پری آخته در گفت‌وگو با ایسنا افزود: ثبت و ضبط خاطرات دوران دفاع مقدس حافظه جمعی ملت را در برابر فراموشی و تحریف مصون می‌دارد و مفاهیمی چون ایثار، شهادت و مقاومت که در کتاب‌های درسی به صورت شعار باقی می‌مانند را به زندگی تزریق می‌کند. این نوشته‌ها با ثبت تمام ابعاد جنگ، از رشادت‌ها تا رنج‌ها و زخم‌های روحی نشان می‌دهند که جوانان معمولی در شرایط غیرمعمولی، چگونه کارهای فوق‌العاده مقابله با دشمن متجاوز را انجام دادند و به الگوهایی ملموس برای نسل امروز تبدیل شدند.

وی با بیان اینکه نوشتن از دفاع مقدس فضیلت است و این فضیلت مقدس را نویسنده خودش انتخاب نمی‌کند بلکه شهدا خود نویسنده‌ سرگذشت‌شان را انتخاب می‌کنند، افزود: قلم برایم مقدس است و مقدس‌تر از آن نوشتن از شرف و غیرت و عزت از آزادمردانی است که عاشقانه جان در طبق اخلاص گذاشته و از دین و مام وطن و مردم خود دفاع کرده‌اند.

این داستان‎ و رمان‌نویس، خاطره‌نگار، شاعر، پژوهشگر دفاع مقدس که بیش از سه دهه از عمر خود را با فعالیت در عرصه ادبیات پایداری و انتشار بیش از ۲۵ عنوان کتاب صرف کرده است، دفاع مقدس را سرآغاز شکل‌گیری هویت معاصر ایران برشمرد و تصریح کرد: کتاب به عنوان عمیق‌ترین شکل روایتگری و یک سند پایدار برای ماندگاری و ایجاد پیوند انسانی، برخلاف پست‌های شبکه‌های اجتماعی که پس از ساعاتی فراموش می‌شوند، در قفسه‌ها باقی می‌ماند، از پدری به پسر می‌رسد و به عنوان یک منبع معتبر، تاریخ را برای همیشه ثبت کرده و به خواننده اجازه می‌دهد با قهرمان داستان همزادپنداری و ترس‌ها و امیدهایش را حس کند.

آخته ادامه داد: نویسنده‌ای که قلم برداشته و از شهدا و درد و رنج رزمنده‌ها و جانبازها و اسرا می‌نویسد؛ صرفاً یک مورخ یا خاطره‌نویس معمولی نیست؛ او یک شاهد زنده بین گذشته و حال است. خاطراتی که او ثبت می‌کند؛ سنگین، معنوی، انسانی و سرشار از پیام است. او به دنبال آمار و ارقام یا روایت‌های کلیشه‌ای نیست، بلکه در پی کشف نجواهای پنهان، اشک‌های ریخته‌نشده و لبخندهای نادیده‌ شهدا و رزمندگان است تا آن‌ها را به زبانی امروز و آینده‌نگرانه بازگو کند و ثابت کند که پیام آن‌ها فراتر از زمان و مکان، همواره زنده، پویا و الهام‌بخش خواهد ماند.

جنگ برای یک سرباز زمانی تمام می‌شود که خاطراتش نگاشته شود

 وی، با اشاره به اینکه از دل یک خاطره، یک پیوند عاطفی و انسانی برقرار و مسئولیت‌پذیری ملی تقویت می‌شود، اظهار کرد: وقتی خاطرات یک شهید یا رزمنده را در کتابی جمع می‌کنیم، به فداکاری او رسمیت می‌بخشیم و نشان می‌دهیم که داستانش ارزش ثبت شدن در تاریخ را دارد. این کار بزرگ‌ترین تقدیر از یک قهرمان و تبدیل داستان شخصی‌اش به میراث مشترک ملی است. در واقع جنگ برای یک سرباز زمانی به اتمام می‌رسد که خاطراتش نگاشته و تمام شود.

