به گزارش ایسنا، جهانبخش میرزاوند - رئیس سازمان امور عشایر ایران - در نشست خبری امروز که به مناسبت ۱۵ مهرماه، روز ملی روستا و عشایر در این سازمان برگزار شد، اظهار کرد: حضرت امام خمینی (ره) در طول انقلاب بارها تأکید کردند که «عشایر ذخایر ملت و انقلاب‌اند». به فرمان ایشان، عشایر پیش از پیروزی انقلاب مسلح شدند، در حالی‌که دولت‌های پهلوی اول و دوم با صرف هزینه‌های گزاف نتوانسته بودند عشایر را خلع سلاح یا یکجانشین کنند.
وی افزود: نگاه سلبی رژیم پهلوی نسبت به عشایر تا جایی پیش رفت که حتی از به‌کار بردن واژه «عشایر» نیز ابا داشتند و در دهه ۴۰ و ۵۰ خورشیدی با تصویب قوانین سختگیرانه، زندگی عشایری را به شدت دشوار کردند. با این حال، پس از انقلاب اسلامی، نگاه ایجابی امام خمینی (ره) موجب شد تا عشایر جایگاه واقعی خود را به‌عنوان ذخایر انقلاب بازیابند.
عشایر؛ همراهان انقلاب در مبارزه با طاغوت
رئیس سازمان امور عشایر ایران ادامه داد: عشایر در تبعیت از فرمان امام در کوتاه‌ترین زمان ممکن مسلح شدند و در برخی شهرها تظاهرات مسلحانه علیه حکومت طاغوت برپا کردند. امام خمینی تنها رهبری در جهان است که هم در بازگشتش به کشور و هم در رحلتش، میلیون‌ها نفر در داخل و خارج از کشور به استقبال و بدرقه‌اش آمدند.
وی با اشاره به جایگاه عشایر در وصیت‌نامه سیاسی الهی امام خمینی (ره) گفت: ایشان در آن وصیت‌نامه تأکید می‌کنند که «دولت، مجلس و ملت وظیفه دارند توجه خاصی به نیروهای مسلح و عشایر عظیم داشته باشند».
تأکید رهبر انقلاب بر نقش عشایر در امنیت و تولید
میرزاوند خاطرنشان کرد: مقام معظم رهبری نیز از ابتدای رهبری تاکنون، در دیدارهای متعدد خود بر اهمیت و ظرفیت‌های جامعه عشایری تأکید داشته‌اند. ایشان در سال ۱۳۶۸ در دیدار با عشایر فرمودند که وجود عشایر برای کشور از هر زاویه‌ای هم فرصت است و هم نعمت. عشایر مرزداران، تولیدکنندگان و حافظان هویت ایران اسلامی هستند.
وی با بیان خاطره‌ای از دوران ریاست‌جمهوری رهبر معظم انقلاب اضافه کرد: در یکی از سفرها به مناطق عشایری، زنی عشایری از کمبود سهمیه قند و شکر گلایه کرد و ایشان همان‌جا دستور دادند سهمیه قند و شکر عشایر دو برابر شود. همچنین در زمان ریاست‌جمهوری خود، هر ساله در لایحه بودجه کشور، درآمد یک روز فروش نفت را به توسعه مناطق عشایری اختصاص می‌دادند.
ایرانی بودن، در رنگین‌کمان اقوام و فرهنگ‌ها معنا دارد
رئیس سازمان امور عشایر ایران در ادامه اظهار کرد: ایران عزیز ما بدون اقوام، ادیان، مذاهب و زبان‌های گوناگون معنا ندارد. ایرانیت ایران تابعی از همین تنوع فرهنگی و قومی است و جامعه عشایری بخش مهمی از این هویت تاریخی محسوب می‌شود. عشایر در طول تاریخ از تمامیت ارضی کشور دفاع کرده‌اند و در تمامی تجاوزات به خاک ایران، در صف نخست مقاومت و پایداری بوده‌اند.
