به گزارش ایسنا، به نقل از زومیت، با آغاز فصل جدید لیگ برتر انگلیس، طرفداران تقریباً به اندازه خرید بازیکنان تازه، درباره لباسهای جدید تیمشان بحث میکنند. اما آیا ممکن است رنگ پیراهن واقعاً به تیمها برتری عملکردی بدهد؟ پاسخ علم مثبت است.
یکی از پرمطالعهترین موضوعات در حوزه اثرات رنگ در ورزش، تأثیر لباس قرمز بر موفقیت بیشتر است. در دوران لیگ برتر، بیش از نیمی از قهرمانان لیگ، پیراهن خانگی قرمز بر تن داشتهاند. همچنین پژوهشی در بازیهای المپیک ۲۰۰۴ نشان داد که در ورزشهای رزمی که رنگهای قرمز و آبی به صورت تصادفی به ورزشکاران اختصاص داده میشود، آنهایی که قرمز پوشیده بودند، احتمال بیشتری برای پیروزی داشتند. این اثرات در لیگ راگبی و ورزشهای الکترونیکی نیز مشاهده شده است.
چرا این اتفاق میافتد؟
گفته میشود که رنگ قرمز هم از منظر فرهنگی و هم از نظر زیستی، با سلطهگری و تهاجم پیوند دارد. ثابت شده که پوشیدن قرمز، احساس سلطهگری را در بازیکنان تقویت میکند و حریفی که قرمز پوشیده، تهدیدکنندهتر به نظر میرسد.
تحقیقات نشان داده است که داوران تکواندو به مبارزانی که لباس قرمز دارند، امتیاز بیشتری میدهند (حتی وقتی که فیلم مبارزه با دستکاری دیجیتالی، همان صحنهها را با رنگهای برعکس به آنها نشان میدهد). همچنین مطالعات انجامشده روی بازیکنان فوتبال نشان داده است که مهاجمان در برابر دروازهبانی که لباس قرمز بر تن دارد، کمتر گل میزنند.
البته رنگهای مفید دیگری هم وجود دارد. رنگ طلایی که توسط باشگاه فوتبال کریستال پالاس انتخاب شده، گزینهای قوی است؛ زیرا هم در نور روز و هم زیر نورافکنها به خوبی دیده میشود. رنگهای روشن که با زمین چمن کنتراست بالایی دارند مثل سفید انتخابی چلسی و ناتینگهام فارست نیز به خوبی به چشم میآیند.
روانشناسان به رنگهای کاربردی یادشده، رنگهای شاخص میگویند؛ یعنی رنگهایی که در صحنه بصری، منحصربهفرد هستند. پژوهشها نشان میدهد که توجه ما به طور خودکار به سمت رنگهای شاخص جلب میشود. رنگهای غیرمعمول که احتمالاً با رنگهای زمین یا تابلوهای تبلیغاتی اطراف زمین همخوانی ندارند، باعث میشوند بازیکنان سریعتر تشخیص داده شوند.
الگوها نیز اهمیت دارند. بلوکبندی یا راهراههای با کنتراست بالا میتواند جسم متحرک را از پسزمینهاش جدا کند. پیراهن دوم راهراه باشگاه فوتبال ایافسی بورنموث باید از لباس ساده با رنگ متوسط، قابلتشخیصتر باشد. تضاد بین نیمه بالایی درخشان پیراهن دوم فولام و شورتهای تیرهتر نیز میتواند تشخیص را بهتر کند.
اثر استتار
با وجود تمام شواهد، امسال حتی یک باشگاه لیگ برتری هم برای پیراهن دوم خود رنگ قرمز را انتخاب نکرده است. در عوض، رنگهای تازهای مثل بنفش روشن، کرم و فیروزهای به کار رفتهاند. نمونهای از انتخاب رنگ ناموفق، پیراهن خاکستری بدنام منچستریونایتد در سال ۱۹۹۶ بود که در نیمه بازی مقابل ساوتهمپتون کنار گذاشته شد، چرا که تیم ۳–۰ عقب افتاده بود. الکس فرگوسن، سرمربی وقت، گفت بازیکنان نمیتوانستند یکدیگر را به وضوح ببینند. این موضوع بهانه نبود، بلکه رنگ خاکستری تقریباً همرنگ بتن استادیوم بود و با شلوغی جمعیت در پسزمینه یکی شده بود.
چنین اثرات استتاری در زیستشناسی کاملاً شناختهشدهاند. حیوانات برای سختتر کردن دیدهشدن توسط شکارچیان، به این روش متکی هستند. در استادیوم، رنگهای خاکستری یا قهوهای ملایم میتوانند همین کار را انجام دهند. پیراهن دوم قهوهای جدید برنتفورد نیز بهویژه در هوای ابری یا زمانی که سکوها با بتن پوشیده شدهاند، با همین خطر همراه است. لباسهای مشکی نیز مخصوصاً در شرایط نور کم که کنتراست کاهش مییابد، میتوانند در پسزمینه محو شوند.
در فصل جاری، تاتنهام هاتسپر، منچسترسیتی و استون ویلا همگی پیراهنهای دوم مشکی انتخاب کردهاند که ممکن است باعث کاهش دید همتیمیها شود.
استتار فقط محدود به رنگهای تیره نیست. پیراهن سبز دوم نیوکاسل، با وجود درخشانبودن و بهخصوص در دید محیطی بازیکنان که سیستم بینایی انسان برای تشخیص رنگ در آن چندان قوی نیست، احتمالاً با چمن یکی میشود.
دام بصری دیگر، پادسایه است: گرادیانی از تیره به روشن که در بسیاری از حیوانات دیده میشود تا کمتر قابلدیدن باشند. در فوتبال، پیراهن تیره همراه با شورت روشن میتواند در نور آفتاب، خط بیرونی بازیکن را محو کند. این ویژگی برای گوزنی که میخواهد از دید شکارچی پنهان شود عالی است، اما اگر بخواهید مهاجم خود را در فضای خالی پیدا کنید، چندان مفید نیست.
پس چرا باشگاهها از این علم برای انتخاب لباس استفاده نمیکنند؟ احتمالاً پاسخ، تجاری است. پیراهنهای دوم بیشتر برای فروش طراحی میشوند تا برای بهبود عملکرد. رنگهای تازه هیجان ایجاد میکنند، فروش را بالا میبرند و حتی اگر در زمین با محیط یکی شوند، باعث میشوند باشگاهها در خیابانهای شهر برجسته به نظر برسند.
رنگ فقط مد نیست، بلکه به روانشناسی، ادراک و فیزیک هم مربوط است. سایه مناسب میتواند شما را برجسته کند، در حالی که سایه اشتباه میتواند شما را ناپدید سازد. در ورزش حرفهای که مرز بین موفقیت و شکست بسیار باریک است، رنگ لباس موضوعی است که نباید نادیده گرفته شود.
انتهای پیام
نظرات