این مدرس ادبیات پایداری، در مورد ورودش به عرصه ادبیات می‌گوید: از هفت سالگی شعر و از دوازده سالگی داستان می‌نویسم. آشنایی من با دفاع مقدس برمی‌گردد به دوران شش سالگی‌ام که پسرعمویم که داماد بزرگ‌مان هم بود، در عملیات «ثامن‌الائمه» به شهادت رسید و خواهر شانزده ساله‌ام به خانه‌مان برگشت و یک شبه موهایش سفید شد. هر روز شاهد گریه و مویه‌های سوزناک و اوخشامالاری که می‌گفت بودم. کودکی من همراه با آژیر وضعیت قرمز و خاموشی و اعزام دو برادرم به خط مقدم جبهه و جانباز شیمیایی شدن یکی از آنها و اسارت پسرعموی دیگرم در عملیات «مرصاد» سپری شد.

آخته ادامه داد: همسرم در سن پانزده سالگی به جبهه رفته و دچار موج انفجار شده بود. از روزی که پا به خانه بخت گذاشتم تا به امروز انگار در خط مقدم جبهه هستم و با پوست و گوشت و استخوان تبعات آن را حس می‌کنم. از سال ۱۳۷۶ مربی احکام و اخلاق اسلامی و مفسر و مبلغ  قرآن بودم. در طی این مسیر به عنوان استعداد درخشان برگزیده و تحت آموزش‌های خاطره‌نویسی و ادبیات شفاهی دفاع مقدس قرار گرفتم. افتخار آن را داشتم که اولین بانوی خاطره‌نگار دفاع مقدس شمالغرب کشور باشم. از سال ۱۳۸۷ تاکنون در این حیطه تدریس می‌کنم . شکر خدا در طی این سال‌ها آنهایی که به عنوان مدرس در محضرشان بودم الان خودشان نویسندگان بنامی در سطح استان، منطقه و کشور شده‌اند و بالای هفتاد نفرخاطره‎نگار و نویسنده ادبیات پایداری آموزش داده‌ام و همکارم شده‌اند.

نهادهای فرهنگی، حمایت از آثار دفاع مقدس را سرمایه‌گذاری برای خلق یک اثر فکری ببینند

دبیر و داور جشنواره‌های شعر، داستان و خاطره، انتظار اصلی یک نویسنده‌ دفاع مقدس از نهادهای فرهنگی را تغییر رویکرد از یک حامی مالی و بوروکرات به یک مشارکت‌کننده فعال، خلاق و هنرمند اعلام و خاطرنشان کرد: نهادها باید به جای سفارش‌دهی، زمینه‌ساز خلق آثار ماندگار و تأثیرگذار باشند و به نویسنده به عنوان یک معمار فرهنگی نه یک کارگر قلم نگاه کنند.

آخته، بیان کرد: نهادهای فرهنگی باید به حمایت‌های مالی از انتشار آثار مرتبط با دفاع مقدس به عنوان سرمایه‌گذاری بلندمدت برای خلق یک اثر فکری نگاه و برای ایجاد فضایی امن برای بیان آزادانه‌ی خاطرات و خروج آثار ارزشمند دفاع مقدس از حالت محلی با بهره گیری از ابزار ترجمه کتاب و معرفی آن‌ها در عرصه‌های بین‌المللی کمک کنند چرا که روایت انسانیت، مقاومت و عشق به میهن، مرز نمی‌شناسد. این کار بهترین پاسخ به پیشگیری از جنگ‌طلبی و تحریف تاریخ در سطح جهانی است.

وی تسهیل دسترسی به اسناد و منابع، پشتیبانی از فرآیند انتشار و توزیع، کمک به ایجاد تعامل بین نویسندگان و پیشکسوتان دفاع مقدس، استمرار حمایت‌های مالی و معنوی از نویسندگان، برگزاری کارگاه‌های نویسندگی برای نسل جوان، ایجاد پلتفرم‌های تعاملی، ایجاد بستر مناسب برای اجرای پروژه‌های مشترک با هنرمندان برای بازآفرینی صحنه‌های کتاب، کمک به تربیت نسل جدید نویسندگان و نگاه بین‌المللی و جهانی‌سازی روایت را از دیگر انتظارات فعالان عرصه ادبیات پایداری از نهادهای فرهنگی عنوان کرد.

