در دل کوه‌های زاگرس، جایی میان مه و سکوت، بازفت با چشمه‌های جوشان و دره‌های عمیق، داستانی از زندگی زمین را روایت می‌کند.
در این پهنه بکر، آبشاری می‌تپد که هر نیم‌ساعت از حرکت بازمی‌ایستد و دوباره با شور حیات می‌جوشد، و درختانی ایستاده‌اند که قرن‌هاست سایه‌شان پناه مردم است.
بازفت، سرزمینی میان ابر و بلوط، جایی است که آبشارها و درختانش هنوز قصه زمین را بازمی‌گویند. هر موج آب، هر شاخه سبز و هر سنگ آهکی، یادآور آن است که زاگرس هنوز زنده است، اگر ما حافظش باشیم.
زهرا امیری، کارشناس ارشد جنگل اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری چهارمحال و بختیاری در گفت‌وگو با ایسنا از راز این شگفتی‌ها و ضرورت پاسداشت‌شان می‌گوید.
آبشار نیم‌ساعته؛ ریتم نفس‌های زمین
امیری با اشاره به ویژگی منحصربه‌فرد آبشار نیم‌ساعته بازفت گفت: این آبشار یکی از شگفتی‌های کم‌نظیر ایران است. جریان آب در فواصل زمانی منظم متوقف می‌شود و دوباره با قدرتی تازه فوران می‌کند. چنین پدیده‌ای حاصل ترکیب ساختار آهکی، شکستگی‌های زمین و مسیرهای زیرزمینی آب است.
وی افزود: این چرخه طبیعی در حقیقت زبان زمین است؛ نشانه‌ای از پویایی سیستم‌های درونی زاگرس که با هر فوران، بخشی از تاریخ زمین‌شناسی را بازگو می‌کند.
به گفته امیری، قدمت آبشار به دوران چهارم زمین‌شناسی بازمی‌گردد و بررسی آن می‌تواند اطلاعات مهمی درباره رفتار سفره‌های آب زیرزمینی در کوه‌های زاگرس ارائه دهد.
آبگیر چَه سوزون؛ چشمه‌ای سبز در دل کوه
در ادامه مسیر بازفت، آبگیر چَه سوزون با رنگ سبز مایل به فیروزه‌ای خود می‌درخشد.
امیری درباره این پدیده گفت: چَه سوزون یکی از آبگیرهای دائمی منطقه است که معمولاً در تمام سال آب دارد. این پدیده در مجاورت رودخانه شکل گرفته و رنگ خاص آن به دلیل وجود املاح معدنی و جلبک‌های بومی در بستر آب است.
وی تأکید کرد: این آبگیر نقش مهمی در حفظ رطوبت خاک و تعادل اکولوژیکی منطقه دارد و مأمن بسیاری از پرندگان و گونه‌های جانوری است. از دیدگاه زمین‌شناسی نیز بازتابی از تعامل آب و سنگ در طول هزاران سال است.
درختان کهنسال؛ حافظان خاموش تاریخ زاگرس
اما بازفت تنها در آب خلاصه نمی‌شود.
امیری بیان کرد: درختان کهنسال بخش جدایی‌ناپذیر از هویت طبیعی و فرهنگی منطقه‌اند. در روستای چندار، دو اصله سپیدار با قدمتی بیش از ۳۰۰ سال در قبرستان تاریخی روستا ریشه دارند و نزد مردم نشانه‌ای از برکت و زندگی‌اند.
این کارشناس ارشد کارشناس ارشد جنگل اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری چهارمحال و بختیاری افزود: در شهر دشتک، دو چنار کهنسال در قلب شهر ایستاده‌اند و مردم خود حافظ آن‌ها هستند. در پارک جنگلی شیاسی هم مجموعه‌ای از چنارهای عظیم با عمر ۱۵۰ تا ۴۰۰ سال وجود دارد که مانند تاریخ زنده زاگرس، از نسل‌های گذشته تا امروز پابرجا مانده‌اند.
طبیعت زاگرس و مسئولیت انسان
امیری با تأکید بر نقش مردم در پاسداری از طبیعت اظهار کرد: هیچ برنامه حفاظتی بدون همراهی مردم موفق نمی‌شود. جوامع محلی نخستین حافظان طبیعت‌اند و اگر آگاهی و مشارکت آن‌ها تقویت شود، بسیاری از آسیب‌ها کاهش می‌یابد.
این کارشناس ارشد جنگل اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری چهارمحال و بختیاری افزود: حفاظت از بازفت، فقط حفاظت از طبیعت نیست، بلکه صیانت از تاریخ، فرهنگ و هویت ماست. این سرزمین هنوز نفس می‌کشد، اما دوامش به رفتار مهربان ما با آن وابسته است.
انتهای پیام
نظرات