حمید منصوری در گفت و گو با خبرنگار ایسنا با بیان اینکه در سال‌های اخیر همیشه شاهد برخی مخالفت‌ها با رویکرد سدسازی در ایران بوده‌ایم گفت: هر سازه‌ای که توسط بشر ساخته می‌شود مزایا و معایبی دارد و برای ارزیابی آن باید به دید کفه ترازو به سمت مزایا پایین می‌رود یا معایب.
ایرانی‌ها از سه هزار سال پیش سد می‌ساختند
منصوری افزود: برای برآورد کلی مزایا و معایب سدسازی در ایران باید به این موضوع توجه کرد که ایران در یک منطقه خشک و نیمه خشک قرار دارد و میانگین بارندگی در آن به ۲۵۰ میلیمتر در سال می‌رسد بنابراین ما همواره به ذخیره کردن آب نیاز داریم همانطور که اجداد ما این کار را با روش‌های مختلف انجام می‌دادند؛ به عنوان نمونه ما سدهایی با قدمت سه هزار سال هم در ایران داریم.
وی ادامه داد: علاوه بر ذخیره آب، سد برای تولید برق و جلوگیری از طغیان رودخانه و آسیب به مناطق پایین دست هم ساخته می‌شود، با در نظر گرفتن هر سه این کاربری‌ها می‌توان گفت که سد برای ایران یک ضرورت است.
این کارشناس ارشد اقلیم‌شناسی در برنامه‌ریزی محیطی اضافه کرد: سدسازی ایران در دنیا حرف سوم را می‌زند و این سدها با توان و علم داخلی ساخته شده است بنابراین نباید ایراد فنی یک سد را به کل سدهای ساخته شده تعمیم داد؛ اگر میانگین بارش در ایران ۱۷۰۰ میلیمتر بود یا سفره‌های آب زیرزمینی مناسبی داشتیم سدسازی اشتباه بود اما در شرایط فعلی سد برای ایران از نیاز هم گذشته و یک ضرورت است.
وی با بیان اینکه در ضرورت ساخت همه سدهای ایران مصداق وجود دارد، افزود: در سیل اخیر دو سد دز و کرخه حجم آبی به میزان هشت هزار مترمکعب در ثانیه که تکان‌دهنده است را مهار کردند؛ اگر این حجم از آب به پایین دست سرازیر شود چیزی از آنجا باقی نمی‌ماند همانطور که در سال ۱۳۰۵ در حوزه سد کرخه چنین سیلی رخ داد و حدود سه هزار نفر کشته شدند.
اگر سدهای تهران نبود از کجا آب شرب برای ۱۲ میلیون نفر تأمین می‌کردیم؟
منصوری با اشاره به اهمیت سد برای ذخیره آب در ایران، ادامه داد: حدود یک سوم آب‌های سطحی کشور در خوزستان جریان دارد، اگر پنج سد خوزستان نبود چگونه می‌توانستیم این میزان آب را ذخیره کنیم که این آب حتی به قم هم برسد، یا چگونه چنین کشاورزی با کیفیتی در خوزستان ایجاد شود، فقط ۱۳۰ هزار هکتار از اراضی پایین دست دز با آب این سد آبیاری می‌شود و حدود ۳۰۰ تا ۴۰۰ هزار نفر از این سدها ارتزاق می‌کنند.
این کارشناس ارشد اقلیم‌شناسی تصریح کرد: اگر سدهای کرج، طالقان، ماملو، جاجرود و لتیان نبود چگونه امکان تأمین آب برای جمعیت ۱۲ میلیون نفری تهران و بخشی از استان البرز وجود داشت، مخالفانی که با سدسازی مخالف هستند باید جایگزینی برای این موارد را هم ذکر کنند.
خشکی در ذات سرزمین ایران است پس باید آب را ذخیره کنیم
منصوری در ادامه با بیان اینکه یکی از دلایل مخالفان سدسازی تبخیر است گفت: در هر حال بخشی از آب ذخیره شده پشت سد تبخیر می‌شود اما این تبخیر آنقدر زیاد نیست که سدسازی به طور کلی رد شود، معیارهایی که در بحث سدسازی برای مخالفت مطرح می‌شود با تاریخچه اقلیمی و سرزمینی ما مطابق نیست.
وی خاطرنشان کرد: ایران یک سرزمین خشک و نیمه خشک است و تا دنیا دنیاست خشک و نیمه خشک باقی می‌ماند و به ذخیره کردن آب نیاز دارد، اگرچه ممکن است در گذر زمان نوساناتی بین ترسالی و خشکسالی داشته باشیم اما خشکی ذات سرزمین ماست و اگر غیر از این باشد باید تعجب کنیم.
این کارشناس ارشد اقلیم‌شناسی در خصوص اینکه در یک برهه چند سد در کشور آمریکا تخریب شده است گفت: ممکن است این اتفاق به دلیل اتمام دوره انتفاع سد رخ داده باشد چون هر سد یک دوره بهره‌برداری دارد و پس از پایان این دوره ممکن است با رسوبات پر شود و دیگر به آن نیازی وجود نداشته باشد.
منصوری ادامه داد: در هر حال ما باید وضعیت خودمان را در سدسازی در نظر بگیریم و اینکه بگوییم سدسازی خوب نیست منطقی به نظر نمی‌رسد؛ در مجموع با شرایط فعلی ایران سدسازی یک ضرورت است و اگر نباشد مشکلات عدیده‌ای هم در بخش آب شرب و هم مهار سیلاب‌هایی که با دوره‌های زمانی مختلف امکان بازگشت دارند دچار مشکل خواهیم شد.
انتهای پیام
نظرات