نشست تخصصی سبک زندگی خانواده و تأثیر آن بر فرهنگ عمومی در دهه اخیر، با همت جهاد دانشگاهی واحد لرستان و با همکاری نهاد نمایندگی ولی‌فقیه در دانشگاه‌ها با هدف ایجاد گفتمان محوری با رویکرد مسئله‌محور حول محور کلیدی تقابل اصالت و کارآمدی در خانواده ایرانی، چهارشنبه ۱۴ آبان، به میزبانی جهاد دانشگاهی لرستان برگزار شد.
در ابتدای این نشست، سرپرست جهاد دانشگاهی لرستان، ضمن خیر مقدم به مدعوین و حاضرین در نشست، با اشاره به اهمیت موضوع سبک زندگی و تأثیر آن بر فرهنگ عمومی، اظهار کرد: لازم است برای والدین و در کنار آن فرزندان، الگوهایی شناسایی و معرفی شود تا بتوانیم بهترین تأثیر را روی فرهنگ عمومی جامعه داشته باشیم.
امین سلاحورزیان بیان کرد: یکی از ایراداتی که می‌توان از خانواده‌ها و والدین گرفت، این است که آنچه آمال و آرزوهای خودمان است را در فرزندانمان می‌بینیم و بدون توجه به علایق آنها برایشان برنامه‌ریزی می‌کنیم. این موضوع باید بیشتر از پیش مورد توجه قرار بگیرد.
وی بر ادامه برگزاری نشست‌های تخصصی با موضوع سبک زندگی ایرانی - اسلامی و تأثیرات آن بر فرهنگ عمومی از جنبه‌های مختلف تأکید کرد.
در ادامه معاون فرهنگی جهاد دانشگاهی واحد لرستان، ضمن گرامیداشت روز فرهنگ عمومی و تبریک کسب رتبه برتر توسط شورای فرهنگی عمومی لرستان در بین شوراهای سراسر کشور و با اشاره به اینکه دبیرخانه شورای فرهنگ عمومی کشور به جهاد دانشگاهی مأموریت داده که در تعدادی از استان‌ها نشست‌های تخصصی با موضوع خانواده و فرهنگ عمومی برگزار و در خلال آن از اساتید و پژوهشگران بهره بگیرد که در نهایت با ایجاد اتاق فکر بتوان برنامه‌های عملیاتی در این راستا تعریف و اجرا کرد.
امین آزادبخت ادامه داد: در این مسیر اندیشکده انسجام اجتماعی و فرهنگ عمومی در جهاد دانشگاهی راه‌اندازی خواهد شد و پیرو آن نیز در صورت استفاده از ظزفیت‌های موجود پردیس فرهنگ عمومی ذیل جهاد دانشگاهی لرستان ایجاد خواهد شد.
در ادامه دبیر برگزاری این نشست تخصصی گفت: هدف اصلی این نشست، واکاوی علمی تغییرات سبک زندگی در دهه اخیر و تدوین الگویی اسلامی - ایرانی است که هم بر مبانی هویتی استوار باشد و هم پاسخگوی نیازهای زندگی مدرن باشد.
پروانه نژادسبزی ادامه داد: در این نشست دنبال پاسخ به این سؤال کلیدی هستیم که خانواده ایرانی چگونه می‌تواند در تقابل سنت و مدرنیته، اصالت هویتی خود را حفظ کند و در عین حال برای زیستن در جهان امروز کارآمد باشد؟ بنابراین انتظار می‌رود که نشست دارای خروجی ملموس و قابل اجرا باشد و ضمن تحلیل الگوی تغییر سبک زندگی به ارائه نقشه راه عملیاتی با برنامه‌های کم هزینه و سریع‌الاثر برای تقویت خانواده بوده و نشستی برای هم‌اندیشی و تبادل آراء باشد.
خانواده نهاد اصلی جامعه است
رئیس پژوهشکده تعلیم و تربیت لرستان نیز در این نشست با اشاره به اینکه ما در زندگی الگوها، عادات و مؤلفه‌هایی در روش زندگی خود داریم که به دو دسته خرد و کلان تبدیل می‌شود، اظهار کرد: مؤلفه‌های زندگی ما که در حال حاضر به سمت خانواده مصرفی رفته خیلی مهم است.
