در سال‌های اخیر، ترویج فعالیت بدنی به‌عنوان وسیله‌ای برای حمایت از سلامت و بهبود کیفیت زندگی، توجه فزاینده‌ محققان و متخصصان را به خود جلب کرده است. در این زمینه محیط‌های آبی به‌عنوان محیط‌های ارزشمندی برای ورزش بدنی ظهور کرده‌اند که مزایای فیزیولوژیکی و روانی منحصربه‌فردی ارائه می‌دهند. یکی از محبوب‌ترین و در دسترس‌ترین اشکال ورزش آبی، «آکواجیم» است، نوعی ژیمناستیک هوازی که در آب انجام می‌شود و اصول تمرینات آمادگی را با مزایای درمانی کاهش ضربه به مفاصل و افزایش مقاومت ترکیب می‌کند.

ورزش‌های آبی همگام با گسترش صنعت جهانی آمادگی جسمانی، تکامل یافته و خود را با نیازها و انتظارات متنوع جامعه مدرن وفق داده است. ورزش‌های آبی علاوه بر ظرفیت خود در بهبود تون عضلانی، استقامت قلبی عروقی و آمادگی جسمانی کلی، از سلامت روان، تعامل اجتماعی و لذت بردن نیز پشتیبانی می‌کند؛ عواملی که به توسعه عادات ورزشی مادام‌العمر کمک می‌کنند.

با وجود این مزایای مستند، آگاهی عمومی و مشارکت در برنامه‌های ورزش‌های آبی همچنان نابرابر است و اغلب تحت تاثیر سن، جنسیت و سابقه مواجهه با فعالیت‌های آبی قرار دارد. چگونگی درک و تجربه گروه‌های جمعیتی مختلف از ورزش‌های آبی برای توسعه راهبردهای جامع و موثر در ارتقاء سلامت ضروری است.

هدف تحقیق حاضر بررسی میزان محبوبیت ورزش‌های آبی در بین افراد ۲۰ تا ۶۵ سال و شناسایی مزایای درک شده از انجام این نوع ورزش بود. با تجزیه‌وتحلیل ترجیحات و برداشت‌های شرکت‌کنندگان از گروه‌های سنی و جنسیتی مختلف، این پژوهش به‌دنبال ارائه بینش‌های مبتنی بر داده بود که می‌تواند توسعه و ارتقای برنامه‌های آمادگی جسمانی آبی را که با دامنه وسیعی از نیازها و انتظارات سازگار است، هدایت کند.

سخن پژوهش کنونی

داده‌های موجود بر نتایج چشمگیر ورزش‌های آبی بر سلامت جسمی و روانی تمرین‌کنندگان تاکید دارد. هدف از این تحقیق، بررسی مزایای درک شده از برنامه‌های ورزش‌های آبی، بر اساس تجربه و گزارش شرکت‌کنندگان بود. در حالی که منابع موجود، پیامدهای قابل توجه سلامت جسمی و روانی مرتبط با ورزش‌های آبی را برجسته می‌کنند، این تحقیق به‌طور خاص بر دیدگاه‌های شخصی افرادی که فعالانه در ورزش‌های آبی فعالیت می‌کنند، تمرکز دارد.

هدف محققان ارزیابی محبوبیت این نوع فعالیت بدنی در بین عموم مردم و درک بهتر این موضوع بود که چرا افراد ممکن است ورزش‌های آبی را به ورزش‌های سنتی جایگزین‌ ترجیح دهند. به‌طور خاص، این تحقیق به‌دنبال تعیین میزان شناخته شدن ورزش‌های آبی، سطح آگاهی در مورد مزایای آن، عناصری که به جذابیت آن کمک می‌کنند و علاقه کلی به توسعه بیشتر این نوع فعالیت بدنی بود. بنابراین، اهمیت تحقیق در تعیین این بود که آیا مفهوم ورزش‌های آبی و مزایای تمرین آن شناخته شده است، کدام جنبه‌ها می‌تواند جذابیت این فعالیت را افزایش دهد و آیا جمعیت به توسعه این ورزش علاقه‌مند است یا خیر.

