امروزه ثابت شده که یکی از ابعاد مهم هر توسعه‌ای توجه به سرمایه‌های اجتماعی است. از این رو سرمایه اجتماعی، یکی از مهمترین شاخصه‌های رشد و توسعه هر جامعه‌ای به شمار می‌آید. از این رو موضوع سرمایه اجتماعی به عنوان یک اصل اساسی برای نیل به توسعه پایدار محسوب شده و حکومت‌ها و دولتمردانی موفق قلمداد می‌شوند که بتوانند با اتخاذ سیاست‌های لازم و ارائه راهکارهای مناسب در ارتباط با جامعه به تولید و توسعه سرمایه اجتماعی بیشتر نائل شوند. از آن جاکه جوانی، فرصت بی بدیل زندگی و سرآغاز استحکام شخصیت و ظهور و بروز استعدادهای انسانی است. جوامعی که این منبع سرشار انسانی و سرمایه اجتماعی را در اختیار دارند باید آیندهای امید بخش را پیش روی خود ترسیم نمایند.

جوانان هر کشور به دلیل آنکه بدنه فعال، پویا و پرانگیزه هر ملت و بهترین منابع انسانی در زندگی جمعی محسوب می‌شوند، سهم مؤثری در تضمین حیات فرهنگی و ملی کشورها دارند. دستیابی مطلوب به هویت در ابعاد فردی، دینی و ملی در جوانان، هم درجه امید به آینده را بالا می‌برد و هم مایه اعتماد نهادهای اجتماعی به آنان و نقش آن‌ها در ضمانت زیست جمعی در دهه‌های آینده است. بنابراین کیفیت و درجه هویت فردی، دینی و ملی آنان می‌تواند نقش مؤثری در توسعه فرهنگ ملی هر کشوری ایفا نماید.

واقعیت آن است که بخش اصلی شخصیت انسان در همین دوره ساخته می‌شود. هر فرد با بهره‌گیری کافی از این دوره، مطمئناً در آینده آثار آن را به وضوح خواهد دید. مسلماً جوان پویا با تکیه بر این اطلاعات و نگرش واقع بینانه قادر است زندگی خوب و موفقی برای خود فراهم کند؛ آثار این موفقیت در دورە جوانی، در دوره‌های میانسالی، سالمندی و پیری آشکار می‌شود. براساس پژوهش‌های جوان‌پژوهان، کسانی که در دورە جوانی دیدگاه‌های قوی و مستدل و سلوک مطمئن در زندگی داشته باشند در دوره‌های بعدی زندگی و جهت گیری‌ها، تصمیم سازی‌ها و تصمیم‌گیری‌هایشان توفیق زیادی حاصل خواهند کرد.

جوانی دوره‌ای اجتماعی و فرهنگی به شمار می‌رود؛ دوره‌ای که جوان شرایط لازم برای کنش مستقل در همه زمینه‌ها و صحنه‌های زندگی را می‌یابد. برخی نیز از دیدگاه انتقالی به آن توجه کرده‌اند، زیرا جوان شیوە خاصی از رفتار دارد که با دوره‌های دیگر زندگی‌اش متفاوت است و برخی نیز از جنبه ارزشی بدان می‌نگرند و آن را با خلق وخوی خوب مترادف می‌دانند.

جوانان نیروی فعال و گرداننده چرخ‌های اقتصادی هر کشور هستند

جوانی دورانی برای تکامل یک سبک زندگی سالم، عملکردها و رفتارهای بهداشتی است و همچنین دورهای است که جوانان با مشکلاتی نظیر استفاده از سیگار، الکل و مواد مخدر و مسائل جنسی و نظایر آن روبرو می‌شوند. افزایش نگرانی‌های عمومی درباره مسائل مختلف اجتماعی، هم از این جهت که خسارات و صدمات وارده بر پیکر جامعه از ناحیه این گونه مسائل رو به فزونی دارد و هم از آن جهت که گاهی مقابله با آن نیز روز به روز دشوارتر می‌شود، شناخت علمی و دقیق مسائل اجتماعی را ضروری می‌سازد. بررسی مسائل جوانان به دلیل نقش بسزای آنها در پیشرفت جامعه ضرورت دارد. جوانان از نظر نیروی فعال که گرداننده چرخ‌های اقتصادی هر کشور هستند دارای اهمیت و ارج و ارزش بسیار زیادی است. همچنین جوانان ارزش‌ها و میراث فرهنگی را به نسل بعد منتقل می‌کنند.

