ابراهیم جلیلی در گفت‌وگو با ایسنا با بیان اینکه از سال ۱۴۰۳ تا اوایل امسال گنبد یخدان که به‌طور کامل ریخته بود اجرا شد، تصریح کرد: در حال حاضر علاوه بر اجرای کامل گنبد، محوطه‌سازی با بیش از ۸۵ درصد پیشرفت فیزیکی انجام شده است.

جلیلی با بیان اینکه یخدان میرفتاح به جا مانده از آثار تاریخی دوره قاجاریه و تنها بنای خشتی و یگانه یخچال استان همدان است که سال ۱۳۹۸ بر اثر سیلاب، گنبد آن فرو ریخت، افزود: این بنای تاریخی شامل قسمت یخدان است که در منفی سطح زمین در عمق هشت متری زمین قرار دارد، بخش دیگر ساقه نگهدارنده گنبد است که چهار متر از زمین ارتفاع دارد و ۵۰ درصد آن در سیلاب ۹۸ سالم ماند و بخش سوم گنبد اصلی است که به‌طور کامل بر اثر بارش‌ها فرو ریخت.

وی حصارکشی اطراف محوطه یخدان میرفتاح توسط سازمان میراث فرهنگی، تهیه مستندنگاری وضع موجود و ثبت داشته‌های اثر تاریخی، تهیه طرح آسیب‌شناسی، رفع خطر و حصارکشی محوطه را از جمله اقداماتی برشمرد که در ابتدای تخریب یخچال انجام شد و گفت: طرح مرمت یخدان میرفتاح تهیه و به تهران ارسال و تصویب شد و از سال‌های ۱۴۰۰ تا ۱۴۰۲ بر اساس میزان اعتبار تخصیص یافته، بخش‌هایی از این اثر تاریخی مرمت شد.

رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری ملایر ادامه داد: بنا را از پایه تا عمق چهار متر یخدان، لایه‌برداری و استحکام‌بخشی کردیم و رطوب‌گیر به قطر ۴۸ متر و ارتفاع بیش از یک متر اطراف یخدان ایجاد کردیم تا با وجود اراضی کشاورزی در اطراف یخدان، تردد هوا را داشته باشیم و پایه یخدان مرتب خشک باشد.

جلیلی تصریح کرد: پس از ایجاد رطوب‌گیر، استحکام‌بخشی و اجرای مرمت ساقه و دیواره، شروع به مرمت گنبد کردیم و با توجه به اینکه گنبد به‌صورت آجری است، از ابتدای تیر سال گذشته تاکنون، گنبد یخدان اجرا شده و تا پایان نهایی کار، مرمت بنا ادامه دارد.

وی اظهار کرد: ایام قدیم از این یخدان برای ذخیره‌سازی یخ و استفاده در فصول گرم سال استفاده می‌کردند و ارتفاع گنبد از زمین ۱۲ متر بوده و مصالح به کار رفته در آن از سنگ و آجر است.

جلیلی با تاکید بر اینکه در قسمت بیرونی و داخلی یخدان دو ردیف خشت به‌کار رفته بود که نقش عایق را داشت و در فصل تابستان مانع از نفوذ گرما و ذوب شدن یخ‌ها می‌شد، افزود: ارتفاع این بنای تاریخی از کف تا گنبد ۱۲ متر و از سطح تا منبع ذخیره یخ چهار متر و دارای دو ورودی است که یکی به شکل دهلیز است و مخصوص ریزش و تخلیه یخ و دیگری که محل رفت و آمد بوده و با پلکانی به قسمت انتهایی یخدان و محل برداشت یخ منتهی می‌شود.

رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری ملایر خاطرنشان کرد: ضخامت دیوارهای گنبد در قسمت تحتانی ۹۲ سانتی‌متر و در بالا به سه ردیف آجر ۲۰ سانتی‌متری می‌رسد، تنها عامل تزیینی بنا دو ردیف آجرکاری است که به شکل کمربندی و به ضخامت ۲۲۰ سانتی‌متر، داخل بنا را پوشانده و در قسمت بیرونی و داخلی یخدان دو ردیف خشت به کار رفته است که نقش عایق را داشته و در فصل تابستان مانع از نفوذ گرما و ذوب شدن یخ‌ها می‌شود.

انتهای پیام