اعضای نظام روانشناسی و مشاوره استان ایلام ضمن تبیین وظایف و عملکرد این شورا طرحهای ارائه شده توسط این مرکز علمی را بیان کردند، طرحهایی که به عقیدهی آنها به دلیل نوع نگاه مسئولان اجرایی خاک میخورد، نگاهی که بیشتر به سلامت جسمی افراد جامعه معطوف است و کمتر به سلامت روان توجه دارد.
مشخص نبودن متولی سلامت روان، تداخل کار نظام روانشناسی با سازمان بهزیستی، عدم نهادینه شدن فرهنگ مراجعه به روانشناس و مشاوره برای پیشگیری و لزوم کنار گذاشته شدن نگاه دولتی به رفع آسیبهای اجتماعی از دیگر موضوعاتی بود که در میزگرد خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)، منطقه ایلام مورد بررسی قرار گرفت.
ارائهی 32 طرح برای ارتقاء سلامت روان
به گزارش خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)، منطقه ایلام، دکتر«رحمت رمضانی»، رییس نظام روانشناسی و مشاوره ایلام در این میزگزد، اظهار کرد: سازمان نظام روانشناسی در استان پیرو تشکیل سازمانهای استانی حدود سه سال پیش با اهداف نظارت بر فعالیت روانشناسان در سطح استان و خدمات روانشناسی، دفاع از حقوق شهروندان مراجعهکننده به روانشناسان، بررسی وضعیت سلامت روانی در سطح استان و ارائه برنامه برای ارتقاء بهداشت روانی استان تشکیل شد.
این مدرس دانشگاه در مورد کارهای انجام شده در این سازمان در استان از بدو تاسیس، گفت: در این مدت بحث بازآموزی روانشناسان با برگزاری دورههای مختلف با هدف ارتقاء سطح دانش علمی و عملی همکاران در سطح استان انجام گرفته و در بحث نظارت بر مراکز و افرادی خدمات روانشناسی ارائه میدهند تذکرات لازم داده شده و از طرفی قوانینی که روانشناسان باید رعایت کنند به آنها ارائه شده است.
وی با بیان اینکه در حوزه برنامهریزی و ارتقاء بهداشت روانی در استان، در ارتباطی که با استانداری داشتهایم، طرحهای بهداشت روانی برای ارتقاء سلامت روان در استان ارائه شده است، تصریح کرد: در 2 سال گذشته 32 طرح برای ارتقاء سلامت روان و طرح جامع روانشناسی خانواده ارائه شده که متاسفانه هیچکدام از این برنامهها مورد حمایت قرار نگرفتند.
رییس شورای استانی نظام روانشناسی و مشاوره ایلام ادامه داد: در کل دنیا برای بهداشت و سلامت افراد ،هم بهداشت جسمی و هم بهداشت روانی مد نظر قرار میگیرد اما در کشور ما و خصوصا در استان ایلام فقط جنبه تکبعدی سلامت جسم مدنظر است و این دید باعث شده اغلب طرحهایی که برای ارتقاءسلامت بهداشت روان در سطح استان ارائه شده با توجیه کمبود اعتبارات خاک بخورد.
رمضانی تصریح کرد: یکی از جامعترین طرحها از طرف سازمان نظام روانشناسی و مشاورهای استان حدود 2 سال پیش به استانداری ارائه و توسط کارگروه تحکیم خانواده بررسی و حتی محل تامین اعتبارات آن هم مشخص شد، اما با توجه به اینکه نگاه کلی در سطح استان در خصوص بهداشت روان بر عکس چیزی است که در گفتار میآید و در عمل متاسفانه توجهی به آن نمیشود، این طرح هم عملی نشد.
طرح جامع روانشناس خانواده، همچان خاک میخورد
وی درمورد طرح جامع روانشناسی خانواده گفت: این طرح با هدف کاهش طلاق در خانوادهها، کاهش میزان خودکشی و کاهش میزان مراجعه به دادگستریها به دلیل اختلافات خانوادگی تدوین شد که متاسفانه به دلیل کمبود اعتبارات فرهنگی هنوز اجرایی نشده است که بیشتر به نگاه مسئولان برمیگردد، چون نگاه آنها به سیستم دولتی یعنی بهزیستی است که امیدواریم در این دوره با توجه به نگاه دولت و تاکید رییس جمهور که «تمام اموری که مردم میتوانند انجام دهند به آنها واگذار شود»، شاهد حل این مشکل و عملی شدن طرحهای علمی باشیم.