اگرچه برخورداری از سلامت اجتماعی برای همه اقشار جوامع دارای اهمیت است، اما برای قشر جوان واجد اهمیت بیشتری است. اهمیت آن بخاطر نقش محوری جوانان در جریان رشد و توسعه ملی و تحقق اهداف کمی و کیفی آن است. درواقع می‌توان گفت برخورداری جوانان از سلامت اجتماعی موجب به حداکثر رسیدن کارکردها و پیامدهای مثبت اجتماعی آن نظیر مشارکت سیاسی، اقتصادی و مدنی می‌شود و عدم برخورداری آنان آسیب‌ها و پیامدهای منفی آن را به همراه خواهد داشت. با توجه به جوان بودن جامعه ایران و نقش جمعیت جوان ‌به عنوان سرمایه‌ای برای توسعه، نیازمند توجه بیشتر به سلامتی به خصوص سلامت اجتماعی است. جوان بدون سلامت روانی و اجتماعی کامل و مناسب، نمی‌تواند با چالش‌های ناشی از ایفای نقش‌های اجتماعی روبرو شود و خود را با هنجارهای اجتماعی تطبیق دهد. بنابراین توجه به سلامت اجتماعی قشر جوان در نقش نخبگان و آینده سازان جامعه برای رسیدن به جامعه‌ای سالم و پویا و توسعه یافته ضروری می‌نماید.

مدت‌هاست که جوانان در سراسر جهان هویت‌های جا افتاده و سنتی را زیر سؤال برده‌اند و به جست وجوی هویتی فردیت یافته‌تر، مستقل‌تر و فعال‌تر هستند. هویتی که آزادانه‌تر و برابرجویانه‌تر است. جوامعی که تمدید وگسترش جوانی را درک نکرده و به اختلال‌هایی که در روند جامعه پذیری و هویت‌یابی برای جوانان رخ داده است بی‌توجه بمانند و تصورکنند همچون گذشته می‌توانند با جوان به صورت یک قشر حاشیه‌ای برخورد کنند، تنها تهدید را نصیب خود خواهندکرد. اما جوامعی که نسبت به واقعیات بصیر و خاضع باشند، می‌توانند از این تهدید به صورت یک فرصت سود جویند و با بازکردن عرصه‌های لازم در جامعه برای رشد و تعالی جوان، از این قشرِ پویا و تحول آفرین در متن اجتماع بهره جویند.

جوانان آیینه تغییرات اجتماعی و فرهنگی و ارزشی هر جامعه‌ای هستند

به طور کلی مسائل جوانان جدا از مسائل جامعه ایران نیست؛ جوانان آیینه تغییرات اجتماعی و فرهنگی و ارزشی هر جامعه‌ای هستند. جامعه ایرانی با مختصات جامعه‌ای نیمه مدرن و در حال گذار از ابهام‌ها و فرازونشیب‌های مدرنیته با ناهمخوانی‌های نسل‌ها در برخی زمینه‌ها، توانایی‌ها و کاستی‌های خود را برای جوانان بازتولید می‌کند. ما با قشر گسترده‌ای از جوانان در کشور روبه رو هستیم که مسائل و مشکلاتی دارد و البته بسیار جدی است و بر همان اساس خواسته‌هایی نیز دارد که می‌بایست به آن‌ها پاسخ داده شود. ناگفته پیداست که درصورت بی توجهی به این خواسته‌ها و نیافتن راه حل برای مسائل، چه بسا بحران در راه باشد.

منابع:

*کلانی،س و دیگران. (۱۳۹۹). «تناقض‌های هویتی جوانان درکنش و واکنش با خانواده و جامعه با رویکرد زمینه محور». مسائل اجتماعی ایران. شماره ۱. صص:۱۱۹-۹۷.

*شیخ سفلی، ن و دیگران. (۱۳۹۵). «نقش جوانان به عنوان سرمایه اجتماعی در پیشرفت ایران با نگاه به افق ۱۴۰۴ براساس دیدگاه‌های مقام معظم رهبری». نهمین کنگره پیشگامان پیشرفت. صص:۸-۱.

*صفیری،خ و دیگران. (۱۳۹۴). «بررسی رابطه سرمایه اجتماعی خانواده با سلامت اجتماعی جوانان». فصلنامه مددکاری اجتماعی. شماره ۳. صص:۱۷-۵.

*قنبری برزیان، ع. (۱۳۹۳). «پژوهشی درخصوص مسئله شناسی جوانان ایران». مطالعه تحقیقات اجتماعی در ایران. شماره ۴. صص: ۶۹۶-۶۶۷.

*فتحی،س و دیگران. (۱۳۹۱). «تحلیلی بر آسیب‌های اجتماعی جوانان طی سال‌های -۸۷ -۱۳۷۸  و عوامل مؤثر برآن». فصلنامه مطالعات جامعه شناختی جوانان. شماره ۸. صص: ۱۴۴-۱۲۱.

انتهای پیام