وظیفه‌ نویسنده، خلق داستان نیست بلکه ثبت واقعیت و روایت قهرمانِ «انسان» است

این خاطره نگار ادبیات پایداری، بر ضرورت همکاری نزدیک با راویان موثق و شاهدان عینی دوران دفاع مقدس برای بالا بردن کیفیت تدوین کتاب‌های سرگذشت‌پژوهی شهدا و ایثارگران تاکید و بیان کرد: این امر، اصل بنیادین کار در حوزه تاریخ شفاهی است و صداقت و شفافیت، دقت در جزئیات، صبر و همکاری و اعتماد به نویسنده از سوی راوی به نویسنده اجازه می‌دهد با رعایت اصل «سندیت در کنار ادبیت» و با نگاهی هنری و تاریخی، خاطرات را بازآفرینی کند، بدون اینکه از حقیقت دور شود.

آخته، افزود: برای دستیابی به این هدف، نویسنده باید پیش از هر چیز، دانش تاریخی خود را تقویت کند و باید با مطالعه‌ی آثار مستند و خاطره‌های شفاهی معتبر، مراحل مختلف جنگ را به خوبی بشناسد چرا که این دانش به او کمک می‌کند تا در مواجهه با راوی، سؤالات درستی بپرسد، روایت‌ها را در بستر تاریخی خود قرار دهد و از تحریف ناخودآگاه وقایع دور باشد.

وی با بیان اینکه بزرگ‌نمایی، اغراق و حاشیه‌پردازی، از بزرگ‌ترین آسیب‌های کتاب دفاع مقدس است، گفت: وظیفه‌ نویسنده، خلق داستان نیست بلکه ثبت واقعیت و روایت قهرمانِ «انسان» است، نه ساختن قهرمانی «افسانه‌ای». او نباید برای جذابیت بیشتر، واقعیت‌های تاریخی را نادیده بگیرد یا قربانی و تحریف کند. در نوشتن خاطره نباید غلوّ شود چون هرگونه داستان‌سرایی و افزودن وقایع ساختگی، به اعتبار اثر لطمه می‌زند و قهرمانان را از انسانیت دور کرده و به آن‌ها چهره‌ای غیرواقعی و فاقد اعتبار می‌بخشد.

این داستان و رمان نویس دفاع مقدس، تأکید بر ارزش‌های بومی و محلی، پرداختن به حماسه‌های کمتر شنیده ‌شده، ثبت اسامی و جزئیات تاریخی را از نقاط قوت کتاب‌های حوزه دفاع مقدس استان اردبیل اعلام و ساخت آرشیو دیجیتال یکپارچه، برگزاری جشنواره‌های منطقه‌ای با محوریت فرهنگ بومی و تولید مجموعه‌های شاخص با همکاری نویسندگان کشوری را برای بالا بردن این شاخص پیشنهاد کرد.  

آخته، اضافه کرد: سطح پایین ویرایش غیرحرفه‌ای، تکرار و یکسان‌نگاری، فقدان نگاه چندبعدی و روان‌شناختی، ضعف در توزیع و محدودیت در قالب‌های نوین هم از نقاط ضعف کتاب‌های حوزه دفاع مقدس استان اردبیل است که برگزاری کارگاه‌های تخصصی نویسندگی و ویرایش، طرح فراخوان برای موضوعات جدید، حمایت از پروژه‌های چندرسانه‌ای، ایجاد یک تیم توزیع و بازاریابی استانی می‌تواند به رفع آن کمک کند.

