به گزارش ایسنا، تجارت میان دو کشور در سال ۲۰۱۴ به حدود ۲.۵ میلیارد دلار رسید. با این‌همه این رقم در سال ۲۰۱۵ به ۱.۵ میلیارد دلار و در سال ۲۰۱۶ به حدود یک میلیارد دلار کاهش پیدا کرد که تا حدود زیادی به دلیل کاهش قیمت‌های جهانی نفت و گاز بود.

نیجریه طی چند دهه گذشته به یکی از مهم‌ترین تامین‌کنندگان گاز طبیعی مایع (LNG) ترکیه بدل شده و در حال حاضر در بیش از ۲۰ درصد از واردات LNG این کشور سهم دارد. با این‌همه این روابط تجاری پتانسیل توسعه و گسترش دارد، زیرا بازار جهانی LNG رشد بیشتری پیدا کرده و دولت‌های ترکیه و نیجریه برای توسعه صنایع LNG داخلی خود سرمایه‌ گذاری می‌کنند.

نیجریه کوچک اما مهم

صنعت نفت و گاز نیجریه بزرگترین در آفریقاست که توجه معمولا به تولید نفت متمرکز شده است. با این‌همه در شرایطی که قیمت‌های جهانی نفت به مدت طولانی‌تر از حد انتظار پایین مانده، توجهات به میزان فزاینده‌ای به بخش گاز طبیعی نیجریه معطوف شده است.

در حقیقت قابل توجه‌ترین منبع طبیعی نیجریه، گاز طبیعی است. ذخایر گاز طبیعی نیجریه که نهمین ذخایر بزرگ در جهان و بزرگترین ذخایر  گازی در آفریقا به شمار می‌رود، ۱۸۷ تریلیون فوت مکعب ارزیابی شده است.

اگرچه تنها سه درصد از گاز طبیعی ترکیه از نیجریه تامین می‌شود، اما گاز طبیعی نیجریه بیش از ۲۰ درصد از واردات LNG ترکیه به حساب می‌آید. گاز طبیعی بواسطه قرارداد میان شرکت‌ نیجریه LNG لیمیتد (NLNG) و شرکت دولتی "بوتاش پترولیوم پایپ لاین" ترکیه وارد می‌شود و از نوامبر سال ۱۹۹۹، نیجریه بیش از ۴۰۰۰ محموله LNG به پایانه مامارا LNG بوتاش در ترکیه تحویل داده است.

بعلاوه در سال ۲۰۱۴ نیجریه حدود ۹۰۰ میلیارد فوت مکعب LNG صادر کرد که حدود ۸ درصد از LNG مبادله شده در سطح جهانی را تشکیل داد و نیجریه را به چهارمین صادرکننده بزرگ LNG جهان تبدیل کرد.

بازار جهانی LNG یکی از بازارهایی است که از نرخ رشد پرشتابی برخوردار است و انتظار می‌رود در فاصله سال ۲۰۱۵ تا ۲۰۲۰ حدود ۵۰ درصد افزایش پیدا کند. این خبر خوبی برای شرکت خصوصی NLNG است که دولت نیجریه ۴۹ درصد در آن سهم دارد.

از زمانی که تولید در سال ۱۹۹۹ آغاز شد، شرکت NLNG یکی از شرکت‌هایی بوده که از نرخ رشد پرشتابی در جهان برخوردار بوده است و با شش واحدی که در حال حاضر عملیاتی هستند، کارخانه گاز NLNG در فینیما در جزیره بانی در ایالت ریورز، مجموعا از ظرفیت فرآوری ۲۲ میلیون تن LNG در سال و همچنین حداکثر پنج میلیون تن LPG و میعانات برخوردار است.

برآورد می‌شود که این شرکت در حدود چهار درصد از تولید ناخالص داخلی نیجریه سهم دارد و با برنامه‌هایی که برای افزودن دو واحد دیگر دارد، این شرکت می‌تواند سه برابر ذخایر قطعی کشور را آزاد کند.

شرکت NLNG در حال حاضر با خریداران متعددی در سراسر جهان و همچنین شرکت بوتاش ترکیه قرارداد دارد، با این‌همه قرارداد میان NLNG و بوتاس در اکتبر سال ۲۰۲۱ به پایان می‌رسد و قرارداد بیشتری هنوز مورد توافق قرار نگرفته است.

