روز جهانی عصای سفید، یادآور احترام، آگاهی و مسئولیت اجتماعی نسبت به نابینایان و کم‌بینایان است. این روز فرصتی است تا نگاه جامعه به افراد دارای آسیب بینایی، از ترحم به توانمندی تغییر کند و زمینه برای حضور برابر آنان در همه عرصه‌ها فراهم شود.

یک مدرس زبان نابینایان در گفت‌وگو با ایسنا بیان کرد: روز عصای سفید فرصتی برای افزایش آگاهی افراد عادی از توانمندی ها، محدودیت ها، دستاوردها، نیازها و شایستگی های نابینایان است.

زهرا باقری، فارغ‌التحصیل کارشناسی ارشد زبان و ادبیات انگلیسی دانشگاه تبریز که خود نیز نابینا است، در گفت‌وگو با ایسنا، از سابقه شغلی و فعالیت خود در این حوزه گفت: پنج سال است که در اداره کل آموزش و پرورش استان مشغول به کار شده‌ام. دو سال اول در پژوهشسرای دانش آموزی فعالیت داشته و الآن سه سال است که در کانون فرهنگی-تربیتی مشغول خدمت به دانش‌آموزان هستم. اشتیاق و اولویت اول من خدمت در مدارس استثنائی، بویژه آموزشگاه نابینایان بوده است تا بتوانم دین خود را به هم‌نوعانم ادا کنم.

وی ادامه داد: شوق و علاقه من به یاد دادن و یاد گرفتن امری ذاتی است. از طرف دیگر، محروم شدن از تحصیل در سالهای اولیه کودکی، این شوق را در وجود من شعله‌ورتر و پایدارتر کرده است. همیشه دنبال یاد گرفتن و آشنایی با ناشناخته‌ها بودم و هر وقت که دوستان کوچک نابینای خودم را می‌بینم، روح جستجوگر خودم در دوران کودکی در برابر من زنده می‌شود. من در کلاس چیزی به بچه‌ها یاد نمی دهم؛ فقط تلاش می کنم تا شوق یادگیری را در درون آن‌ها برانگیزم.

 نمی دانم اگر روزی چالش ها تمام شوند، دنیای من چه شکلی خواهد بود؟

وی تصریح  کرد: ما ساکن تبریز هستیم. وقتی من در تهران استخدام شدم، همه می‌گفتند زندگی تنها، در تهران کاری نیست که تو از عهده آن بربیایی. حتی خودم هم شک داشتم. اما رفتم و شد. تجربه خوبی از این دو سال به دست آوردم. حالا که در تبریز مشغول به کار هستم، باز هم چالش‌ها ادامه دارند. در محیط کار با کمبودهای بسیاری دست و پنجه نرم می‌کنم. به خصوص در اوایل حضورم در تبریز، از اینکه می‌دیدند من هم می‌توانم همانند افراد عادی کار کنم و حتی بازده بیشتری داشته باشم، تعجب می‌کردند. الآن اوضاع خوب است.

باقری افزود: با بچه های نابینا نباید کار کنی؛ باید با آن‌ها زندگی کنی. باید به دنیای درون آن‌ها وارد شوی. دنیای آن‌ها را لمس کنی. در هوای آن‌ها نفس بکشی. توانایی‌های جسمی و ذهنی دانش آموزان نابینای من بسیار متنوع و متفاوت است. هر کدام دنیا و دغدغه‌های خاص خودشان را دارند. برخی از آن‌ها آنقدر تیز و سریع هستند که در کمترین زمان، مطالب زیاد و متنوعی را یاد می‌گیرند. قدرت فراگیری برخی از دانش آموزان در برخی زمینه‌ها پائین است اما در زمینه‌های خاصی استعداد شگرفی دارند. 

وی ادامه داد: در صورتی که ابزارها، امکانات و محتواهای مناسب در اختیار دانش آموزان نابینا قرار بگیرد و روش‌های تدریس هم با وضعیت جسمی و شرایط ذهنی و استراتژی‌های یادگیری آن‌ها تطابق یابد،  می‌توانند علوم متخلف را فرا بگیرند. در عصر حاضر ابزارهای کمک آموزشی فراوانی توسعه یافته اند. دسترسی به این ابزارها فاصله افراد دارای معلولیت را از افراد عادی از لحاظ توانایی‌ها کاهش داده است.

توانایی‌ها و محدودیت‌های ما را همانقدر که هست ببینند

وی افزود: دید مردم نسبت به دوره های قبلتر واقعی تر و عادی تر شده است. مردم باور می کنند که نابینایان هم می توانند مثل افراد عادی کار و زندگی کنند و به موفقیت برسند. البته هنوز هم با وضعیت ایده آل فاصله داریم. خانواده‌ها باید وضعیت فرزندان نابینای خود را به رسمیت بشناسند. توانایی‌ها و محدودیت‌های ما را همانقدر که هست ببینند. نه کمتر و نه بیشتر. مردم ما را باور کنند و مسئولان به ما اعتماد کنند. نابینا باید کار کند. نابینا باید زندگی کند. مثل بقیه افراد.

رضا حسینی، فارغ‌التحصیل رشته IT، زیر شاخه فناوری اطلاعات، در استودیو موسسه بصیر مشغول به کار است. وی به تولید محتوای صوتی و چاپی پرداخته و در روند آموزش به کم بینایان و نابینایان موسسه، دخیل است.

