تفت شهری ییلاقی در ۱۰ کیلومتری جنوب غربی استان یزد، به دلیل قرار گرفتن در دامنه‌های شیرکوه از آب و هوایی خنک نسبت به دیگر شهرهای این استان گرم و کویری برخوردار است و با توجه به نزدیکی این باغشهر به مرکز استان از آن به عنوان ریه تنفسی شهر بزرگ و صنعتی یزد نیز یاد می‌شود.
این شهر که جزو باغشهرهای استان به شمار می‌آید به دلیل وجود باغات متعدد انار و کوچه باغهای زیبایش در فصول مختلف سال مورد توجه گردشگران داخلی و خارجی است.
وسعت عمومی این شهر که جمعیتی قریب به ۲۰ هزار نفر را در خود جای داده بالغ بر ۱۵ کیلومتر مربع است ولی بیشتر فضاهای آن را به ویژه در محلات قدیمی شهر، باغ‌ها تشکیل داده‌اند.
شهر تفت یکی از بزرگترین قطب‌های تولید انار و پرورش کرم ابریشم در استان است به طوری که این روزها و همزمان با برداشت این محصول، چهره شهر بسیار متفاوت از سایر ایام سال می‌شود.
متأسفانه از سالها قبل تخریب باغات در این باغشهر نیز همانند بسیاری از مناطق مختلف کشور به دلایل متعددی اعم از محیطی، اجتماعی و اقتصادی رونق گرفته و این شهر دارای سابقه طولانی در زمینه کشاورزی و باغداری در استان یزد را با چالش‌های مختلفی مواجه کرده است.
هر چند در این فرایند نابودی، نمی‌توان سهم عواملی مانند خشکسالی و کاهش بارندگی‌ها در منطقه با توجه به تغییرات اقلیمی و البته برداشت بیش از حد از منابع آب زیرزمینی را نادیده گرفت ولی به نظر عامل تغییر کاربری‌ها با توجه به گسترش شهرنشینی به این روند سرعت بیشتری داده است.
اقتصاد کشاورزی ناکارآمد و بی‌توجهی متولیان امر به مشکلات و فشارهای اقتصادی وارده به کشاورزان و اقتصادی نبودن نگهداری باغات نیز از عوامل موثر در تخریب و تغییر کاربری باغات تفت به زمین مسکونی و تجاری بوده است؛ بهانه خوبی برای سودجویان جهت ترغیب کشاورزان به فروش باغات به بخس اندک و خشکاندن آنها جهت تغییر کاربری و تبدیل به اراضی مسکونی البته برای فروش با مبالغی به مراتب گزاف‌تر.
البته این روند که از سالها قبل از سوی کارشناسان و رسانه‌ها نگران‌کننده اعلام شده تاکنون متوقف نشده و در ضعف نظارتی و عملکردی نهادهای مربوطه همچنان از سوی افراد سودجو پیگیری می‌شود.
نماینده مردم تفت و میبد نیز سه سال قبل در نشستی که پیرامون بررسی مشکلات شرکت تعاونی باغداران این شهرستان انجام شد، ضعف نظارتی دستگاه‌های ذیربط را در کنار عامل خشکسالی به عنوان عمده دلایل از بین رفتن باغات شهر تفت نام برده و گفته بود؛ باید برای حفظ باغات و اقتصادی شدن باغداری در تفت برنامه‌ریزی شود.
«سید جلیل میرمحمدی» حفظ باغات را از مطالبات مردمی خوانده و اعلام کرده بود: اوضاع در این زمینه، بحرانی و چشم‌انداز جالبی برای حفظ باغات در تفت وجود ندارد.
به گفته این نماینده مجلس، واقعاً تأسف دارد که افرادی غیربومی اقدام به خشک کردن باغ‌ها و تبدیل آنها به ویلا می‌کنند.
با تمام این اوصاف هنوز هم باغ‌خواران سودجو در این باغشهر تاریخی به روش‌های و تحت عناوین مختلف برای نابودی باغات برای سود و منفعت بیشتر حریص هستند؛ از خشکاندن عمدی و ایجاد حریق در باغات گرفته تا تخریب باغت به بهانه ایجاد مسکن برای جوانان و غیره.
«حسن بنی اسدی» سرپرست مدیریت جهادکشاورزی شهرستان تفت هم در گفت‌وگو با ایسنا، کاهش سطح باغات این شهرستان را تایید می‌کند و با بیان این که تفت به عنوان یکی از مراکز مهم تولید محصولات باغی شناخته می‌شود، تصریح می‌کند: در این شهرستان افزون بر یک هزار هکتار باغ انار، پنج هزار و ۵۰۰ هکتار باغ پسته، چهار هزار و ۲۰۰ هکتار باغ بادام و ۹۵۰ هکتار باغ گردو وجود دارد.
وی با اشاره به کاهش سطح باغات این شهرستان، این اتفاق را متاثر از چندین عامل اعم از خشکسالی، شیوع آفات و بیماری‌ها و تغییر کاربری اراضی ذکر می‌کند.
اسدی می‌گوید: یکی از علل عمده تغییر کاربری در این منطقه، ییلاقی بودن شهرستان و هوای خنک‌تر آن نسبت به مرکز استان است که باعث تمایل برخی افراد به فروش و تغییر کاربری اراضی برای ساخت و ساز می‌شود.
سرپرست جهادکشاورزی شهرستان، آتش‌سوزی باغات به دلیل سهل‌انگاری را یک نگرانی جدی می‌خواند و تاکید می‌کند: در مواردی که آتش‌سوزی عمدی باشد، مالک زمین به دلیل انگیزه‌های مربوط به تغییر کاربری، ممکن است تحت پیگرد قانونی قرار گیرد.
وی با بیان این که اراضی تحت پوشش طرح هادی روستا تحت نظارت بنیاد مسکن هستند، اظهار می‌کند: متولی اراضی که در حریم قانونی شهرها هستند نیز اداره راه و شهرسازی است و برای هرگونه اقدام مرتبط با این اراضی، استعلام از ادارات مربوطه ضروری است.
بنی‌اسدی در پایان می‌گوید: اراضی خارج از حوزه این ادارات نیز توسط جهادکشاورزی مورد پایش قرار گرفته و هرگونه تغییر کاربری غیرمجاز با برخورد قانونی مواجه خواهد شد.
مردم از مسئولان و متولیان خود امر انتظار دارند ضمن پرهیز از تعلل در این حوزه، با جدیت و اهتمام بیشتری مانع نابودی این باغات ارزشمند که قطعاً برای آینده کشاورزی منطقه حائز اهمیت است، از سوی عده‌ای سودجو و منغعت‌طلب شوند.
انتهای پیام
نظرات