روز جهانی معلولان، مناسبت سالانه سازمان ملل‌ متحد است و به ترویج حقوق و رفاه افراد دارای معلولیت در تمام عرصه‌های جامعه اختصاص دارد. این روز مهم بر افزایش آگاهی در مورد مسائل مربوط به معلولیت، تقویت درک و بسیج حمایت از کرامت، حقوق و شمول افراد دارای معلولیت در حوزه‌های سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی تمرکز دارد.

طبق گزارش متروپلیشیندیا، این مناسبت، اهداف متعددی مانند از بین بردن موانع، به چالش کشیدن کلیشه‌ها و تشویق جوامع به شناخت سهم ارزشمند افراد دارای معلولیت در جامعه را دنبال می‌کند. روز جهانی افراد دارای معلولیت از طریق فعالیت‌ها و ابتکارات مختلف، فرصت‌هایی را برای گفت‌وگوی معنی‌دار در مورد ساخت محیط‌های فراگیرتر ایجاد می‌کند که در آن همه بتوانند به‌طور کامل مشارکت کنند.

موضوع و شعار روز جهانی معلولان

طبق گزارش یونیفور، موضوع سال جاری روز جهانی معلولان، «تقویت رهبری افراد دارای معلولیت برای آینده‌ای فراگیر و پایدار»، نقش اساسی افراد دارای معلولیت در شکل‌دهی به سیاست‌ها، تصمیمات و سیستم‌هایی که بر زندگی آنان تاثیر می‌گذارند را برجسته می‌کند. مشارکت برای افراد دارای معلولیت محقق نمی‌شود، مگر اینکه با مشارکت و رهبری افراد دارای معلولیت ایجاد شود.

روز جهانی معلولان در سوم دسامبر، با شعار «پرورش جوامع فراگیر معلولان برای پیشبرد پیشرفت اجتماعی» برگزار می‌شود. این روز به ما یادآوری می‌کند که فراگیری، اساس توسعه پایدار، انسجام اجتماعی و کرامت انسانی است. بیماری‌های واگیردار و غیرواگیردار، سوءتغذیه، آسیب‌ها و پیامدهای درگیری، همگی در معلولیت افراد نقش دارند.

آینده‌ای پایدار و عادلانه مستلزم رفع موانع دیرینه است؛ چه موانع فیزیکی که تحرک را محدود خواهند کرد، چه موانع ارتباطی که از مشارکت کامل جلوگیری می‌کنند، چه موانع نگرشی که ریشه در انگ اجتماعی دارند و چه موانع سیستمی که دسترسی به فرصت‌ها و رهبری را محدود کرده‌اند.

این چالش‌ها در محیط‌های کاری و جوامع همچنان پابرجا هستند، با این حال، افراد دارای معلولیت، همچنان رهبری ریشه‌دار در تاب‌آوری، سازگاری و پیمایش روزانه محیط‌هایی که با در نظر گرفتن آنها طراحی نشده‌اند را نشان می‌دهند. ساختن آینده‌ای واقعا فراگیر و پایدار نه تنها مستلزم همبستگی، بلکه مستلزم شناخت این است که افراد دارای معلولیت رهبران جدایی‌ناپذیر در شکل‌دهی مسیر پیش رو هستند.

روز جهانی معلولان فرصتی برای پرداختن به چالش‌های مداوم پیش روی  آنان در سراسر جهان است. با وجود پیشرفت‌ها در دهه‌های اخیر، میلیون‌ها نفر همچنان تبعیض ناشی از معلولیت را در آموزش، اشتغال، مراقبت‌های بهداشتی و مشارکت اجتماعی تجربه می‌کنند. این روز ضمن ترویج راه‌حل‌هایی که فرصت‌های برابر را برای همه تضمین خواهند کرد، این نابرابری‌ها را برجسته می‌کند.

موضوع روز جهانی معلولان سال جاری اذعان می‌کند که وقتی جوامع، افراد دارای معلولیت را در آغوش می‌گیرند و از آنها حمایت می‌کنند، کل جوامع از افزایش نوآوری، تنوع و انسجام اجتماعی بهره‌مند می‌شوند. این موضوع همچنین ما را به چالش می‌کشد تا فراتر از رعایت صرف استانداردهای دسترسی، به سمت تغییر فرهنگی واقعی حرکت کنیم که به تنوع ارزش و مشارکت برابر را برای همه اعضای جامعه ترویج می‌دهد.

چالش‌های پیش روی افراد دارای معلولیت در زندگی روزمره

موانع فیزیکی شامل ساختمان‌ها، وسایل حمل و نقل و فضاهای عمومی غیرقابل دسترس است.

موانع ارتباطی ازجمله فقدان مترجم زبان اشاره، توضیحات صوتی یا قالب‌های قابل دسترس است.

