به گزارش ایسنا، جامعهای که کتاب بخواند و سرانه مطالعاتیاش رو به افزایش باشد، میتواند دنیا را متحول کند که از نمونههای این تحول میتوان به انقلاب جمهوری اسلامی ایران اشاره کرد چرا که در این دوران، مردم به علت اینکه خواستار تغییر و تشنه مطالعه بودند بیشتر وقت خود را علاوه بر مبارزه صرف مطالعه کتب آزادیخواهان نیز میکردند.
با این تفاسیر از جامعهای که کتاب نخواند باید ترسید چرا که افرادش حاضر به تغییر و دور انداختن عقاید و رسوم غلط خود نیستند و علاوه بر عقبماندگی ملت خود، نسبت به باورهای جدید جبهه گرفته که حتی ممکن است منجر به جنگ شود.
فریدون مشیری در یکی از اشعار خود به زیبایی از دنیای کتاب سخن رانده، کتاب را که باز میکنی، دو بال یک پرنده را گشودهای، پرندهای که از زمین تو را به شهرهای دور، تو را به باغهای نور میبرد، ز هر کجا که بگذری به ارمغانی از خرد، به خانه تو روشنی میآورد، گشوده باد بالهای مهر او، که جاودانه بر فراز میپرد.
با کتاب و عالم تصور و تصویرسازی میتوان بیش از یکبار و جای افراد مختلف زندگی کرد. به همین بهانه و به مناسبت هفته کتاب ایسنا وضعیت کنونی و مشکلات حوزه نشر و توزیع کتاب را مورد بررسی قرار داد.
یکی از ناشران همدانی در گفتوگو با ایسنا، کتاب را محصول فکر و شامل دو بخش نرمافزار و سختافزار دانست و بیان کرد: کتاب از فکر ناشی میشود و قسمت نرم افزاری آن همین بخش است که در وضعیت خوبی به سر نمی برد.
رضوانجو ادامه داد: هنگامی که فکر تولید می شود، صفحه آرایی ها انجام و مجوز گرفته می شود، نویسنده تصمیم به چاپ اثر خود می گیرد که در این مرحله بحث کاغذ و سایر لوازمات مطرح می شود.
این ناشر همدانی با اشاره به وضعیت بد نشر در استان، گفت: در کلانشهرها وضعیت به مراتب از همدان بهتر بوده و نویسندگان استان به علت نزدیکی همدان به تهران سعی دارند تا اثر خود را در یکی از انتشاراتی های پایتخت به چاپ برسانند.
رضوانجو افزود: ناشرانی که در استان فعالیت دارند، ناشران کوچکی هستند و توانایی رقابت با انتشاراتیهای بزرگ را ندارند به همین علت بیشتر خلقکنندگان آثار برای فروش بیشتر ترجیح میدهند با انتشارات بزرگ همکاری کنند.
وی درباره کتابهای موجود در بازار، تصریح کرد: در حال حاضر بیشترین کتابهای موجود در بازار مربوط به کتب درسی و کمکدرسی است، در استان رماننویس خوبی که بتواند به بازار رونق بدهد، وجود ندارد به همین علت نه تنها در همدان بلکه در تمام کشور بازار کتاب در اختیار کتب درسی و کمکی است.
وی در گلایه از گرانی اظهار کرد: تمام لوازم و ابزار کار نشر با افزایش قیمت مواجه شده و متأسفانه همه توجهات به سمت کاغذ معطوف است در حالیکه اگر کاغذ 2.5 برابر گران شده، قطعه لازم برای دستگاه چاپ یا مرکب 12 برابر افزایش قیمت داشته است.
این ناشر با تأسف از اینکه در گذشته حداقل تیراژ کتاب 2000 جلد بود اما در حال حاضر به 200 جلد چاپ رسیده است، درباره نشریات دانشگاهی هم خاطرنشان کرد: تیراژ این نشریات نیز کاهش داشته و اگر در گذشته 200 جلد تیراژ داشتند اکنون به 15 جلد رسیده است.