حسن اسماعیل‌زاده با اشاره به اینکه خانواده به‌عنوان نهاد اصلی جامعه همواره وجود داشته اما به شکل‌های مختلف، اظهار کرد: خانواده سلول اجتماعی است که اگر سالم باشد جامعه نیز سالم است و در این زمینه باید مبتنی بر علم پیش برویم.
وی تصریح کرد: برای خانواده امروز ایرانی ویژگی‌هایی باید در نظر بگیریم که برخی بحران‌زا هستند مانند تعداد افراد در سن ازدواج، افزایش سن ازدواج، کمرنگ شدن نقش والدین و پررنگ شدن روحیه فردگرایی و مواردی از این دست که بیشتر از هر چیزی چالش هستند نه آسیب.
این جامعه‌شناس با اشاره به اینکه بیش از ۱۳ میلیون نفر در سن ازدواج داریم که به دلایل مختلف توانایی تشکیل خانواده ندارند، بیان کرد: همسریابی و گزینش همسر در گذشته در اختیار والدین بوده و امروز در اختیار خود جوانان است و در حال حاضر به سمت ازدواج‌های زودرس رفتیم که علل مختلفی دارد.
وی ادامه داد: در جامعه امروزی شاهد تغییر موقعیت‌های ازدواج هستیم، ازدواج‌های گذشته یا خویشاوندی بوده یا همسایگی اما در حال حاضر با ورود زنان به بخش‌های مختلف جامع موقعیت‌های مختلفی به موقعیت‌های ازدواج اضافه شده و ما والدین نیز باید خودمان را با توجه به این تغییرات به روز کنیم تا در رابطه با فرزندانمان دچار ناسازگاری نشویم.
اسماعیل‌زاده با اشاره به اینکه آنچه که باعث شده خانواده به آن معنایی که در ذهن ما وجود دارد رو به زوال برود، ناتوانی مردان در تأمین منابع مالی خانواده است، تصریح کرد: این امر باعث می‌شود مرد در فرهنگی که مردسالاری در آن ریشه دارد، اقتدار خود را از دست بدهد و به راحتی نمی‌توان گفت که زنان و مردان با هم برابرند.
این جامعه‌شناس با اشاره به اینکه دموکرات شدن خانواده‌ها باعث شده سبک زندگی تغییر کند و اگر ما خود را با این شرایط وقف ندهیم دچار چالش می‌شویم، تصریح کرد: نوع نگرش و نگاه‌ها با یکدیگر متفاوت است اما باید بتوانیم درکش کنیم. اگر بتوانیم در موقعیت‌های مختلف خودمان را را جای دیگران بگذاریم خیلی از آسیب‌هایی که داریم از بین می‌رود.
وی با تأکید بر اینکه بین مسائل اجتماعی در هم تنیدگی زیادی وجود دارد، افزود: در این زمینه به یک رستاخیز همگانی نیاز داریم و در کنار آن نیز به ویژه مسئولان به رسالتی که دارند عمل کنند.
وی با اشاره به اینکه مهاجرت گسترده که در دهه ۶۰ شاهد آن در استان بودیم، ایجاد سکونت‌گاه‌های غیر رسمی را در سطح شهرها به دنبال داشت، ادامه داد: هرکدام از این سکونت‌گاه‌ها با توجه به مکانی که در آن قرار داشتند و ساکنانش، فرهنگ‌های مختلف و متنوعی دارند.
اسماعیل‌زاده ادامه داد: رشد تکنولوژی، طولانی شدن دوره مصرف کنندگی فرزندان، ورود رسانه‌ها به زندگی و بسیاری عوامل دیگر باعث شده که تعامل‌ها در خانواده کمتر شود، این در حالی است که گروه، زمانی پایدار است که با هم تعامل داشته و وجوه اشتراک یکدیگر را بشناسند. همین عوامل باعث شده که بتوانیم بگوییم در خانواده‌ها باهم هستیم ولی بی هم هستیم.
این جامعه‌شناس در پایان تأکید کرد: از بین رفتن قبح طلاق، رشد مرگ و میر، بالا رفتن سطح انتظارات و ... ازجمله عوامل تأثیرگذار در سبک زندگی خانواده است.
بانوان؛ مهمترین عامل تغییرات در حوزه خانواده
یک مدرس دانشگاه و پژوهشگر حوزه فرهنگ نیز با اشاره به اینکه پژوهشگران زیر پوست شهر را می‌بینند، اظهار کرد: تغییرات فرهنگی آرام و آهسته هستند که در طول چند نسل اتفاق می‌افتد. در این زمینه اگر تاریخ را مطالعه نکنیم درک درستی از وقایع نخواهیم داشت.
