مرتضی عبدی در گفت‌وگو با ایسنا، در خصوص اینکه زادگاه حقوق بشری که امروزه در دنیا رواج بسیاری پیدا کرده شرقی است یا غربی؟، اظهار کرد: معمولا ما جهان سومی‌ها یا شرقی‌ها وقتی بسیاری از چیزهایی که برای ما و ابداع و اختراع ما است را به نام دیگری به ما ارائه می‌دهند، بیشتر استقبال می‌کنیم. حقوق بشر هم از جمله همان مواردی است که ما صاحب و مالک آن هستیم اما کسانی امروز ادعای حقوق بشر دارند که زمانی مثل قوم بربر رفتار می‌کردند و از نظر آن‌ها، ما متهم به نقض حقوق بشر و آن‌ها مطالبه‌گر هستند که بسیار جالب است.
وی افزود: ما حتی زمانی که اسلام نبود هم پیشتاز دنیا در حقوق زنان بودیم اما الان ظاهرا بدهکار هستیم که این امر نشان از ضعف ما در تبیین و روشنگری است و نه اینکه ناقض حقوق بشر هستیم و همین امر باعث می‌شود تا دشمن همواره داشته‌های ما را به عنوان ضعف ما استفاده می‌کند.
وی در ادامه در خصوص حقوق زنان در ادیان مختلف و نحوه برخورد با زن در این ملل، تشریح کرد: اگرچه هند از روزگاران قدیم دارای علم، تمدن و فرهنگ بود اما وضعیت زنان در این کشور بهتر از ملل و اقوام دیگر نبود و همانند سایر ملت‌ها، زن پیش از ازدواج، ملک و برده پدر و بعد از ازدواج هم برده شوهر محسوب می‌شد و پس از مرگ او نیز زن با لباس فاخر و آرایش‌کرده هم‌چون شب عروسی همراه با جسد مرده شوهرش زنده در آتش می‌سوخت.
عبدی ادامه داد: طبق آیین زرتشت در ایران باستان هم، خیانت زن موجب اعدام بود که در عهد ساسانیان این حکم کمی تخفیف یافت، به این صورت که در اولین بار زندانی و در صورت تکرار محکوم به اعدام می‌شد. در مصر باستان، پدران از شنیدن خبر ولادت پسر، خشنود و از شنیدن خبر ولادت دختر، بسیار افسرده می‌شدند. زن یونانی هم نموداری از دَرَک اسفل زندگی و در نهایت پستی و رذالت بود. در روم نیز مقررات به مرد اجازه می‌داد حتی زن خود را به قتل برساند، البته با پیشرفت تمدن روم، سختگیری‌ها بر زنان اندکی تخفیف یافت و آزادی نسبی به آن‌ها داده شد. اقوام و ملل عرب اعم از اقوام متمدن مانند یمن و طوایف غیرمتمدن مثل شبه جزیره عربستان در آداب و رسوم کم و بیش هم‌چون ملل و طوایف دیگر آن روزگار بود.
وی با اشاره به مساله دختر کشی در اعراب جاهلیت، اظهار کرد: موضوع فرزند کشی در قرآن کریم به صورت مکرر آمده که هرچند مخاطب مستقیم آن عرب‌ها هستند ولی به مقتضای دستوری که عام الخطابی است، شامل کل جهانیان می‌شود.
وی در خصوص اینکه زن در جوامع گذشته چه جایگاهی برابر مرد داشت، گفت: در فرهنگ سنتی مغرب زمین تا مدت‌های مدید این بحث بود که آیا زن انسان است یا خیر که بالاخره در قرن پنجم یا ششم میلادی در یک مجمع مهم تصویب شد که زن هم انسان است اما برای خدمت به مردان آفریده شده است. تا اوایل قرن بیستم در جامعه سنتی غرب، کلیه اموال زن بعد از ازدواج به همسرش منتقل می‌شد و حتی نام خانوادگی خود را هم از دست داده و به نام خانوادگی شوهر نامیده می‌شد.
این وکیل پایه یک قوه قضاییه در خصوص زمان شکل گیری تفکر فمینیسم در جوامع غربی، اظهار کرد: فریاد حمایت از حقوق زنان در قرن بیستم میلادی بر اثر رواج تفکر آزادی و آزادی‌خواهی رواج یافت و در پی سخنرانی‌ها، مقالات و کتاب‌ها نهضتی به وجود آمد که آن نهضت را فمینیست نامیدند. این جنبش اعتقاد داشت که روابط زن و مرد در نظام خانواده ظالمانه است و برای رهایی از حاکمیت مرد بر زن باید شکل فعلی نهاد خانواده ممنوع شود و روابط زن و مرد آزاد و خارج از چارچوب نظام خانواده برقرار شود!
وی ادامه داد: در بررسی حقوق کارگری و تشکلات کارگری در دوره رنسانس، به جنبش زرد می‌رسیم که در مقابل آن، سرمایه گذاران هم جنبش زردی درست می‌کردند که جریان را منحرف سازند. خواسته‌ای که شرایط قرن بیستم در حمایت از حقوق زن می‌خواست، در نتیجه باعث راه اندازی جنبشی به نام فمینیست شد که متاسفانه نگاه‌های حمایت از زن را منحرف کرد.