زنان عشایر؛ نماد تولید، هنر و پویایی اقتصادی
میرزاوند ضمن تقدیر از زنان عشایری گفت: خواهران و مادران عشایری همواره در عرصه تولید، هنرآفرینی و حفظ سبک زندگی اصیل نقش‌آفرین بوده‌اند. نوع زندگی و فعالیت عشایر بهره‌ورترین و زودبازده‌ترین الگوی تولید در کشور است.
وی تصریح کرد: با توجه به نام‌گذاری امسال از سوی مقام معظم رهبری به‌عنوان «سال حمایت از تولید و سرمایه‌گذاری برای تولید»، کارشناسان و متخصصان اذعان دارند که جامعه عشایری زودبازده‌ترین و کم‌سرمایه‌برترین حوزه سرمایه‌گذاری در کشور است و ظرفیت‌های متنوعی از جمله در بخش گردشگری، تولید گوشت قرمز و صنایع‌دستی دارد.
نقش عشایر در اقتصاد بدون نفت و توسعه پایدار
رئیس سازمان امور عشایر ایران افزود: صنایع‌دستی عشایر می‌تواند در اقتصاد بدون نفت کشور سهم بسزایی داشته باشد، چرا که از گردش مالی هزار میلیارد دلاری صنایع‌دستی در دنیا، سهم ایران متأسفانه کمتر از نیم درصد است. توسعه و حمایت از صنایع‌دستی عشایر می‌تواند این سهم را افزایش دهد.
سازمان امور عشایر؛ نماد سرمایه اجتماعی و رضایتمندی
میرزاوند با اشاره به جایگاه سازمان امور عشایر ایران گفت: این سازمان به برکت انقلاب و نظام جمهوری اسلامی ایران شکل گرفته و یکی از وظایف اساسی آن سیاست‌گذاری، راهبری و تسهیل خدمات‌رسانی به عشایر است تا بتوانند ضمن بهره‌مندی از امکانات اولیه زندگی، تولید و هویت اصیل ایرانی اسلامی خود را حفظ کنند.
وی افزود: بر اساس بررسی یکی از دانشگاه‌های کشور، سازمان امور عشایر ایران یکی از دستگاه‌هایی است که از سرمایه اجتماعی بالایی برخوردار است و میزان رضایتمندی جامعه عشایری از عملکرد این سازمان بسیار بالا ارزیابی شده است. این امر نتیجه زحمات همکاران ما در طول چهار دهه گذشته است.
رئیس سازمان امور عشایر ایران با تجلیل از روحیه صبر و پایداری عشایر کشور اظهار کرد: عشایر ما آن‌قدر نجیب، شریف، کم‌توقع و بی‌حاشیه هستند که حتی اگر کمبودهایی در خدمات‌رسانی به آنان وجود داشته، نجیبانه تحمل کرده‌اند و خم به ابرو نیاورده‌اند. آنان همواره پای انقلاب، نظام و ایران ایستاده‌اند.
وی افزود: لوله تفنگ عشایر همیشه به سمت استعمار خارجی و استبداد رضاخانی و پهلوی دوم نشانه رفته است، اما پس از انقلاب، در دوران دفاع مقدس و جنگ تحمیلی نابرابر دنیای غرب علیه ایران، این قشر شریف پای انقلاب و نظام ایستاد و شهدای والامقامی را تقدیم کشور کرد.
تأکید دولت چهاردهم و وزیر جهاد کشاورزی بر خدمت بی‌وقفه به عشایر
رئیس سازمان امور عشایر ایران با اشاره به جهت‌گیری دولت سیزدهم و تأکید دولت چهاردهم بر عدالت منطقه‌ای گفت: سازمان امور عشایر به‌عنوان یک نهاد سیاست‌گذار و خدمت‌رسان، با شناخت دقیق از مناطق عشایری در طول چهار دهه گذشته، خدمات ارزنده‌ای را ارائه داده است.
