داوود عندلیب اردکانی در گفت‌وگو با ایسنا، ضمن بیان این که متاسفانه در تیر ۱۴۰۴ بنا بر آمارها، شاخص کیفیت هوا (AQI) در اردکان یزد نه‌ تنها به مرز خطر رسید بلکه در برخی روزها مانند ۱۳ تیر ۱۴۰۴ از مرز ۴۰۰ نیز عبور کرد.

وی این میزان شاخص را حاکی از وضعیت اضطراری برای سلامت انسان‌ها دانست و گفت: این عدد در واقع بیانگر این مهم است که هوا در حدی آلوده بوده که نه تنها برای همه‌ی مردم «ناسالم و بسیار خطرناک» است بلکه برای کودکان، سالمندان و بیماران قلبی و ریوی می‌تواند کُشنده باشد.

عندلیب به داده‌های رسمی سامانه پایش کیفیت هوا از روند آلودگی اردکان طی پنج سال گذشته نیز اشاره و عنوان کرد: در سال ۲۰۲۱ میلادی AQI یا شاخص کیفیت هوا در این شهر برابر با ۵۷ یعنی هوا نسبتاً سالم و متوسط بوده، این شاخص در سال ۲۰۲۲ به عدد ۸۶ رسیده که حکایت از هوای نسبتاً نوسان‌دار و متوسط و در سال ۲۰۲۳ به عدد ۱۲۲ به معنای هوای بسیار ناپایدار و متوسط افزایش یافته است.

وی افزود: هرچند شاخص AQI در اردکان طی سال ۲۰۲۴ به عدد ۷۱ نزول کرده و هوای قابل قبول‌تر و متوسطی را شاهدیم ولی در سال ۲۰۲۵ مجدداً به بالای ۱۰۰ رسیده که وضعیت کلی هوا را وخیم و هشدار دهنده و متوسط نشان می‌دهد و بررسی این روند متاسفانه بیانگر سیر افزایشی آلودگی هوا و کاهش کیفیت هوای اردکان به صورت تصاعدی و نامناسب است.

این عضو هیات علمی دانشگاه با ذکر این که مهم‌ترین منابع آلودگی هوا در این منطقه ناشی از صنایع سنگین مانند فولاد، کاشی و شیشه، حمل ‌و نقل صنعتی با سوخت‌های فسیلی، معادن روباز و گرد و غبار طبیعی ناشی از بادهای کویری در شرایط نبود فضای سبز کافی است، خاطرنشان کرد: در سال‌های اخیر، شاخص PM ۲.۵ به ‌عنوان مهم‌ترین معیار سنجش آلودگی هوا در ایران مطرح شده است؛ عددی که می‌گوید در هر مترمکعب هوا، چه مقدار ذرات معلق ریزتر از ۲.۵ میکرون وجود دارد اما این عدد، فقط ظاهر ماجراست و در شهر صنعتی اردکان، ماجرا خیلی پیچیده‌تر و نگران‌کننده‌تر است.

وی افزود: علی رغم اطلاعات ناقص و غیرقابل اعتماد ایستگاه‌های سنجش کیفیت هوا در اردکان طی برخی روزهای سال و تفاوت چشمگیر این داده‌ها با اعداد بین‌المللی مانند سامانه جهانی (IQAir)، نکته حائز اهمیت این است که در شاخص مذکور فقط مقدار ذرات در هوا اعلام می‌شود ولی نوع این ذرات که در اردکان نه فقط ریزگردهای طبیعی، گرد و خاک و آلاینده‌های سبک‌ شهری بلکه عمدتاً کربن سیاه (BC) و فلزات سنگین و ترکیبات شیمیایی است، مشخص نمی‌شود.

عندلیب با بیان این که ذرات مذکور مستقیماً از سد خونی عبور کرده و به قلب، مغز و حتی DNA سلول‌ها آسیب می‌زنند، از جمله پیامدهای این بحران را افت کیفیت زندگی، افزایش بیماری‌های قلبی و ریوی، افزایش سرطان، تأثیر شدید بر رشد کودکان، تهدید مستقیم برای سالمندان و اثر بلندمدت بر کشاورزی و محیط‌زیست منطقه برشمرد.

وی ذکر این نکته را نیز مهم دانست که متاسفانه شاخص کربن سیاه (Carbon Black) به‌ عنوان یکی از مرگ‌بارترین آلاینده‌های صنعتی شناخته شده که عامل اصلی سرطان ریه، حملات قلبی، سکته مغزی، سقط جنین و مرگ‌های زودرس است اصلاً اندازه‌گیری نمی‌شود.

این عضو هیات علمی دانشگاه یزد در پایان با تاکید بر این که طبق قانون مردم حق دارند بدانند چه هوایی را تنفس می‌کنند، بی‌توجهی به این موضوع از سوی مسئولان را بی‌توجهی به حق زندگی سالم مردم بیان کرد و گفت: پایش ۲۴ ساعته آلودگی و انتشار عمومی نتایج، اعمال محدودیت‌های صنعتی در روزهای قرمز، توسعه سریع فضای سبز شهری و حریم صنعتی و اجرای مطالعات سلامت عمومی در مناطق پرریسک باید مورد اهتمام مسئولان مربوطه قرار گیرد.

انتهای پیام