راه را برای بانوان نویسنده دیگر باز کرده‌ام

بانوی تاثیرگذار در فرهنگ و ادب استان اردبیل در سال ۱۴۰۳، با بیان اینکه نوشتن از روایت‌های ناتمام هشت سال دفاع مقدس بیش از سی دهه برایم سرتاسر خاطره بلکه خود زندگی است و بخواهم بازگو کنم خودش نه یک کتاب که ده‌ها کتاب می‌شود، اظهار کرد: برای نوشتن در بسیاری موارد به بن‌بست رسیده‌ام. من هم انسانم و گاهاً کم آورده‌ام و حتی در اوایل دوران نویسندگی از دم در روای‌ها رانده و حتی تهدید  و با مشکلات عدیده روبروشده‌ام ولی با توسل بر ائمه و روح شهدا و شهید مهدی باکری، سرور شهدای هشت سال دفاع مقدس توانسته‌ام تا به این مرحله برسم و راه را برای بانوان نویسنده دیگر باز کنم.

آخته افزود: برای نوشتن زندگینامه شهید «هاشم دهقانی‌نیا»، اولین شهید مدافع حرم اردبیل و یا «میر لطف‌الله موسوی» شهید عشایر و کتاب «هور تشنه می‌دود» و یا نوشتن کتاب‌های عملیات‌ها گاهی از شدت فشار کار زانوی غم بغل گرفته و گریه کرده‌ام. سعی کرده‌ام زندگی‌ام را بر اصل سیره ائمه و شهدا پیش ببرم. سکوت می‌کنم و عشق در دلم جاریست، که این شگفت‌ترین نوع خویشتن‌داریست...

شایان ذکر است پری آخته کتاب‌های مجموعه داستان طنز ترکی دفاع مقدس«اونلارین گولوش سسلری»، «مردی به رنگ آب»(زندگینامه کارآفرینان استان اردبیل)، «نینوایی در کرانه کارون»(خاطرات جمعی از رزمندگان اردبیلی حاضر در آزادسازی خرمشهر)، «مردان مهتاب» زندگینامه رزمندگان جهادگر اردبیلی، مجموعه شعر سپید «مریم‌های سرزمین من»، «جام جهانی در رومادیه»(خاطرات اسیر آزاد شده بهرام زارعیان)، «اقیانوس‌ها چرخ می‌زنند»(زندگینامه و خاطرات ناخدا مهدی ارتیانی)، «هور تشنه می‌دود» (زندگینامه شهدای عملیات رمضان استان اردبیل)، «موسیقی سکوت» (خاطرات و زندگی اولین شهید مدافع حرم استان اردبیل)، «بوی گلبرگ‌های خیس»(زندگینامه خیرین مدرسه‌ساز اردبیلی)، «شهسوار بران»(زندگینامه شهیدمیرلطف‌الله موسوی، شهید شاخص عشایر)، گرداوری مجموعه داستان «سطرهای ارغوانی»، مجموعه دلنوشته و داستان در سوگ شهدای خدمت با عنوان «تبسم سرخ»، ویراستاری کتاب «تو را به نسل‌های آینده خواهم گفت»، ویراستاری مجموعه داستانی دفاع مقدس «گلبرگ‌های سرخ»، ویراستاری رمان «شمشاد و کامور»، مجموعه شعر ترکی «من سنی اولچوسوز سئویرم»، مجموعه داستان ترکی عاشقانه دفاع مقدس «منیم آدیم آلما»، مجموعه داستان ترکی در حال چاپ «آزاد کال آلما»، مجموعه داستان دفاع مقدس «کفش‌های پشت در مانده»، مجموعه داستان ترکی دفاع مقدس«آنام اوچون تکجه بیر نفس»، «سردار آفتاب» (زندگینامه سردار ناصر دستاری جانباز قطع نخاع گردنی در نوبت چاپ)، «سمفونی فریاد» (زندگینامه همسر سردار حاج رحیم نوعی اقدم)، مجموعه داستان‎های برگزیده جشنواره یوسف اردبیل، ساوالان (رمان خاطره- زندگینامه سرهنگ غضنفر محبی)، مجموعه شعر دفاع مقدس «کنار عکس تو»، رمان تخیلی فانتزی «معمای هبولت»، سلسله کتاب «نقش یگان‌ها و رزمنده‌های اردبیل در عملیات‌های ۸ سال دفاع مقدس» را در کارنامه هنری خود دارد.

انتهای پیام