وی ادامه داد: یکی از دغدغه‌های اصلی رئیس‌جمهور، توجه ویژه به جامعه عشایری است. همچنین وزیر جهاد کشاورزی در روز انتصاب بنده دستور دادند که خدمت‌رسانی بی‌وقفه به جامعه عشایری در اولویت وزارتخانه و دولت باشد.
برنامه‌ریزی علمی و مرحله‌ای برای رفع چالش‌های عشایری
میرزاوند افزود: از روزی که افتخار خدمت در این سازمان را پیدا کردیم، با توجه به تغییرات اجتماعی و فناوری‌های نوین، تصمیم گرفتیم چالش‌های زندگی، تولید و برخورداری عشایر از امکانات و رفاهیات را شناسایی، اولویت‌بندی و در قالب برنامه‌ای علمی و مرحله‌ای (کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت) طراحی و اجرا کنیم.
وی خاطرنشان کرد: نخستین گام ما در بدو ورود به سازمان، تأمین منابع مالی بود. بدین منظور تعاملات گسترده‌ای با سازمان برنامه و بودجه کشور داشتیم که منجر به توافقات مهمی شد. از همین تریبون از تمامی کارشناسان، مدیران میانی، معاونین و به‌ویژه رئیس سازمان برنامه و بودجه تشکر ویژه دارم که با نگاه حمایتی، ما را در مسیر خدمت به عشایر یاری کردند.
تأمین آب شرب پایدار و توسعه زیرساخت‌ها در مناطق عشایری
رئیس سازمان امور عشایر ایران با اشاره به اقدامات انجام‌شده در بودجه‌های ملی گفت: تأمین آب شرب پایدار، شناسایی، علامت‌گذاری، نشانه‌گذاری، راه‌گشایی، مرمت و بازسازی راه‌های عشایری و توسعه امکانات زیرساختی در سکونتگاه‌ها، کانون‌ها و اتراقگاه‌های عشایری از جمله محورهای مهم این برنامه‌هاست.
اهمیت ایل‌راه‌ها در تاریخ انقلاب و قوانین کشور
میرزاوند با تأکید بر جایگاه ویژه ایل‌راه‌ها در فرهنگ و تاریخ عشایر اظهار کرد: اهمیت ایل‌راه‌ها به‌قدری است که شورای انقلاب – که در آن زمان هم قوه مقننه و هم قوه مجریه محسوب می‌شد – مصوبه‌ای صادر کرد مبنی بر اینکه «هرگونه تعرض، تصرف و اشغال ایل‌راه‌ها مطلقاً ممنوع است».
وی تصریح کرد: در قوانین مدنی و کیفری ایران طی صد سال گذشته، عبارت «مطلقاً ممنوع» در موارد معدودی آمده که یکی از آن‌ها همین موضوع تصرف و اشغال ایل‌راه‌هاست.
برنامه علامت‌گذاری و احیای ایل‌راه‌ها با هدف رونق تولید عشایری
میرزاوند گفت: یکی از برنامه‌های اصلی ما شناسایی و علامت‌گذاری ایل‌راه‌هاست. خوشبختانه این موضوع در شورای عالی شهرسازی و معماری کشور نیز مورد توجه قرار گرفته و در طرح‌های توسعه شهری و طرح‌های هادی روستایی لحاظ شده است.
وی افزود: متأسفانه حدود و ثغور، عرض و مسیر دقیق بسیاری از ایل‌راه‌ها تاکنون علامت‌گذاری نشده و در برخی مناطق، افرادی خارج از چارچوب قوانین اقدام به تصرف کرده‌اند. در مواردی نیز به دلیل بی‌توجهی در گذشته، این مسیرها در طرح‌های شهری یا روستایی نادیده گرفته شده‌اند.
ایجاد بازارچه‌های عشایری در مسیر ایل‌راه‌ها
رئیس سازمان امور عشایر ادامه داد: در حال حاضر، برنامه‌ریزی کرده‌ایم تا ضمن شناسایی و علامت‌گذاری این مسیرها، از ظرفیت آن‌ها برای رونق تولیدات جامعه عشایری استفاده کنیم. بر این اساس، قرار است در کنار ایل‌راه‌ها و در مجاورت شهرها و کلان‌شهرها، بازارچه‌های عشایری ایجاد شود تا در فصول مختلف سال، محصولات عشایری مستقیماً عرضه و موجب رونق اقتصادی این جامعه شود.