به گزارش ایسنا، «سیدمحمد موسوی» دیگر عضو سازمان نظام روانشناسی و مشاوره استان در ادامه این میزگرد اظهار کرد: فلسفه تشکیل نظام روانشناسی این بوده که تامین سلامت و بهداشت روان جامعه متولی داشته باشد و همانطور که وزارت بهداشت متولی نظارت بر سلامت جسمی جامعه است و موظف است راهکارهایی را برای این مهم ارائه کند ، سازمان نظام روانشناسی هم با این هدف که از تمام ظرفیتها یعنی متخصصان روانشناسی و مشاوره که دارای مجوز هستند به شکل علمی برای تامین بهداشت روان استفاده کند.
طلاق، خشونت و خودکشی، آسیبهای مهم استان
این مدرس دانشگاه گفت: دنیای امروز دنیای پیچیدگیها است و به توازن پیشرفتها زندگی ما پیچیدهتر شده است و بخش بزرگی از آسیبهای زندگی امروز محصول تغییر زندگی از سنت به مدرنیته است و کشور و استان ما هم از این موضوع بینصیب نیست و آمار بالای خودکشی، خشونت زیاد و آمار بالای طلاق نتیجهی این حرکت است، اما من اعتقاد دارم برای ظهور یک پدیده بستر آن باید آماده باشد، اما از آنجا که ما این بستر را از نظر فرهنگی آماده نکردیم یا این آمادگی ناقص داریم با مشکلاتی روبرو میشویم.
وی با تاکید بر اینکه خودکشی، طلاق و خشونت معلول هستند و علتها را باید جای دیگری جستجو کرد، ادامه داد: علتها در نگرشهای بین فردی ماست، وقتی فرد از یک محیط ساده روستایی و عشایری که در آن نظارت و کنترل اجتماعی بالایی وجود دارد و افراد آشنایی مناسبی با هم دارند و تواناییها و نقاط قوت و ضعف همدیگر را میدانند، قدم به محیط شهری بزرگتر با نظارت اجتماعی کمتری میگذارند، در داخل شهر بعنوان شهروند و همکار ظاهر میشوند و در این میان ازدواجهایی اتفاق میافتد که نتیجهی خوشایند آن کاهش ازدواجهای فامیلی و در نتیجه کاهش مشکلات ژنتیکی و کاهش هزینههای مالی و استرسهایی است که سلامت روان جامعه را تهدید میکند.
بیشترین آمار طلاق در 5 سال اول زندگی مشترک
این عضو شورای سازمان نظام روانشناسی و مشاوره ایلام تصریح کرد: نکته مهم در مورد ازدواجهای غیر فامیلی این است که این ازدواجها چگونه اتفاق میافتد؟ با چه شکل و شناختی؟ آیا صرفاٌ با دیدن یک فرد در خیابان، محیط کار ، با اطلاعات اندک کفایت و زندگی آینده را تضمین میکند؟
موسوی با بیان اینکه بخش عمده طلاق به همین خاطر است، ادامه داد: قبل از ازدواج تحقیق کافی صورت نمیگیرد، دختر و پسر اطلاعات کافی از هم نمیگیرند و آشنایی مناسبی با هم پیدا نمیکنند ادامه داد:قبلا در جامعهی ساده روستایی این وظیفه بر عهده خانواده یعنی پدر ، مادر و بزرگترها بود ، اما امروز در جامعه بزرگترها نمیتوانند این کار را بکنند. حال ما به عنوان متولیان این کار در این سازمان این کار را انجام میدهیم، یعنی به شکل علمی اطلاعات را در اختیار افراد میگذاریم و هدایت کنیم تا یک ازدواج موفق شکل گیرد.
