آداب و رسوم
-
حال و هوای محرم در شهرهای ایران/ کاشان
چرا کاشانی‌ها در ششمین روز شهادت امام عزاداری می‌کنند؟
با اتمام دهه اول ماه محرم و گذر از روز عاشورا، در دهه دوم این ماه و به مرور تا پایان ماه صفر، عزاداری‌ها برای شهادت امام حسین(ع) به اشکال متفاوتی در نقاط مختلف کشور جریان دارد. یکی از این رسوم «آیین شش امام» است که تنها در شهر کاشان برگزار می‌شود؛ آیینی که در گذر زمان همچنان بخشی از فرهنگ مردم این منطقه مانده و حفظ شده است.
-
حال و هوای محرم در شهرهای ایران/ کاشان
کاشانی‌ها این داغ را با «جریده» بر دوش می‌کشند
رسم و رسوم وابسته به آیین‌های ماه محرم با وجود شباهت‌هایی که در نقاط مختلف به هم دارند، اما در عین حال با شیوه خاص همان منطقه برگزار می‌شود. در هر شهر و روستا، مردم با آیین‌ها و رسم‌هایی که نسل به نسل منتقل شده است، سوگواری خود برای شهادت امام حسین (ع) را نشان می‌دهند.
-
حال و هوای محرم در شهرهای ایران/ قجرآب سفلی؛ ملایر
همسایه؛ مهمان قرض می‌دهی؟!
رسم و رسوم وابسته به آیین‌های ماه محرم با وجود شباهت‌هایی که در نقاط مختلف به هم دارند، اما در عین حال با شیوه خاص همان منطقه برگزار می‌شود. در هر شهر و روستا، مردم با آیین‌ها و رسم‌هایی که نسل به نسل منتقل شده است، سوگواری خود برای شهادت امام حسین (ع) را نشان می‌دهند.
-
حال و هوای محرم در شهرهای ایران/ حسین‌آباد ناظم؛ ملایر
از ساز مخصوص عزای جوانان تا مُهر و موم کردن حلیم نذری!
رسم و رسوم وابسته به آیین‌های ماه محرم با وجود شباهت‌هایی که در نقاط مختلف به هم دارند، اما در عین حال با شیوه خاص همان منطقه برگزار می‌شود. در هر شهر و روستا، مردم با آیین‌ها و رسم‌هایی که نسل به نسل منتقل شده است، سوگواری خود برای شهادت امام حسین (ع) را نشان می‌دهند. ایسنا در یک سلسله گزارش قصد دارد تا به رسوم خاص برخی شهرهای کشور بپردازد.
-
حال و هوای محرم در شهرهای ایران/ گناباد؛ خراسان رضوی
سفره‌ها و غذاهای نذری پای ثابت ماه محرم
نذری دادن و برپاکردن سفره‌های نذری یکی از مهم‌ترین آداب وابسته به مراسم‌های مذهبی به‌ویژه ماه محرم است که در شهرهای مختلف کشور به شیوه‌های متفاوت برگزار می‌شود. فرهنگیار منطقه گناباد استان خراسان رضوی به تشریح این آداب پرداخته است.
-
حال و هوای محرم در شهرهای ایران/ گناباد؛ خراسان رضوی
بیمه عمر یک ساله زیر سایه نخل عزاداری محرم!
رسم و رسوم وابسته به آیین‌های ماه محرم با وجود شباهت‌هایی که در نقاط مختلف به هم دارند، اما در عین حال با شیوه خاص همان منطقه برگزار می‌شود. در هر شهر و روستا، مردم با آیین‌ها و رسم‌هایی که نسل به نسل منتقل شده است، سوگواری خود برای شهادت امام حسین (ع) را نشان می‌دهند. ایسنا در یک سلسله گزارش قصد دارد تا به رسوم خاص برخی شهرهای کشور بپردازد.
-
حال و هوای محرم در شهرهای ایران/ همدان؛ کبودرآهنگ
از یک شیوه عزاداری منسوخ‌شده تا حاجت‌خواهی با عَلَم
رسم و رسوم وابسته به آیین‌های ماه محرم با وجود شباهت‌هایی که در نقاط مختلف به هم دارند، اما در عین حال با شیوه خاص همان منطقه برگزار می‌شود. در هر شهر و روستا، مردم با آیین‌ها و رسم‌هایی که نسل به نسل منتقل شده است، سوگواری خود برای شهادت امام حسین (ع) را نشان می‌دهند. ایسنا در یک سلسله گزارش قصد دارد تا به رسوم خاص برخی شهرهای کشور بپردازد.
