محمد ناطق‌گلستان در گفت‌وگو با ایسنا در حاشیه نمایشگاه هفته پژوهش و فناوری خراسان رضوی با بیان اینکه در حوزه گیاه‌پزشکی سه محور آفات، بیماری و علف‌های هرزی به محصولات کشاورزی خسارت وارد می‌کند، اظهار کرد: در حوزه امنیت غذایی می‌توانیم دو محور را در گیاه‌پزشکی در نظر بگیریم.

وی افزود: یکی از محورها کاهش محصول است که در اثر آفات و بیماری‌ها اتفاق می‌افتد. به طور متوسط به ۳۰ درصد محصولات کشاورزی دنیا در داخل مزرعه در اثر آفات، بیماری‌ها و علف‌های هرز خسارت وارد می‌شود. این رقم در کشورهای توسعه‌یافته پایین‌تر و در کشورهای در حال توسعه بالاتر و تا ۵۰ درصد است.

ناطق‌گلستان ادامه داد: در امنیت غذایی یک بخش کمیت است که بخش گیاه‌پزشکی می‌تواند موثر باشد، یک بخش نیز کیفیت محصول است که در این بخش با مبارزه شیمیایی و سم‌پاشی می‌توانیم جلوی آفات، بیماری‌ها و علف‌های هرز را بگیریم.

رئیس بخش تحقیقات گیاه‌پزشکی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی با بیان اینکه در استان ما چند محصول استراتژیک و مهم وجود دارد، عنوان کرد: در بخش زراعی گندم، کلزا، چغندر قند و پنبه  و در محصولات باغی زعفران، پسته و انگور جزو محصولات مهم استان است که ما بر این محصولات متمرکز هستیم.

وی بیان کرد: ما در گندم در هر سه محور آفات، بیماری‌ها و علف‌های هرز چالش داریم. مهمترین آفت در محصول گندم، سن گندم است. کار شاخص ما در استان استفاده از فناوری‌های نوین در کنترل آفت در حوزه مبارزه شیمیایی است. استان خراسان رضوی در استفاده از پهبادها به عنوان یکی از ابزارهای مهم سم‌پاشی، پیشرو است. درصد قابل ملاحظه‌ای از سم‌‎پاشی‌های استان علیه سن گندم با پهباد انجام می‌شود.

ناطق‌گلستان گفت: موسسه گیاه‌پزشکی به دلیل ویژگی صادراتی زعفران اجازه استفاده از هیچ سمی را نمی‌دهد. زعفران انحصار خراسان است و مطالعات پژوهشی و تحقیقاتی نیز صرفا در استان ما انجام می‌شود. در خصوص کنترل آفات و بیماری‌های زعفران چند پروژه مهم را در دست اقدام داریم تا بدون استفاده از سموم شیمیایی بتوانیم آفات و بیماری‌ها را کنترل کنیم.

رئیس بخش تحقیقات گیاه‌پزشکی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی خاطرنشان کرد: در این زمینه سه محور وجود دارد. یکی از محورها استفاده از اتمسفر اصلاح شده در کنترل آفات زعفران است. یکی از پروژه‌های مهم ما تولید بذر و گیاه گواهی شده است که از همه جهات باید سالم و عاری از هرگونه آفت و بیماری باشد. پروژه مهم دیگر ما این است که آفات و بیماری‌های پیاز زعفران را بدون اینکه آسیبی به آن وارد شود، کنترل کنیم.

وی اضافه کرد: محور دوم استفاده از کنترل بیولوژیک است. ما ایزوله‌های قارچی را در استان جمع‌آوری و در آزمایشگاه نگهداری کردیم که آن‌ها را تجاری‌سازی خواهیم کرد. محور سوم استفاده از نانوذرات گیاهی است که سم نیستند و می‌توانند در کنترل آفات و بیماری‌ها به ما کمک کنند.

ناطق‌گلستان با اشاره به اینکه آخرین و مهمترین ابزار ما در مدیریت مبارزه با آفات، کنترل شیمیایی است، تصریح کرد: آنچه در حال حاضر اتفاق می‌افتد، مهمترین و ناسالم‌ترین روش یعنی کنترل شیمیایی است. دو مسیر در کنترل آفات داریم، یکی استفاده از سموم شیمیایی و دیگری استفاده از ترکیبات غیر شیمیایی است که نقش کنترل‌کنندگی قوی دارند. برخی شرکت‌های فناوری ترکیبات گیاهی را تولید و سنتز کردند که می‌تواند نقش آفت‌کش داشته باشد. یکی از وظایف ما این است که از این ترکیبات حمایت کنیم تا جایگزین و حتی رقیب جدیدی برای سموم شیمیایی شوند.

رئیس بخش تحقیقات گیاه‌پزشکی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی بیان کرد: بیش از ۹۰ درصد حوزه سنتز ماده اولیه سموم شیمیایی وارداتی است که اکنون شرکت‌های دانش‌بنیان ما در حوزه سنتز ماده اولیه ورود پیدا کردند. متاسفانه در چند دهه اخیر بیشترین فشار را روی مبارزه شیمیایی می‌آوریم.

وی با بیان اینکه کودهای شیمیایی به دلیل اینکه روی فیزیولوژی گیاه تاثیر می‌گذارند، می‌توانند بر آفات اثر مثبت و منفی داشته باشند اما در مدیریت آفات تاثیر دارند، عنوان کرد: اگر از کودهای ازته بیش از حد استفاده شود، گیاه را به کل آفات حساس‌تر می‌‎کند. کودهای فسفره و پتاسه نیز مقاومت ایجاد می‌کنند اما میزان استفاده از آن‌ها در خصوص هر آفت و گیاهی متفاوت است.

ناطق‌گلستان گفت: محصول ارگانیک محصولی است که کود و سم شیمیایی در آن استفاده نشده باشد. با این تعریف به ندرت می‌توانیم محصول ارگانیکی در کشور پیدا کنیم. این مفهوم عامیانه ارگانیک که استفاده می‌کنیم، مورد تایید نیست.

رئیس بخش تحقیقات گیاه‌پزشکی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی با اشاره به اینکه چند بیماری و آفت نوظهور داریم، تصریح کرد: یکی از این بیماری‌ها روگوز گوجه‌فرنگی، یک بیماری ویروسی چروکیدگی قهوه‌ای است. این بیماری در برخی استان‌ها گزارش شده و نگران هستیم در استان ما نیز مشاهده شود. یکی از ویژگی‌های این بیماری انتقال از طریق بذر گوجه‌فرنگی است. در حال حاضر در حال پایش این بیماری هستیم.

وی افزود: آفت دیگری به نام کرم برگ‌خوار پاییزه داریم که به شدت مراقبت و پایش می‌کنیم؛ زیرا اگر در استان فراگیر شود، کشت پاییزه گندم و کلزا را تهدید می‌کند. یکی از کارهایی که انجام می‌دهیم پیش‌آگاهی آفات است، یعنی قبل از اینکه آفت بخواهد خسارت وارد کند، با تکنولوژی‌ها و ابزارهای موجود پیش‌آگاهی را انجام داده و به کشاورزان اطلاع می‌دهیم.

انتهای پیام