دبیر شورای همیار طبیعت خراسان رضوی، با بیان اینکه زنان روستایی به عنوان پیشگامان توسعه پایدار و حفاظت از محیط‌زیست و منابع طبیعی، نقش حیاتی و غیرقابل انکاری در مدیریت منابع طبیعی و بهبود شرایط زیست‌محیطی جوامع خود ایفا می‌کنند، گفت: این قشر از جامعه با بهره‌گیری از دانش بومی و تجربیات نسل‌های گذشته، توانسته‌اند به عنوان نگهبانان اصلی اکوسیستم‌های محلی عمل کنند و از تنوع زیستی حفاظت کنند.
حسین خافی، در گفت و گو با ایسنا با گرامیداشت فرا رسیدن روز ملی روستا و عشایر در خصوص نقش زنان در روستا افزود: زنان روستایی و عشایری خراسان رضوی به عنوان یکی از نگهبانان اصلی منابع طبیعی و محیط‌زیست در مناطق خود شناخته می‌شوند.
وی خاطرنشان کرد: با وجود آنکه بانوان دوشادوش مردان روستا در تمامی فعالیت‌های کشاورزی، دامداری و... حضور داشته و سهم بزرگی در تولید صنایع‌دستی دارند و همزمان عهده‌دار امور خانه و خانواده نیز هستند، اما سهم آنها در مواردی همچون آموزش در حوزه‌های مختلف و حمایت‌های دیگر که باید از سوی دستگاه‌های دولتی و نهادهای مدنی محقق شود نسبت به مردان ناچیز است.
دبیر شورای همیار طبیعت خراسان رضوی، بر نقش بسیار مؤثر بانوان روستایی در حفاظت از عرصه‌های طبیعی و محیط‌زیست تأکید و خاطرنشان کرد: نقش بانوان روستایی در پروژه حفاظت و تکثیر گونه‌های با ارزش گیاهی دامنه‌های جنوبی بینالود که با حمایت دفتر تسهیلات کوچک برنامه عمران ملل متحد به مرحله اجرا درآمد بسیار کلیدی و مؤثر بود و این تجربه نشان داد، آگاهی و شناخت زنان در باب ارزش دارویی و تغذیه‌ای گیاهان ارزشمند منطقه بینالود بیش از مردان ساکن در منطقه است.
وی با تأکید بر اینکه بانوان روستایی برای حفاظت از این گونه‌ها تلاش بیشتری دارند، افزود: البته باید این نکته را هم مدنظر قرار دهیم که گسست بین نسلی برخی از دختران و بانوان جوان را با این موضوع بیگانه ساخته است و سطح آگاهی آنها در مقایسه با بانوان سالمند روستا به اندازه قابل توجهی کاهش یافته است. ضرورت دارد که دستگاه‌های ذیربط نسبت به افزایش آگاهی در این خصوص تلاش مضاعفی داشته باشند.
زنان روستایی و عشایری کمتر در کانون توجه قرار گرفته‌اند
خافی با تقدیر از تلاش‌های زنان روستای دیزباد که در حفاظت از عرصه‌های منابع طبیعی و محیط‌زیست تلاش‌های بسیاری را داشته‌اند، گفت: زنان روستایی به عنوان حاملان دانش بومی در خصوص گیاهان دارویی و منابع طبیعی شناخته می‌شوند. این دانش که به طور عمده از تجارب نسل‌ها به دست آمده، می‌تواند به حفاظت و بهره‌برداری پایدار از منابع طبیعی کمک کند و در حفاظت از منابع آب و خاک بسیار مؤثر واقع شود.
دبیر شورای همیار طبیعت خراسان رضوی اظهار کرد: به رغم این نقش کلیدی، زنان روستایی و عشایری کمتر در کانون توجه قرار گرفته‌اند. شناسایی و معرفی این زنان موفق و حمایت از آنها باید در دستور کار دستگاه‌های دولتی قرار گیرد تا بتوانند به طور مؤثرتری در حفاظت از محیط‌زیست و مدیریت منابع طبیعی مشارکت کنند.
وی نقش سازنده بانوان در روستای دیزباد، به ویژه در شناسایی گونه‌های در حال انقراض و دارای گرایش منفی را بسیار ارزشمند دانست و افزود: این زنان با آگاهی از محیط پیرامون خود، می‌توانند در اجرای طرح‌های حفاظت و تکثیر گونه‌های با ارزش گیاهی نقش کلیدی ایفا کنند. این مشارکت نه تنها به حفظ منابع طبیعی و پایداری معیشت در روستاها کمک می‌کند، بلکه به تقویت حس مسئولیت‌پذیری اجتماعی در جوامع روستایی نیز می‌انجامد و این زنان با آگاهی از نیازهای اکوسیستم و تأثیرات فعالیت‌های انسانی بر آن، می‌توانند به عنوان مشاوران و راهنمایان محلی در حفاظت از محیط‌زیست عمل کنند.
خافی گفت: بسیاری از زنان در خراسان رضوی با استفاده از گیاهان محلی، نه تنها به تأمین نیازهای درمانی و تغذیه‌ای خانواده‌های خود می‌پردازند، بلکه در حفظ تنوع زیستی نیز نقش مهمی ایفا می‌کنند.