-
حال و هوای محرم در شهرهای ایران/ زنجان؛ صایین قلعه
ماه محرم در زنجان چگونه است؟
فرهنگیار واحد فرهنگ مردم مرکز تحقیقات صدا و سیما درباره آداب و رسوم ماه محرم در شهر زنجان توضیحاتی ارائه کرد.
-
ماجرای متفاوت‌ترین پناهگاه‌ها در دل جنگ!
در نهمین روز از جنگ تحمیلی اسرائیل علیه ایران، زندگی‌های معمولی بیش از هرچیز دستخوش تغییرات شده‌اند؛ تغییراتی که البته بیش از هر چیز بیانگر زنده بودن فرهنگ عمومی جامعه حتی در روزهای بحران است؛ به شکلی که باعث بازگشت به سنت روزهای قدیم، زندگی‌های دسته‌جمعی اهالی فامیل کنار یکدیگر، مهمانی‌های سر زده و... شده است؛ پناهگاه‌هایی خودساخته که به جای جسم، روح‌های خسته و مضطرب از جنگ را پناه داده است.
-
۱۰ غذای ویژه عید قربان در شهرهای مختلف ایران
عید قربان یکی از بزرگ‌ترین اعیاد میان مسلمانان است که علاوه بر آداب اسلامی، در طول ادوار گذشته رسم و رسومی نیز در کنار آن شکل گرفته است. قربانی کردن یکی از مهم‌ترین مناسک این عید است که علاوه بر اینکه حاجی‌ها هنگام به جا آوردن اعمال خود در حج تمتع انجام می‌دهند؛ برخی از سفر نرفته‌ها یا کسانی که سال‌های قبل حاجی شده‌اند آن را انجام می‌دهند و در سفره رنگین ناهار عید قربان این قربانی در کنار غذاهای دیگر قرار می‌گیرد.
-
سبزه انداختن به آب و تاب‌بازی در «حیات حاجی» بوشهری‌ها
عید قربان به عنوان یکی از اعیاد مذهبی در میان ایرانیان جایگاه ویژه‌ای دارد و در آمیختگی با فرهنگ عامه مردم، جشن گرفتن برای آن سلسله‌ای از آداب و رسوم را ایجاد کرده است. آیین «حیات حاجی» یکی از همین آیین‌ها است که در فرهنگ مردم بوشهر شکل گرفته است. این آیین هر ساله یک روز قبل از عید قربان هنگام غروب، از سوی بستگان و اهالی محلی که فرد یا افرادی ازآن به سفر حج تمتع رفته‌اند، برگزار می‌شود.
-
حج در آیینه آداب و رسوم / از توبه «بی‌بی بنفشه» تا یک بدرقه جانانه
شاید رفتن به یک مسافرت عادی آداب چندانی نداشته باشد، اما سفر برای زیارت خانه خدا به‌ویژه حج واجب از گذشته با شرایط سختی همراه بود که این سفر را به یک کار خاص تبدیل می‌کرد؛ کاری که نیاز به مقدمه و موخره داشت و با توجه به سختی‌های مسیر شاید حتی سفری بی‌بازگشت بود، اما با این حال مسلمانانِ ایرانی با به جا آوردن آدابی مخصوص، رهسپار سفری می‌شدند که هیچ‌کس نمی‌دانست، قرار است به چه سرانجامی برسد.
-
نقش امام رضا (ع) در فرهنگ عامه؛ از چاووشی‌خوانی تا شالِ قرمزِ بخت‌گشا
ﻓﺮهنگ دینی در اﻳﺮان ﺑﺨﺶ زیادی از ﻓرهنگ ﻋﻤﻮمی و عامه را در ﺑﺮمی‌گیرد. ﺑﺮرسی آﻳﻴﻦﻫﺎ و ﺳﻨﺖﻫﺎی دینی ﻋﻼوه ﺑﺮ آن ﻛﻪ پیوند ﻣﺎ را ﺑﺎ گذشته ﻣﺸﺨﺺ می‌کند، اﻋﺘﻘﺎدات و ﺑﺎورﻫﺎ را گسترش داده و ﻋﻤﻖ می‌بخشد. در گذشته آﻳﻴﻦﻫﺎ و ﺳﻨﺖﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ، ﺑﺎﺷﻜﻮهِ ﺑﺴﻴﺎر اﻧﺠﺎم می‌گرفت و ﻣﺮدم ﺧﻮد را ﻣﻘﻴﺪ ﺑﻪ اﻧﺠﺎم ﻫﻤﻪ آداب مرتبط با آن می‌دانستند و بخشی از هویت، همبستگی و انسجام جامعه هم از این آداب نشات می‌گرفت، اما امروزه این رسوم کمرنگ‌تر شده است.
