در اولین سال رقابت میان شهر های ایران برای کسب عنوان پایتخت کتاب، اهواز با مشارکت نهادهای غیردولتی همچون کانون آموزش شهروندی برای توسعه (کاشت) موفق به اخذ این عنوان شد. در سال دوم، نیشابور و در سال سوم بوشهر به عنوان پایتخت کتاب ایران برگزیده شد و این روند سالانه ادامه دارد.
از این رو ایسنا، منطقه آذربایجان شرقی میزگردی را جهت نقش آفرینی موثر در زمینه توسعه فرهنگ کتابخوانی و زمینه سازی برای انتخاب تبریز به عنوان پایتخت کتاب، برگزار کرده است.
محمد باقر صدری نیا، عضو هیئت علمی گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تبریز، جحت‌الاسلام احمد حمیدی، معاون فرهنگی، اجتماعی و هنری شهرداری تبریز، یونس همتی، مسئول امور طرح و برنامه اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی آذربایجان شرقی، رحمان ابراهیمی، معاون اداره کل کتابخانه‌های عمومی آذربایجان شرقی، صیاد چمنی، مدیر عامل شهر کتاب تبریز و روشنایی، دبیر کمسیون فرهنگی شورای شهر تبریز از میهمانان دعوت شده به این میزگرد بودند.
تحلیل کلی از وضعیت تبریز به لحاظ کتاب و کتابخوانی و نقاط ضعف و قوت تبریز در این حوزه، چرا تبریز تاکنون نتوانسته به عنوان پایتخت کتاب انتخاب شود، پرونده پایتخت کتاب تبریز در چه وضیعتی است و متولی اصلی این قضیه کیست؟ از جمله محورهای این میزگرد بود.
افت تیراژ کتب به معنی بیگانه شدن با کتاب است
عضو هیئت علمی گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تبریز در این میزگرد با بیان اینکه باید راهکارهای اساسی برای عدم رغبت مردم به فرهنگ کتاب و کتابخوانی پیدا شود، گفت: از آنجایی که برخی از اولین‌های تاریخ ایران اعم از اولین چاپخانه، اولین دانشگاه، اولین روزنامه و ... در تبریز بوده و همچنین تبریز از لحاظ فرهنگی جایگاه مناسبی قرار گرفته بود، چرا باید فرهنگ کتاب و کتاب خوانی در این شهر چندان رایج نباشد؟
محمد باقر صدری نیا با بیان اینکه تیراژ کتاب رفته رفته کاهش می یابد، ادامه داد: در سال 1341، علی رغم کمبود فارغ التحصیلان و دانشگاه های تخصصی، متوسط تیراژ کتاب سه هزار نسخه بوده است، ولی اکنون تیراژ کتب به 200 عدد کاهش یافته است و این وضعیت افت تیراژ همچنان ادامه دارد.
وی با بیان اینکه یکی از دلایل کاهش متوسط تیراژ کتاب برگرفته از نظام آموزشی تستی محور و سطحی نگر است، افزود: تا زمانی که نظام آموزشی اصلاح نشود نمی توان شاهد رونق فرهنگ کتاب و کتاب خوانی در سطح کشور باشیم.
صدری نیا توضیح داد: برخی افراد معتقدند که، فضای مجازی منجر به عدم رغبت مردم به فرهنگ کتاب و کتاب خوانی شده است، در حالی که این موضوع نمی تواند عامل اصلی باشد، چراکه اگر چنین باشد در اروپا نیز نباید اصلا کتاب خوانده شود اما آن‌ها در مکان های عمومی نیز کتاب در دست دارند.
وی با بیان اینکه کانون اصلی بیگانه سازی کتاب از مردم آموزش و پرورش است، اضافه کرد: متاسفانه در آموزش و پرورش تفکر عقب افتاده ای حاکم شده است؛ چراکه تنها تصور آن‌ها از کتاب، کتاب های تستی و آموزشی بوده و دیگر سایر کتاب‌ها ارزش چندانی ندارد.
صدری نیا با بیان اینکه باید در سیاست‌های کلان کشور تجدید نظر شود، خاطرنشان کرد: زمانی که برخی دانشجویان می بینند که از طریق غیر مطالعه و تحقیق، می توانند به موقعیتی دست یابند، چرا سراغ کتاب و علم بروند؟ تبعیض و مغایرت عدالت آموزشی منجر به سلب اعتماد از جوانان می‌شود.
