حسام‌الدین نراقی در گفت‌وگو با ایسنا، در مورد سیل چند روز اخیر شمال شرق کشور و دلایل بالا بودن خسارت آن اظهار کرد: این رویداد متأسفانه در این فصل سال و این مناطق سابقه داشته و خسارات اقتصادی، انسانی و زیست محیطی سیل اخیر درحدود 50 میلیارد تومان برآورد شده است.

وی با تأکید بر بررسی ابعاد مختلف موضوع سیل و خسارت‌هایی که در کشور ما ایجاد می‌کند به تشریح این ابعاد پرداخت و گفت: یکی از مسائل، تکرار وقوع سیل در این استان‌ها در ابعاد و زمان‌های مختلف است. متأسفانه یادمان نبود استان گلستان در سال 80 در منطقه مینودشت و کلاله شاهد رویدادی در این وسعت بوده است و یا استان خراسان شمالی در ۵ سال گذشته اینچنین سیل‌هایی را تجربه کرده است و حالا در تابستان سال 96 مجددا شاهد تکرار آن هستیم؟ این موضوع به ما لزوم درس‌آموزی و هوشیار بودن را به صورت عمومی در بین مردم و اختصاصا در بین مسئولان گوشزد می‌کند.

رویدادهای اضطراری به یک وضعیت عادی تبدیل شده است

رییس هیات مدیره انجمن امداد ایرانیان عنوان کرد: یکی از مشکلات ما در حوزه مدیریت شرایط اضطراری، تبدیل شدن این رویدادها به یک وضعیت عادی در کشور است. احساس می‌کنم  به قول جامعه‌شناس‌ها مردم و مقامات در مقابل حوادث دچار خوددرماندگی شده‌اند و گاهی احساس می‌شود که این رویدادها در زندگی ما عادی شده و در مقابل آنها ناتوان هستیم. درحالی که سیل یک حادثه طبیعی است که به دلیل بارش در بالادست حوضه آبی باید به طور عادی در مسیر خود حرکت کند؛ ولی وقتی انسان با دست درازی به طبیعت و یا ورود به حریم مسیل‌ها شرایط بروز خطر را ایجاد می‌کند، آن زمان است که یک رویداد عادی تبدیل به شرایط اضطراری یا بحران می‌شود. یکی دیگر از عوامل تشدید سیلاب‌ها در کشور بروز خشکسالی‌های 20 سال اخیر و عدم لایروبی مسیل‌های خشک شده است. از طرف دیگر خیلی از افراد به دلیل خشک بودن مسیرهای گذر آب اقدام به دست درازی به حریم رودخانه‌ها، ساخت و ساز و کشاورزی و باغداری می‌کنند. گاهی نیز در بخشی از مسیل‌ها شاهد ساخت جاده هستیم که چنین اتفاق‌هایی باعث می‌شود تا در هنگام بروز سیل، خسارت‌ها تشدید شود.  

در زمینه آگاه‌سازی، تنها روی کاغذ اقدامات خوبی گزارش می‌شود

نراقی در مورد علت عدم توجه خیلی از افراد به خطرات سیل گفت: خیلی اوقات مردم به هشدارها توجه نمی‌کنند و به نوعی به سیستم‌های متولی بی‌اعتماد شده‌اند. آنها فکر می‌کنند چون در تابستان به سر می‌بریم امکان بروز سیل وجود ندارد، در حالی که اینگونه نیست و  باید اقلیم‌های مختلف را در نظر گرفت و در مورد هر اقلیم و مخاطبانشان به جامعه آگاهی داد. در این زمینه متاسفانه روی کاغذ اقدامات خوبی گزارش می‌شود ولی در واقعیت اقداماتی صحیح صورت نگرفته است.