-
موسیقی مقامی خراسان رضوی؛ هویتی فرهنگی در دل تاریخ
موسیقی مقامی خراسان رضوی یکی از قدیمی‌ترین و غنی‌ترین انواع موسیقی در ایران محسوب می‌شود که فراتر از یک هنر، به عنوان یک عنصر کلیدی در هویت و فرهنگ این منطقه شناخته می‌شود.
-
رازهای نهفته در دل خانه‌های تاریخی بیرجند؛
سفر به دنیای هنر و فرهنگ ایرانی
بیرجند، شهری با تاریخ غنی و فرهنگی پررنگ، به عنوان یکی از مقاصد گردشگری ایران، با خانه‌های تاریخی‌اش داستان‌های فراوانی را روایت می‌کند.
-
آداب و رسوم عید فطر، جشنی برای همبستگی و شکرگزاری
ماه رمضان، ماهی است که مسلمانان در آن با خودسازی و تقویت روحیه معنوی، به نزدیکی به خداوند می‌رسند و در پایان این ماه مبارک، عید فطر به عنوان جشن شکرگزاری و جشن پیروزی بر نفس و شیطان، به وقوع می‌پیوندد و در این روز، مسلمانان با برگزاری نماز عید، پرداخت زکات فطره و دید و بازدید از یکدیگر، ابراز شادی و خوشحالی می‌کنند.
-
حال و هوای رمضان در شهرهای ایران/ خراسان جنوبی؛ خیض دشت بیاض
از «شوخوانی» تا رسم خاص جلسات ختم قرآن ماه رمضان در خضری دشت بیاض
واجب بودن «روزه گرفتن» در ماه مبارک رمضان مهم‌ترین عاملی است که سبب شده تا این ماه قمری در مقایسه با سایر ماه‌ها متفاوت بوده و به دنبال همین تفاوت، ماه رمضان مملو از آداب و رسوم مختلفی در گستره جغرافیای ایران باشد؛ رسومی که با وجود شباهت‌ها، اما می‌توان گفت حتی شهر به شهر متفاوت است. از این رو ایسنا درنظر دارد تا به شکل جزئی‌تر به این آداب در شهرهای کوچک بپردازد؛ آدابی که برخی از آنها فراموش شده و برخی دیگر همچنان با وجود تغییرات کوچکی به قوت خود باقی است.
-
آیین‌های فیض‌طلبی؛ مجموعه‌ای از سنت‌های شاد و در معرض فراموشی
ماه رمضان به عنوان ماه بندگی، اخلاص و مهمانی خدا در ایران با آیین‌های ویژه‌ای گره خورده که این ماه را به گنجینه و مجموعه‌ای ارزشمند از آداب و ادبیات تبدیل کرده است؛ به‌ویژه آنکه اکثر این آیین‌ها در بستر خانواده شکل می‌گیرند و تمامی اعضای خانواده از خرد و کلان با اشتیاق تمام در آن تشریک مساعی می‌کنند. مجموعه آیین‌های «فیض‌طلبی» نیز بخش مهمی از این آداب است که هرچند برخی از آنها فراموش شده و یا به قوت گذشته برگزار نمی‌شوند، اما مدیر واحد فرهنگ مردم مرکز تحقیقات صداوسیما به شکل مفصل درباره آنها به ایسنا توضیح داده است.
-
حال و هوای رمضان در شهرهای ایران/ فارس؛ صُغاد
درباره آیین «شب یاعلی» در آستانه وداع با ماه رمضان
واجب بودن «روزه گرفتن» در ماه مبارک رمضان مهم‌ترین عاملی است که سبب شده تا این ماه قمری در مقایسه با سایر ماه‌ها متفاوت بوده و به دنبال همین تفاوت، ماه رمضان مملو از آداب و رسوم مختلفی در گستره جغرافیای ایران باشد؛ رسومی که باوجود شباهت‌ها، اما می‌توان گفت حتی شهر به شهر متفاوت است. از این رو ایسنا درنظر دارد تا به شکل جزئی‌تر به این آداب در شهرهای کوچک بپردازد؛ آدابی که برخی از آنها فراموش شده و برخی دیگر همچنان با وجود تغییرات کوچکی به قوت خود باقی است.
