حسین اصغری ثانی در گفت‌وگو با ایسنا با اشاره به عوامل چرخش نگاه واشنگتن به الجولانی از تعقیب به عنوان تروریست تا میزبانی و مذاکره در کاخ سفید، اظهار کرد: زمانی که آمریکا به افغانستان حمله کرد، القاعده اعلام کرد سرزمین موعودی که بتواند خلافت اسلامی را بر پا کند، سرزمینی است بین شام، سوریه و عراق. بنابراین نخستین شاخه‌های القاعده در استان الانبار عراق و سپس سوریه مستقر شدند. الجولانی و اکثر رهبران فعلی سوریه وابستگی شدیدی به القاعده داشتند. لذا الجولانی و دولتش برای اینکه بتوانند از این شاخه فاصله بگیرند، نهادسازی در داخل سوریه را آغاز و برخی تعاملات داخلی را انجام دادند تا بتوانند چهره پیشین خود را ترمیم کنند.

وی با اشاره به اینکه تغییر پوشش الجولانی نقش موثری در باورپذیری تغییر چهره و رفتار او و اعضای تیمش برای آمریکایی‌ها داشت، اضافه کرد: به علاوه، آمریکایی‌ها نتوانستند این واقعیت میدانی را انکار کنند که تحریرالشام توانست بر سایر گروه‌های رقیب در سوریه و به خصوص ارتش این کشور پیروز شود، بخش‌های زیادی از سرزمین سوریه را تصرف و در داخل این کشور اعمال قدرت کند. علاوه بر این روس‌ها هم نتوانستند این موضوع را نادیده بگیرند. اخیرا مصاحبه وزیر خارجه دمشق نشان می‌دهد چطور روسیه قبل از سقوط نیروهای سوریه در جریان قرار گرفته بود و با عقب‌نشینی خود، زمینه را برای پیروزی نیروهای تحریرالشام فراهم می‌کرد.

این تحلیلگر مسائل بین‌الملل ادامه داد: سومین عامل به اهداف استراتژیک آمریکا در سوریه معطوف است. از زمانی که پای روسیه و ایران به سوریه باز شد، این کشور به عنوان بخشی از محور مقاومت شناخته شد، محور لجستیک قدرت‌گیری لبنان و مقاومت بود و از طریق ایجاد پایگاه نظامی در آن، دسترسی روسیه به مناطق اروپایی تسهیل شد، یکی از اهداف مهم آمریکا مهار ایران و روسیه در سوریه بود. به نظر می‌رسد با شکست کامل ارتش اسد، نیروهای ایرانی از این کشور خارج شده باشند اما این واقعیت وجود دارد که هنوز نیروهایی در سوریه وجود دارند که مخالف حکومت جولانی هستند. لذا ممانعت از بازگشت مجدد نفوذ ایران بر سوریه هدف دیگر استراتژیک آمریکا است.

اصغری‌ثانی با اشاره به اینکه هدف استراتژیک دیگر آمریکا در سوریه جلوگیری از ظهور مجدد داعش در این کشور است، افزود: آمریکایی‌ها حتی از یک قدرت با پیشینه مشکوکی مانند الجولانی که توانسته اقتدارش را در بخش‌های عظیمی از سرزمین سوریه به دست بیاورد، حمایت می‌کند. آمریکایی‌ها با پذیرش الجولانی در کاخ سفید، مسیری را آغاز کردند تا بتوانند به طور رسمی سیاست کنترلی خودشان را در سوریه اعمال کنند و با پیشنهاداتی مانند تعلیق تحریم‌های سوریه، به سمت و سویی رفتند تا سوریه جدید را تحت کنترلشان قرار دهند.‌ لذا سفر جولانی به واشنگتن نه صرفا شکست پروژه قبلی آمریکا و نه پذیرش واقعیت میدانی سوریه است، بلکه ترکیبی از این دو است.

وی در خصوص تاثیرات لغو تحریم‌های شورای امنیت علیه جولانی بر مشروعیت نظام سیاسی وی در سوریه، عنوان کرد: لغو تحریم‌های شورای امنیت نقش بسزایی در به رسمیت شناخته شدن حکومت الجولانی توسط یک نهاد بین‌المللی دارد. مطمئنا وقتی این اتفاق بیفتد امکان جذب سرمایه‌گذاری خارجی افزایش می‌یابد و تجارت آزاد و برقراری ارتباطات مالی با سایر کشورها راحت‌تر خواهد شد. اما این امر مشروط و محدود است. 