وی در گفت‌وگو با ایسنا گفت: افراد جامعه کشور ما به توانایی‌های ما اعتماد ندارند اما ما از مهره‌های کارآمد کشور بوده و هستیم.
وی از سختی‌های مسیر شغلی و عدم پذیرش این قشر در جامعه گفت: در بسیاری از ادارت و شرکت‌ها، حتی حاضر به مصاحبه سنجیدن توانایی‌های من نبودند. ما نیز از همان سیستم و رایانه افراد بینا استفاده می‌کنیم و هیچ تفاوتی در مسیر شغلی یا تحصیلی نداریم.

نباید هیچ تفاوتی میان توانایی‌های یک بینا و یک نابینا قائل شد

وی در زمینه روند آموزش به نابینایان افزود: در دوره مهارت‌های کامپیوتری که توسط استادی بینا از سازمان فنی‌وحرفه‌ای تدریس می‌شود، من همانند یک مترجم، آموزه‌ها را در قالب نرم‌افزارهای مخصوص قشر ما تبدیل کرده و به افراد ارائه می‌کنم؛ اما در نهایت، نتیجه به دست آمده یکی خواهد بود و نباید هیچ تفاوتی میان توانایی‌های یک بینا و یک نابینا قائل شد.

مسئولیت ما در قبال قشر نابینایان یک مسئولیت ملی است

مدیرکل دفتر بهزیستی آذربایجان شرقی تاکید کرد: ما مسئولیتی ملی در قبال افراد دارای معلولیت بینایی داریم و تلاش می‌کنیم خدمات حمایتی و توانبخشی را با حفظ کرامت و احترام به نیازهای فردی آنها توسعه دهیم.

فرگل صحاف، در گفت‌وگو با ایسنا، ضمن اشاره به شیوع و وضعیت آموزشی، درمانی و توانبخشی افراد دچار نابینایی در استان، بر ضرورت تقویت حمایت‌های اجتماعی، اشتغال و توانمندسازی تاکید و بیان کرد: برآورد شیوع نابینایی در کشور بین ۰٫۵ تا ۰٫۸ درصد جمعیت است. شیوع عیوب انکساری (نزدیک‌بینی، دوربینی و سایر عیوب انکساری) بین ۲۵ تا ۲۸ درصد و آب‌مروارید تا ۳۰ درصد برآورد می‌شود. همچنین ۷۵۴۴۹ نفر کل افراد دارای معلولیت تحت پوشش بهزیستی استان هستند که از این میان ۱۰۴۴۴ نفر دارای معلولیت بینایی‌اند (معادل ۱۳٫۸ درصد  از کل معلولین تحت پوشش).

وی ادامه داد: ۶۳٫۳ درصد مردان و ۳۶٫۷ درصد این آمار را زنان تشکیل می‌دهند. شدت معلولیت نیز به ۱۶٫۴ درصد خیلی شدید، ۳۰٫۵ درصد شدید، ۳۳٫۲ درصد متوسط و ۱۹٫۹درصد خفیف، تقسیم بندی می‌شود. ۶۷ درصد شهری و ۳۳ درصد روستایی و ۶۵درصد  متاهل و ۳۵ درصد نیز غیرمتاهل هستند. بر اساس خوداظهاری افراد، حدود ۶۰دصد از افراد دچار معلولیت بینایی بیکارند. ۲۰دصد از افراد تحت پوشش دارای تحصیلات دانشگاهی‌اند. تحقیقات نیز نشان می‌دهد حدود ۶۴درصد نقایص بینایی در دانش‌آموزان مربوط به دوره جنینی بوده و اغلب جنبه ارثی دارد.

وی توضیح داد: برنامه جامع توانبخشی شامل تشخیص نقص، اقدامات پزشکی، توان‌پزشکی برای استفاده از باقیمانده بینایی، آماده‌سازی و آموزش خانواده، آموزش‌های تحصیلی (شامل آموزش بریل و استفاده از وسایل کمک‌بینایی مانند ذره‌بین‌ها، تلویزیون‌های مدار بسته بزرگ‌نمایی، و کامپیوتر) و حمایت‌های اجتماعی و قانونی است. این اقدامات باید به‌صورت فردمحور و جامع اجرا شوند.

صحاف تاکید کرد: موفقیت توانبخشی مستلزم فراهم‌سازی مواردی همچون تقویت سایر ادراک‌های حسی، ایجاد فضای خانوادگی پرعاطفه و کم‌تنش، توانمندسازی حرکت و جهت‌یابی، توسعه مهارت‌های ارتباطی و خواندن و نوشتن، استعدادیابی و آموزش حرفه‌ای، ایجاد فرصت‌های تفریح سالم، تسهیل دسترسی به اشتغال، و حمایت‌های اجتماعی (ایاب‌وذهاب، مسکن، ازدواج) و حمایت‌های حقوقی (حضانت، مالکیت، حقوق در محاکم) و... است.

به گزارش ایسنا، در پایان صحاف از مسئولان محلی، سازمان‌های غیردولتی، نهادهای آموزشی و بخش خصوصی خواست تا در زمینه‌های پیشگیری، تشخیص زودهنگام، گسترش خدمات توانبخشی، و ایجاد فرصت‌های اشتغال برای افراد دچار معلولیت بینایی همکاری نزدیک‌تری با بهزیستی استان داشته باشند؛ زیرا همکاری بین‌بخشی و توجه ویژه به توانمندسازی اقتصادی این عزیزان، کلید ارتقاء کیفیت زندگی آنان است.

انتهای پیام