وی با تاکید بر اینکه باید سهمیه‌های تحصیلی و استخدام حذف شود، ادامه داد: بنده به عنوان استاد دانشگاه، حاضر هستم تا برای فرزندان شهدا و یا جانبازان به صورت رایگان تدریس کنم تا این افراد نیز با سایر جوانان وارد رقابت شوند.
وی افزود: همچنین دفاع از مقاله های کپی شده با حمایت مسئولان و نمره عالی، نظام آموزشی ما را با فاجعه مواجه کرده است.
این استاد دانشگاه با اشاره به ضرورت بازنگری در نصب بنر روی اتوبوس‌ها و برخی مکان های عمومی، گفت: شهرداری تبریز با همکاری اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان می توانند در راستای رونق فرهنگ کتاب و کتاب خوانی اقدامات قابل توجهی مانند قرار دادن روزنامه های تازه و متنوع در اتوبوس‌ها، نصب بنر با مضامین پیام‌های فرهنگی و اجتماعی در سطح شهر، اختصاص بودجه ناچیزی جهت بازنگری در انتخاب و معرفی کتاب‌ها، رفع محدودیت و تنگ نظری ها، ایجاد کتاب خانه مشروطه شناسی در تبریز و ... انجام دهند.
در حوزه کتاب هیچ برنامه ریزی کوتاه مدت و بلند مدت وجود ندارد
به گزارش ایسنا، معاون فرهنگی، اجتماعی و هنری شهرداری تبریز نیز در این میزگرد با بیان اینکه ما بر این باور نرسیدیم که مطالعه کتاب، محور توسعه است، عنوان کرد: متاسفانه هیچ نهاد و مسئول مشخصی برای حوزه کتاب در تبریز وجود ندارد تا در این راستا سیاست گذاری کرده و برنامه‌های مشخصی ارائه کنند.
حجت الاسلام احمد حمیدی با بیان اینکه در حوزه کتاب هچ گونه برنامه ریزی های کوتاه مدت و بلند مدت وجود ندارد، اظهار کرد: وضعیت چاپ، نشر و مطالعه چندان مناسب نیست، و فرهنگ سازی در این زمینه انجام نمی‌گیرد.
وی همچنین با اشاره به نبود متولی واحد در حوزه کتاب، ادامه داد: اگر برنامه هایی برای مدیریت این موضوع ارائه شود، تمامی نهاد های مرتبط دست در دست هم داده و برای افزایش ظرفیت های موجود تلاش می کنند ولی متاسفانه فرهنگ سازی ما در این زمینه بسیار ضعیف بوده و نتوانستیم اهمیت کتاب را آشکار کنیم.
معاون فرهنگی شهرداری تبریز افزود: اگر بتوانیم سالانه میانگین مطالعه را دو دقیقه افزایش دهیم، منجر به تقویت مهارت‌های زندگی و رفع آسیب‌های اجتماعی می‌شود.
وی با بیان اینکه در معرفی کتاب هیچ گونه خلاقیتی خرج نمی‌دهیم، گفت: باید روش‌های مدرن را جایگزین روش‌های سنتی کرده و با استفاده از ابزارهای نو در معرفی کتاب گام برداریم که این موضوع منجر به رغبت مردم برای کتاب و کتابخوانی می‌شود.
وی با اشاره به ضرورت اصلاح سیستم آموزشی، توضیح داد: تا زمانی که کودکان وارد مدرسه نشدند، برای کتاب خواندن و در دست گرفتن کتاب بسیار علاقه مند هستند، ولی زمانی که وارد مدرسه شدند به علت اینکه 9 ماه تنها با کتاب‌های آموزشی سروکار دارند، رغبت آن‌ها به سایر کتب کمتر می‌شود.
وی گفت: ضروری است برخی سمن‌های علاقه مند نیز وارد این موضوع شود تا طرح‌های خود را برای کسب عنوان پایتخت کتاب ارائه کنند و همچنین ورود بخش خصوصی نیز در این زمینه بسیار موثر است.
