به گزارش ایسنا، غبار مازوت‌سوزی به سادگی پاک نمی‌شود. هنوز دود سیاه‌ سال‌های قبل، در چشم شهر پیداست. مازوت نوعی نفت کوره، با کیفیتی پایین و ویسکوزیته‌ (مقاومت مایعات در برابر جاری شدن) بالاست. مازوت از جمله ترکیب‌های نفت خام و حاصل تقطیر جزء به جزء در زمان پالایش نفت خام است که بعد از تبخیر بنزین و سایر فرآورده‌های سبک‌تر از نفت خام به‌دست می‌آید. بر این اساس است که نوعی نفت کوره با کیفیت بسیار پایین محسوب می‌شود.

اگرچه سوزاندن مازوت، گرمای بسیار بالایی ایجاد می‌کند اما بر اثر سوزاندن سوخت‌های فسیلی حاوی گوگرد مانند مازوت، ترکیباتی موسوم به اکسید های گوگرد منتشر می‌شوند که بخش بیشتر آن‌ را دی‌اکسید گوگرد تشکل می‌دهد. دی‌اکسید گوگرد گازی سمی است که برای سلامتی مضر است و به سرعت می‌تواند به اندام‌های تنفسی آسیب برساند و عوارض و علائمی هم دارد که ممکن است بعد از گذشت مدتی مشخص شود. امروزه کمتر کشورهایی از این سوخت سمی آسیب‌زا استفاده می‌کنند. 

در عصر امروز اغلب شهرهای بسیاری در جهان با آلودگی آشنا و شوربختانه بعضی شهرها و مردمش با آن آشناتر هستند. آلودگی هوا به دلیل انتشار یک یا چند آلاینده به صورت طبیعی یا انسان ساخت ایجاد می‌شود. کیفیت هوا را تغییر می‌دهد و سلامت انسان، موجودات زنده و فرآیندهای اکولوژیک را به خطر می‌اندازد. براساس آخرین گزارش موسسه بار بیماری‌ها، آلودگی هوای آزاد و هوای داخل، سالیانه منجر به بیش از ۸.۱ میلیون مرگ زودرس در جهان می‌شود، یعنی از هر ۸ مرگ یک مرگ منتسب به آلودگی هوا است. در ایران نیز سلامت انسان‌ها تا حد قابل توجهی تحت تاثیر آلودگی هواست.

افزایش قابل توجه شاخص دی‌اکسید گوگرد در داده‌های مربوط به شاخص آلودگی‌هوا به معنای «تغییر سوخت صنایع و نیروگاه‌ها و شروع استفاده از سوخت‌های سنگین حاوی گوگرد بالا» است البته افزایش دی‌اکسید گوگرد در هوا باعث شکل‌گیری ذرات معلق ثانویه نیز می‌شود. مطالعه‌ای نشان داده است که در سال ۱۴۰۳ بیش از ۳۵ هزار و ۵۴۰ در جمعیتی بالغ بر ۵۷میلیون نفر، به دلیل مواجهه طولانی‌مدت با ذرات معلق کوچک‌تر از ۲.۵ میکرون جان خود را از دست دادند. 

با آغاز فصل سرما آلودگی هوای کلانشهرهایی مانند تهران به‌تدریج افزایش می‌یابد و سوخت همواره یکی از دلایل آلودگی بوده است که از جمله آن‌ها می‌توان به مازوت اشاره کرد. تهران تا پایان جمعه (۱۱ مهر) تنها شش روز هوای پاک داشته است. تعداد قابل توجهی از روزها از ابتدای سال ۱۴۰۴ به دلیل خیزش گرد و غبار و افزایش سطح آلاینده‌ها رنگ خاکستری به خود گرفتند و حالا با شروع فصل سرما احتمال استفاده از مازوت قوت می‌گیرد.

در یکی از آخرین جلسات کارگروه‌ ملی آلودگی هوا محمدجعفر قائم‌پناه - معاون اجرایی رئیس جمهوری و سرپرست نهاد ریاست جمهوری - به‌صراحت با مازوت سوزی مخالفت و ابراز امیدواری کرده بود که در سال جاری مازوت سوزی کاهش یابد.  وی تاکید کرده بود که در سال جاری سه برابر سال قبل گازوییل ذخیره سازی شده است بنابرای امسال ۳ میلیارد لیتر گازوییل ذخیره وجود دارد تا در فصل زمستان مازوت سوزی کمتری اتفاق بیفتد. 