عضو نظام روانشناسی و مشاوره استان ادامه داد: ما میتوانیم این کار را انجام دهیم، در جامعه ما هنوز این فرهنگ جا نیفتاده است که به ما مراجعه کنند. یک فرد برای ازدواجش ساعتها و روزها برای چیدن مقدمات و خرید امکانات نه چندان مهم برای مراسم ازدواج وقت میگذارد، اما در زمینهی تحقیق از کسی که میخواهد شریک زندگیش شود کار نمیکند، وظایف و تکالیف خود را بعد از تشکیل زندگی مشترک نمیداند، نمیداند چه آمادگیهایی لازم است با این وجود طبیعی است آمار طلاق بالا برود.
این مدرس دانشگاه با ابراز تاسف از اینکه بیشترین آمار طلاق در 5 سال اول زندگی اتفاق میافتد، تصریح کرد: مشکلات زوجین در این سالها با پیگیری و آموزش قابل حل است و مراجعه به مشاور یا روانشناس میتواند از متلاشی شدن یک خانواده جلوگیری کند.
بیلان کار آرمان مسئولان در مقابله با آسیبهای اجتماعی
موسوی "خودکشی" را به عنوان یکی دیگر از آسیبهای اجتماعی دیگر استان و مرتبط با سازمان نظام روانشناسی و مشاوره استان نام برد و گفت: متاسفانه فعالیتهایی که در استان در ارتباط با این معضل انجام میگیرد، فقط بیلان کار مد نظر است و اگر کاری انجام میگیرد هدف این است که شکل کار به درستی و بر اساس دستورالعمل انجام گیرد مثلا کارگاهی تشکیل شود. مهم برای متولیان شکل کار است، اما کیفیت کار مد نظر نیست، اما از آنجا که نظام روانشناسی طبیعتا کیفیت کار برایش اهمیت دارد، بهترین متولی برای نظارت بر این امور است، که متاسفانه این نقش نظام روانشناسی و مشاوره دیده نمیشود.
وی تصریح کرد: این دیدگاه اداری موجب اجرای برنامههایی بر اساس بیلان کاری میشود، اما خودکشی دارد اتفاق میافتد و مشکلات هم به قوت خود باقی است.
این مدرس دانشگاه در ادامه معضل دیگر استان را مورد بررسی قرار داد و گفت: در کشور 12 میلیونی سوئد در یک سال 9 قتل گزارش میشود، اما در مرکز استان آمار چقدر است؟ قتل با اسلحه و استفاده از سلاح سرد، بخصوص در گروه نوجوانان و جوانان رشد پیدا کرده است. ما برای این موضوعات چه کردهایم؟
"بهبه" و "چهچه" ، تنها واکنش مسئولان به طرحهای تحقیقاتی
عضو شورای استانی نظام روانشناسی و مشاوره ایلام ادامه داد: جایی که باید آموزش دهیم و اطلاعرسانی کنیم، مدرسه و خانواده است که متاسفانه هزینه نمیشود و بیلان کاری حتی در ردههای بالای استان میماند و جلساتی که با محوریت این موضوعات تشکیل میشود، با"به به " و چهچه" تمام میشود و وارد فاز عملیاتی نمیشود.
موسوی با بیان اینکه نظام روانشناسی و مشاوره استان که میتواند در پیشگیری و مقابله با این آسیبها نقشآفرینی کند، هنوز جا و مکان ثابتی ندارد و بارها به مدیریت استان مراجعه کردیم، خواستیم تا گروه روانشناسان مجمع تشکیل و نظر دهند، اما اهمیتی داده نشده و آسیبهای اجتماعی همچنان رایج هستند.
وی گرایش شدید به مد و شکل زننده از مدهای جدید را از آسیبهای نوپدید در استان عنوان کرد و تصریح کرد: متاسفانه خواستگاری دختران از پسران در حال رواج پیدا کردن است که با مبانی اعتقادی ، عرفی و قانونی ما سازگار نیست، اما چرا این اتفاق میافتد؟ چون از شکل سنتی وارد شکل جدیدی شدهایم و فاقد آمادگیهای لازم برای آن بودهایم و برخی از این آسیبها هم معلول ارتباطات و فنآوریهای جدید و استفاده نادرست از امکانات است.
