حسین مسرّت در گفتوگو با ایسنا، ضمن اشاره به آشنایی خود از دهه ۶۰ با نام و سرودههای میرزا سید علی نقی مدرّس متخلص «حجاب یزدی»، اظهار کرد: نخستین بار در سال ۱۳۶۶ به هنگام تصحیح ویرایش نخست تذکرۀ میکده اثر سید محمّدعلی مدرّس وامق یزدی (۱۲۰۰-۱۲۶۲ قمری) و نگارش دیباچه و گفتار «تاریخ ادبیّات یزد در عصر قاجار» و یادداشتهای پایانی آن به کندوکاو در زندگی و آثار او پرداخته و کتابشناسی او را نیز درج کردم.
وی از حجاب یزدی (۱۲۶۰-۱۳۳۰قمری) به عنوان خوشنویس و سخنوری زبردست یاد کرد که در انواع گوناگون شعر و حتی نثر، طبع آزموده ولی بیشتر در زمینه غزل و ماده تاریخسرایی از خود استادی نشان داده است.
مسرت متذکر شد: چنان که اهل قلم میدانند درباره برخی رخدادهای تاریخی، تنها مأخذ مستند و قابل اعتنای نویسندگان، مادّه تاریخهایی است که از سخنوران گذشته برجای مانده است.
وی عنوان کرد: ناموری «حجاب یزدی» سخنور توانای عصر قاجار در یزد در تذکرهها و جُنگهای فارسی بیشتر به واسطۀ غزلی است که به استقبال از غزل زیبای خداوندگار سخن، سعدی شیرازی به مطلع زیر سروده است؛ دلی که عاشق صابر بود، مگر سنگ است؟ ///زعشق تا به صبوری هزار فرسنگ است.
مسرت افزود: حجاب یزدی در مطلع سروده خود میگوید؛ ز دوستان دورنگم همیشه دل، تنگ است///فدای همّت آن دشمنی که یکرنگ است و در مقطع آن به استادی تمام گفته است؛ چنان «حجاب» به میدان رزم «سعدی» تاخت///که گفت: «ما سپر انداختیم اگر جنگ است» و در واقع و از روی انصاف، در میان سخنورانی که به استقبال این غزل سعدی رفتهاند، خوب از عهده این کار برآمده است.
این پژوهشگر و نویسنده یزدی در این باره به نقل از دکتر محمّدابراهیم باستانی پاریزی تاریخنگار و شاعر معاصر در متن دیوان حجاب یزدی اشاره و عنوان کرد: باستانی پاریزی میگوید؛ «به عقیده من از سعدی پیش افتاده است و خودش هم لابد باور داشته که در مقطع سروده است؛ چنان حجاب به میدان رزم سعدی تاخت».
مسرت با اشاره به این سروده حجاب یزدی که گفته بود؛ زیبِ هر دفتر بود نامِ «حجاب» /// زان که او کرده است «سعدی» را مُجاب، خاطرنشان کرد: چنانکه در متن دیوان حجاب یزدی که به کوشش استاد کشمیرشکن، آراسته شده دیده میشود که او از غزلیات تنی چند از سخنوران نامی ایران مانند حافظ شیرازی، آذر بیگدلی، باباطاهر همدانی، نشاط اصفهانی، هلالی جُغتایی، سعدی شیرازی، کمال الدین اسماعیل اصفهانی، رفیق اصفهانی، یغمای جندقی، فروغی بسطامی و دیگران استقبال کرده و برخی غزلیّاتش نیز مورد استقبال برخی سخنوران یزدی مانند صابر و ناصر یزدی و دیگران قرار گرفته است.
وی در این خصوص به غزلی از استاد محمّد حسین ناصر (ترک) یزدی اشاره و بیان کرد: ناصر ترک در پایان غزلش به زیبایی میگوید؛ چه خوش سرود «حجاب» آنکه صد چو «ناصر» را///سمند طبع به میدان رزم او لنگ است/// ز دوستان دورنگم همیشه دل، تنگ است///فدای همّت آن دشمنی که یکرنگ است.
مسرت گفت: این دیوان خوب که سالها چشم به راه تصحیح و چاپ آن بودیم، اکنون با علاقهمندی و سرمایهگذاری سید محمّد صادق مصدّق از پژوهشگران خاندان مدرّس در یزد و بهرهوری از چند نسخۀ خطی و با دو مقدمه از دکتر سید ابراهیم مدرسی(نوۀ حجاب یزدی) و سید محمد صادق مصدق، سامان یافته و آماده چاپ شده است.
به گفته این محقق فرهنگ یزد، حسن دیگر این کتاب، نظارت و تصحیح استاد کاظم کشمیرشکن(حسرت) از سخنوران صاحب سبک و خوب معاصر یزد است که به دقت آن را ویراسته و پیراسته است و البته انتشارات اندیشمندان یزد هم این افتخار را پیدا کرده که دیوان حجاب یزدی را در سلسلۀ آثار ادبی فاخر سخنوران یزد خود به چاپ برساند.
انتهای پیام
نظرات