سیدمحمد مجابی، چهارشنبه ۱۲ آذر در اختتامیه اولین کنگره بین‌المللی زیست محیطی شهرسبز دانشگاه سبز در دانشگاه تبریز با ابراز خرسندی از ابتکار شهرداری تبریز در برگزاری کنگره تخصصی محیط زیست، تأکید کرد: جامعه جهانی سال‌ها به دلیل تخریب و آلودگی محیط زیست نتوانسته بود اهمیت واقعی این موضوع را درک کند. 

وی گفت: میزان استفاده بی‌رویه از منابع طبیعی در کنار آلودگی و تخریب گسترده، به‌ویژه همراه با جنگ‌های قرن بیستم، آثار مخربی بر محیط زیست جهان برجای گذاشت که همین موضوع، جامعه جهانی را وادار کرد تا محیط زیست را جدی بگیرد.

وی با اشاره به جایگاه محیط زیست در قوانین کشور افزود: خوشحالم که اصل ۵۰ قانون اساسی به‌عنوان یکی از اصول مهم، نگاهی روشن به توسعه پایدار دارد. در کشور ما اقدامات متعددی در حوزه محیط زیست انجام شده است، اما ما نیز مانند بسیاری از کشورها از آسیب‌ها و آلودگی‌های زیست‌محیطی بی‌نصیب نمانده‌ایم. اکنون اگرچه محیط زیست اولویت نخست سیاست‌گذاران نیست، اما همه ما پیامدهای آن را احساس می‌کنیم.

وی با اشاره به شرایط زیست‌محیطی استان آذربایجان شرقی اظهار کرد: تبریز در منطقه‌ای قرار دارد که به‌خوبی عمق این مسائل را درک می‌کند. در ۲۵ سال گذشته تالاب‌های مهمی را از دست داده‌ایم و در این میان، وضعیت دریاچه ارومیه و پارک ملی آن بیش از همه نگران‌کننده است. دریاچه‌ای که ۱۵ میلیارد مترمکعب آب داشت، به‌طور کامل خشک شد و اکنون حتی توان جذب آب را نیز از دست می‌دهد.

وی با تأکید بر چالش جهانی تغییرات اقلیمی بیان کرد: جهان با پدیده گرمایش زمین روبه‌رو است و کشور ما با افزایش ۱۱ درصدی نرخ تبخیر مواجه شده است. چه بخواهیم و چه نخواهیم، محیط زیست امروز به اولویت اصلی سیاست‌گذاری تبدیل شده است. آنچه از نظر من اهمیت فراوان دارد این است که حقوق محیط زیست، به‌عنوان نسل سوم حقوق بشر، باید مطالبه عمومی باشد و آحاد جامعه خواستار محیط زیست سالم باشند. این مطالبه‌گری باید از دانشگاه‌ها آغاز شود تا از دل مباحث علمی، راهکارهای مؤثر برای بهبود شرایط کیفیت محیط زیست ارائه شود.

معاون توسعه مدیریت و منابع سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌های کشور افزود: شهر سبز باید شاخص‌های SOE را داشته باشد و اصول EIA در آن رعایت شود. سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌های کشور ضمن قدردانی از شهرداری تبریز و دانشگاه تبریز به‌خاطر برگزاری این برنامه، آمادگی کامل خود را برای هرگونه همکاری اعلام می‌کند. مرکز مطالعات راهبردی سازمان نیز به طور کامل در کنار شما خواهد بود.

محمدحسن حسن‌زاده، مدیرکل حفاظت محیط زیست آذربایجان شرقی، با تأکید بر جایگاه روزافزون محیط زیست در نظام حکمرانی کشور گفت: امروز بیش از هر زمان دیگر، محیط زیست از یک موضوع تخصصی به مسئله‌ای بنیادین در حکمرانی تبدیل شده است و دولت‌ها نقشی اساسی در این حوزه ایفا می‌کنند.

وی با اشاره به ویژگی‌های تاریخی و صنعتی استان اظهار کرد: آذربایجان شرقی با میراث ارزشمند تاریخی و صنعتی خود می‌تواند به الگویی برای مدیریت سبز در کشور تبدیل شود. تبریز به‌عنوان یک کلان‌شهر نیز با چالش‌هایی همچون فشار بر منابع آب حوضه دریاچه ارومیه، آلودگی هوا، تغییر کاربری فضای سبز، مخاطرات نوظهور، تغییر اقلیم، خشکسالی و ناپایداری زیست‌محیطی روبه‌رو است.

حسن‌زاده افزود: بر همین اساس، حکمرانی محیط زیست یک مفهوم نظری نیست، بلکه نیاز فوری و راهبردی شهر و استان است.

مدیرکل حفاظت محیط زیست استان با اشاره به نقش دانشگاه‌ها گفت: مفهوم دانشگاه سبز فراتر از کاهش مصرف انرژی و مدیریت پسماند است. دانشگاه باید دانشجو را به کنشگر محیط زیست تبدیل کرده و در حکمرانی شهری و پایدار نقش‌آفرینی کند. چنین پیوندی باید از طریق ایجاد مراکز پایش مشترک، شتاب‌دهنده‌ها و تربیت مدیران متخصص میان‌رشته‌ای شکل بگیرد.

وی ارکان اصلی حکمرانی محیط زیست را چنین برشمرد: رکن اول دولت به‌عنوان سیاست‌گذار و ایجادکننده سازوکارهای الزام‌آور، رکن دوم دانشگاه به‌عنوان مرکز تربیت نیروی متخصص، رکن سوم شهرداری با مسئولیت مدیریت فضای سبز و خدمات شهری، و رکن چهارم مردم و جامعه مدنی که عامل تغییر رفتار و الگوی مصرف در شهرها هستند. اگر هر یک از این ارکان غایب باشد، حکمرانی محیط زیست ناقص خواهد بود.

حسن‌زاده تقویت سامانه‌های پایش آنلاین، توسعه دیپلماسی محیط زیست، حمایت از پژوهش‌های مسئله‌محور، همکاری گسترده با دانشگاه‌ها، حرکت به سمت اقتصاد سبز و گسترش مشارکت مردم و سازمان‌های مردم‌نهاد را از اولویت‌های اصلی این حوزه دانست.

وی گفت: آینده پایدار تبریز و استان تنها با حکمرانی مشارکتی، علمی و آینده‌نگر محیط زیست ممکن خواهد بود. این کنگره فرصتی ارزشمند است تا گفت‌وگو میان علم، دانشگاه و جامعه به همکاری پایدار و اثرگذار تبدیل شود.

انتهای پیام