فواید سلامتی ژیمناستیک در آب

تمام اشکال ژیمناستیک هوازی در صورت انجام صحیح، فواید سلامتی را به همراه دارند، اما آن‌هایی که در آب انجام می‌شوند، ویژگی‌هایی دارند که در محیط‌های خشکی یافت نمی‌شوند. این ویژگی‌ها به‌دلیل موقعیت بدن در آب، ویژگی تمرین، تنفس در آب، فشار دائمی آب بر بدن و کاهش ظاهری وزن بدن است، شرایطی که فقط در محیط‌های آبی یافت می‌شوند.

حفظ یا بهبود آمادگی جسمانی از طریق ورزش سرگرم‌کننده، جذابیت انجام آن را افزایش می‌دهد و ۳۱ درصد از افراد مورد بررسی ما به این مزیت علاقه‌مند بودند. مقاومت آب در برابر هر حرکتی، وسایل کمکی شناور که علاقه به تمرینات را افزایش می‌دهند اما دشوارتر هستند و همچنین محیط دلپذیر ایجاد شده توسط آب، نور و موسیقی، شرایط مطلوبی برای دستیابی به پیشرفت‌ها هستند. این جنبه‌ها یافته‌های سایر محققان را تایید می‌کنند که آنها نیز پس از شرکت در برنامه‌های ژیمناستیک آبی، بهبودهایی را در اجزای مختلف آمادگی جسمانی در زنان فعال بزرگسال و نوجوان مشاهده کردند. شرکت در کلاس‌های ورزش‌های آبی، قدرت همه عضلات، به‌ویژه اندام‌های تحتانی را افزایش می‌دهد. این افزایش قدرت به‌دلیل مقاومت آب است که در همه جهات حرکت عمل می‌کند. بدیهی است که تمرینات قدرتی نیز تاثیرات مثبتی بر بهبود وضعیت جسمی دارد.

تکامل مهارت‌های حرکتی از طریق فعالیت‌های تفریحی در محیط آبی می‌تواند به بهبود عملکرد انسان کمک کند. برنامه‌های ژیمناستیک آبی همچنین به نیازهای افرادی که در انجام تمرینات روی زمین احساس راحتی نمی‌کنند یا قادر به انجام آنها نیستند، پاسخ می‌دهد. با استفاده از آب به‌عنوان محیطی برای بهبودی و پیشگیری، افراد مسن می‌توانند برای کاهش فشار روی مفاصل ورزش کنند.

ورزش‌های آبی می‌تواند آمادگی جسمانی سالمندان، به‌خصوص از نظر انعطاف‌پذیری و تحرک اندام‌های فوقانی و تحتانی را بهبود بخشد، شاخص توده بدنی در ۶۵ درصد از افرادی که در برنامه ورزش‌های آبی شرکت کردند نیز بهبود یافت. این جنبه توسط افراد مورد بررسی ما شناخته شده است که معتقدند حفظ تون عضلانی بیشترین مزیت ورزش‌های آبی  (۳۹ درصد) است. همچنین هماهنگی، چابکی و تعادل را افزایش می‌دهد، زیرا موقعیت بدن در آب می‌تواند عمودی یا افقی باشد که به این افراد استقلال در فعالیت‌های متداول را می‌دهد.

نتایج تحقیق ما نشان می‌دهد که کلاس‌های ورزش‌های آبی هم به‌عنوان یک شکل موثر از ورزش و هم فرصتی برای اجتماعی شدن دیده می‌شوند و در بین زنان (۵۴ درصد) نسبت به مردان (۱۸ درصد) محبوب‌تر و بهتر تبلیغ می‌شوند. در مورد بهبود کیفیت زندگی با تمرین ژیمناستیک در آب، شرکت‌کنندگان در تحقیق بر تاثیر مثبت آن (۸۲ درصد) اتفاق نظر دارند و جوانان زیر ۴۵ سال بیشترین توجه را به آن دارند. اگرچه بین ترجیحات گروه‌های سنی برای اشکال مختلف ورزش تفاوت‌هایی وجود دارد، اما هر دو گروه مزایای ورزش‌های آبی را برای سلامتی و کیفیت زندگی خود تشخیص داده و برای آن ارزش قائل هستند. این یافته‌ها فرصت ترویج و توسعه مداوم ورزش‌های آبی را به‌عنوان یک شکل قابل دسترس و لذت‌بخش از فعالیت بدنی برای همه سنین برجسته می‌کند.