-
حال و هوای رمضان در شهرهای ایران/ فارس؛ آباده
از نامگذاری خاص روزهای آخر ماه رمضان تا پخت نان «بَلبَلوک» به نیت سلامتی
واجب بودن «روزه گرفتن» در ماه مبارک رمضان مهم‌ترین عاملی است که سبب شده تا این ماه قمری در مقایسه با سایر ماه‌ها متفاوت بوده و به دنبال همین تفاوت، ماه رمضان مملو از آداب و رسوم مختلفی در گستره جغرافیای ایران باشد؛ رسومی که باوجود شباهت‌ها، اما می‌توان گفت حتی شهر به شهر متفاوت است. از این رو ایسنا درنظر دارد تا به شکل جزئی‌تر به این آداب در شهرهای کوچک بپردازد؛ آدابی که برخی از آنها فراموش شده و برخی دیگر همچنان با وجود تغییرات کوچکی به قوت خود باقی است
-
حال و هوای رمضان در شهرهای ایران/ بوشهر؛ جَم
آیین «نون‌پوشی» کودکان بوشهری در شب‌های قدر
مراسم شب‌های قدرِ ماه مبارک رمضان فرصتی برای شب زنده‌داری با هدف دعا و نیایش و انجام مناسک خاص خود است. گاهی عمل به این فرایض دینی چنان با فرهنگ عامه، آمیخته شده که رسومی مخصوص به خود را ایجاد کرده است که در کنار تمام شباهت‌هایی که دارند، در شهرهای مختلف نیز با تفاوت‌هایی اجرا می‌شوند.
-
حال و هوای رمضان در شهرهای ایران/ خوزستان؛ بهبهان
از تهیه ریسمان ۱۰۰ گره برای دفع چشم‌زخم تا «کَلّه به کُم» بهبهانی‌ها در شب‌های قدر
مراسم شب‌های قدرِ ماه مبارک رمضان فرصتی برای شب زنده‌داری با هدف دعا و نیایش و انجام مناسک خاص خود است. گاهی عمل به این فرایض دینی چنان با فرهنگ عامه، آمیخته شده که رسومی مخصوص به خود را ایجاد کرده است که در کنار تمام شباهت‌هایی که دارند، در شهرهای مختلف نیز با تفاوت‌هایی اجرا می‌شوند.
-
آداب و رسوم نیمه ماه رمضان؛ بخش دوم
جزئیات یک جشن در «لیلةالرمضان» و تدارک ویژه برای تازه‌عروس و دامادها!
ماه مبارک رمضان از آغاز تا پایان مملو از آداب و رسومی است که با رسیدن به نیمه آن و همزمان با آغاز مناسبت‌هایی همچون ولادت امام حسن مجتبی (ع) به شکل پررنگ‌تری نمایان می‌شوند. آدابی که البته برخی از آنها به ورطه فراموشی سپرده شده و در گذر زمان دیگر همچون گذشته اجرا نمی‌شود. با این وجود برخی از آنها نیز هنوز در نقاط مختلفی از کشور برگزار می‌شود و یک پژوهشگر فرهنگ عامه به آنها پرداخته است.
-
آداب و رسوم نیمه ماه رمضان؛ بخش نخست
از ماجرای مَلِکی که گندم در شکم‌ها می‌گذارد تا مشارکت ۷۰ فاطمه در پخت یک آش!
ماه مبارک رمضان از آغاز تا پایان مملو از آداب و رسومی است که با رسیدن به نیمه آن و همزمان با آغاز مناسبت‌هایی همچون ولادت امام حسن مجتبی (ع) به شکل پررنگ‌تری نمایان می‌شوند. آدابی که هرچند برخی از آنها در گذر زمان دیگر همچون گذشته اجرا نمی‌شود، اما هنوز هم در نقاط مختلفی از کشور برگزار می‌شود و یک پژوهشگر فرهنگ عامه به آنها پرداخته است.
-
حال و هوای رمضان در شهرهای ایران/ اصفهان؛ خوانسار ۲
«هُم هُم» خوانساری‌ها در ماه رمضان و ماجرای دوختن یک کیسه پر شگون!