حجت الاسلام حمیدی با بیان اینکه برای انتخاب پایتخت کتاب، شهرداری نهاد مشارکت کننده و اداره کل ارشاد نهاد اصلی است، گفت: هر سال چندین میلیارد تومان برای این موضوع توسط شهرداری تبریز اختصاص یافته تا در صورتانتخاب تبریز به عنوان پایتخت کتاب، هزینه شود.
وی با اشاره به فعالیت 29 کتابخانه در سطح شهر، خاطرنشان کرد: متاسفانه استفاده از فهرست کتب کتابخانه‌ها بسیار کم رنگ شده و مردم بیشتر برای حل تست‌های آموزشی به این کتاب خانه‌ها مراجعه می‌کنند، از این رو باید برای رفع این مشکل راهکارهای اساسی پیدا شود تا مردم برای کتاب‌های تاریخی، ادبی، فسلفی و رمان نیز رغبت نشان دهند.
معاون فرهنگی شهرداری تبریز عنوان کرد: مشارکت همه جانبه تمامی نهاد ها برای انتخاب تبریز به عنوان پایتخت کتاب ایران و یا جهان یک امتیازی محسوب می شود؛ بنابراین لازم است تا اتاق فکری بین شهرداری تبریز با اداره کل ارشاد اسلامی تشکیل شود و هر کجا نیازی به جذب اعتبار باشد، از سوی شهرداری پرداخت خواهد شد.
شانس تبریز برای پایتختی کتاب جهان برای سال‌های 2021 یا 2022 است
گزارش ایسنا می‌افزاید؛ مسئول امور طرح و برنامه اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی آذربایجان شرقی نیز در این میزگرد با اشاره به وضعیت آذربایجان شرقی از لحاظ کتاب و کتابخوانی، اظهار کرد: براساس نتایج موج سوم پیمایش ارزش ها و نگرش ها، میزان زمان صرف شده برای مطالعه در شبانه روز برای استان، 7.95 دقیقه و مطالعه غیر از کتاب 17.63 دقیقه است، در حالی‌که این میزان برای کل کشور به ترتیب 12.33 و 27.84 است.
یونس همتی با اشاره به اهداف ما برای کسب عنوان پایتخت کتاب ایران و یا جهان، گفت: تقویت فرهنگ کتاب و کتاب خوانی از راه اجرای برنامه‌های متنوع و متفاوت عملیاتی و خلاقانه از جمله هدف ما برای کسب این عناوین است.
وی اضافه کرد: فعالیت مجدانه و فراگیر تشکیلاتی و مردمی خلاق در امر برنامه ریزی، اجرایی و ارزیابی، ایجاد و فعالیت دبیرخانه و سایت چندزبانه، رصد و انعکاس رویدادهای کتاب و کتابخوانی شهر و تامین اعتبار از جمله الزامات موفقیت ما در این طرح است.
وی با بیان اینکه اگر تبریز در سال 98 وارد بحث کسب عنوان پایتختی کتاب ایران شود، با یزد رقابت خواهد کرد، افزود: تبریز در چهار دوره گذشته از سال 94 تا 97، جزو مدعیان بوده و تاکنون در بین پنج شهر اول و نهایی قرار نگرفته است و برای نامزدی سال 97 نیز علی رغم ارائه بسته نامزدی قابل قبول، این بسته به داوری هیات داوران نرسید.
متولیان اصلی این طرح مردم و تشکل های مردم نهاد هستند
همتی با بیان اینکه مباحث مرتبط با اعتبارات و زیر ساخت‌ها دست شهرداری بوده و ارشاد تنها نظارت کرده و مجوز را صادر می کند، خاطرنشان کرد: از آنجایی که نشان پایتختی کتاب ایران به شهرداران شهرهای منتخب اعطا می‌شود. بنابراین کمیسیون فرهنگی شورای شهر تبریز می تواند موتور اصلی این طرح باشد، چراکه اصلی ترین پایه این طرح شهرداری بوده و باید برنامه‌های کلان خود را مشخص کند و در این راستا اگر اداره کل ارشاد اسلامی کم کاری کند، شهرداری باید مطالبه گری کند.
