مرتضی محمدزاده دوشنبه ۲۹ اردیبهشت، در همایش علمی و فرهنگی هفته ملی جمعیت که در مجتمع رفاهی پتروشیمی تبریز برگزار شد، با بیان اینکه ایران با دگرگونی در ساختار سنی و جغرافیایی جمعیت مواجه است، اظهار کرد: اگر این روند به‌درستی مدیریت نشود، توسعه پایدار کشور با چالش‌های عمیق و پیچیده‌ای روبه‌رو خواهد شد.
وی با اشاره به اینکه اساس توسعه جوامع امروز بر سرمایه انسانی نهاده شده است، افزود: بسیاری از کشورهای توسعه‌یافته و در حال توسعه با چالش‌های جمعیتی مواجه هستند و ایران نیز از این روند مستثنا نیست.
محمدزاده افزود: با کاهش سهم جمعیت جوان و افزایش جمعیت سالمندان، ساختار جمعیتی کشور در حال دگرگونی است و این موضوع باید به‌عنوان یک دغدغه راهبردی در همه سطوح مدیریتی مدنظر قرار گیرد. در حال حاضر، ۱۴ درصد جمعیت استان وارد مرحله‌ای از زندگی شده‌اند که به مراقبت‌های ویژه و توانمندسازی نیاز دارند.
وی اضافه کرد: یکی از دلایل اصلی فشار بر صندوق‌های بازنشستگی نیز همین روند فزاینده جمعیت بازنشستگان است که بدون اصلاح سیاستهای پیش‌نگرانه، آینده اقتصادی کشور را با تهدید مواجه می‌کند.
معاون سیاسی و اجتماعی استاندار آذربایجان شرقی به ابعاد جغرافیایی این تغییرات نیز اشاره کرد و گفت: در نخستین سرشماری کشور ایران که در سال ۱۳۳۵ انجام شد، حدود ۷۱ درصد جمعیت کشور در روستاها ساکن بودند، اما اکنون تمرکز جمعیت به‌سمت کلانشهرها سوق پیدا کرده است. این جابه‌جایی جمعیتی، پدیده حاشیه‌نشینی و پیامدهای اجتماعی آن را به همراه داشته که مستلزم توجهی ویژه در برنامه‌ریزی‌های توسعه‌ای است.
محمدزاده با تأکید بر اینکه سیاست‌گذاری جمعیتی باید با فرهنگ و سبک زندگی جدید مردم همسو باشد، گفت: سیاست‌هایی که یک دهه پیش تدوین شده‌اند، ممکن است امروز کارایی لازم را نداشته باشند باید با نگاهی واقع‌بینانه و آینده‌نگرانه، به اصلاح و به‌روزرسانی این سیاست‌ها پرداخت.
وی در ادامه به مسئله ناباروری بعنوان یکی از چالش‌های حوزه جمعیت اشاره کرد و گفت: بر اساس آمارهای ملی، حدود ۲۰ درصد از جمعیت کشور با ناباروری مواجه‌اند.
معاون سیاسی و اجتماعی استاندار آذربایجان شرقی بیان کرد: اگر تمرکز خود را بر مسئله ناباروری بگذاریم دو دستاورد داریم از یک طرف بحث سیاستهای جمعیتی به نتیجه رسیده و از طرف دیگر مسائل روحی و روانی ناباروری برطرف خواهد شد.
نیازمند جامعه‌ای پویا و جوانیم
مدیر کل ورزش و جوانان آذربایجان شرقی نیز اظهار کرد: ما نیازمند جامعه‌ای پویا و جوانیم و در این مسیر، باید اهداف مقام معظم رهبری، سیاستهای ریاست جمهوری و دغدغه‌های نهادهای مسئول در حوزه جمعیت را به‌طور جدی مدنظر قرار دهیم.
حبیب مقصودی با اشاره به جایگاه سازمان‌های مردم‌نهاد در فرآیند فرهنگ‌سازی و تقویت بنیان خانواده گفت: این مجموعه‌ها می‌توانند در پیشبرد اهداف جمعیتی کشور نقش‌آفرینی مؤثری داشته باشند و نباید از ظرفیت آنان غافل شد.