رضوانجو با اشاره به سهمیه کاغذ،تشریح کرد: 10 سال است که کسی سهمیه یا حواله کاغذ دریافت نکرده است.
وی در جهت تخفیفات دورهای، افزود: طرحهای اینچنینی برای همه خوب است و باعث التیام افراد فعال در این عرصه میشود.
این ناشر همدانی در پایان گفت: هنگامیکه سطح رفاه اجتماعی و مالی مردم افزایش یابد، فرهنگ کتابخوانی در بین مردم ایجاد میشود به طوریکه در اوایل انقلاب و اوایل دهه 80 شاهد رونق کتاب و کتابخوانی بودیم و امیدواریم که شاهد تکرار این دورهها باشیم.
در ادامه این گزارش با توجه به هفته کتاب و تخفیفاتی که برای خرید کتاب اختصاص داده شده، گشتی در شهر زده و از وضعیت و حال و هوای کتابفروشان و کتابخوانان شهر جویا شدیم.
یک کتابفروشی که در اواسط پیادهراه بوعلی قرار دارد و کتابهایش را با 50 درصد تخفیف به فروش میرساند، به خبرنگار ایسنا گفت: افرادی که تمایل به خرید کتاب دارند بسیار کم شده، به نوعی مردم انگیزه و نشاطی برای خرید و خواندن کتاب ندارند و ترجیح میدهند در گوشیهای همراه خود به مطالعه بپردازند.
فروشنده دیگری در پیادهراه بوعلی، بیان کرد: مشتریهای خاص خود را دارم و بر اساس تقاضای آنان کتاب میآورم اما در حالت عادی تقاضا برای خرید بسیار کم شده و در صورت از دست دادن همین تعداد مشتری مجبور به تعطیلی مغازه هستم.
مرد دستفروش کتاب نیز به ایسنا گفت: در گذشته مغازه کتابفروشی داشتم و از آنجا امرار معاش میکردم و اوضاع بسیار خوبی داشتم اما اکنون مغازهام را فروخته و دستفروشی میکنم.
فروشنده دیگری در حوالی آرامگاه بوعلیسینا گلایه کرد: وقتی نان که نیاز اساسی هر خانوادهای است، گران شده و مردم توانایی خرید آن را هم ندارند چطور از مردم انتظار توجه و خرید کتاب را داشته باشیم؟ خود من که فروشنده کتاب هستم به علت درگیریهای فکری و مشکلات مالی، تمایلی به مطالعه ندارم.
فروشنده کتب دانشگاهی و درسی نیز گفت: تا سال گذشته تیراژ حداقل 500 جلد را داشتیم اما اکنون این تعداد به 100 جلد و کمتر هم کاهش یافته، با این حال وضعیت فروش ما نسبت به همکاران دیگر که کتب متفرقه به فروش میرسانند، بهتر است چرا که افراد مراجعهکننده مجبور به خرید این کتابها هستند.
فروشنده دیگری که در زمینه کتب دانشگاهی فعالیت میکند، بیان کرد: افرادی که اقدام به فروش کتابهای دست دوم میکنند باعث ایجاد اخلال در این حوزه شده و باعث کاهش همان درآمد ناچیز ما شدهاند.
خانمی که برای دخترش از دکه، کتابی در ژانر کودک خریده بود، اظهار کرد: دخترم بسیار به کتاب و مطالعه علاقمند است به طوریکه همیشه از من و پدرش به جای عروسک و اسباببازی، کتاب میخواهد اما در حال حاضر با توجه به شرایط بد اقتصادی و گران بودن کتاب توانایی خرید بسیاری از کتابها را نداریم.
