به گزارش ایسنا، در سال‌های اخیر، سبک زندگی افراد به‌طور قابل توجهی دگرگون شده و این تغییرات، به‌ویژه در شهرهای بزرگ، همه ابعاد زندگی را تحت تأثیر قرار داده است. شیوه تعامل مردم، نحوه گذران اوقات فراغت، میزان توجه به سلامت، محیط زیست، و حتی روابط خانوادگی و اجتماعی همگی دست‌خوش تغییر شده‌اند. با افزایش آگاهی افراد، بسیاری از آن‌ها تصمیم می‌گیرند تا نوع خاصی از زندگی را انتخاب کنند؛ سبکی که با شخصیت، ارزش‌ها و نیازهای آن‌ها هماهنگ باشد. در این میان، مسکن به‌عنوان مهم‌ترین فضای زندگی، باید بتواند به این نیازهای نو پاسخ دهد.

از سوی دیگر، تحولات گسترده‌ فرهنگی، اجتماعی و جمعیتی در ایران، شهرها را به سمت تراکم بیشتر و فشردگی در ساخت‌وساز سوق داده است. این تحولات باعث شده نیاز به بازتعریف مفهوم خانه و امکانات درونی آن بیش از پیش احساس شود. خانه‌ها دیگر فقط محل خواب و استراحت نیستند؛ بلکه به فضاهایی تبدیل شده‌اند که باید امنیت، آرامش، تعامل اجتماعی، رفاه فردی و حتی هویت فرهنگی ساکنان را تأمین کنند. بنابراین بررسی رابطه میان سبک زندگی نوین و طراحی مسکن، ضرورتی جدی در برنامه‌ریزی شهری و معماری معاصر به شمار می‌رود.

در این راستا، حامد بیتی، دانشیار گروه معماری و شهرسازی در دانشکده هنر اسلامی دانشگاه تبریز به همراه یکی از همکاران خود، پژوهشی را با تمرکز بر منطقه پنج تبریز انجام داده‌اند. هدف این تحقیق، بررسی این موضوع بوده که تغییرات سبک زندگی امروزی تا چه اندازه در شکل‌گیری فضاهای جدید مسکونی اثر گذاشته و چه نیازهایی را در طراحی خانه‌های امروزی باید در نظر گرفت.

در این پژوهش، محققان با استفاده از یک پرسش‌نامه فنی، نظرات ۲۹۸ نفر از ساکنین منطقه را بررسی کرده و مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار داده اند.

در نهایت پنج بُعد اصلی در سبک زندگی شامل: زیست‌محیطی، کالبدی، اجتماعی‌فرهنگی، فردی و اقتصادی شناسایی شد که هر کدام تأثیر مستقیمی بر طراحی مسکن داشتند.

یافته‌های این تحقیق نشان می‌دهند که بُعد زیست‌محیطی مهم‌ترین عامل تأثیرگذار در طراحی خانه‌هاست. مواردی مانند بهداشت محیط، تصفیه آب، تفکیک زباله، طراحی مسیرهای پیاده‌روی و ورزش و همچنین استفاده از فضای سبز داخلی در اولویت ساکنین قرار دارد. بعد از آن، ویژگی‌های ساختاری و طراحی فیزیکی خانه، امنیت اجتماعی، روابط خانوادگی و در نهایت مسائل اقتصادی از اهمیت برخوردار بودند.

در ادامه این تحقیق، پیشنهادهایی برای طراحی فضاهای نوین ارائه شد. این پیشنهادها شامل ساخت لاندری مرکزی، شوتینگ زباله، کارواش مکانیکی، طراحی اتاق نگهبانی برای تأمین امنیت، ایجاد فضاهای بازی برای کودکان در فصل‌های مختلف، طراحی فضاهای سبز در بالکن‌ها و لابی، و حتی ساخت سالن‌های چندمنظوره برای مراسم خانوادگی بود. همچنین در طراحی خانه‌ها، استفاده از مصالح مناسب اقلیم، حفظ نور طبیعی، و رعایت حریم خصوصی مورد تأکید قرار گرفت.

اطلاعات تکمیلی نیز نشان می‌دهند که تمایل افراد به استفاده از گیاهان خانگی، ساخت گلخانه در لابی یا بالکن، و طراحی خانه‌هایی با نورگیری کافی، به دلیل فقدان حیاط‌های سنتی، اهمیت بیشتری پیدا کرده است. همچنین تمایل به داشتن اتاق خواب مجزا برای فرزندان، دسترسی راحت به خدمات تجاری، و افزایش امنیت به‌ویژه در مجتمع‌های پرتردد، در طراحی خانه‌ها باید در نظر گرفته شود.

به‌طور کلی، این تحقیق که نتایج آن را فصلنامه علمی-پژوهشی «تحقیقات فرهنگی ایران» وابسته به پژوهشگاه مطالعات فرهنگی، اجتماعی و تمدنی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری است و همچنین انجمن مطالعات فرهنگی منتشر نموده است، نشان می‌دهد که خانه‌های امروزی باید هم از نظر ساختاری و هم کاربردی، پاسخ‌گوی نیازهای تازه باشند تا شهروندان با آسایش بیشتری روزهای زندگی خود را سپری کنند.

انتهای پیام