این عضو شورای استانی نظام روانشناسی و مشاوره ایلام با تاکید بر اینکه در استان باید کار کارشناسی و به کارشناسان این حوزه اعتماد شود، تصریح کرد: در جلسات استانداری که با موضوع خودکشی و دیگر آسیبها برگزار میشود، روانشناسی دیده نمیشود مگر معدود افرادی، حتی از نظام روانشناسی دعوت نمیشود، در این نشستها جامعه هدف مشخص است، اما نیروی کار چه کسی است؟
این مدرس دانشگاه ادامه داد: باید یاد بگیریم متولی کار چه کسی است؟ نباید به خاطر امتیازات اداری این متولی بودن را توزیع کنیم؟ این یعنی تقسیم غنایم. متاسفانه در این زمینه تقسیم غنایم انجام شده و اولین جایی که در این میان گم شده سازمان روانشناسی و مشاوره است که امیدواریم طرحها و قابلیتهای این سازمان دیده شود.
موسوی تاکید کرد: اگر به سازمان بها داده شود تضمین میدهیم فعالیتهای این مرکز علمی میتواند در کاهش آمار طلاق ، خودکشی و خشونت کاهش یابد و جلو این آسیبها در استان گرفته شود.
آموزشهای قبل از ازدواج ناقص است
به گزارش ایسنا، در ادامهی این میزگزد « امیر عبدالحسینی» عضو دیگر سازمان روانشناسی و مشاوره استان، طرح جامع روانشناس خانواده را به عنوان یکی از طرحهای تدوین شده در این سازمان را مورد بررسی قرار داد و گفت: کسانی که میخواهند ازدواج کنند در دانشگاه علوم پزشکی 2 تا 4 ساعت آموزش و مشاوره ازدواج میبینند و یک نفر برای زوجین سخنرانی میکند که معلوم نیست روانشناس است یا مشاور، اما در کل این جلسه متاسفانه صوری است و بعضا در حدود یک ساعت هم تمام میشود.
عضو هیئت علمی دانشگاه پیامنور ایلام با بیان اینکه 43 تا 47 درصد طلاقها در 5 سال آغاز زندگی زوجین شکل میگیرد، تصریح کرد: محدوده سنی زوجینی که طلاق میگیرند بین 19 تا 29 سال است و برخی هم با دارا بودن یک یا 2 فرزند تن به جدایی دادهاند.
وی یکی از دلایل این مشکل را عدم آگاهی و هماهنگی مسئولان با نظام روانشناسی و سازمانهای مشابه دانست و گفت: ما پیشنهاد دادیم به جای 2 تا 4 ساعت آموزش که قبل از مراسم عقد رسمی انجام میشود، این سازمان حدود 12 ساعت کار مشاورهای برای کسب مهارتهای زندگی در قالب فیلم و بستههای آموزشی انجام گیرد و 2 سال این آموزشها تداوم داشته باشد و هر زوج تحت نظر یک روانشناس یا مشاور خانواده باشند، تا با راهنمایی آنها زندگی زوجین از سال اول مستحکم شود.
عبدالحسینی تصریح کرد: اگر سال اول زندگی مشترک اعتماد زوجین به هم شکل گیرد، این زندگی دوام پیدا میکند، چون خیلی از مشکلات سال اول زندگی به این دلیل است که زوجین آگاهی لازم را ندارند و اگر مسئولان این فرصت را بدهند و طرح جامع روانشناس خانواده اجرا شود، بسیاری از زندگیها به طلاق منجر نمیشود.
عضو هیئت علمی دانشگاه پیامنور ایلام تصریح کرد: اگر این طرح اجرا شود یک زوج بعد از هر سوال به مشاور خانوادگی خود مراجعه میکند، نه بعد از اینکه مشکلات حاد شده و راهی جز جدایی باقی نمیماند و زوج ما در مشاوره گرفتنها مهارتهای زندگی را کسب میکند.
نایب رییس نظام روانشناسی و مشاوره استان با بیان اینکه طلاق در استان زمینهساز خشونت علیه زنان، نزاعهای دستهجمعی و خشونت علیه زنان شده است است، گفت: طرح جامع روانشناس خانواده میتواند این مشکلات را حل کند و از نیروی کافی و مجرب در این زمینه هم برخوردار است، پس لازم است مسئولان استان این وظیفهی ذاتی را از سازمان روانشناسی و مشاوره سلب نکنند و با اعتماد به این مرکز علمی زمینه کاهش آسیبهای اجتماعی را فراهم کنند.
