به گزارش ایسنا، دکتر علی کاظمی تبریزی، رئیس باشگاه تخصصی منابع طبیعی و کشاورزی نخبگان جوان فرهیختگان دانشگاه شمال و دانش‌آموخته نمونه واحد علوم و تحقیقات و دانش‌آموخته دکترای منابع طبیعی در رشته علوم فرآورده‌های چوب و کاغذ از دانشگاه علوم و تحقیقات تهران است و از دستاوردهای تحقیقاتی خود در زمینه تولید محصولات چوبی مهندسی‌شده از ضایعات کشاورزی و شناسایی درختی مقاوم به شرایط اقلیمی ایران خبر داد.

وی که با ایسنا گفت‌وگو کرد، با اشاره به سابقه تحصیلی و تحقیقاتی خود گفت: در دوران کارشناسی ارشد رتبه نخست کنکور واحد را کسب کردم و توانستم مدرک تحصیلی خود را با رتبه یک نیز دریافت کنم. در دوره دکترا نیز چندین مقاله و ۱۱ ثبت اختراع داشتم که از این میان، ۵ مورد ثبت اختراع علمی و پژوهشی صنعتی بوده است.

کاظمی تبریزی با اشاره به فعالیت‌های علمی خود ادامه داد: تاکنون ۳۰ مقاله نوشته‌ام که ۷ مقاله در نشریات ISI، تعداد ۱۲ مقاله در کنفرانس‌های بین‌المللی و مابقی در همایش‌های ملی و بین‌المللی ارائه شده است. در دو همایش بین‌المللی نیز موفق به کسب رتبه مقاله برتر در بخش سخنرانی شدم و تاکنون ۶ طرح پژوهشی را به پایان رسانده‌ام که سه طرح در سطح دانشگاهی و سه طرح دیگر برون‌دانشگاهی بوده است.

وی افزود: در سال ۱۳۹۶ به عنوان دانشجوی نمونه واحد علوم و تحقیقات و در سال ۱۳۹۷ به عنوان دانشجوی نمونه دانشگاه آزاد اسلامی کشور انتخاب شدم. در سال ۱۳۹۸ نیز از سوی ریاست جمهوری وقت مورد تقدیر قرار گرفتم و در سال ۱۳۹۹ موفق به دریافت جایزه بنیاد علمی البرز، معروف به نوبل ایران، شدم.

کاظمی تبریزی با بیان اینکه در سال ۱۳۹۵ از طرف ریاست مجلس شورای اسلامی نیز به عنوان مخترع برتر باشگاه نخبگان و پژوهشگران جوان  مورد تقدیر قرار گرفته‌ام، تصریح کرد: یکی از زمینه‌های مهم تحقیقاتی من شناسایی و توسعه درختی جدید از خانواده صنوبر است که توسط یکی از دانشمندان ایرانی هیبرید شده و ویژگی‌های منحصر به‌فردی دارد. این درخت در سراسر ایران قابل کشت است، پدر این درخت کبوده اهل شمال ایران با ویژگی طراوت و شادابی است  و مادر آن پده است که مقاومت بالا به شرایط بیابانی را به ارث برده است.

وی افزود: از چوب این درخت سه محصول تولید کردیم؛ کاغذ، تخته فشرده چوبی و چوب پلاستیک. این درخت با رشد سریع خود، سازگاری بالا با شرایط اقلیمی ایران را دارد و محصولات بدست آمده از این درخت استانداردهای لازم را نیز دارا است.

وی خاطرنشان کرد: تاکنون حدود ۱۰ هزار اصله از این درخت در مناطق مختلف کشور کاشته شده و قابلیت آن در مبارزه با بیابان‌زایی و تأمین مواد اولیه صنایع چوب و کاغذ اثبات شده است.

کاظمی تبریزی گفت: این درخت پس از پنج سال قابل برداشت است و در مقایسه با سایر گونه‌ها دوره بهره‌برداری کوتاه‌تری دارد، در حالی که مواد خام حاصل از آن کیفیت بالایی برای تولید محصولات چوبی مهندسی‌شده دارند.