علی رضاییان ادامه داد: اگر به زنان اهمیت داده شود خیلی تحولات بهتری در حوزه فرهنگ اتفاق خواهد افتاد. اگر مدیریت حوزه‌های فرهنگی به بانوان سپرده شود ما را از خیلی از چالش‌ها نجات خواهند داد.
رضاییان با اشاره به اینکه مهمترین عامل تغییرات در حوزه خانواده، بانوان هستند، تصریح کرد: شورای فرهنگ عمومی در این زمینه سیاست‌گذار بوده و باید به مدیریت علمی ایمان بیاوریم چراکه مسائل فرهنگی جنس نرم دارد و با علم و نظریه سازی قابل فهم و درک است.
این استاد دانشگاه با اشاره به اینکه زندگی یک جریان خلاق، سیال و پویا دارد اما برای تجلی خود شکل و فرم ایجاد می‌کند و در اشکال مختلف خود را بازتولید می‌کند، بیان کرد: خانواده پیوند و ارتباط مشروع بین دختر و پسر جوان است که در قالب خانواده و در عقد و نکاح باشد، در غیر این صورت فحشا حساب می‌شود و جامعه آن را ننگ می‌داند.
وی با اشاره به شکاف نسلی ایجاد شده در جامعه، گفت: باید بتوانیم نسل‌های مختلف را به هم وصل کنیم، ما پژوهشگران و کنشگران اجتماعی باید این نسل‌ها را به هم وصل کنیم، در غیر این صورت دچار انقطاع نسل‌ها خواهیم شد.
رضاییان با اشاره به اینکه اگر امرای سیاست‌های کنترل جمعیت به دانشگاه‌ها سپرده می‌شد بهتر بود و مردم در مقابل آن گارد نمی‌گرفتند، بیان کرد: سیاست‌های کنترل جمعیت خانواده ایرانی را ویران کرد، ما با این سیاست‌ها بسته کامل خانواده را دستکاری کردیم و الان دنبال اصلاح آن هستیم، بنابراین بهتر است سیاستگذاری فرهنگی از جانب دانشگاه‌ها باشد.
این استاد دانشگاه با اشاره به اینکه زن ستون و محور زندگی است، بیان کرد: در زندگی امروزی شیوه‌های همسرگزینی دچار تغییرات زیادی شده است و باید چاره‌ای بیاندیشیم که چگونه پایداری را در ازدواج‌ها زیاد کنیم.
وی تأکید کرد: در حوزه کنش‌گری اجتماعی در لرستان زنان آوانگارد توسعه فرهنگی هستند و اگر خواهان مدیریت فرهنگی توانمند هستیم، باید از توان بانوان استفاده کنیم.
دستگاه‌های متولی خانواده براساس یافته‌های علمی و پژوهشی سیاستگذاری و برنامه‌ریزی کنند
رئیس اداره فرهنگی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی لرستان نیز در این نشست تخصصی با اشاره به اینکه سیاستگذاری در حوزه خانواده برعهده دستگاه‌های مختلف است، گفت: چالش‌های مربوط به خانواده‌ها خیلی زیاد بوده و دستگاه‌های متولی باید براساس یافته‌های علمی و پژوهشی سیاستگذاری و برنامه‌ریزی کنند.
فرشته بیرانوند با اشاره به ضعف خانواده‌ها در حوزه آموزش، ادامه داد: آموزش‌ها باید از دوران کودکی و از متن خانواده شروع و نهادینه شود، البته این آموزش‌ها باید مستمر باشد.
وی با اشاره به ارتباطات وسیعی که در زمان حاضر فرزندان ما در فضای مجازی با دنیای اطراف خود دارند، گفت: تربیت فرزندان ما جهانی شده و ما نیز باید خودمان را همگام با فرزندانمان به روز کنیم، در این راستا باید خانواده‌های موفق را به‌عنوان الگوهای جامعه شناسایی و معرفی کنیم.
بیرانوند ادامه داد: «بچه کمتر زندگی بهتر» شعار تأثیرگذاری بوده که هنوز نتوانستیم مقابله خوبی با این شعار داشته باشیم. باید دنبال این باشیم که چکار کنیم تا اصالت فرهنگی ما حفظ شود.
انتهای پیام
نظرات