یک استاد حوزه دریا در گفت‌وگو با ایسنا، با بیان اینکه یکی از مهم‌ترین بخش‌های حوزه دریا، بخش طراحی و مدلسازی است تصریح کرد: طراحی و مدلسازی می‌تواند شامل انواع ابزار و وسایلی باشد که در دریا مورد استفاده قرار می‌گیرند.

عباس دشتی‌منش اضافه کرد: به طور خاص شناورهای سطحی و زیرسطحی، شناورهای تندرو، سکوهای دریایی و کاربردهای دریایی از مهم‌ترین زمینه‌هایی هستند که در آن‌ها نقش طراحی و مدلسازی بسیار حایز اهمیت خواهد بود.

بررسی وضعیت کشور در حوزه نرم‌افزارها در نقشه راه فناوری‌های دریایی ایران 

عضو هیئت علمی دانشگاه خلیج‌فارس بوشهر با تاکید بر استفاده و توسعه انواع نرم‌افزارها برای انجام محاسبات و شبیه سازی‌های مختلف به عنوان مهم‌ترین گام در فرآیند طراحی و مدلسازی خاطرنشان کرد: بر همین اساس، یکی از مهم‌ترین محورها در حوزه طراحی و مدلسازی، محور نرم افزارها خواهد بود. امروزه بسیاری از فرایندهای دریایی به کمک نرم افزارهای مدرن و روزآمد انجام می‌شوند. بنابراین، فناوری‌های نرم‌افزاری خود موجب صرفه‌جویی قابل ملاحظه‌ای در توسعه انواع فناوری‌های دیگر خواهند شد.

وی با اشاره به تدوین شناسنامه محور نرم‌افزارها در نقشه راه فناوری‌های دریایی اظهار کرد: این موضوع به ما کمک می‌کند تا وضعیت کنونی جهان و ایران در حوزه فناوری‌های نرم افزاری دریایی شناسایی شود.

دشتی‌منش در ادامه عنوان کرد: در گام بعدی، نیازهای نرم‌افزاری صنایع دریایی کشور در زمینه‌های مختلف مورد ارزیابی قرار گرفته و تلاش شده است تا مسیر دستیابی به نیازهای امروز و آینده آنها ترسیم شود.

بسیاری از نرم‌افزارها تنها وجوهی از یک طراحی کامل دریایی را تحت پوشش قرار می‌دهند

 این استاد حوزه دریا با بیان اینکه امروزه نرم افزارهای بسیار متنوعی در حوزه طراحی و مدلسازی توسعه یافته‌اند گفت: برای مثال می‌توان به بخش‌های مختلف نرم افزار انسیس، استارسی سی ام، آباکوس، موسس، ساکس، اوپن فوم و نظیر این‌ها اشاره کرد.

وی بیان کرد: این نرم‌افزارها قادر هستند تا مسائل مختلف در حوزه طراحی و مدلسازی را پوشش داده و بعضا با یکدیگر مرتبط شوند.

دشتی‌منش با بیان اینکه حتی نرم افزارهای کوچکی نیز در سرتاسر دنیا توسعه یافته‌اند که می‌توانند یکسری نیازهای فناورانه خاص را برآورده سازند اضافه کرد: برای مثال، نرم افزارهایی وجود دارد که مسائل مربوط به شناورهای تندرو را به خوبی شبیه‌سازی نموده و یا نرم‌افزارهای دیگری که صرفا برای استفاده در حوزه انرژی‌های تجدیدپذیر دریایی توسعه یافته‌اند .

مسئول تدوین محور نرم‌افزارهای نقشه‌راه فناوری‌های دریایی ایران ابراز کرد: انواع نرم‌افزارهای کوچک و بزرگ، در محور نرم‌افزارهای نقشه راه فناوری‌های دریایی استخراج شده و تلاش شده تا وضعیت کنونی دنیا در زمینه توسعه فناوری‌های نرم‌افزاری شناسایی شود.

عضو هیئت علمی دانشگاه خلیج‌فارس بوشهر با بیان اینکه بسیاری از این نرم‌افزارها تنها وجوهی از یک طراحی کامل دریایی را تحت پوشش قرار می‌دهند تصریح کرد: تلاش‌های بسیاری در حال انجام است تا این نرم‌افزارها قابلیت اتصال هوشمند به یکدیگر را یافته و مسائل مختلف با حداقل دخالت کاربر به صورت کامل و از وجوه مختلف مورد ارزیابی قرار گیرند.

وی در ادامه افزود: نکته دیگر، سرمایه‌گذاری هنگفت کشورهای پیشرفته بر روی توسعه مراکز محاسبات سریع و توسعه امکانات سخت‌افزاری پیشرفته است که البته با توجه به رسالت ما در تبیین نقشه راه، طبیعتا ورود کمتری به این حوزه‌ها داشته ایم.

