محمدعلی حسن‌نیا در گفت‌وگو با ایسنا با اشاره به افزایش نیروهای نظامی آمریکا در سوریه برخلاف ادعای پنتاگون مبنی بر کاهش تدریجی نیروها در اوایل ۲۰۲۵ و به نصف رساندن آن‌ها تا پایان امسال، اظهار کرد: از تابستان ۲۰۲۵، چند رخداد هم‌زمان باعث شد پنتاگون محاسبات خود را بازنگری کند. در ماه‌های می و ژوئن، گروه‌های وابسته به محور مقاومت در مرز بوکمال - القائم، چندین حمله پهپادی و راکتی علیه مواضع آمریکایی انجام دادند. این حملات نشان داد کاهش نیرو ممکن است خلأ امنیتی ایجاد کند که به گسترش نفوذ ایران در شرق سوریه بینجامد. 

وی این موضوع را عامل تغییر راهبرد واشنگتن از «خروج» به «بازآرایی برای بازدارندگی ایران» دانست و اضافه کرد: همچنین در ماه آگوست، ترکیه حملات هوایی گسترده‌ای علیه مواضع نیروهای دموکراتیک سوریه انجام داد. واشنگتن برای جلوگیری از فروپاشی شریک اصلی خود در شمال‌شرق سوریه، تصمیم گرفت پایگاه‌های شرق فرات را با سامانه‌های پدافندی تقویت کند تا هم بازدارندگی در برابر ترکیه ایجاد کند و هم پیام حمایت از نیروهای دموکراتیک سوریه (SDF) بفرستد.

این تحلیلگر مسائل غرب آسیا ابراز عقیده کرد: بازگشت نیروها و تقویت پایگاه‌ها نه صرفاً ناشی از آنچه واشنگتن تهدید داعش اعلام کرده، بلکه بخشی از راهبرد بازدارندگی چندوجهی آمریکا در برابر ایران، روسیه و ترکیه است. به‌ بیان دقیق‌تر، تهدید داعش بهانه تاکتیکی است، در حالیکه مهار محور مقاومت و حفظ نفوذ در معادله امنیتی سوریه، هدف راهبردی و اصلی واشنگتن است. 

حسن‌نیا با اشاره به اینکه علت ملاقات‌های پرتکرار مقامات آمریکایی و الجولانی ترس از قدرت ایران است، اظهار کرد: ایران از ماه‌های قبل و بعد از سقوط اسد به دنبال تغییر دکترین خود در شام بوده است و می‌خواهد نقش خود در این کشور را از تلاش برای ایجاد بازدارندگی، به بازسازی جایگاه و قدرتش تغییر دهد. به همین دلیل سوریه برای آمریکایی‌ها بسیار مهم شده است و بارها با احمد الشرع دیدار کردند تا به یک توافق امنیتی کامل پایبند باشد. 

وی درباره احتمال ایجاد پایگاه نظامی آمریکایی در نزدیکی دمشق، گفت: درباره پایگاه نظامی هنوز خبرهای رسمی منتشر نشده است. البته ناگفته نماند که آمریکایی‌ها برای تحت فشار قرار دادن هرچه بیشتر الشرع تلاش می‌کنند. وزارت خارجه دولت انتقالی سوریه هم گزارش‌های منتشرشده توسط رویترز مبنی بر اینکه ترامپ قصد دارد یک پایگاه هوایی در نزدیکی دمشق ایجاد کند را رسماً تکذیب کرد.

این تحلیلگر مسائل غرب آسیا افزود: اگر این پایگاه واقعاً ایجاد شود، هدف آن نه مبارزه با داعش یا گروه‌های افراطی بلکه ایجاد یک پایگاه نفوذ ژئوپلیتیک در محور دمشق-جنوب سوریه خواهد بود. جایی که چند هدف استراتژیک شامل نظارت بر محور ایران - لبنان، بازدارندگی در برابر روسیه و  کنترل فضای شام جدید را دنبال می‌کند، زیرا اگر واشنگتن بخواهد در فرآیند بازسازی و دولت انتقالی نقش ایفا کند، نیاز به «پایگاه فشار و حضور میدانی» دارد.

حسن‌نیا در پاسخ به این سوال که آیا هدف آمریکا از پیشرفت‌های دیپلماتیک و افزایش حضور نظامی در سوریه ایجاد «سوریه جدید» در منطقه خاورمیانه است؟ اظهار کرد: به نظرم آمریکا درصدد است از سوریه به عنوان هاب نظامی و لجستیکی خودش استفاده کند. بعد از خروج از عراق و کاهش نیروهایش، فضای سوریه برای این کار بسیار مساعد بوده و می‌تواند راحت‌تر در این فضای بزرگ موضوع کلان تغییر در خاورمیانه را در قسمت کوچکی از این منطقه دنبال کند.

وی با اشاره به حملات هوایی اخیر رژیم صهیونیستی به سوریه، هشدارهای مستقیمش به دولت انتقالی الجولانی و تاکیداتش بر محافظت از جامعۀ دروزی درباره ارتباط بین تحکیم مواضع ایالات متحده در شمال شرق و فعالیت‌های شدیدتر رژیم صهیونیستی، اظهار کرد: اسرائیل در فضای سوریه کمی متفاوت و تندتر از آمریکا رفتار می‌کند و به دنبال ایجاد اقلیم‌های کوچکتر کردی و دروزی در این کشور است تا بتواند کریدور داوود را فعال کند. از این کار نیز دو هدف اصلی عدم قدرت‌گیری دوباره مقاومت و ایران در جنوب سوریه و عدم ورود ترکیه به سوریه و پا گیری‌اش در این کشور را دنبال می‌کند.

این تحلیلگر مسائل غرب آسیا با اشاره به افزایش همگرایی دمشق-واشنگتن، درباره این موضوع که آمریکا دیگر سوریه را به عنوان یک مسئله امنیتی نمی‌بیند، بلکه آن را به عنوان یک کشور فعال در شکل‌دهی به آینده منطقه در نظر دارد، گفت: به نظر من آمریکا در فضای فعلی بعد از سقوط خاندان اسد به دنبال پروژه قدیمی خودش یعنی «نرمال‌سازی کنترل‌شده»، همکاری محدود و مشروط با دمشق برای تضمین ثبات منطقه‌ای و بدون بازگشت به مداخله‌گری قبلی است. سوریه باید مصر ۱۹۷۹ شود، آن هم به شرط نداشتن قدرت نظامی و تهاجمی.

حسن‌نیا با اشاره به تجربه تلخ خروج آمریکا از افغانستان، درباره سیاست‌های این کشور در سوریه، اظهار کرد: آنچه واشنگتن امروز دنبال می‌کند را می‌توان «خروجِ بدون از دست‌ دادن نفوذ» یا به تعبیر راهبردی‌تر، «مدیریت گذار به حضور غیرمستقیم» نامید. چیزی که بارها ترامپ به آن اشاره کرد این است که باید خرج پولی را کشورهای دیگر بدهند و مدیریت و ریاست با آمریکا باشد. از سوریه گرفته تا کشورهای خلیج فارس تا بازسازی غزه همین راهبرد در دستور کار است.

انتهای پیام