وی با بیان اینکه باید تلاش کنیم تا تبریز عنوان پایتخت کتاب جهانی را کسب کند، افزود: شایسته است تا برای تبریز موضوع نامزدی برای پایتختی کتاب جهان را به عنوان هدف تعیین کنیم و سایر شهرهای آذربایجان شرقی وارد فعالان پایتخت کتاب ایران شود؛ برای این کار نیازمند اهتمام ویژه شهرداری تبریز هستیم و از سوی دیگر تشکیل دبیرخانه و سایت فعال چند زبانه از الزامات موفقیت در این طرح ها است.
مسئول پیگیری طرح های تبریز نامزد پایتخت کتاب جهان بیان کرد: بسته نامزدی برای پایتخت کتاب ایران سال 98 باید تا بهمن ماه سال جاری به اتمام رسیده و با امضای شهردار و رئیس اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی تبریز، به دبیر خانه مرکزی در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ارسال شود.
وی با اشاره به اینکه شانس تبریز برای پایتختی کتاب جهان برای سال های 2021 یا 2022 می باشد، گفت: پایتخت 2019 شهر شارجه امارات بوده و پایتخت 2020 کتاب جهان به زودی اعلام خواهد شد؛ اگر پایتخت 2020 از منطقه ما باشد باید تلاش تبریز مصروف 2022 شود.
همتی اضافه کرد: در سال 2021 یا 2022 میلادی، تبریز شهر فعال و خلاق در امر مطالعه و کتابخوانی و پایتخت کتاب جهان خواهد شد.
وی با بیان اینکه می توان همزمان برای کسب هر دو عنوان پایتخت کتاب ایران و جهان گام برداشت، متذکر شد: سابقه شهر در کسب این عنوان بسیار مهم بوده ولی عملکرد فعلی و ارائه برنامه‌های آتی و همچنین ابتکاری بودن و مردمی بودن برنامه‌های ارایه شده، جریان ساز بودن طرح‌ها، کم هزینه بودن طرح‌ها، اشتیاق، انسجام و پیگیری‌های مجدانه مردم و مسئولین شهرهای نامزد، تعداد تفاهم نامه‌های همکاری بین سازمان‌ها در زمینه کتاب و کتابخوانی و اجرای موفق جام باشگاه های کتابخوانی کودک و نوجوان حرف اول را می‌زند.
برای کسب عنوان پایتخت کتاب ایران و یا جهان باید همه نهادها را درگیر این مسئله کرد
به گزارش ایسنا، معاون اداره کل نهاد کتابخانه‌های عمومی استان همچنین در این میزگرد بااشاره به ویژگی طرح‌های شهرهایی که توانسته‌اند عنوان پایتخت کتاب ایران را کسب کنند، گفت: تبریز در حوزه سابقه در چاپ و نشر و مشروطیت مطبوعات بسیار پیشرو بوده ولی اکنون درحوزه کتاب و کتابخوانی ضعف‌هایی وجود دارد.
رحمان ابراهیمی با بیان اینکه عنوان پایتخت کتاب به عنوان مسئله در شهر ما مطرح نمی‌شود، تاکید کرد: باید نهاد های مرتبط و مردم در کنار یکدیگر پتاسیل‌های این موضوع را شناسایی کرده و راهکارهایی را ارائه دهند، اما متاسفانه اطلاع رسانی در این زمینه بسیار کم رنگ است.
وی عنوان کرد: در تمامی طرح هایی که از سوی شهرها برای کسب عنوان پایتختی کتاب ارائه شده، بحث مشارکت نوآورانه و همچنین مشارکت جویانه مطرح است، که شهر ما در بحث نوآورانه می‌توان حرفی برای گفتن داشته باشد ولی در بحث مشارکتی باید سازمان‌های مرم نهاد را نیز به این سمت هدایت کرده و از تجارب همدیگر استفاده کنیم.
وی توضیح داد: معمولا مشارکت و مدیریت فرآیند در شهرهای بزرگ خیلی کم اتفاق می‌افتاد؛ به عنوان مثال شهرداری تبریز دغدغه‌های نسبتا بزرگی داشته و در مدیریت چنین فرآیندهایی ضعیف عمل می‌کند.