به گزارش خبرنگار ایسنا، « رمضانی» رییس نظام روانشناسی و مشاوره استان ایلام، در بخش دیگر این میزگزد، اظهار کرد: فرهنگ مراجعه مردم به مشاوران و استفاده از خدمات آنها در چند سال اخیر با توجه به بالا رفتن سطح فرهنگ عمومی و کاهش نگاه تکبعدی به سلامت و آگاهی آنها از اینکه بسیاری از مشکلات جسمی به دلیل زمینه روانی است، بالا رفته است.
وی ادامه داد: کار تربیت و آموزش رفتار و نظارت بر آن یک کار تخصصی است و در خانوادههایی که رشد فرهنگی بیشتری دارند، فرهنگ مراجعه به مشاوران و روانشناسان در سطح بالاتری است و مدام برای پیگیری رفتار بچهها، شیوههای برخورد با آنها، شیوه ارتقاء سلامت روانی آنها و راههای افزایش رشد تحصیلی به روانشناسان و مشاوران مراجعه میکنند.
متولی کیست؟ بهزیستی یا سازمان روانشناسی؟
این مدرس دانشگاه با بیان اینکه یکی از عوامل موثر در مراجعه مردم به مشاوران و روانشناسان را میزان توانایی علمی آنها است، گفت:هر چند خدمات مشاورهای آنها ملموستر و نتیجهبخشتر باشد، قطعا مراجعه به مراکز مشاوره و روانشناسی قطعا افزایش خواهد یافت.
رمضانی عامل دوم در مراجعه به مشاوره و روانشناس را فرهنگسازی عنوان و تصریح کرد: غیر از سازمان روانشناسی، بهزیستی هم متولی امر سلامت است، و رسانهها باید این موضوع را برای مردم تبیین کنند که خانوادهها اگر در تربیت فرزندان با مشکلاتی مواجه شدند به جای اینکه خود تصمیمی بگیرند یا به افراد غیر متخصص مراجعه کنند، موضوع را با متخصصان و متولیان واقعی امر در میان بگذارند.
وی ریشه بسیاری از مشکلات را در گذشته عنوان کرد و گفت: یک علم تا بخواهد به نقطه تعالی برسد، قدمهای مختلفی را برمیدارد، در استان ایلام از ابتدا گسترهای عمومی از فعالیتهای روانشناسی وجود داشته که بخش عمدهای از آن توسط افراد غیر متخصص انجام شده و سازمان اصلی متولی صدور پروانه مشاوره و روانشناسی مشخص نیست، از طرفی سازمان بهزیستی خود را متولی مراکز مشاوره و روانشناسی میداند و از طرفی دیگر قانون مصوب مجلس شورای اسلامی این وظیفه را به سازمان نظام روانشناسی و مشاوره واگذار کرده است.
رییس سازمان نظام روانشناسی و مشاوره استان ایلام با بیان اینکه چون بهزیستی قبلا عهدهدار موضوع بوده، دوست ندارد این وظیفه را از دست دهد، ادامه داد: شیوه ارائه پروانه تخصصی در سازمانهای بهزیستی و نظام روانشناسی کاملا متفاوت است، چون سازمان بهزیستی بعضا به افرادی که دارای مدرک کارشناسی هستند و تجربه کافی و علمی ندارند، مجوز میدهد و همین موجب بدبینی و نگاه منفی به ارائه خدمات روانشناسی شده، اما در سازمان نظام روانشناسی و مشاوره نگاه متفاوت است.
رمضانی تصریح کرد: در این نظام حداقل مدرک مجاز برای دریافت پروانه کار کارشناسی ارشد یعنی آنچه در دنیا مرسوم میباشد، است و تمام این افراد دارای توانمندیهای خاصی هستند که امیدواریم این رویکرد به کاهش مراجعه مردم به افراد غیر متخصص و استقبال بیشتر مردم از این مراکز بینجامد.
به گزارش ایسنا، «موسوی» عضو نظام روانشناسی در بخش دوم صحبتهای خود اظهار کرد: صدا و سیما نقش مهمی میتواند در فرهنگسازی برای مراجعهی مردم به مراکز مشاوره و روانشناسی ایفا کند، چون بسیاری از مسائل باید در جامعه تبلیغ کرد و مردم به سمت دریافت خدمات مثبت سوق داد و اگر این اتفاق بیفتد، حاضریم برنامههای متعددی را در قالب میزگرد داشته باشیم.