مرمت و بازسازی راه‌ها برای تداوم تردد ایمن عشایر
میرزاوند اظهار کرد: بسیاری از ایل‌راه‌ها به دلیل بارندگی، تردد ماشین‌آلات سنگین یا فرسایش طبیعی آسیب دیده‌اند. در برنامه جدید، این مسیرها مرمت، بازسازی و راه‌گشایی خواهند شد تا ضمن تسهیل کوچ، زمینه توسعه پایدار در جامعه عشایری نیز فراهم شود.
رئیس سازمان امور عشایر ایران با اشاره به برنامه‌های دولت چهاردهم برای خدمت‌رسانی به جامعه عشایری گفت: تأمین آب شرب پایدار، مرمت و بازسازی ایل‌راه‌ها و ایجاد بازارچه‌های عشایری در مسیر کوچ از مهم‌ترین طرح‌های در دست اجراست تا ضمن تسهیل زندگی عشایر، زمینه رونق اقتصادی و تولید در این مناطق فراهم شود.
تسهیل کوچ عشایر با ایجاد بازارچه و تأمین آب شرب پایدار
رئیس سازمان امور عشایر ایران اعلام کرد دولت چهاردهم با اجرای طرح‌های تأمین آب شرب پایدار، مرمت ایل‌راه‌ها و ایجاد بازارچه‌های مسیر کوچ، زندگی عشایر را تسهیل و زمینه رونق اقتصادی در مناطق عشایری را فراهم می‌کند.
از توسعه مسیرهای ایل‌نشینی تا خودکفایی در تولید گوشت قرمز کشور
رئیس سازمان امور عشایر ایران در تشریح آخرین برنامه‌ها و سیاست‌های این سازمان اظهار کرد: جامعه عشایری ایران پیش از تقسیمات کشوری مسیرهای ییلاق و قشلاق خود را به هم متصل می‌کرد و برخی از این مسیرها بیش از ۱۵۰۰ کیلومتر طول دارند. برای مثال، قشلاقات برخی عشایر در خراسان و ییلاقات آن‌ها در ارتفاعات طالقانه است و یا برخی عشایر، قشلاقشان در خوزستان و مناطق سردسیری آن‌ها بیش از هفت استان را دربر می‌گیرد. به همین دلیل، سازمان امور عشایر به عنوان یک سازمان ملی و منعطف، فراتر از تقسیمات کشوری، خدمات خود را به جامعه عشایری ارائه می‌دهد. این ساختار و فلسفه وجودی سازمان مورد تأیید کارشناسان حرفه‌ای و با تجربه سازمان برنامه و بودجه قرار گرفته است.
وی در ادامه درباره تأمین آب شرب جامعه عشایری گفت: تأمین آب شرب، یک وظیفه حاکمیتی است و سازمان امور عشایر نیز مسئولیت تأمین آب شرب عشایر را بر عهده دارد. با توجه به خشکسالی‌ها، محدودیت منابع آب زیرزمینی و هزینه‌بر بودن حفر و تجهیز چاه‌ها، سازمان برنامه‌های متنوعی برای تأمین آب شرب پایدار اجرا می‌کند. این برنامه‌ها شامل انتقال آب از رودخانه‌های دائمی و فصلی، جمع‌آوری آب باران و بهره‌برداری از آب‌های سبز است. هدف این است که با کمترین هزینه، بیشترین بهره‌وری و پایداری تأمین آب برای عشایر فراهم شود.