شرکت شل که ۲۵.۶ درصد سهم در شرکت NLNG دارد، تمایلش را برای فراهم کردن LNG بیشتر برای ترکیه ابراز کرده و بر این باور است که ترکیه پتانسیل این را دارد که به یکی از قطب‌های تجارت گاز طبیعی منطقه‌ای تبدیل شود.

دو راهی انرژی ترکیه/ ترکیه به عنوان یک نقطه ترانزیت

ترکیه به یکی از بازارهای انرژی برخوردار از نرخ رشد پرشتاب در جهان تبدیل شده است. رشد اقتصادی قوی در یک دهه گذشته در رشد سالانه ۴.۴ درصدی مصرف انرژی ترکیه در فاصله سال ۲۰۰۵ تا ۲۰۱۵ سهیم بوده و با وجود کندی رشد اقتصادی این کشور در سال‌های اخیر که به دلیل تنش‌های سیاسی داخلی و بین المللی بوده است، انتظار می‌رود تقاضای انرژی ترکیه در آینده قابل پیش بینی همچنان رشد کند.

با وجود تقاضای رو به رشد برای انرژی تنها ۲۵ درصد از کل تقاضای انرژی ترکیه با منابع انرژی داخلی تامین می‌شود و در نتیجه این کشور به منابع خارجی فوق العاده متکی است و ۹۸ درصد از گاز طبیعی ترکیه که به منبع اصلی انرژی این کشور در سال‌های اخیر تبدیل شده است، از منابع خارجی تامین می‌شود و از طریق خطوط لوله از روسیه (۶۰ درصد)، ایران (۲۰ درصد)، جمهوری آذربایجان (۱۰ درصد) و به میزان فزاینده‌ای از منابع LNG (نیجریه و الجزایر) وارد می‌شود.

وابستگی به واردات خارجی به موضوع نگران کننده‌ای برای دولت ترکیه به خصوص پس از تیرگی روابط با روسیه که بزرگترین صادرکننده گاز طبیعی به ترکیه بوده، تبدیل شده و مسئله امنیت انرژی کنونی و آتی را به یک اولویت اصلی تبدیل کرده است.

هرگونه اختلال در جریان گاز به خصوص از جانب روسیه نه تنها به اقتصاد رو به رشد ترکیه به شدت آسیب خواهد زد، بلکه تنش‌های سیاسی داخلی را افزایش خواهد داد. بعلاوه مصرف گاز ترکیه به دلیل ظرفیت واردات، محدود مانده است و کمبود گاز طبیعی به خصوص در اوج سرمای ماه‌های زمستان غیرمعمول نیست.

افزایش تقاضای داخلی در واقع این کشور را به توسعه زیرساخت انرژی تشویق کرده است.

بعلاوه با وجود اینکه ترکیه ذخایر گاز طبیعی قابل توجهی ندارد، دولت این کشور تمایلش برای تبدیل کردن ترکیه به یک قطب گاز منطقه‌ای - دریافت گاز از منابع خاورمیانه، آفریقا و آسیا و توزیع آن به سراسر اروپا- را پنهان نکرده است.

به منظور تحقق این هدف بلند پروازانه، دولت ترکیه سرمایه‌ گذاری در گسترش زیرساخت گاز طبیعی خود را آغاز کرده است.

دو پروژه اصلی که در حال حاضر در دست ساخت قرار دارند، خط لوله گاز طبیعی ترانس آناتولی که برای حمل گاز آذربایجان به اروپا و ترکیه منظور شده و همچنین خط لوله طبیعی ترک استریم که گاز روسیه را از دریای سیاه به ترکیه منتقل می‌کند، هستند.

همچنان که دولت ترکیه در زیرساخت خط لوله گاز را توسعه می‌دهد، در گسترش زیرساخت LNG خود نیز سرمایه‌ گذاری می‌کند و برات آلبایراک، وزیر انرژی و منابع طبیعی ترکیه متعهد شده است ظرفیت ذخیره گاز طبیعی سالانه ترکیه را تا سال ۲۰۲۳ را دو برابر کرده و به ۱۱ میلیارد مترمکعب برساند که کشور را صاحب یکی از بزرگ‌ترین مخازن گازی در منطقه می‌سازد.

در یک تضاد آشکار اگرچه به نظر می‌رسد دولت ترکیه مشتاق است گاز طبیعی در سراسر این کشور از طریق خطوط لوله ترانزیت شوند، ترانزیت LNG از طریق خطوط لوله را تشویق است. بعلاوه دولت ترکیه به کشتی‌های LNG به دلایل امنیتی اجازه عبور از تنگه ترکیه را نمی‌دهد و خود را به دروازه‌ای به اروپا و روسیه برای LNG تبدیل کرده است.