این مدرس دانشگاه ادامه داد: در طول این سالها همکاران ما در برنامههای مختلف رادیویی و تلویزیونی بدون هیچ چشمداشتی شرکت کردهاند و حاضریم این روند ادامه داشته باشد، به شرطی که ساختار برنامهها علمیتر، با ثباتتر و معطوف به هدف شود، یعنی نمیخواهیم صدا و سیما تنها به دنبال پرکردن برنامههای خود باشد، بلکه به دنبال اهداف نسبت به جامعهی هدف هم باشد.
مردم قبل از مشکل به مشاور و روانشناس مراجعه کنند
وی با بیان اینکه خوشبختانه جامعه از نظر رفاه هم در سطح خوبی است، تاکید کرد: بسیاری از کمتوجهیها به مراکزی مانند مشاوره و روانشناسی به وضعیت اقتصادی مردم برمیگشت، اما در سالهای اخیر با افزایش سطح رفاه جامعه، مردم به دنبال دریافت خدمات روانشناشی هستند، اما متاسفانه این زمانی است که فرد با یک مشکل مواجه میشود و وقتی نمیتواند خود این مشکل را حل کند به دنبال راه چاره میافتد، در حالی که این انتظار وجود دارد زوجین پیش از هر گونه مشکل در زندگی زناشویی یا والدین پیش از به وجود آمدن مشکل برای فرزند نوجوانشان بواسطهی تغییرات طبیعی از یک دوره سنی به دوره دیگر به مشاوره مراجعه کنند.
موسوی بر تلاش رسانهها برای جا افتادن مقوله پیشگیری تاکید و تصریح کرد: اگر این نگاه که "پیشگیری آسانتر و کمهزینهتر از درمان است"، جا بیفتد و نگاه هزینه برای درمان توسط مدیران اصلاح شود، بسیاری از مشکلات جامعه حل خواهد شد.
وی از نگاه به درمان بیماریهای روانی انتقاد کرد و گفت: بسیاری از مراجعان انتظار دارند مشکل آنها در طول یک یا 2 روز حل شود که اشتباه است، چون این مشکلات یک و 2 روزه به وجود نیامدهاند که انتظار درمان زودهنگام آنها داشته باشیم و همواره در درمان با این سوال مراجعین مواجه شدهایم که آیا برای صحبت کردن هم باید پول پرداخت کرد؟ در حالی که باید با این روش نگرش فرد را عوض کرد و شناخت غلطی که در ذهن بیمار جا گرفته است، از بین برد و او را به زندگی عادی برگرداند که زمان میبرد.
موسوی در پایان گفت: نتیجه آن که باید جامعه را با خدمات روانشناسی و مشاورهای آشنا کرد و این مرکز هم در خدمت به سلامت روان استان و ارتقاء آن از هیچ تلاشی فروگذار نخواهد کرد.
بسیاری از مشکلات کوچه و بازار ریشه روانی دارد
به گزارش ایسنا، «عبدالحسینی» نایبرییس سازمان نظام روانشناسی و مشاوره استان در بخش دوم و پایانی صحبتهای خود گفت: ما روانشناسان روی روان بیمار کار میکنیم و همواره به دنبال جایگزینی فکار مثبت به جای افکار منفی هستیم تا رفتار آنان هم تغییر کند و مثلا از چراغ قرمز رد نشوند، مبلمان شهری به هم نزنند، آشغال پرت نکنند، برای حل یک موضوع کوچک و جزیی خشونت به خرج ندهند، اما تفاوت ما با پزشکان جسمی در این است که دارویی را تجویز و بعد از مدت معینی دوباره بیمار را ویزیت میکنند، اما روانشناسان و مشاورها مدتی با فرد زندگی میکنند و مشکلات بیمار دغدغهی روزمرهی آنها میشود و این رویکرد زمانبر است. بنابراین باید شهروندان با این اطلاعات به سراغ روانشناس بروند و از طول کشیدن پروسهی درمان نگران نشده و دلسرد نشوند که این موضوعات خود میتواند موضوعات میزگردها و نشستهای متعددی باشد.
تنظیم از: مجید کیان، خبرنگار ایسنا، منطقه ایلام
انتهای پیام
نظرات