علی اکبر عروتی در نشست «نقش خانواده در بازتولید فرهنگ عمومی؛ از تربیت نسلی تا مشارکت» که به همت معاونت فرهنگی جهاد دانشگاهی همدان برگزار شد، با استناد به دو روایت مهم از امام صادق (علیه‌السلام) و امام علی (علیه‌السلام) نکاتی را مطرح کرد که به‌طور ویژه بر آگاهی و بصیرت نسبت به زمان تأکید داشت.

وی اظهار کرد: امام صادق (علیه‌السلام) در روایت معروفی فرمودند: «العالم بالزمان لا تهجم علیه اللوابس»، که به معنای «کسی که به زمان خود آگاه است، شبهات و مشکلات به او هجوم نمی‌آورد.

وی این عبارت را به‌عنوان هشدار مهمی برای نسل امروز و مسئولین فرهنگی جامعه دانست و گفت: آگاهی از تغییرات و تحولات اجتماعی و فرهنگی، به ما کمک می‌کند تا از مواجهه با چالش‌ها و بحران‌ها جلوگیری کنیم.

عروتی از روایت دیگری از امام علی (علیه‌السلام) بهره برد که در آن به والدین توصیه شده است: «لا تقصرو اولادکم علی آدابکم مخلوز زمان غیر زمان»، یعنی «بچه‌های خود را به آداب و رسوم زمان خودتان محدود نکنید، چرا که آنها برای زمانی دیگر آفریده شده‌اند.» این نکته به‌ویژه در تربیت نسل جدید که در دنیای مدرن زندگی می‌کنند، از اهمیت بالایی برخوردار است.

عضو شورای فرهنگی افزود: اگر ما بخواهیم نسل آینده را برای دنیای جدید آماده کنیم، باید به‌دور از روش‌های سنتی، آگاهی لازم را به آنها منتقل کنیم و راه‌های جدیدی را برای رشد و تعالی آنان فراهم کنیم.

آگاهی و شناخت نسل جدید: ویژگی‌های نسل زد

این عضو هیئت علمی دانشگاه بوعلی سینا در ادامه سخنان خود به ویژگی‌های نسل جدید، یا همان «نسل زد» (متولدین ۱۹۹۷ به بعد) اشاره کرد و گفت: این نسل با ویژگی‌های خاص خود، تفاوت‌های زیادی با نسل‌های گذشته دارند و به همین دلیل باید روش‌های تربیتی جدیدی برای آنها در نظر گرفته شود.

عروتی اظهار کرد: نسل زد به‌طور ویژه به ارتباطات مجازی و رسانه‌های دیجیتال علاقه دارند و در فضای اینترنت بیشتر کسب‌وکار می‌کنند. این نسل به خلاقیت، نوآوری، و آزادی بیان اهمیت زیادی می‌دهند و تمایل دارند تا در فضای گفت‌وگوهای آزاد و بدون محدودیت‌های اجتماعی شرکت کنند.

وی در این خصوص تأکید کرد: بسیاری از روش‌های تربیتی سنتی دیگر برای این نسل کارآیی ندارد و ممکن است حتی موجب مقاومت در برابر تغییرات شود.

 عضو شورای فرهنگی خاطرنشان کرد: بسیاری از نوجوانان و جوانان امروز با روش‌های خشک و دستوری که در مدارس و دانشگاه‌ها اعمال می‌شود، احساس بی‌ربط بودن می‌کنند. این نسل به دنبال ارتباطات بازتر و پذیرش بیشتری از سوی بزرگ‌ترها هستند.

تأکید بر خردورزی و آگاهی از عواقب تصمیمات

 عروتی همچنین به اهمیت «خردورزی» در فرآیند تربیت پرداخت و اظهار کرد: باید جوانان را به تفکر عاقبت‌اندیشانه و تدبر در تصمیمات خود تشویق کنیم. به‌عنوان نمونه، او به حدیثی از پیامبر اسلام (صلی‌الله‌علیه‌وآله) اشاره کرد که در آن حضرت فرمودند: «اذا انتب امره فتدبر عاقبته»، یعنی «وقتی تصمیم به انجام کاری گرفتی، عواقب آن را بیندیش.»

وی این نکته را به‌ویژه در انتخاب‌های شغلی و تحصیلی نسل جوان مهم دانست و گفت که نباید به آنها اجازه داده شود تا تصمیمات خود را بدون در نظر گرفتن پیامدهای آینده بگیرند.

این عضو هیئت علمی دانشگاه بوعلی سینا در این زمینه، گفت: شاید در بسیاری از مواقع، جوانان وقتی تصمیمات بزرگی مثل انتخاب رشته یا شغل را می‌گیرند، بعد از مدتی متوجه می‌شوند که این انتخاب برای آنها مناسب نبوده است. این موضوع می‌تواند به مشکلات زیادی برای خودشان و خانواده‌شان منجر شود.

وی در ادامه به اهمیت آموزش مهارت‌های اجتماعی و همکاری گروهی برای نسل جدید اشاره کرد و گفت: باید از دوران کودکی به این مسائل پرداخته شود.

عروتی تأکید کرد: نسل جدید باید از همان ابتدا مسئولیت‌پذیری، همدلی، و کار گروهی را یاد بگیرد تا در دنیای پیچیده امروز بتواند با دیگران به‌خوبی ارتباط برقرار کرده و مشکلات را به‌طور جمعی حل کند.

وی افزود: اگر کودکان از همان دوران ابتدایی آموزش ببینند که چگونه در یک گروه کار کنند، چگونه مسئولیت‌های خود را به‌درستی انجام دهند و چگونه با دیگران تعامل سازنده داشته باشند، در بزرگسالی به افراد مسئولیت‌پذیر و موفقی تبدیل خواهند شد.

عروتی با اشاره به ضرورت به‌کارگیری فناوری در فرآیند آموزش و تربیت بود، گفت: دنیای امروز دنیای دیجیتال و فناوری است. نسل جدید در فضایی بزرگ می‌شود که دسترسی به اطلاعات به‌صورت آنلاین و فوری برای آنها مهیا است. بنابراین، سیستم‌های آموزشی باید خود را با این شرایط وفق دهند.

او همچنین یادآور شد: مدارس و دانشگاه‌ها باید از فناوری به‌درستی برای آموزش استفاده کنند و به‌جای استفاده از شیوه‌های قدیمی و تکراری، رویکردهای نوینی در آموزش و پرورش به کار ببرند.

چالش‌های فرهنگی و نیاز به بازنگری در سیاست‌ها

 عروتی با اشاره به چالش‌های فرهنگی و نیاز به بازنگری در سیاست‌های فرهنگی، اظهار کرد: نظام آموزشی و تربیتی ما باید متناسب با تحولات فرهنگی و اجتماعی باشد. امروز اگر نتوانیم در شیوه‌های تربیتی و آموزشی تحول ایجاد کنیم، نه‌تنها از دستاوردهای دینی و فرهنگی خود عقب خواهیم ماند، بلکه نسل آینده نیز قادر نخواهد بود به‌درستی در دنیای مدرن زندگی کند.

وی به ابلاغیه سیاست‌های کلی خانواده که از سوی مقام معظم رهبری منتشر شده، اشاره کرد و گفت: این ابلاغیه اهمیت زیادی دارد و باید مورد توجه قرار گیرد. خانواده، به‌عنوان کانون اصلی تربیت، باید تقویت شود و مسئولین باید بیش از پیش بر تقویت بنیان‌های خانواده و تربیت اسلامی فرزندان تمرکز کنند.

انتهای پیام