داوود امیریان در نشست تخصصی «جهان داستان؛ جهان اغراق» که عصر امروز در نگارخانه رضوان برگزار شد، اظهار کرد: با این که اغراق در جهان داستان لازمه ساخت یک داستان خوب است اما برای موفقیت در این کار، نویسندگان باید در پرداخت داستانهای جادویی حتما عنصر حقیقتمانندی را وارد داستان و شخصیتپردازی خود نمایند تا وجهی از منطق و روابط علیمعلولی در داستان برای باورپذیری مخاطب وجود داشته باشد، در غیر این صورت داستان با شکست و عدم پذیریش مواجه خواهد شد.
وی با بیان این که یکی از موضوعات مهم در داستاننویسی، اغراق در جهان داستان است، خاطر نشان کرد: به اعتقاد من هر انسانی که در کره خاکی زندگی میکند سوژه یک رمان بزرگ است مثلا رمان رابینسون کروزوئه بسیار جذاب است چرا که نویسنده با دست خالی این شخصیت را پرورش داده است.
این نویسنده ادامه داد: هر کدام از ما زندگیمان به قدری موضوعات عجیب دارد که میتواند دستمایه یک رمان باشد مثلا ماجرای کرونا میتواند روایتی باشد که به خوبی یک داستان خاص را به نمایش بگذارد. انتخابات ریاستجمهوری، اغتشاشات ۱۴۰۱ و جنگ دوازدهروزه نیز هر کدام میتوانند منبع الهام بسیاری باشند. اگر بخواهیم این ماجراها را مستقیم بنویسم قطعا اشتباه کردهایم بلکه باید سوژه و طرح را به خوبی پرورش دهیم.
امیریان با اشاره به داستان هری پاتر به عنوان یک نمونه، اظهار کرد: این داستان از جلد ۱ تا ۷ معمایی است اما نویسنده تنها با دیدن صحنه حرکت قطار، سوژه و طرح این داستان را کشف میکند و بعد بقیه داستان را مینویسد. توصیه من به همه نویسندگان این است که حتما کتابهای هریپاتر را بخوانند. این یک اثر بزرگ است که المانهای بزرگی در خود دارد.
داستاننویسی نیاز به نگارش طرح اولیه دارد
وی با تأکید بر لزوم طرحنویسی برای نگارش داستان، خاطرنشان کرد: طرحریزی داستان مثل طرحریزی ساختمان است که باید ابتدا به آن فکر کنیم و برای آن یک چارچوب مهندسی تنظیم نماییم؛ البته تقریبا ۹۰ درصد پایان داستانها با آن فکر و نظر اولیه نویسنده متفاوت است. در واقع برای داستاننویسی نویسنده طرح مینویسد اما پایان ممکن است تغییر یابد.
این نویسنده درباره یکی از تفاوتهای داستان هریپارتی با داستانهای شرقی، عنوان کرد: در داستانهای هریپاتر انسانها تبدیل به حیوان میشوند ولی در داستانهای شرقی انسانها تبدیل به اجسام میشوند. این مضامین جادویی و افسانهای در شاهنامه فردوسی نیز فراوان است که بسیار مورد غفلت قرار گرفته است. داستانهای شاهنامه میتواند منشأ الهام فراوانی برای داستانهای جادویی باشد.
او ادامه داد: درباره داستان پیامبران بسیاری ایراداتی را مطرح میکنند که ما میتوانیم برای جلوگیری از این امر از این داستانها برای شخصیتهای غیرحقیقی وام بگیریم. در داستاننویسی باید به جنبههای مختلف ماجرا و شخصیتها با دید درست نگریست و از اغراق در نوشتن بهره برد. داستانهای متعددی وجود دارد که ما میتوانیم با شناخت طرح اصلی به آن شاخ و برگ دهیم و با تاکید بر عنصر اغراق آن را بازنمایی کنیم.
روایت محض، کفایت نمیکند؛ داستان به اغراق نیاز دارد
وی با تأکید بر رعایت عنصر حقیقتمانندی در داستانهای جادویی، اضافه کرد: هنگام نوشتن داستان، نویسنده باید حتی اگر داستان جادویی مینویسد تلاش خود را برای این که مخاطب داستان را باور کند به انجام برساند و برای این منظور رعایت عنصر حقیقتمانندی و روابط علیمعلولی امری ضروری است چرا که با وجود غیرواقعی بودن داستان برای این که مخاطب آن را پذیرش کند باید جنبههایی از واقعیت نیز به خورد اثر داده شود.
این نویسنده گفت: در نوشتن برای نسل نوجوان نیاز به خلق قهرمان داریم. نوجوانان از وجود قهرمانان خوششان میآید و برای جذب آنان به رمان نوجوان نیاز به خلق قهرمانانی داریم که به خوبی پرورش یابند تا برای مخاطب جذاب و قابل باور باشد. یکی از نکات مهم دیگر این است که نویسنده با حفظ منطق داستان، نباید تنها روایت محض بنویسد؛ داستان به اغراق نیاز دارد و البته در عین حال باید باورپذیر باشد.
انتهای پیام
نظرات