دبیر شورای همیار طبیعت خراسان رضوی، اظهار کرد: زنان روستایی همچنین می‌توانند در ترویج شیوه‌های پایدار کشاورزی و دامپروری نقش داشته باشند؛ با توجه به اینکه بسیاری از آنها با تکنیک‌های سنتی آشنا هستند، می‌توانند به عنوان الگوهای موفق در جوامع خود عمل کنند و تجربیات مثبت خود را با دیگران به اشتراک بگذارند. این اشتراک‌گذاری دانش می‌تواند به بهبود روش‌های مدیریت منابع طبیعی در سطح جامعه منجر شود.
زنان در برنامه‌ریزی‌های مرتبط با محیط‌زیست مشارکت داشته باشند
وی با تأکید بر اینکه حفظ و نگهداری از منابع طبیعی و محیط‌زیست نیازمند همکاری و مشارکت تمامی اعضای جامعه است، افزود: زنان به عنوان نیمی از جمعیت، باید در تصمیم‌گیری‌ها و برنامه‌ریزی‌های مرتبط با محیط‌زیست و منابع طبیعی مشارکت داشته باشند. حضور فعال آنها در این فرایند می‌تواند به توسعه راهکارهای مؤثر و پایدار منجر شود.
خافی با اشاره به اینکه مشارکت زنان در مدیریت منابع طبیعی می‌تواند به کاهش فقر و بهبود شرایط اقتصادی آنها نیز کمک کند، بیان کرد: با افزایش آگاهی و توانمندی‌های زنان، آنها می‌توانند به عنوان کارآفرینان محلی در حوزه‌های مربوط به محیط‌زیست و منابع طبیعی فعالیت و از این طریق درآمدزایی کنند. این فعالیت‌ها می‌تواند به تقویت اقتصاد محلی و افزایش کیفیت زندگی در جوامع روستایی منجر شود.
وی ادامه داد: اگرچه تغییرات اقلیمی بر زندگی همه سایه افکنده اما عقیده دارم که روستاییان بیشترین آسیب را از این تغییرات متحمل می‌شوند و مواردی همچون سیل، افزایش دما، کاهش منابع آبی و فرسایش خاک بر اشتغال و معیشت اهالی جامعه محلی تأثیر بسیار نامطلوب گذاشته و در موارد بسیاری، سبب مهاجرت ایشان به شهرها شده است.
دبیر شورای همیار طبیعت خراسان رضوی، با تأکید بر اینکه برای دستیابی به توسعه پایدار و حفاظت مؤثر از منابع طبیعی و محیط‌زیست، باید به نقش زنان روستایی و عشایر توجه بیشتری شود و برنامه‌های حمایتی و آموزشی برای تقویت توانمندی‌های آنها طراحی شود، بیان کرد: ایجاد تشکل‌های مردم‌نهاد محلی با مدیریت بانوان و در پی آن وجود شبکه‌های همکاری بین زنان روستایی و نهادهای دولتی و غیردولتی می‌تواند به انتقال تجربیات و افزایش سطح آگاهی کمک کند.
وی گفت: این شبکه‌ها می‌توانند به زنان این امکان را بدهند که در تصمیم‌گیری‌ها نقش پررنگ‌تری داشته و در نهایت در بهبود وضعیت اشتغال، معیشت، محیط‌زیست و منابع طبیعی در مناطق خود مؤثر واقع شوند.
خافی ادامه داد: اینکه در دنیا، روزی به نام بانوان روستایی نام‌گذاری شده و هم‌اینک در آستانه فرا رسیدن این روز هستیم مؤید این مطلب است که بانوان روستایی و عشایری نه تنها در کشور ما بلکه در تمام جهان مورد توجه هستند و باید مورد حمایت قرار گیرند، این حمایت‌ها می‌تواند شامل ارائه اعتبارهای مالی، توسعه آموزش‌های فنی، ترویج شیوه‌های پایدار در کشاورزی، دامپروری و حفاظت از مراتع و عرصه‌های طبیعی و نیز کمک به ایجاد درگاه‌های جدید برای فروش بدون واسطه محصولات تولید شده توسط زنان به مصرف کننده باشد.
وی نقش زنان روستایی و عشایری در حفاظت از محیط‌زیست و مدیریت منابع طبیعی را نه تنها کلیدی، بلکه ضروری دانست و تصریح کرد: این قشر از جامعه با دانش و تجربیات خود می‌توانند به عنوان پیشگامان حفاظت از محیط‌زیست عمل کنند و در ایجاد یک آینده پایدار برای نسل‌های آتی نقش بسزایی ایفا نمایند.
دبیر شورای همیار طبیعت خراسان رضوی، خاطرنشان کرد: باید به آنها فرصت‌های بیشتری برای مشارکت در این حوزه داده شود؛ فراموش نکنیم فارغ از اینکه در شهر سکونت داریم و یا روستا، زندگی بدون حفاظت از عرصه‌های طبیعی و محیط‌زیست تداوم نخواهد داشت.
انتهای پیام
نظرات