تولید کاغذ از پوست بادام

وی با اشاره به دیگر پژوهش‌های خود افزود: تمرکز من در سال‌های اخیر بر تولید محصولات چوبی مهندسی‌شده از ضایعات کشاورزی بوده است. برای مثال، موفق به ساخت کاغذ از پوسته چوبی بادام زمینی شدم؛ ماده‌ای که معمولاً هر سال سوزانده می‌شود و به محیط زیست آسیب می‌رساند.

وی تأکید کرد: استفاده از ضایعات کشاورزی در تولید فرآورده‌های چوبی نه‌تنها به حفظ محیط زیست کمک می‌کند، بلکه می‌تواند جایگزینی اقتصادی و پایدار برای مواد اولیه وارداتی در صنایع چوب و کاغذ کشور باشد.

رئیس باشگاه تخصصی منابع طبیعی و کشاورزی نخبگان جوان دانشگاه شمال آمل از مجموعه‌ای از طرح‌ها و اختراعات زیست‌محیطی خود خبر داد که شامل تولید کاغذ از میوه «لوفا»، ساخت چوب‌پلاستیک زیست‌تخریب‌پذیر و طراحی دستگاه تست مقاومت شعله در محصولات چوبی است.

وی یکی دیگر از دستاوردهای ‌تحقیقاتی خود را مربوط به میوه‌ای دانست که در شمال کشور با نام «لوفا سیلندریکا» شناخته می‌شود و مردم محلی به آن «لیف» می‌گویند. به گفته وی این میوه از خانواده کدوئیان (Cucurbitaceae) است، اندازه میوه گیاه لیف در حدود ۳۰ تا ۵۰ سانتیمتر است. پس از خشک شدن و باز شدن پوسته میوه، ساختار داخلی آن کاملاً از الیاف لیگنوسلولزی تشکیل می‌شود.

کاظمی تبریزی اضافه کرد: ما از این الیاف برای تولید کاغذ با کیفیت بالا استفاده کردیم که در دسته کاغذهای با الیاف بلند قرار می‌گیرد.

تولید نانوکاتالیزور

وی گفت: در ادامه تحقیقات دکترای خود که ماهیتی بین رشته‌­ای دارد و در حوزه شیمی عالی انجام شد، از همین الیاف به‌ دست‌ آمده، یک نانوکاتالیزور تولید و ثبت اختراع کردم. این فرآیند شامل آمین‌دار کردن الیاف لیف (Amination) و سپس اسیدی کردن (Acidification) الیاف بود که منجر به تولید کاتالیزوری شد که در صنایع داروسازی کاربرد دارد.

کاظمی تبریزی ادامه داد: این نانوکاتالیزور می‌تواند در تولید داروهایی مانند زانتن و کومارین استفاده شود؛ داروهایی که خاصیت ضدتومورال، ضدباکتری و ضدویروسی دارند و در سنجش داروهای خاص به کار می‌روند.

وی افزود: در یکی دیگر از اختراعات که با همکاری اساتید راهنما انجام شد و بخشی از تز کارشناسی ارشد من بود، موفق به تولید نوعی چوب‌پلاستیک شدیم که ویژگی زیست‌ تخریب‌پذیری (Biodegradable) دارد. همان‌طور که می‌دانید، بسیاری از پلیمرها مانند PP و PE بازگشت بسیار کندی به طبیعت دارند. من سخت‌ترین پلیمر، یعنی پلی‌اتیلن (PE) را انتخاب کردم و با افزودن پودر پروتئینی حاصل از ضایعات ماهی، زمان تجزیه این ماده را در طبیعت به‌طور چشمگیری کاهش دادم.

وی گفت: در ترکیب جدید، پلیمرها الیاف سلولزی را پوشش می‌دادند و باعث مومیایی شدن آنها می‌شدند، اما افزودن پودر پروتئینی باعث شد که تحت شرایط تدفین در خاک میکروارگانیسم‌ها به‌راحتی به بافت ماده حمله کنند و فرآیند تخریب و بازگشت به چرخه طبیعت تسریع شود.