رئیس سازمان امور عشایر افزود: در همکاری با سازمان منابع طبیعی و محیط زیست، برنامه‌های سه‌منظوره برای استحصال آب در مناطق مرتعی در دستور کار قرار گرفته است. این مخازن آب هم برای حیات‌وحش، هم برای تأمین آب دام عشایری و هم برای مقابله با آتش‌سوزی‌ها کاربرد خواهد داشت. همچنین، برای نخستین بار موضوع تصفیه آب‌های نامتعارف و تأمین آب شرب دام عشایری در ردیف بودجه قرار گرفته است.
وی درباره شبکه‌های انتقال آب سراسری توضیح داد: با دستور وزیر نیرو و همکاری شرکت آبفا، در حال تدوین موافقت‌نامه‌ای هستیم که در ایستگاه‌های پمپاژ و خطوط انتقال آب، علمک‌های تأمین آب عشایری نصب شود. مکان‌یابی سکونتگاه‌ها و مسیرهای کوچ عشایر بر اساس یک برنامه کارشناسی انجام شده و برای اولین بار در دولت چهاردهم اجرایی می‌شود.
رئیس سازمان امور عشایر درباره برنامه‌های مرتعداری و کوچ اظهار کرد: تدوین تقویم علمی و فنی کوچ، مبتنی بر شرایط اقلیمی و پوشش گیاهی هر منطقه در دستور کار است تا آسیب‌های محیطی و اجتماعی کاهش یابد. همچنین، ساماندهی اتراقگاه‌ها برای توقف موقت عشایر در شرایط خشکسالی در نظر گرفته شده است.
وی درباره برنامه‌های بودجه‌ای و شاخص‌محور سازمان توضیح داد: در سال جاری، نزدیک به سه همت اعتبار برای رفع تنش آبی جامعه عشایری اختصاص یافته است که توزیع آن بر اساس شاخص‌های جمعیت عشایر، تعداد دام، ضریب خشکسالی و محرومیت استان‌ها صورت گرفته است. همچنین، نهادهای دامی مورد نیاز عشایر از طریق شبکه اتحادیه‌های تعاونی عشایری توزیع می‌شود و سیاست‌گذاری برای افزایش بهره‌وری با تبدیل علوفه خام به خوراک دام فرآوری‌شده در دستور کار است.
رئیس سازمان امور عشایر به طرح «تولید قراردادی گوشت عشایری» اشاره کرد و گفت: برنامه‌ریزی برای افزایش ضریب باروری دام، کاهش تلفات نوزادان و افزایش دوقلوزایی انجام شده تا تولید گوشت عشایری به شکل علمی، منظم و هماهنگ وارد بازار شود. با ایجاد میادین عرضه دام عشایری در استان‌ها و برندسازی محصولات، واسطه‌ها حذف می‌شوند و دام به‌صورت مستقیم از عشایر به بازار عرضه خواهد شد.
امنیت غذایی با اتکا به تولید داخلی
وی افزود: با راه‌اندازی مراکز رشد عشایری و توسعه زنجیره ارزش، تولید گوشت جامعه عشایری به شکل فناورانه، دانش‌بنیان و پایدار انجام خواهد شد. در حال حاضر، حدود ۲۵ درصد گوشت قرمز کشور توسط عشایر تولید می‌شود و با برنامه‌های اجرایی، امکان افزایش این سهم به ۳۵ تا ۴۰ درصد وجود دارد. تولید جامعه عشایری با ۹۵ درصد اتکای به مراتع داخلی، وابستگی بسیار کمی به نهاده‌های وارداتی دارد و این امر موجب تقویت امنیت غذایی و کاهش وابستگی به واردات گوشت می‌شود.
رئیس سازمان امور عشایر گفت: بی‌توجهی به جامعه عشایری می‌تواند باعث کاهش تولید و افزایش واردات گوشت شود که علاوه بر فشار ارزی، شبکه برقی کشور را تحت فشار قرار می‌دهد. تولید گوشت در جامعه عشایری حلقه مهمی از امنیت غذایی، اقتصادی و تاب‌آوری کشور در برابر تحریم‌هاست. حمایت از این بخش، کاهش وابستگی به خارج و تقویت خودکفایی کشور را به دنبال دارد.
ادامه دارد...
نظرات