بازار مناسبی برای توسعه نرم‌افزارها دریایی در کشور به وجود نیامده است 

دشتی‌منش در خصوص وضعیت کنونی کشور در حوزه نرم‌افزارها ابراز کرد: اگر چه برای توسعه نرم‌افزارهای دریایی تلاش‌هایی در کشور صورت پذیرفته اما این تلاش‌ها بسیار پراکنده و تنها با توجه به اعلام نیاز یک صنعت خاص بوده است. هنوز مشتری‌های واقعی نرم افزارهای مختلف نیز مشخص نیستند و بسیاری از صنایع و سازمان‌ها، بدون در نظرگرفتن نیازهای آینده خود تنها از یکسری از نرم‌افزارهای موجود خارجی استفاده می‌کنند. بنابراین، هنوز بازار مناسبی که بتواند زیرساخت مناسبی برای توسعه نرم افزارها در نهادهای علمی و دانشگاهی باشد، به وجود نیامده است.

وی خاطرنشان کرد: از سوی دیگر، دانشگاه‌های ما نیز بعضا به توسعه نرم‌افزارهایی پرداخته‌اند که مشابه آن‌ها در سرتاسر دنیا وجود دارد و توسعه این نرم‌افزارها، با توجه به شرایط کشور در عدم رعایت قانون کپی رایت، عملا منجر به ایجاد ارزش افزوده نشده است. البته موارد مختلفی نیز وجود داشته است که محققان کشور توانسته اند نرم افزارهای خاصی را توسعه داده و هم اکنون این نرم افزارها در صنایع کشور در حال استفاده هستند.

برای توسعه نرم‌افزارهای دریایی باید دانشگاه و صنعت در یک ریل یکسان قرار گیرند 

این استاد حوزه دریا با بیان اینکه به طور مشخص هم صنایع ما نیازمند استفاده از نرم‌افزارهای مختلف است و هم دانشگاه‌های ما نشان داده‌اند که می‌توانند نرم‌افزارهای متنوعی را تولید کنند اظهار کرد: تنها می‌بایست جهت نیازهای صنایع و مسیر حرکت دانشگاه‌ها، تا حد امکان در یک ریل یکسان قرار بگیرند. تلاش ما در نگارش نقشه راه  فناوری‌های دریایی محور نرم‌افزارها این بوده است که با تعامل با صنایع مختلف، نیازهای آنان شناسایی شود.

 عضو هیئت علمی دانشگاه خلیج‌فارس بوشهر در ادامه تصریح کرد: از سوی دیگر، ‌ظرفیت‌های دانشگاهی نیز به صورت کامل استخراج شده و امید است که با ادامه حرکت در این مسیر، یک جنبش نرم‌افزاری در حوزه طراحی و مدلسازی دریایی به وجود آید.

دشتی‌منش اضافه کرد: با این وجود، باید توجه داشت که جنبش نرم‌افزاری بدون توسعه زیرساخت‌های آموزشی، پژوهشی و فناوری امکان پذیر نخواهد بود. این چالشی است که عدم توجه به آن می تواند باعث کند شدن حرکت در توسعه نرم افزارهای بومی شود.

حرکت در زمینه توسعه نرم‌افزارهای باعث رشد و شکوفایی همزمان دانشگاه و صنایع می‌شود 

مسئول تدوین محور نرم‌افزارها در خصوص اثر این نقشه‌راه بر توسعه فناوری‌های این حوزه ابراز کرد: نقشه راه فناوری‌های دریایی در محور نرم‌افزارها تلاش نموده است تا بخش‌های مختلف حوزه طراحی و مدلسازی را پوشش دهد.

دشتی‌منش عنوان کرد: دسته‌بندی خاصی در سه حوزه شناورها (اعم از سطحی، زیرسطحی، اثر سطحی و پروازی)، سازه‌های دریایی و کاربردهای دریایی صورت پذیرفته و عناوین اولویت‌های نرم‌افزاری نیازهای هر نهاد یا سازمان، با مشورت آن‌ها استخراج شده است.

این استاد حوزه دریا با بیان اینکه تا حد بسیار زیادی، نیازهای واقعی کشور در محور نرم‌افزارها استخراج شده تصریح کرد: حرکت در زمینه توسعه این نرم‌افزارها می‌تواند باعث رشد و شکوفایی همزمان دانشگاه و صنایع شود. با این وجود، کار در اینجا نباید متوقف شود.

