مریم طهرانی‌زاده در گفت‌وگو با ایسنا درباره نقش عروسک‌ها در رشد روانی و شخصیت کودکان گفت: نقش عروسک‌ها در تکامل شخصیت و رشد روانی کودکان در روان‌شناسی رشد موضوع مهمی است، به این معنا که عروسک‌ها فقط اسباب‌بازی‌های ساده‌ای نیستند و می‌توان آنها را آیینه‌ای برای رشد کودکان در نظر گرفت.
وی افزود: این رشد می‌تواند شامل رشد شناختی و اخلاقی کودکان باشد، ولی مانند هر چیز دیگری، عروسک‌ها فواید و معایب خود را دارند و می‌توانند در تحول کودکان نقش زیادی ایفا کنند.
طهرانی‌زاده ادامه داد: عروسک‌ها وسیله‌ای برای پرورش تخیل و خلاقیت کودکان محسوب می‌شوند. کودکان می‌توانند با عروسک‌ها قصه بسازند، نقش‌آفرینی کنند و به‌وسیله آنها موقعیت‌های اجتماعی را بازسازی کنند.
این متخصص روان‌شناسی کودکان بیان کرد: این فرایندها به رشد زبان و مهارت‌های شناختی کودکان کمک کرده و می‌تواند ابزاری برای کاهش اضطراب آنان باشد. عروسک‌ها به‌عنوان موجودی امن در اختیار کودکان قرار می‌گیرند.
وی ادامه داد: گاهی کودکان ترس‌ها، غصه‌ها و شادی‌هایشان را با عروسک‌هایشان در میان می‌گذارند و این مسئله می‌تواند نوعی برون‌ریزی و تخلیه احساسات درونی باشد.
این مدرس دانشگاه افزود: بر همین اساس در حوزه روان‌شناختی استفاده گسترده‌ای از عروسک‌ها صورت می‌گیرد. کودکان به عروسک‌ها نقش می‌دهند و این نقش‌آزمایی‌ها کمک می‌کند تا برای تعاملات واقعی در جامعه آماده شوند.
طهرانی‌زاده گفت: فعالیت‌هایی مانند غذا دادن، لباس پوشاندن یا آرام کردن که کودکان با عروسک‌ها انجام می‌دهند، می‌تواند نمونه‌ای از کارکرد مثبت آنها در ایجاد حس همدلی و تمرین مراقبت در شکل‌گیری رفتار اجتماعی آینده کودکان باشد.
وی مطرح کرد: همچنین می‌توان در بحث هویت‌یابی جنسیتی و فردی از عروسک‌ها بهره گرفت. کودکان به واسطه این ابزار، به شناختی از هویت جنسی خود دست یافته، آن را تجربه کرده و برای پذیرش نقش‌های اجتماعی آماده می‌شوند.
عضو هیئت علمی دانشگاه پیام نور کرج خاطرنشان کرد: عروسک‌ها می‌توانند چالش‌هایی را نیز برای کودکان به همراه داشته باشند؛ از جمله تقویت کلیشه‌های جنسیتی، به‌عنوان مثال، وقتی به دختران تنها عروسک‌های باربی و پرنسس و به پسران صرفاً اکشن‌فیگورها داده می‌شود، در واقع کودکان در نقش‌های اجتماعی خاصی محدود می‌شوند.
وی افزود: در برخی کودکان مضطرب، عروسک‌ها به‌عنوان منبع آرامش عمل می‌کنند، اما همین وابستگی بیش از حد می‌تواند در تنظیم هیجانات و استقلال کودک اختلال ایجاد کند. همانطور که عروسک‌ها می‌توانند آثار مثبت داشته باشند، استفاده افراطی از آنها نیز می‌تواند نقش‌ها را دچار جابه‌جایی کند.
طهرانی‌زاده ادامه داد: در رابطه با عروسک‌های جدید و پدیده‌هایی که مطرح می‌شود، برندها و ترندها می‌توانند کودکان را وارد چرخه مقایسه‌ای کرده و مدگرایی یا فشارهای اجتماعی ایجاد کنند.
وی افزود: همچنین معیارهای غیرواقعی زیبایی که در عروسک‌های باربی مشاهده می‌شود یا القای خشونت در برخی عروسک‌ها می‌تواند تصویر ذهنی ناسالمی از بدن و احساس ارزشمندی در کودکان ایجاد کند.
این متخصص روان‌شناسی کودکان ادامه داد: اگر کودک بیشتر وقت خود را صرف بازی با عروسک کند و تعامل کمتری با دوستان واقعی‌اش داشته باشد، رشد اجتماعی او به‌طور قابل‌توجهی تحت تأثیر قرار می‌گیرد و محدود می‌شود.
طهرانی‌زاده در پایان گفت: در مجموع، عروسک‌ها ابزارهای خنثی نیستند؛ آنها می‌توانند یاری‌دهنده یا فشارزا باشند. تفاوت در این است که کودک چگونه و با چه هدفی از عروسک استفاده می‌کند، والدین چگونه در کنار او حضور دارند و خانواده چه ارزش‌هایی را از طریق این بازی‌ها به کودک منتقل می‌کنند.
انتهای پیام
نظرات