ابراهیمی با بیان اینکه برای کسب این عنوان باید همه سازمان‌ها را درگیر این موضوع کرد، یادآور شد: متولی این عنوان تنها شهرداری، اداره کل فرهنگ و ارشاد و نهاد کتابخانه های عمومی نیست، بلکه سایر ارگان ها نیز باید برای کسب این عنوان وارد عمل شده و طرح‌هایی را ارئه دهند؛ به عنوان مثال شهرهایی که به عنوان پایتخت کتاب ایران معرفی شدند، در خصوص زندانی‌ها، دانش پادگان و ... نیز طرح را ارائه دادند و این امر نشانگر این است که تمامی نهاد ها برای کسب این عنوان تاثیرگذار هستند.
وی گفت: برای کسب عنوان پایتخت کتاب ایران و یا جهان باید کارگروه‌هایی از سوی متولیان اصلی تشکیل شود تا فعالیت‌های ترویجی شروع شده و مستندسازی شوند.
وی با اشاره به ضرورت پای کار آمدن اداره کل ورزش و جوانان استان، ادامه داد: فرهنگ مشارکت در این طرح‌ها بسیار ضروری است؛ باید تلاش کنیم تا سمن‌ها و بخش غیر دولتی نیز به این حوزه گرایش داشته باشند.
معاون نهاد کتابخانه های عمومی استان با تاکید بر اینکه اطلاع رسانی و همکاری سازمان های دولتی در حوزه کتاب و کتابخوانی بسیار کم رنگ است، اظهار کرد: توجه به کتابخانه‌های عمومی در اسناد توسعه پنج ساله به ترتیب از برنامه چهارم به سمت برنامه ششم کاهش یافته است، به طوری‌که سه بار اسم کتابخانه‌های عمومی در برنامه چهارم توسعه آمده و در برنامه ششم توسعه نیز اسم کتابخانه‌های عمومی مطرح نشده است؛ این امر برگرفته از سیاست‌گذاری‌های غلط است.
تنها پنج درصد فروش کتاب در طرح عیدانه متعلق به تبریز است
مدیرعامل شهر کتاب تبریز نیز در این میزگرد عنوان کرد: در طرح یارانه‌ای حمایت از کتابفروشی‌ها " عیدانه کتاب" از لحاظ مبلغ، اصفهان، تهران و خراسان رضوی به ترتیب رتبه‌های یک، دو و سه را کسب کرند و از لحاظ تعداد خراسان رضوی، تهران و اصفهان به ترتیب در رتبه های یک، دو و سه قرار گرفته‌اند.
صیاد چمنی ادامه داد: در قالب این طرح، آذربایجان شرقی از لحاظ مبلغ به فروش رسیده کتاب در رده هفتم و از لحاظ تعداد به فروش رسیده کتاب در رده نهم قرار گرفته است.
وی با اشاره به اینکه در طرح عیدانه سال جاری، 12 میلیارد و 725 میلیون تومان کتاب به فروش رسیده است، ادامه داد: از این مقدار تنها پنج درصد آن برای تبریز است، همچنین 560 هزار جلد کتاب طی 15 روز در این طرح به فروش رسیده که بازهم پنج در صد آن مربوط به تبریز است.
چمنی با بیان اینکه تعدادکتاب فروشی های تبریز با توجه به تعداد جمعیتش خیلی کم است، بیان کرد: پرفروش ترین کتابفروشی در سطح کشور پردیس مشهد، شهر کتاب مشهد، دنیای کتاب قم و شهر کتاب مرکز است که تبریز در این رابطه هم موفق نشده است.
وی با اشاره به اقدامات انجام گرفته توسط شهر کتاب برای رونق امر کتاب و کتابخوانی در تبریز، اضافه کرد: ارائه تخفیف‌های کتاب، تاسیس کتابخانه‌های کوچک در دفاتر پزشکی و اتوبوس‌ها و ارائه کتاب برای هر کارت پرواز در راستای فرهنگ سازی در زمینه کتابخوانی از جمله موارد مطرح شده است که متاسفانه با این طرح‌ها موافقت نشده است.
مدیر عامل شهر کتاب تبریز با اشاره به نقش کمرنگ اصحاب رسانه در جهت معرفی کتاب‌ها، گفت: صدا و سیما هر روز دو ساعت برای معرفی زندگینامه بازیگران برنامه ای را اجرا می‌کند، ولی برای معرفی کتاب و تشویق مردم به امر کتابخوانی هیچ گونه برنامه‌هایی را ندارد.