مرد میانسالی که در یکی از کتابفروشیهای شهر قدم میزد و با لذت به کتابها نگاه میکرد، گفت: از کودکی شیفته و دلبسته کتاب بودم، همیشه تمام پول توجیبیهای خود را صرف خرید کتابهای مورد علاقهام میکردم، مکانی که با دوستانم قرار میگذاشتم کتابفروشیهای شهر بود، در حال حاضر تمام دوستانم فوت شده و من با هر ورقی که از کتابهای اینجا میزنم آنها را یاده کرده و برایشان فاتحهای میخوانم، در اصل کتاب عامل پیوند میان من و دوستانم و حتی همسرم بود.
دانشجوی ترم 5 رشته پزشکی که برای خرید کتاب مراجعه کرده بود، با تأسف گفت: در دورانی که محصل بودم و وقت آزاد بیشتری داشتم تمام مدت خود را با درس مشغول کرده و فرصت مطالعه کتب دیگر را نداشتم و در حال حاضر نه وقت این کار را دارم و نه پول کافی برای خرید، کتابها به قدری گران شده که توانایی پرداخت مبلغ خرید آنان را نداشته و کتب درسی مورد نیاز خود را به سختی تأمین میکنم.
دانشآموزی که با نگرانی کتابهای تستی را ورق میزد، گفت: هیچ وقتی برای مطالعه کتاب غیردرسی ندارم، شاید بعد از اینکه مهندسی عمران قبول شدم زمانی را برای مطالعه کتب دیگر قرار دادم.
در یکی از میادین شهر عدهای پیرمرد کنار هم جمع شده و شاهنامهخوانی میکردند، نظر آنها را نیز در مورد کتاب پرسیدم، فردی که به نسبت از بقیه مسنتر بود گفت: برای ما چند نفر کتاب بسیار با ارزش است به طوریکه حتی آن را زمین نگذاشته و با احترام با آن برخورد میکنیم.
رئیس کتابخانه مرکزی همدان نیز در گفتوگو با ایسنا، بیان کرد: برنامههای متنوعی را به مناسبت هفته کتاب و کتابخوانی تدارک دیدهایم و از مهمترین برنامه و اقدامات کتابخانه برای رفاه حال کتابخوانان، برگزاری نمایشگاه کتاب با تخفیف 40 درصدی است.
منصوره حسینیشعار با بیان اینکه کتابخانه مرکزی از بزرگترین کتابخانههای غرب کشور است و زیر بنایی به مساحت 8500 مترمربع دارد، درباره بخشهای مختلف کتابخانه گفت: در این هفته تمام بخشهای کتابخانه در حال برگزاری برنامههای مختلفی از جمله ویژه برنامه برای نابینایان هستند.
وی درباره بخش کودک و نوجوان تشریح کرد: در این بخش برنامههای متنوعی از جمله بازدید از مهدها و مدارس را داریم که در آنجا برای کودکان به معرفی کتابخانه پرداخته و برنامههای دیگر مانند جمعخوانی، قصهگویی، شعرخوانی، نمایش عروسکی و تئاتر اجرا میشود.
حسینیشعار ادامه داد: در بخش مخزن کتابخانه مرکزی، آموزش تایپ، آموزش نرمافزار سامان و حافظخوانی نیز تدارک دیده شده است.
وی با بیان اینکه 140 هزار جلد کتاب در کتابخانه موجود است، اضافه کرد: به صورت ماهیانه از طرف نهاد کتابخانههای عمومی کشور برای ما کتاب ارسال میشود و مسئولان کتابخانه در انتخاب کتب نقشی ندارند.
رئیس کتابخانه مرکزی همدان اضافه کرد: ادارهکل کتابخانههای عمومی استان نیز به منظور حمایت از نویسندگان بومی و استانی کتابهایی را خریداری و به کتابخانه اهدا میکند.
وی در پایان بیان کرد: ویژهبرنامه یک روز با کتاب در یکم آذرماه با حضور یکی از نویسنگان کودک استانی در کتابخانه مرکزی برگزار خواهد شد.
گزارش از: فاطمه شعبانی، خبرنگار ایسنا
انتهای پیام
نظرات