این تحلیلگر مسائل بین‌الملل ادامه داد: لغو تحریم‌ها مشروط به رعایت مباحث حقوق بشر، خلع سلاح گروه‌های شبه‌نظامی و اقدامات ضدتروریستی جولانی در خصوص داعش و تعهدات امنیتی دولت سوریه نسبت به تضمین امنیت رژیم صهیونیستی خواهد بود. بنابراین کشورهای مختلف به سادگی وارد سرمایه‌گذاری در سوریه نخواهند شد. آن هم زمانیکه مشاهده می‌شود همچنان این کشور مورد تجاوز رژیم صهیونیستی قرار می‌گیرد. اکنون بسیاری از سازمان‌ها و نهادها محتاطانه نظاره‌گر هستند تا ببینند در عرصه عمل چه اتفاقاتی خواهد افتاد؛ آیا خود شرکت‌های مهم آمریکایی‌، اروپایی، انگلیسی و فرانسوی وارد سرمایه گذاری در سوریه خواهند شد؟

اصغری‌ثانی با اشاره به لغو قانون سزار که مرتبط با تحریم‌های سوریه بود، گفت: بخش‌هایی از بندهای قانون سزار قبل از اینکه ملاقات‌هایی بین مقامات رده‌بالا انجام شود، به صورت مشروط در مدت زمان ۱۸۰ روز تعلیق شده بود. تحریم‌ها به طور کامل رفع نشدند تا حکومت سوریه تعهدات لازم را به آمریکا بدهد. فضای ژئوپلیتیک سوریه به صورتی است که کردها در شمال، دروزی‌ها در جنوب و علوی‌ها در خود سوریه هستند و این کشور هم‌مرز رژیم صهیونیستی است. به نظر من مهم‌ترین عامل ژئوپلیتیکی هر کشوری در غرب آسیا با عنصر امنیت رژیم صهیونیستی سنجیده می‌شود. لذا نمی‌شود به راحتی انتظار داشت آمریکایی‌ها تحریم‌های سوریه را که در همسایگی رژیم صهیونیستی است، بدون پیش‌شرط‌های امنیتی به طور کامل لغو کنند.

شروط اصلی آمریکا برای لغو «قانون سزار» و به رسمیت شناختن حکومت سوریه

وی نخستین شرط لغو تحریم‌ها را اقدامات ضدتروریستی رژیم سوریه دانست و اظهار کرد: الجولانی باید تضمین کافی به آمریکایی‌ها بدهد که مانع ظهور مجدد داعش، شکل‌گیری هسته‌های تروریستی و گروه‌های القاعده در سوریه می‌شود. علاوه بر این به دلیل وجود اقوام مختلف در سوریه، مباحث حقوق بشری مطرح است. از زمانی که حکومت الجولانی روی کار آمد، خطر و نگرانی وجود دارد که بنیادگرایی دینی، افکار داعش برای خلافت اسلامی و احکام سخت‌گیرانه در سوریه اجرا شود. در حال حاضر در بخش‌هایی از سوریه حضور پررنگ داعش حس و قوانین شریعت به طور سختگیرانه اجرا می‌شود. لذا شرط دوم آمریکایی‌ها که حتما پیش روی الجولانی خواهند گذاشت، حقوق بشر است.

این تحلیلگر مسائل بین‌الملل اضافه کرد: به علاوه مهم است که وضعیت حکومت جدید سوریه نسبت به امنیت رژیم صهیونیستی و اساسا سیاست خارجی جولانی نسبت به این رژیم چه خواهد بود. این مهم‌ترین نکته است که باید به آن پرداخته شود. همینطور باید مشخص شود نهادسازی در داخل سوریه به چه شکل خواهد بود. آمریکایی‌ها به سمت و سویی خواهند رفت که این نهادسازی‌ها به سمت نهادهای اقتصادی فراگیر رود به صورتی که مانع ظهور مجدد فساد در نظام سیاسی و اداری سوریه شود. از سوی دیگر ادغام شبه‌نظامیان و گروه‌های نظامی مستقل در واحد ارتش ملی سوریه مسئله دیگری است و به نظر می‌رسد تا این شرایط به وقوع نپیوندد شاهد رفع کامل تحریم‌های سوریه نباشیم.

اصغری‌ثانی با اشاره به اولویت‌های الجولانی برای انجام اصلاحات مورد نظر آمریکا، بیان کرد: وقتی به آخرین سخنرانی‌های جولانی نگاه می‌کنیم، هر زمان در مورد سوریه بحث می‌شود و خطابش به سوی آمریکاست، حتما به نیروهای ایرانی و شبه‌نظامیان وابسته به روسیه اشاره شده و یکی از نقاط برجسته الجولانی و به طور کلی تحریرالشام، مبارزه و بیرون راندن این نیروها بوده است. درواقع به آمریکایی‌ها و غربی‌ها به طور مداوم گوشزد می‌کند که من بودم که مانع تسلط کامل ایران و روسیه شدم و کاری که شما نتوانستید انجام دهید را انجام دادم. 

