نوزادان معمولا بین هشت تا ۲۴ ماهگی راه رفتن را آغاز میکنند و بسیاری از والدین به این زمان توجه ویژه د ارند. یافتههای جدید نشان میدهد، زمان اولین قدمهای لرزان کودک، تحت تاثیر ژنهای خاصی است که با رشد حرکتی مرتبط هستند. در نگاه اول، وقتی کودک اولین قدم خود را برمیدارد، به نظر یک اتفاق ساده میآید اما در پشت آن لحظه لرزان، ترکیبی پیچیده از زیستشناسی، رشد و حتی ژنتیک نهفته است.
نتایج این تحقیق، حاصل تحقیقی بزرگ با دادههای بیش از ۷۰ هزار نوزاد بود. محققان نشانگرهای ژنتیکی متعددی کشف کردند که سن راه رفتن را شکل میدهند. این تحقیق دیدگاه تازهای در مورد تعامل بین زیستشناسی کودک و حرکات اولیه ارائه میدهد.
راه رفتن نشاندهنده تغییر عمده در استقلال کودک نوپاست. در حالی که کودک با راه رفتن، ایستادن و حفظ تعادل را بررسی میکند، کنترل حرکتی پاها، باسن و بدن به تدریج توسعه پیدا خواهد کرد. محققان اظهار کردند که این مرحله میتواند با سلامت کلی و رشد اجتماعی کودک مرتبط باشد.
چگونه ژنها بر مهارتهای حرکتی تاثیر میگذارند؟
پروفسور آنجلیکا رونالد از دانشگاه «ساری» انگلستان گفت: بیشتر نوزادان اولین قدم خود را بین هشت تا ۲۴ ماهگی برمیدارند، بنابراین، دوره زمانی طولانی است که این نقطه عطف هیجانانگیز در آن اتفاق میافتد و لحظه بزرگ برای والدین و نوزاد و نماد مرحله جدیدی از زندگی کودک است.
در گذشته، متخصصان بیشتر بر عوامل محیطی و فرهنگی تمرکز میکردند که ممکن است برخی از نوزادان را به ایستادن و راه رفتن زودتر سوق دهد. با این حال، نتایج این تحقیق جدید، ۱۱ ناحیه از ژنوم را نشان میدهد که به نظر میرسد با تغییرات در سن راه رفتن مرتبط هستند.
راه رفتن دریچهای به سوی رشد مغز
سن شروع راه رفتن اغلب توسط پزشکان و متخصصان بهداشت عمومی برای بررسی تاخیرهای رشدی استفاده میشود. در بسیاری از کشورها، اگر کودکی تا ۱۸ ماهگی بهطور مستقل راه نرود، نشانهای برای بررسی بیشتر در نظر گرفته میشود. این تاخیر ممکن است به مشکلاتی مانند اختلالات عضلانی، شرایط عصبی یا تاخیرهای کلی رشد اشاره داشته باشد. با این حال، بر اساس دادههای گذشته، فقط حدود یک سوم از کودکانی که دیر راه میروند، در نهایت دچار هرگونه اختلال رشدی میشوند.
به نظر میرسد، ژنهای مرتبط با سن راه رفتن، بر چگونگی ایجاد چینها و برآمدگیهای قشر مغز، لایهی بیرونی مغز، نیز تاثیر میگذارند. این الگوها با بلوغ مغز و کنترل حرکتی مرتبط و ممکن است توضیح دهد که چرا برخی از کودکان بهطور طبیعی زودتر از دیگران آماده راه رفتن هستند.
محققان اظهار کردند در واقع، ژنی به نام RBL۲ که پیش از این با اختلالات نادر عصبی رشدی مرتبط دانسته شده بود، ارتباط قوی با سن راه رفتن و ساختار مغز نشان داد. تغییرات در این ژن همچنین با تغییرات در حجم اولیه مغز در مناطقی که مسئول تعادل و هماهنگی هستند، مرتبط بود.
پیامدهایی برای دوران کودکی
محققان ارتباطی بین ژنهای حاکم بر رشد حرکتی و احتمال کمتر ابتلا به اختلال کم توجهی در افرادی یافتند که نسبتا دیرتر در محدوده معمول، راه رفتن را آغاز میکنند. همپوشانی بین ژنهایی که حرکت را در نوزادی هدایت میکنند و ژنهایی که به تفاوتهای توجه مرتبط هستند، جالب توجه است.
آنان همچنین ارتباطی بین دیر راه رفتن و ژنهای خاصی که در پیشرفت تحصیلی بالاتر نقش دارند، کشف کردند. این رابطه ژنتیکی ظریف به این معنی نیست، کودکان که دیرتر راه رفتن را آغاز میکنند همیشه به دانشآموزان ممتاز تبدیل میشوند اما عوامل بیولوژیکی پیچیده پشت گامهای اولیه را برجسته میکند.
الگوهای راه رفتن کودک
سایت ارث گزارش کرد، الگوهای سینهخیز، حفظ تعادل و راه رفتن اولیه میتواند حتی در یک خانواده بسیار متفاوت باشد. برخی از کودکان مصمم هستند که زمان راه رفتن خواهر و برادرهای بزرگتر خود را تکرار کنند، در حالی که برخی دیگر به این طرف و آن طرف رفتن نشسته، بسنده میکنند.
بسیاری از پزشکان میگویند: والدین باید مراقب تاخیرهای قابلتوجه باشند، اما تاخیر جزئی ممکن است بخشی از الگوی ژنتیکی طبیعی باشد. این یافتهها به توضیح این موضوع کمک میکند که چرا نوزاد ممکن است در ۹ ماهگی تاتیتاتی کند، در حالی که دیگری تنها در ۱۵ ماهگی با اعتماد به نفس گام برمیدارد.
رونالد گفت: کشف ژنهایی که بر زمان یادگیری راه رفتن کودکان تاثیر میگذارند، هیجانانگیز است. شروع راه رفتن مستقل، نقطه عطفی بزرگ برای کودکان خردسال است. وی امیدوار است که بینشهای جدید از مداخلات بهتر برای کودکانی که دارای چالشهای حرکتی و یادگیری هستند، پشتیبانی کند.
متخصصان در حال بررسی این موضوع هستند که آیا نمرات ژنتیکی در نهایت میتوانند در آزمایشهای غربالگری موثر باشند یا خیر.
بررسی الگوهای ژنتیکی
با توجه به این یافتهها، محققان هشدار دادند که ژنتیک فقط حدود ۲۵ درصد از تغییرات در زمان شروع راه رفتن کودکان را توضیح میدهد. این امر باعث میشود که بخش عمدهای از زمانبندی همچنان توسط عوامل غیرژنتیکی شکل بگیرد. نتایج نشان داد که بررسیهای گستردهتری برای تعیین اینکه آیا الگوهای ژنتیکی مشابهی در سایر جمعیتها نیز وجود دارد یا خیر، مورد نیاز است.
نکات کلیدی در مورد راه رفتن کودک
دانشمندان تاکید کردند که محیط، تغذیه و فرهنگ هنوز نقش مهمی در سن راه رفتن دارند. هیچ ژنی به تنهایی عمل نمیکند و نوزادان به فضاهای امنی برای تمرین، حفظ تعادل و راه رفتن روی زمین نیاز دارند. مسیر راه رفتن هر کودک میتواند متفاوت باشد، اما این یافتهها اهمیت درک تغییرات بیولوژیکی را برجسته میکند.
نتایج این تحقیق در مجله Nature Human Behaviour منتشر شده است.
انتهای پیام
نظرات