در این راستا نیجریه می‌تواند نقش بزرگی در بخش انرژی ترکیه ایفا کند.

دولت ترکیه پروژه‌های متعددی را اعلام کرده که زیرساخت کنونی این کشور را کامل خواهند کرد. بعلاوه برنامه‌هایی برای افزایش ظرفیت ذخیره سازی در دو تاسیسات مخازن گاز طبیعی ترکیه وجود دارد که بیشتر این پروژه‌ها تا سال ۲۰۲۰ تا ۲۰۲۲ کامل خواهد شد.

در حالی که بوتاش در حال حاضر یکی از مهم ترین بازیگران در بخش گاز طبیعی ترکیه است و حدود ۸۰ درصد از واردات گاز طبیعی این کشور را تشکیل می‌دهد همچنین تنها موسسه‌ای است که مستقیما با شرکت NLNG و دولت نیجریه سروکار دارد. بنابراین هر دو موسسه تا اندازه‌ای تحت نفوذ سیاسی قرار دارند و این احتمال وجود دارد که روابط میان دولت‌های ترکیه و نیجریه در امضای قراردادهای جدید میان بوتاس و NLNG نقش داشته باشد.

در سمت ترکیه، بازیگران اصلی شرکت بوتاش و آژانس رگولاتوری بازار انرژی هستند که دو موسسه مهم به شمار می‌روند که رجب طیب اردوغان، رییس جمهور ترکیه از طریق آنها در بخش انرژی به شکل غیررسمی نقش اعمال نفوذ می‌کند و تصور می‌رود روسای این دو نهاد تحت کنترل غیرمستقیم رییس جمهور ترکیه قرار دارند. بنابراین قراردادهایی که با NLNG امضا خواهد شد باید از پیش توسط اردوغان تایید شود.

با این‌همه در شرایطی که ترکیه امیدوار است واردات LNG را افزایش دهد و نیجریه امیدوار است تولید و صادرات LNG افزایش دهد، توسعه و گسترش قرارداد کنونی می‌تواند به نفع هر دو کشور باشد.

نیجریه به ترکیه کمک خواهد کرد به قطب ترانزیت گاز منطقه‌ای تبدیل شود؟

به عنوان کشوری که غنی از منابع طبیعی نیست، اتکای ترکیه به انرژی وارداتی و تقاضای داخلی بالا باعث شده که این کشور صادرات گاز طبیعی نداشته باشد و با در نظر گرفتن وضعیت مذکور، ترکیه همچنان به عنوان یک کشور مصرف کننده و نه یک کشور ترانزیت محسوب می‌شود.

با این همه سرمایه‌ گذاری‌های قابل توجه در زیرساخت به خصوص از نظر توسعه خطوط لوله و افزایش تاسیسات ظرفیت نگهداری LNG و فرآوری نشان می‌دهد که ترکیه درباره تبدیل شدن به یک قطب ترانزیت گاز طبیعی منطقه‌ای جدی است و با توجه به این که ترکیه قصد دارد به یک قطب انرژی منطقه‌ای تبدیل شود نیجریه و بخش LNG رو به رشد این کشور مایل خواهند بود حضورشان در این کشور را حفظ کند.

بعلاوه ترکیه با سرمایه‌ گذاری در بخش LNG قادر خواهد بود اتکای خود به روسیه برای گاز طبیعی را در صورت لزوم کاهش دهد و اگر شرایط آتی به معنای این باشد که چنین اتفاقی واقعا خواهد افتاد، نیاز ترکیه به LNG افزایش چندانی نخواهد نداشت. بنابراین رابطه مستمر میان ترکیه و نیجریه در این راستا اهمیت قابل توجهی خواهد داشت.

از سوی دیگر همچنان که اقتصاد نیجریه از نفت فاصله می‌گیرد، فرصت‌های سرمایه‌ گذاری برای شرکت‌های ترکیه در بخش‌هایی شامل نیرو، تولید، معدنکاری، ساخت و ساز، کشاورزی، هواپیمایی و امنیت افزایش خواهد یافت.

به این ترتیب روابط میان نیجریه و ترکیه گسترش خواهد یافت، روابطی که به شکل اجتناب ناپذیری به نفع شرکت‌های هر دو کشور خواهد بود.

انتهای پیام