واجب بودن «روزه گرفتن» در ماه مبارک رمضان مهم‌ترین عاملی است که سبب شده تا این ماه قمری در مقایسه با سایر ماه‌ها متفاوت بوده و به دنبال همین تفاوت، ماه رمضان مملو از آداب و رسوم مختلفی در گستره جغرافیای ایران باشد؛ رسومی که باوجود شباهت‌ها، اما می‌توان گفت حتی شهر به شهر متفاوت است. از این رو ایسنا درنظر دارد تا به شکل جزئی‌تر به این آداب در شهرهای کوچک بپردازد؛ آدابی که برخی از آنها فراموش شده و برخی دیگر همچنان با وجود تغییرات کوچکی به قوت خود باقی است.
-
حال و هوای رمضان در شهرهای ایران/ اصفهان؛ خوانسار
از «روزه‌دوزی» تا «گول‌ماس» خوریِ خوانساری‌ها در ماه رمضان!
واجب بودن «روزه گرفتن» در ماه مبارک رمضان مهم‌ترین عاملی است که سبب شده تا این ماه قمری در مقایسه با سایر ماه‌ها متفاوت بوده و به دنبال همین تفاوت، ماه رمضان مملو از آداب و رسوم مختلفی در گستره جغرافیای ایران باشد؛ رسومی که باوجود شباهت‌ها، اما می‌توان گفت حتی شهر به شهر متفاوت است. از این رو ایسنا درنظر دارد تا به شکل جزئی‌تر به این آداب در شهرهای کوچک بپردازد؛ آدابی که برخی از آنها فراموش شده و برخی دیگر همچنان با وجود تغییرات کوچکی به قوت خود باقی است.
-
آشنایی با آداب و رسوم کهن خراسان جنوبی‌ها در ماه رمضان
ماه رمضان در خراسان جنوبی با آداب و رسوم سنتی خاصی برگزار می‌شود که نشان‌دهنده فرهنگ غنی این دیار است، از افطارهای ویژه با غذاهای محلی گرفته تا مراسم مذهبی و اجتماعی، این ماه مبارک فرصتی برای تقویت پیوندهای خانوادگی و اجتماعی و همچنین تجدید ارادت به ارزش‌های معنوی و دینی است.
-
آیین‌های پیشواز یک مهمانی یک‌ماهه/ بخش دوم
«کلوخ‌اندازون» یا رسمِ هرچه می‌خواهد دل تنگت بخور!
طیف وسیعی از آداب و رسومی که با فرهنگ عامه پیوند نزدیکی دارد مربوط به ماه مبارک رمضان است؛ یکی از مهم‌ترین ماه‌های قمری که یک بسته کامل از آیین‌های سور و سوگ را در بر گرفته و خرده فرهنگ‌هایی وابسته به آن نیز شکل گرفته است که حتی پیش از آغاز این ماه شروع می‌شود.
-
آیین‌های پیشواز یک مهمانی یک‌ماهه/ بخش نخست
از حاجت‌خواهی در آستانه ماه رمضان تا زنانه و مردانه شدن روزە پیشواز!
از آخرین روزهای ماه شعبان کم کم همه چیز رنگ و بوی دیگری به خود می‌گیرد؛ از حال و هوای خانه‌ها گرفته تا فضای بزرگ شهر همه خود را برای ماه مهمانی خدا آماده می‌کنند؛ ۳۰ روزی که شبیه روزهای عادی دیگر نیست و همین تفاوت هم سبب شکل‌گیری خرده‌فرهنگ‌هایی شده است که از پیش از آغاز ماه رمضان زندگی‌ها را تحت تاثیر خود قرار می‌دهد. اکنون یک پژوهشگر فرهنگ عامه ضمن تشریح آداب و رسوم مخصوص پیشواز ماه مبارک رمضان پرداخته و همچنین راهکاری برای جلوگیری از فراموشی این آیین‌ها ارائه داده است.
-
ایسنا گزارش می‌دهد
روشنایی بی‌پایان؛ روایت گروه هنری آنارام و تلاش‌های فاطمه نعمتی برای احیای فرهنگ جیرفت
در میان کوه‌ها و نخلستان‌های جیرفت، جایی که تاریخ در تار و پود مردمانش تنیده شده، زنی ایستاده است که عشق به هنر و فرهنگ را نفس می‌کشد.