وی نهادسازی را دومین اولویت جولانی دانست و گفت: بنابراین یکی از کالاهایی که به آمریکا معرفی می‌کند ایجاد ثبات و امنیت در این حیطه است. از منظر جولانی تا پیش از این امنیتی در سوریه وجود نداشت، این کشور مستقل نبود و تحت سلطه ایران و روس قرار داشت و حال او با هزینه زیاد، به سوریه استقلال بخشید و امنیت و ثبات را به ارمغان آورد. علاوه بر این نهادسازی دومین برگ برنده جولانی در برابر آمریکا است و سومینش تضمین‌هایی است که جولانی برای مبارزه با تروریسم و ممانعت کامل از پشتیبانی لجستیکی ایران از محور مقاومت خواهد داد.

این تحلیلگر مسائل بین‌الملل با اشاره به اهرم‌های موجود در دست جولانی برای خلع سلاح گروه‌های مسلح مختلف در خاک سوریه و ادغام آنها در نهادهای دولتی، عنوان کرد: یکی از این اهرم‌ها، تشویق و ارائه بسته مالی و رفاهی است. جغرافیای سوریه قومی است پس ممکن است جولانی پیشنهاد دهد این اقوام را با دریافت بسته‌های تشویقی و قدرت‌گیری اقتصادی، در قدرت دولت سهیم شوند. علاوه بر این، برای ادغام این نیروها در قوای مسلح دولتی به آنان پیشنهادات وسوسه‌انگیزی مانند تحت آموزش قرار گرفتن، دریافت حقوق و استفاده از مزایای دولتی بدهد. سوم اینکه ممکن است با تهدید پیش رود. یعنی آن دسته از نیروهایی که با مصالحه از ادغام سر باز بزنند، با سایه سنگین تهدیدآمیز حکومت جولانی طرف شوند. البته این شیوه ریسک بالایی دارد و موجب افزایش دامنه درگیری و هرج و مرج در سوریه می‌شود.

اصغری‌ثانی اضافه کرد: افزون بر این موارد، جولانی می‌تواند از واسطه‌گری‌های بین‌المللی استفاده کند. هنوز ترک‌ها، قطری‌ها و سعودی‌ها در سوریه فعال و با گروه‌های مختلف سوری مرتبط هستند. این کشورها می‌توانند با گروه‌های مختلف رایزنی کنند تا ادغام سریع‌تری انجام شود. به خصوص که هر چه زمان بگذرد کنترل جولانی بر منابع مالی مثل فرودگاه‌ها، گمرکات و بنادر بیشتر می‌شود هرچه این منابع مالی افزایش یابد رقبای جولانی ضعیف تر خواهند شد، بنابراین به نفعشان است هر چه سریع‌تر به جولانی بپیوندند.

پایان داعش یا ظهور مجدد آن؟ منافع جولانی در معادلات امنیتی آمریکا 

وی درخصوص احتمال روی‌گردانی ترامپ از جولانی، عنوان کرد: اگر جولانی بتواند حکومتی موثر و کارآمد در سوریه اعمال کند، گروه‌های مسلح‌ را مهار و همکاری‌های ضد تروریستی با آمریکا انجام دهد، می‌تواند به تدریج بر حمایت‌های آمریکا بیفزاید و این حمایت‌ها مشروعیت بین‌المللی جولانی را در پی داشته باشد. البته همه این‌ها مشروط بر عملکرد حکومت سوریه در مسائل مختلف یادشده است. اما اگر هدف آمریکایی‌ها بهره‌گیری از جولانی برای اهداف کوتاه‌مدتی مانند مبارزه با داعش یا عقب راندن رقبای منطقه‌ای آمریکا مانند روسیه باشد، به نظر می‌رسد بعد از اینکه کارشان با الجولانی تمام شد سراغ گزینه بعد بروند.

این تحلیلگر مسائل بین‌الملل با اشاره به اینکه در صورت جدی شدن خطر داعش، حمایت‌های آمریکا از الجولانی بیشتر معطوف به مبارزه با این نیروها خواهد شد، افزود: واقعا خطر ظهور مجدد داعش در سوریه به شدت بالا است. همین الان در بخش‌های زیادی از سوریه داعش در حال عضوگیری است و در بسیاری از روستاهای دورافتاده قوانین داعش در حال اجرایی شدن است. در نتیجه به نظر می‌رسد درگیری و تنش موجود در سوریه به ظهور مجدد این نیروها کمک کرده است. اگر آمریکا خطر ظهور داعش را جدی تلقی کند، حمایت‌هایش از جولانی برای مبارزه با داعش افزایش می‌یابد و تعلیق تحریم‌ها و هرگونه مشروعیت‌بخشی بیشتر به جولانی، مشروط به مبارزه کارآمدتر با نیروهای داعشی خواهد بود.

انتهای پیام