سیستم‌های هشدار ما ضعیف است

این کارشناس مدیریت عملیات امداد و نجات ضعف در اعلام هشدارها را از عوامل دیگر بالا رفتن خسارت حوادثی مانند سیل عنوان کرد و گفت: متاسفانه سیستم‌های پیشگیری و هشدار ما ضعیف است. پیش از سیل چند روز اخیر برخی مسئولان گفتند که هشدارها از رادیو و تلویزیون اعلام شد ولی مساله این است که این پیام به مخاطب نرسیده است. بنابراین باید به مسئله عدم توجه مردم به هشدارها دقت کرد. یکی از کارهایی که در این زمینه می‌توان انجام داد، این است که در مناطقی که خطر وجود دارد، تابلوهای هشدار دهنده و یا سیستم‌های صوتی و مخابراتی هشدار دهنده فعال شود.

نراقی ادامه داد: ضعف‌های دیگر ما مربوط به برنامه‌های پیشگیری و کاهش خطرها است که در این زمینه هنوز متولیان دولتی کار مناسبی انجام نداده اند. سازمان‌های متولی هم منابع مالی، فنی و دانش لازم برای انجام چنین کارهایی را ندارند.

سازمان مدیریت بحران از جایگاه مناسبی برخوردار نیست

وی به ساختار سازمان مدیریت بحران کشور اشاره کرد و گفت: سازمان مدیریت بحران شاید به صورت اسمی وجود داشته باشد ولی این سازمان چند سالی است که قانون ندارد. سازمان مدیریت بحران سال 87 تاسیس شد و قرار بود 5 سال به صورت آزمایشی کار کند و پس از دوره آزمایشی قانون آن به مجلس شورای اسلامی ارائه شود ولی این اتفاق رخ نداده و امروز این سازمان به جای رویکرد پیشگیری و آمادگی بیشتر پیگیر بودجه پرداخت خسارت‌ها است. اقدامات آموزشی این سازمان نیز امروز با بروز سوانح متعدد زیر سوال است.

نراقی مشکل امروز سازمان مدیریت بحران را نه بودجه بلکه نبود سیاست ، نقشه راه و برنامه جامع و چارچوب ملی مدیریت شرایط اضطراری عنوان کرد و در مورد موانع موجود در سازمان مدیریت بحران کشور گفت: در حال حاضر سازمان مدیریت بحران بیشتر اقدامات هماهنگی برای پاسخگویی را انجام می‌دهد و برنامه مناسبی در زمینه پیشگیری همه جانبه و هدایت سازمان‌های دولتی و عمومی از سوی این سازمان مشاهده نمی‌شود. با وجود جایگاهی که در برنامه توسعه پنجم و ششم برای این سازمان دیده شده و همچنین با توجه به حادثه خیر بودن کشور، امروز این سازمان از جایگاه مناسب و درخور نام خود برخوردار نیست. هنوز بعد از گذشت بیش از ۱۲ سال از سیاست‌های ابلاغی در حوزه مدیریت بحران و امدادرسانی در سوانح، این سیاست‌ها به طور واقعی و صحیح در کشور پیاده نشده است.

وی با اشاره به ضرورت توجه و هزینه در زمینه پیشگیری گفت: در بسیاری از کشورهای دنیا به این نتیجه رسیدند که اگر یک دلار در زمینه پیشگیری هزینه شود، 7 دلار در زمان پاسخ ذخیره می‌شود.

رییس هیات مدیره انجمن امداد ایرانیان در مورد ضعف‌های اقدامات آموزشی در کشور گفت: این اقدامات نیز در کشور به درستی انجام نمی‌شود زیرا طراح و مجری و ناظر آموزش و توانمندسازی عمومی و تخصصی تاکنون یک دستگاه بوده است. انجام اقدامات آموزشی، اطلاع‌رسانی و آگاه‌سازی عمومی باید مدلی کاربردی و اثربخش مبتنی بر شرایط اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی باشد. باید همکاری بین بخشی و بین سازمانی برای توسعه ظرفیت‌ها دیده و اجرا شود. آموزش عمومی مردم باید به گونه‌ای باشد تا خود مردم نسبت به خطر حساس کند و برای یادگیری ترغیب و در پیاده‌سازی آموخته‌هایشان فعال شوند.

انتهای پیام