این واقعیت که بسیاری از افراد زیر ۴۵ سال تمایل دارند اهمیت بیشتری برای جنبه‌های اجتماعی و سرگرم‌کننده ورزش‌های آبی قائل شوند، فرصتی برای گسترش این مفهوم در میان جوانان از طریق برنامه‌هایی برای مردان نیز فراهم می‌کند، برنامه‌هایی که با نیازهای این افراد سازگار شده است و این امر را که آنان ورزش‌های پویاتر و رقابتی‌تر را ترجیح می‌دهند، در نظر گرفته می‌شود، همانطور که از پاسخ‌های آنان به پرسشنامه ما مشخص است. به‌همین دلیل، ما معتقدیم که ترویج فعال و مداوم ورزش‌های آبی  و سایر برنامه‌های آبی با استفاده از ابزارهای نوآورانه و متناسب با روندهای جامعه مدرن ضروری است.

این نظرسنجی به منظور سنجش میزان آشنایی عموم مردم با مفهوم ورزش‌های آبی، انگیزه‌های آنان برای انجام فعالیت‌های آبی و تاثیر ادراک‌شده چنین برنامه‌هایی بر کیفیت زندگی طراحی شده بود. یافته‌ها نشان می‌دهد که اگرچه ورزش‌های آبی  نسبت به سایر فعالیت‌های بدنی محبوبیت کمتری دارد، اما شناخت قوی از مزایای آن و علاقه قابل توجهی به مشارکت در آن وجود دارد.

نتیجه‌گیری

یافته‌های این تحقیق تایید کرد که ورزش‌های آبی نوعی فعالیت بدنی در دسترس، لذت‌بخش و موثر برای افراد در تمام سنین است. این ورزش از ایجاد عادات ورزشی مادام‌العمر پشتیبانی می‌کند و به غلبه بر محدودیت‌های عملکردی، به‌ویژه در میان بزرگسالان مسن‌تر، کمک می‌کند. با توجه به مزایای درمانی و پیشگیرانه آن، ورزش‌های آبی باید به‌طور گسترده‌تری در برنامه‌های ارتقای سلامت، توانبخشی و آمادگی جسمانی گنجانده شود. ما توسعه طرح‌های متنوع ورزش‌های آبی متناسب با گروه‌های سنی و نیازهای مختلف را توصیه می‌کنیم.

محدودیت‌های تحقیق

اگرچه یافته‌های ما نشان می‌دهد که ورزش‌های آبی، به‌دلیل روش‌شناسی نوآورانه‌اش، می‌تواند نقش مهمی در توسعه روندها و تحقیقات فعالیت بدنی مدرن ایفا کند، اما محدودیت‌های متعددی نیز وجود دارد که باید به آنها توجه کرد. اول، تعداد محدود تحقیقات موجود در مورد فواید برنامه‌های آبی، به‌ویژه برای اقشار مختلف اجتماعی به محبوبیت به نسبت کم ورزش‌های آبی، به‌خصوص بین شرکت‌کنندگان مرد، کمک می‌کند.

دوم، دسترسی به امکانات آبی در مقایسه با فرصت‌های ورزش‌های زمینی به‌طور قابل توجهی پایین‌تر است. کمبود استخر، همراه با ازدحام بیش از حد امکانات موجود، هم مشارکت عمومی در ورزش‌های آبی و هم توانایی انجام تحقیقات در مقیاس بزرگ را محدود می‌کند. این محدودیت‌های زیرساختی بر تعمیم‌پذیری نتایج ما تاثیر می‌گذارد، زیرا نمونه مورد بررسی ممکن است به‌طور کامل نماینده جمعیت وسیع‌تر نباشد.

این تحقیق بر داده‌های خود گزارش‌دهی‌شده متکی بود که ممکن است در معرض سوگیری پاسخ یا عدم دقت در یادآوری شرکت‌کنندگان باشد. علاوه بر این، طرح مقطعی امکان نتیجه‌گیری در مورد علیت یا اثرات بلندمدت مشارکت در برنامه‌های «آکواجیم» را فراهم نمی‌کند. تحقیقات آینده باید طرح‌های طولی و نمونه‌های بزرگتر و متنوع‌تری را برای تقویت اعتبار و کاربرد یافته‌ها در نظر بگیرند.

انتهای پیام