موانع نگرشی شامل کلیشه‌ها، تعصبات و فرضیات در مورد توانایی‌ها است.

تبعیض در استخدام مانند فرصت‌های شغلی محدود و امکانات محل کار خواهد بود.

محرومیت آموزشی شامل خدمات آموزشی ویژه ناکافی و محیط‌های یادگیری فراگیر است.

نابرابری‌های مراقبت‌های بهداشتی نیز دسترسی کمتر به مراقبت‌های پزشکی با کیفیت و اطلاعات بهداشتی است.

شکاف‌های فناوری شامل دسترسی محدود به فناوری‌های کمکی و ویژگی‌های دسترسی دیجیتال است.

چرا دسترسی‌پذیری و شمول در سال ۲۰۲۵ اهمیت دارد؟

دسترسی‌پذیری، توانمندسازی و شمول برای جامعه عادلانه و مولد ضروری است. روز جهانی معلولان ۲۰۲۵ تاکید می‌کند که محیط‌های فراگیر از خلاقیت، نوآوری و حل بهتر مسئله برای همه حمایت می‌کنند. رفع موانع برای افراد دارای معلولیت، قابلیت استفاده را برای افراد در هر سن و توانایی بهبود می‌بخشد.

نتایج تحقیقات نشان می‌دهد که محیط‌های کاری فراگیر، بهره‌وری، رضایت کارکنان و عملکرد کلی بالاتری را به دست می‌آورند. سرمایه‌گذاری در دسترسی‌پذیری همچنین نوآوری‌های تکنولوژیکی و طراحی مانند ابزارهای صوتی و ویژگی‌های تحرک جهانی را هدایت می‌کند که زندگی روزمره را برای جمعیت‌های وسیع‌تری بهبود می‌بخشد.

فناوری و نوآوری کمکی برای معلولان شامل این موارد است:

سیستم‌های خانه هوشمند: سیستم‌های روشنایی، دما و امنیت با کنترل صوتی

اپلیکیشن‌های ناوبری: راهکارهای «جی پی اس» (GPS) با توضیحات صوتی و تشخیص مانع

دستگاه‌های ارتباطی: دستگاه‌های پیشرفته تولید گفتار و سیستم‌های ردیابی چشم

نوآوری‌های حرکتی: صندلی‌های چرخدار سبک، اسکلت‌های بیرونی و وسایل نقلیه تطبیقی

فناوری‌های یادگیری: نرم‌افزار تبدیل متن به گفتار، ذره‌بین‌های دیجیتال و برنامه‌های پشتیبانی شناختی

حقوق و حمایت‌های قانونی برای معلولان شامل موارد زیر است:

حقوق آموزش: دسترسی به آموزش فراگیر و امکانات معقول

حمایت‌های شغلی: قوانین ضد تبعیض و الزامات امکانات محل کار

حقوق مراقبت‌های بهداشتی: دسترسی برابر به خدمات پزشکی و اطلاعات بهداشتی

اهلیت قانونی: حق تصمیم‌گیری و دسترسی به سیستم‌های قضایی

زندگی مستقل: خدمات حمایتی که مشارکت و استقلال اجتماعی را ممکن می‌سازد.

چشم‌انداز آینده

روز جهانی معلولان به آینده‌ای اشاره دارد که در آن، شمول معلولیت به جای یک استثنا، به یک هنجار تبدیل می‌شود. این چشم‌انداز شامل اصول طراحی جهانی در تمام ساخت‌وسازهای جدید، پلتفرم‌های دیجیتال کاملا قابل دسترس و شیوه‌های استخدامی است که استعدادها و مشارکت‌های متنوع را به رسمیت می‌شناسد. با پیشرفت ما، تمرکز از سازگاری به شمول واقعی تغییر می‌کند، جایی که توانمندسازی دسترسی، نوآوری و پیشرفت اجتماعی را برای همه به ارمغان می‌آورد.

طبق گزارش متروپلیشیندیا، داده‌های سازمان بهداشت جهانی نشان می‌دهد که امروزه نزدیک به ۱.۳ میلیارد نفر، معادل ۱۶ درصد از جمعیت جهان، با معلولیت‌های عمده زندگی می‌کنند. ایجاد جوامع واقعا فراگیر مستلزم تعهد ارائه‌دهندگان خدمات درمانی، کارفرمایان، مربیان و افراد است.

همه ما در زندگی خود کسی را می‌شناسیم که با معلولیت زندگی می‌کند. آنان، همکاران، همسایگان، دوستان و اعضای خانواده ما هستند. با این حال، بسیاری همچنان با موانع سیستماتیک در آموزش، اشتغال، مراقبت‌های بهداشتی، زیرساخت‌ها و مشارکت مدنی مواجه هستند. همه اینها به کاهش شمول و فرصت‌ها در جامعه کمک می‌کند.

انتهای پیام