های شنی کویر گاه راه را دشوار می‌کنند اما معتقدیم همین شطِ خشک‌لبی‌ست که قنات‌بان را خلّاق می‌پرورد و ما نیز در جهاددانشگاهی یزد، چالش را نه دیوار که پلکان ترقّی می‌بینیم و با توکّل بر خدای کریم، هر سختی را آبی خواهیم زد تا بذرهای پژوهشمان، در خاک سخت دشواری‌ها، درختان استواری شوند که ریشه‌ در اعماق این خاک دارند و شاخه‌ به افق‌های جهان می‌گسترانند.

انتهای پیام