ساخت دستگاه سنجش مقاومت شعله

رئیس باشگاه تخصصی منابع طبیعی و کشاورزی نخبگان جوان دانشگاه شمال ادامه داد: در یک پروژه دیگر، دستگاهی برای سنجش مقاومت شعله در محصولات مهندسی‌شده چوبی طراحی کرده و ساخته‌ایم تا بتوانیم میزان واکنش چوب‌ها به حرارت و دماهای بالا را اندازه‌گیری کنیم. این دستگاه با همکاری دکتر زینعلی و دکتر محمدی طراحی شد.

وی افزود: همچنین در یک طرح پژوهشی موفق شدیم یک کاتالیست بر پایه نانوکلی بسازیم که از نظر مکانیزم شیمیایی مشابه نانوکاتالیست الیاف لوفا عمل می‌کند، با این تفاوت که به جای بستر سلولزی، از بستر معدنی نانوکلی بهره می‌برد. این طرح نیز به ثبت اختراع رسید.

کاظمی گفت: یکی دیگر از دستاوردهای ما، تولید کامپوزیت چوب‌پلاستیکی بود که با استفاده از ضایعات محصولات لیگنوسلولزی و ترکیبات پلیمری به‌دست آمد که در این پروژه موفق به تولید محصولی با ارزش افزوده بالا شدیم که مقاومت ضربه‌ای بسیار خوبی دارد. در تست‌های استاندارد مربوط به ضربه، این کامپوزیت هیچ‌گونه شکست نمونه نداشت و برای کاربردهایی مانند پارکت، دیوارهای آکوستیک، سپر خودرو و مبلمان شهری مناسب است.

وی افزود: در طرحی دیگر، با استفاده از یک درختچه بومی بیابان ایران به نام استبرق موفق به تولید کاغذ شدیم که با روش‌های متداول صنعتی قابل تولید است و کیفیت مطلوبی دارد. همچنین دو نمونه دیوار آکوستیک طراحی کردیم که یکی از آن‌ها با استفاده از برگ درخت یوکا ساخته شد. در این طرح نشان دادیم که می‌توان با استفاده از برگ‌ها، بدون قطع درختان، دیوارهای آکوستیک با کارایی بالا ساخت.

وی گفت: نتایج آزمایش‌های انجام‌شده نشان داد که این دیوارها توانایی بالایی در کاهش بسامدهای صوتی دارند. در پروژه‌ای دیگر نیز با استفاده از الیاف کناف، یک دیوار آکوستیک صوتی طراحی شد که در آزمون‌های مربوطه موفقیت‌آمیز عمل کرد.

چالش قول‌هایی که داده شد و عمل نشد

کاظمی تبریزی درباره چالش‌های خود در زمینه جذب حمایت از بنیادهای علمی، گفت: در سال ۱۴۰۱، در مراسمی که برای تقدیر از دانشجویان نمونه کشور با حضور دکتر زلفی‌گل، وزیر وقت علوم، تحقیقات و فناوری برگزار شد. ما تعدادی از دانشجویان نمونه کشور خدمت ایشان رسیدیم.

وی افزود: بسیاری از دانشجویان حاضر در آن مراسم از نخبگان علاقه‌مند به ماندن در کشور بودند. در آن دیدار دکتر زلفی‌گل قول داد که برای حل مشکل جذب نخبگان  بعنوان هیات علمی دانشگاه‌ها، پیگیری لازم را انجام دهد و گفت تلاش می‌کند با حمایت دیگر مقامات کشور، راهکاری قانونی برای جذب نخبگان به‌عنوان عضو هیات علمی خارج از فرآیند فراخوان رسمی ایجاد شود.

کاظمی تبریزی ادامه داد: حدود ۱۵ ماه بعد، یعنی در تیرماه سال ۱۴۰۳ با من تماسی از سوی دکتر زلفی‌گل گرفته شد و ایشان گفت که وعده خود را عملی کرده‌ و نامه‌ای دو امضایی با همکاری دکتر عین‌اللهی، وزیر وقت بهداشت، تنظیم کرده‌ تا دانشجویان نمونه دکتری طبق «قانون حمایت از نخبگان ایرانی» به‌عنوان عضو هیات علمی جذب شوند. این نامه خطاب به دکتر دهقانی فیروزآبادی معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس‌جمهور وقت، ارسال شد و ایشان نیز در همان زمان با احترام به جامعه نخبگان، دستور موافقت و اقدام فوری را صادر کردند.