نقشه راه فناوری‌های دریایی مبنای بسیار دقیقی برای توسعه دانش بنیان کشور در حوزه دریا است

دشتی‌منش بیان کرد: سازمان‌هایی که به هر صورت نیازهای خود را اعلام نموده‌اند، می‌بایست با حمایت معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و با توجه به بازه‌های زمانی در نظر گرفته شده، حرکت به سمت دستیابی نرم افزارها و تعامل با دانشگاه‌ها و محققان کشور را ادامه داده تا چرخه توسعه دانش بنیان در محور نرم افزارها تکمیل گردیده و شرکت های مختلفی در حوزه توسعه نرم افزارهای دریایی رشد نموده و شکوفا شوند.

وی در ادامه گفت: مسیر پیش‌بینی شده در نقشه راه فناوری‌های دریایی کشور، مسیری مشخص و نسبتا واقع بینانه است که با گذشت زمان نواقص آن بر طرف شده و می‌تواند مبنای بسیار دقیقی برای توسعه دانش بنیان کشور در حوزه دریا باشد.

نقش شرکت‌های دانش بنیان در توسعه فناوری‌های مرتبط با این حوزه چیست؟ 

عضو هیئت علمی دانشگاه خلیج‌فارس بوشهر با بیان اینکه بهره‌گیری و توسعه شرکت‌های دانش بنیان باید به عنوان یک اصل در صنایع و دانشگاه‌های ما نهادینه شود خاطرنشان کرد: با توجه به سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی و سیاست‌های کلی برنامه ششم توسعه که تاکید فراوانی بر توسعه دانش‌بنیان و لزوم گسترش شرکت‌های دانش‌محور است؛ کاملا روشن و آشکار است که بر مبنای تعاملات بین دانشگاه و صنایع مختلف، می‌بایست شرکت‌های دانش‌بنیان مختلفی توسعه یابند تا اهداف برنامه‌های اسناد بالا دستی کشور محقق شود.

این استاد حوزه دریا در ادامه عنوان کرد: از سوی دیگر، شایسته است که از توان شرکت‌های دانش بنیان موجود نیز که در حوزه نرم‌افزارهای دریایی فعالیت دارند به بهترین شکل استفاده شود. شرکت های دانش بنیان قادر خواهند بود تا با استفاده از نیروهای جوان تحصیلکرده به مسائل مختلف مورد نیاز صنایع ورود نموده و جنبه های مختلف اشتغال و کارآفرینی در حوزه صنایع دریایی دانش بنیان را نهادینه کنند.

دشتی‌منش با بیان اینکه هم اکنون چندین شرکت به صورت مشخص بر روی توسعه نرم‌افزارهای دریایی تمرکز دارند که در حوزه‌های مختلف طراحی و مدلسازی و کاربردهای دریایی فعال هستند اضافه کرد: ضمن اینکه محققان در دانشگاه‌های کشور، نرم افزارهای مختلفی را با توجه به نیازهای موجود توسعه داده‌اند که می‌بایست با حمایت از آن‌ها زمینه توسعه شرکت‌های دانش‌بنیان را فراهم نمود. بنابراین، موضوع یک مساله کاملا دو طرفه است، هم استفاده از ظرفیت شرکت‌های دانش بنیان موجود و هم توانمندسازی ظرفیت‌های فعلی که امکان تبدیل به شرکت‌های دانش بنیان را دارند.

امکان بازبینی در نقشه راه فناوری‌های دریایی وجود دارد 

دشتی‌منش در خصوص اولویت‌های پژوهشی و صنعتی کشور در حوزه نرم‌افزارهای دریایی گفت: با توجه به گستردگی حوزه دریا و حوزه طراحی و مدلسازی، طبیعتا نیازهای نرم افزاری بسیار گسترده‌ای نیز وجود خواهد داشت.

این استاد حوزه دریا بیان کرد: برای مثال، نرم افزارهای شبیه‌سازی دینامیک و مانوردهی انواع شناورهای تندرو، نرم افزارهای مربوط به سیستم حمل‌ونقل چند وجهی، نرم‌افزارهای پایش وضعیت سلامت، نرم‌افزارهای تخصصی در حوزه موتور و رانش، نرم افزارهای مانیتورینگ و مدیریت مصرف سوخت و شبیه‌سازهای هیدروآکوستیکی تنها برخی از عناوینی هستند که تاکنون استخراج شده‌اند.

دشتی‌منش در پایان خاطرنشان کرد: البته باید توجه داشت که این عناوین نهایی نبوده و به صورت دوره‌ای امکان بازبینی در نقشه راه فناوری‌های دریایی وجود خواهد داشت و فرآیند به صورت کاملا پویا خواهد بود.

به گزارش ایسنا، نقشه ‌راه فناوری‌های دریایی ایران با هدف مطالعات آینده پژوهی در حوزه صنایع و فناوری‌های دریایی توسط ستاد توسعه فناوری‌ها و صنایع دانش‌بنیان دریایی معاونت علم و فناوری ریاست جمهوری در 44 محور تدوین و منتشر شده‌ است. محور نرم‌افزارها یکی از محورهای این نقشه راه است.