وی با تأکید بر نقش بی‌بدیل بانوان در مدیریت خانواده افزود: دل‌نگرانی‌هایی که امروز نسل جوان در زمینه ازدواج و تشکیل خانواده دارند، تنها با همراهی و درک درست از سوی بانوان قابل حل است.
وی افزود: مردان، کارگران جامعه و بانوان معماران آن هستند و اگر اراده‌ای از سوی آنان شکل نگیرد، رسیدن به جامعه‌ای جوان، ممکن نخواهد بود.
مقصودی اضافه کرد: انتظار می‌رود کارشناسان حاضر در این همایش، با تبیین مؤلفه‌ها و راهکارهایی که می‌تواند زمینه‌ساز ازدواج پایدار و فرزندآوری شود، به جوانان و خانواده‌ها امید ببخشند.
مدیر کل ورزش و جوانان آذربایجان شرقی ادامه داد: موضوع جواتی جمعیت نباید به حال خود رها شود؛ بلکه اطلاع‌رسانی دقیق و انتقال درست مفاهیم به بانوان، دختران و زوج‌های جوان از ضروری‌ترین اقداماتی است که باید مورد توجه قرار گیرد.
جمعیت جوان نقشی تعیین کننده در توسعه کشور دارند
رئیس مرکز آموزشی پژوهشی و درمانی الزهرا نیز در این مراسم با بیان اینکه جمعیت جوان به‌عنوان یکی از مؤلفه‌های کلیدی قدرت ملی، نقشی تعیین‌کننده در مسیر توسعه و پیشرفت کشور دارند، گفت: کاهش نرخ باروری در سال‌های اخیر، زنگ خطر را برای آینده جمعیتی ایران به صدا درآورده است.
مریم واعظی با بیان اینکه بر اساس شاخص‌های جمعیتی، در حال حاضر به‌طور متوسط به ازای هر زن در سن باروری، کمتر از دو فرزند متولد می‌شود؛ عددی که کمتر از حد جانشینی جمعیت است، گفت: این روند کاهشی، حاصل سیاستهای گذشته از جمله ترویج الگوی دو فرزندی است که با گذشت زمان منجر به کاهش جمعیت جوان و افزایش جمعیت سالمند شده و در صورت تداوم، تبعات گسترده‌ای در ابعاد اقتصادی، اجتماعی و بهداشتی خواهد داشت.
وی افزود: یکی از چالش‌های جدی در این حوزه، افزایش نرخ ناباروری است؛ مشکلی که اکنون بین ۱۰ تا ۱۵ درصد زوج‌های کشور را درگیر کرده است.
واعظی با اشاره به اینکه افزایش سن ازدواج و به‌تبع آن، افزایش سن بارداری، از مهم‌ترین دلایل ناباروری به شمار می‌رود، گفت: عواملی مانند سبک زندگی ناسالم، تغذیه نامناسب و کاهش تحرک بدنی نیز نقش مؤثری در کاهش توان باروری ایفا می‌کنند و ضرورت برنامه‌ریزی و آموزش گسترده در این حوزه را دوچندان می‌کند.
واعظی ادامه داد: در کنار ناباروری، سقط جنین غیرقانونی نیز بعنوان معضلی جدی سلامت عمومی را تهدید می‌کند. آمارها حاکی از آن است که بیش از ۹۰ درصد سقط‌ها در کشور به‌صورت غیرقانونی انجام می‌شود؛ پدیده‌ای که سالانه باعث مرگ و آسیب‌های جدی برای بسیاری از مادران می‌شود، این وضعیت نشان‌دهنده ضرورت آموزش، حمایت از خانواده‌ها و اجرای سیاستهای بهداشتی و حمایتی مؤثر است.
عضو هیئت علمی گروه زنان و فلوشیپ دانشگاه علوم پزشکی تبریز با اشاره به اینکه بارداری علاوه بر پیامدهای مثبت جمعیتی، اثرات قابل توجهی بر سلامت زنان دارد، گفت: مطالعات پزشکی نشان می‌دهد که بارداری و شیردهی می‌توانند در بهبود برخی بیماری‌های خودایمنی مانند ام‌اس، آرتریت روماتوئید و لوپوس مؤثر باشند و همچنین خطر ابتلا به برخی سرطان‌های شایع در زنان از جمله سرطان پستان، تخمدان و آندومتر را کاهش دهند.
انتهای پیام
نظرات