اگرچه ذخیره‌سازی سوخت مایع از ماه‌های گذشته آغاز شده است،‌ با وجود افزایش ذخایر در نیروگاه‌ها، به نظر می‌رسد در صورت صورت مواجهه با محدودیت‌ در تأمین گاز، همچنان گزینه مازوت سوزی روی میز باشد. ۱۴ نیروگاه بخاری در شرایط اضطراری از مازوت به‌عنوان سوخت دوم استفاده می‌کنند. 

شینا انصاری - رئیس سازمان حفاظت محیط زیست - نیز در جلسه کارگروه آلودگی هوا گفته بود که پیگیری‌هایی برای تولید مازوت کم سولفور(گوگرد) نیز انجام می‌شود تا در نهایت اگر در فصل سرد سال چاره دیگری نبود، از مازوت کم سولفور استفاده شود. در مقاطعی از زمستان سال گذشته سوخت مازوتِ کم‌گوگرد در اختیار نیروگاه شازند گذاشته شد که به گفت رئیس سازمان حفاظت محیط زیست همین امر باعث شد میزان آلودگی ناشی از دی‌اکسید گوگرد این مناطق در سال ۱۴۰۳ نسبت به ۱۴۰۲ کاهش قابل‌ توجهی پیدا کند.

انصاری با اشاره به تشکیل کارگروه ملی آلودگی هوا به‌عنوان یکی از اولین کارگروه‌ها در دولت چهاردهم تاکید دارد که در این دولت تلاش شده تا مسائل و مشکلات کتمان نشود و «اگر مازوت‌سوزی رخ می‌دهد، صریح بگوییم مازوت‌سوزی اتفاق افتاده است.»

کاهش آلودگی هوا سپس تداوم هوای پاک نه فقط نیازمند اقدامات ضربتی بلکه مستلزم استمرار همکاری و انجام اقدامات مشترک است. رئیس سازمان حفاظت محیط زیست می‌گوید کشور ایران به دلیل مشکلات محیط زیستی، با چالش‌های جدی مواجه است که از تبعات محسوس آن، ناترازی انرژی است. وی سپس تاکید می‌کند که بسیاری از تکالیف قانون هوای پاک پس از هفت سال همچنان محقق نشده است.

قانون هوای پاک ۲۵ تیرماه ۱۳۹۶ تصویب و ۱۵ مرداد همان سال ابلاغ شد. بر اساس ماده ۱۸ قانون هوای پاک، وزارت نفت مکلف است حداکثر تا سه سال پس از لازم‌الاجراء شدن این قانون، سوخت تولیدی کشور از جمله بنزین، نفت‌گاز، نفت‌کوره و نفت‌سفید را مطابق با استاندارد ملی مصوب عرضه کند. سازمان حفاظت محیط زیست نیز مکلف است از تولید سوخت غیراستاندارد جلوگیری کند. 

پس از مهلت موضوع این قانون، سازمان ملی استاندارد موظف است از واردات سوخت فاقد استاندارد ملی جلوگیری به‌عمل آورد. وزارت نفت، سازمان ملی استاندارد ایران و سازمان موظفند گزارش عملکرد موضوع این ماده را هر شش‌ماه یک بار منتشر کنند همچنین بر اساس ماده ۱۹ قانون هوای پاک وزارت نیرو مکلف است نسبت به توسعه، تولید و عرضه انرژی‌های تجدیدپذیر و پاک بهینه به‌نحوی اقدام کند که حداقل سی‌درصد(۳۰%) افزایش سالانه ظرفیت مورد نیاز برق کشور از انرژی‌های تجدیدپذیر تأمین شود. 

تحقق قوانین و مقرراتی مانند قانون هوای پاک نیازمند هماهنگی بین دولت، صنایع و جامعه است. در این میان استانداردسازی سوخت و حرکت به سمت انرژی‌های تجدیدپذیر اهمیت زیادی دارد و طبق قانون، انرژی‌های تجدیدپذیر باید هر ساله سهم بیشتری از برق کشور را تأمین کند بنابراین این قوانین در ارتقای کیفیت زندگی و محیط زیست موثر است و عدم اجرای آن تبعات و خسارات گسترده‌ای در زمینه‌های مختلف به همراه دارد. در این شرایط تعهد به قوانین و اجرای آن‌ها تنها راه حل ممکن برای برخورداری از محیط زیستی پایدار و به حداقل رساندن خسارت‌هاست. 

انتهای پیام