وی خاطرنشان کرد: انتظار می‌رود شهرداری تبریز با صدا و سیما همکاری‌های لازم را جهت اجرای برنامه‌هایی برای ایجاد انگیزه و تشویق مردم به کتابخوانی داشته باشند.
ضرورت حضور بخش خصوصی در حوزه کتاب و کتابخوانی
دبیر کمیسیون فرهنگی شورای شهر تبریز نیز در این میزگرد با طرح سوالی مبنی بر اینکه در ساختار برنامه ریزی فرهنگی چه قدر هزینه برای بحث کتابخوانی صرف شده است؟ گفت: درسند توسعه فرهنگی بحث کتاب و کتابخوانی نیامده و هیچ گونه زیرساخت‌هایی فراهم نشده است تا برنامه‌های خود را روی این موضوع انجام دهیم.
روشنایی گفت: متاسفانه در تمامی جلسات شرکت کنندگان از مجموعه های خود دفاع می کنند و واقعیت را قبول نمی‌کنند؛ به عنوان مثال در مجموعه شهرداری آیا ما تاکنون برای ساماندهی کتاب فروشان دستفروش اقداماتی انجام داده‌ایم؟ برنامه‌های خرد و کلان در زمینه کتابخوانی واقعا چیست؟ اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی سالانه چه میزان بودجه را برای این موضوع اختصاص می دهد؟
وی ادامه داد: باید واقعیت‌های این موضوع مطرح شود تا تمامی نهادها با برنامه پیش روند و در صورت ضعیف عمل کردن یک سازمان، تذکرات لازم ارائه شود.
وی با اشاره به ضرورت حضور بخش خصوصی در حوزه کتاب و کتابخوانی، اظهار کرد: تا زمانی که بخش خصوصی وارد این بحث نشده با بخش دولتی به نتیجه‌ای نخواهیم رسید؛ چراکه بخش دولتی تنها در صدد تحویل آمار و ارقام است و برای تامین زیرساخت‌ها فرصت‌هایی را فراهم نمی‌کند.
حذف امتیاز کتاب نویسی اساتید در دانشگاه‌ها
به گزارش ایسنا، روشنایی با بیان اینکه متولی مشخصی در حوزه کتاب و کتابخوانی وجود ندارد، اضافه کرد: چندین بار خیرین کتابخانه ساز وارد عمل شده ولی به دلیل حمایت نکردن بخش دولتی نتونسته‌اند موفق به ساخت کتابخانه شوند؛ به عنوان مثال در منطقه سه شهرداری تبریز خیرین کتابخانه عظیمی را ساخته‌اند، وعلی رغم اینکه در مصوبه شورا تایید شده ولی شهرداری پروانه بهره برداری آن را صادر نکرده است.
دبیر کمیسیون فرهنگی شورای شهر تبریز با اشاره به لزوم حذف امتیاز کتاب نویسی از اساتید، خاطرنشان کرد: اصلی ترین عاملی که منجر به تولید کتاب‌های بی محتوا می‌شود، کتاب‌هایی است که توسط اساتید دانشگاه با عجله و برای ارتقای مدارک خود چاپ می‌کنند.
وی عنوان کرد: در چهارساله گذشته شهرداری تبریز 560 میلیارد تومان در حوزه فرهنگی و اجتماعی هزینه کرده است؛ ولی شهرداری زمانی متولی این قضیه می‌شود که بحث مدیریت واحد شهری شکل گیرد.
روشنایی با بیان اینکه نهاد ها برای ارائه گزارش عملکرد ضعیف عمل می کنند، خاطرنشان کرد: کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای شهر چندین بار برای معاونت امور اجتماعی دادگستری جهت بررسی مسائل اجتماعی دعوتنامه ارسال کرده ولی تاکنون در هیچ یک از جلسات شرکت نکرده‌اند.
وی در پایان با بیان اینکه استاندار آذربایجان شرقی باید توجه به حوزه کتاب و کتابخوانی را در اولویت کاری خود قرار دهد، گفت: اگر بخواهیم تبریز شانسی برای پایتختی کتاب جهان و یا ایران داشته باشد، باید استاندار آذربایجان شرقی این موضوع را در اولویت قرار داده و هر هفته آن را در کمیته فنی بررسی کند.
انتهای پیام
نظرات