وی افزود: با وجود این اقدامات و موافقت‌ها، متأسفانه پس از مدتی، این پرونده از مسیر اصلی خود خارج شد. برخی افراد به‌جای ارسال نامه به کارگروه جذب، آن را به کارگروه دانشجویی منتقل کردند و عملاً این موضوع را مشمول زمان کردند. پس از آن نیز وقتی پرونده به هیات جذب ارسال شد، دیگر هیچ پاسخی به ما داده نشد. این در حالی است که پیگیری اجرای این مصوبه باید توسط بنیاد ملی نخبگان و وزارت علوم انجام می‌شد، اما هیچ‌یک اقدامی نکردند.

کاظمی تبریزی با طرح این سؤال که وقتی قانون حمایت از نخبگان ایرانی این اجازه را به دانشجویان نمونه دکترا می‌دهد که با استفاده از دستور معاون علمی و فناوری رئیس جمهور شهید به عنوان عضو هیات علمی دانشگاه جذب شوند؛ چرا با تغییر وزیر و معاونت علمی و فناوری، اجرای آن متوقف می‌شود؟ ادامه داد: قانون حمایت از نخبگان ایرانی به‌صراحت اجازه می‌دهد که نخبگان بتوانند خارج از فراخوان رسمی، به‌عنوان عضو هیات علمی جذب شوند.

وی افزود: مطابق قانون حمایت از نخبگان ایرانی، بنیاد ملی نخبگان باید این افراد را معرفی کند تا دانشگاه‌ها نسبت به جذب آنان اقدام کنند، اما متأسفانه این فرآیند انجام نشده است. در حالی‌که وزیر علوم در پورتال خود صراحتاً تأکید کرده بود این دستور لازم‌الاجراست.

کاظمی تبریزی تصریح کرد: در این میان، رایزنی‌هایی میان وزارت بهداشت، وزارت علوم و بنیاد ملی نخبگان انجام شد و معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری نیز برای اجرای این طرح همکاری داشت. اما نکته تأسف‌برانگیز این است که پس از ابلاغ رسمی این دستور، بنیاد ملی نخبگان هیچ پاسخی به مکاتبات ما نداد.

وی با انتقاد از بی‌توجهی به نخبگان علمی کشور، گفت: بزرگ‌ترین طرح بیابان‌زدایی کشور را در منطقه آق‌قلا اجرا کردیم و خواستار توجه مسئولان به طرح‌های علمی با اثر ملموس در معیشت مردم شدیم. بی‌توجهی به نخبگان و نادیده گرفتن ظرفیت‌های علمی آنان، خیانت به نظام پژوهشی و آموزشی کشور است.

کاظمی تبریزی به رویکرد بنیاد ملی نخبگان در خصوص درخواست جذب هیات علمی اشاره کرد و ادامه داد: به ما گفتند در طرح «جهت» ثبت‌نام کنید. من در این طرح شرکت کردم و از مجموع ۳۰۰ امتیاز، موفق به کسب ۳۶۳ امتیاز شدم، اما با وجود این امتیاز بالا، ما را رد کردند و گفتند که بخش «کمی» خوب است، اما بخش «کیفی» خوب نیست. این در حالی است که نه به هامش معاون علمی رئیس‌جمهور توجه شد و نه مستندات مربوط به قانون جذب نخبگان.

این پژوهشگر ادامه داد: امروز کشور ما از نظر محیط زیست در یکی از بدترین شرایط خود قرار دارد. منابع طبیعی ما رو به نابودی است، دو تالاب مهم کشور از بین رفته‌اند، دریاچه ارومیه خشک شده و تالاب انزلی نیز در حال نابودی است، در حوزه کشاورزی نیز با چالش جدی روبه‌رو هستیم؛ اکنون ما برنج، ذرت و حتی چای وارد می‌کنیم، در حالی‌که این محصولات می‌توانند با برنامه‌ریزی دقیق و استفاده از نخبگان در داخل کشور تولید شوند.

انتهای پیام