وی در ادامه در خصوص جایگاه زن از منظر اسلام، گفت: هر یک از عقاید طوایف و ملل متمدن و غیر متمدن، مذهبی و غیرمذهبی بیانگر نوعی تضعیف و تحقیر زن بوده و مشتمل بر محروم نگه داشتن زن از برخی حقوق اجتماعی، تحمیل مسئولیت‌هایی بیش از توان او و بالاتر از مسئولیت مردان می‌شد اما با بررسی اجمالی به این نتیجه می‌رسیم که دین مبین اسلام از تمام جهات و ابعاد زندگی اعم از حالات شخصی، مقررات اجتماعی، احترام، وظایف و حقوق زنان را متناسب با شرایط و توانمندسازی جسمی و روحی آن‌ها مانند تربیت، پرستاری، خانه‌داری و ... در نظر گرفته است.
وی اظهار کرد: نیروی تفکر، باریک‌بینی، عاقبت اندیشی و خشونت در مردان چیره بوده و با توجه به توانمندی و چالاکی بدن، وظایف و تکالیف پرمشقت و جنجالی در اسلام به آن‌ها واگذار شده است. وقتی یک زن، پرستار می‌شود این موضوع به خلقتش ربط دارد و بهترین معلم‌ها و قشر تربیت کننده هم بانوان هستند. من اگر روزی اختیاری در دست داشته باشم، شهرداران کل کشور را از بانوان انتخاب می‌کردم چرا که این حس زیبایی شناسی و زیبایی دوستی که این قشر دارد، هیچ مردی نمی‌تواند داشته باشد.
عبدی در خصوص خطاب قرارگرفتن زن در قرآن کریم، اظهار کرد: خطاب کردن زن در قرآن کریم بسیار محترمانه و همانند مردان است. مثلا آیات «وَالْمُؤْمِنُونَ وَالْمُؤْمِنَاتُ بَعْضُهُمْ أَوْلِیَاءُ بَعْضٍ ...» یا آیه«المنافقون والمنافقات بعضهم من بعض ... » نشان می‌دهد که حتی کلمات هم بار مساوی دارند یعنی با هر لحنی که از مرد اسم برده شده دقیقا با همان لحن هم زن مورد خطاب قرار گرفته است. حضرت مریم (س) در قرآن کریم دو بار مورد خطاب کلمه «اصطفاء» قرار گرفته که این کلمه فقط در خطاب به پیامبران بزرگ هم‌چون حضرت موسی(ع) استفاده می‌شود با این تفاوت که حضرت موسی (ع) تنها یک بار مخاطب این کلمه بوده است.
وی افزود: در قرآن کریم خطاب به حضرت مریم(س) آمده که «تو را انتخاب کردیم» و این بانو، همتراز با پیامبران بزرگ معرفی شده است. تعبیر زیبایی در حدیث کساء داریم که وقتی جبرئیل از خداوند متعال می‌پرسد چه کسانی در زیر عبا هستند؟ خداوند می‌فرماید: « فاطِمَةُ وَاَبُوها وَبَعْلُها وَبَنُوها» یعنی فاطمه و پدرش و شوهر و دو فرزندش و نمی‌گوید پیامبر و دختر و دامادش. این امر نشان از شان یک زن هم‌چون حضرت فاطمه(س) است.
وی در خصوص ابعاد مختلف حقوق زنان در اسلام، اظهار کرد: استقلال زنان یکی از مسائل مهم است و اکنون زنان از نظر تصمیم‌گیری درباره سرنوشت خود در ابعاد اجتماعی، اقتصادی و ... همانند مردان کاملا مستقل و خودکفا هستند. زن در مورد تحصیل، مالکیت، حقوق ثبت اسناد، املاک، محل سکونت و مسافرت محدود به هیچ حد و مرزی در اسلام نیست و به اجازه پدر و یا موافقت دیگران نیازی ندارد.
این استاد حقوق بین الملل دانشگاه خاطرنشان کرد: در هیچ یک از مقررات کلی و جزیی و اصول اعتقادات دینی، تفاوت کمی و کیفی بین زن و مرد وجود ندارد و در هیچ مساله‌ای از اعتقادات دینی ما نشانی از برخورد حاکی از ضعف و عجز زنان در باورها سراغ نداریم. در فروعات و دستورات عملی اسلام هم هیچ اثری از تفاوت بین زن و مرد نیست.
وی تاکید کرد: حقوقی که در نظام سعادت بخش اسلام برای تامین امنیت جان، مال و حیثیت اجتماعی زنان در نظر گرفته شده کاملا هماهنگ و همسان مردان است. در قرآن کریم هیچ سوره‌ای به نام مرد نیست و علی رغم اینکه چند سوره به معنای اسم زنانه وجود دارد حتی نام یک سوره هم «نساء» به معنای زنان است. در هر موردی که تفاوتی بین مقررات مربوط به زنان و مردان دیده شود باید مطمئن شد که این تفاوت نشات گرفته از شرایط طبیعی ویژه هر دو جنس است نه اینکه با داشتن شرایط مساوی و برابر، حقوق نابرابری برای آن‌ها در نظر گرفته شود.
وی در ادامه در تشریح حقوق زن در دنیای معاصر غربی، اظهار کرد: در یکی از فیلم‌هایی که از کشورهای غربی انتشار یافته، یک زن با پوزه بند حیوان در حال گردش در خیابان بود که افسار آن را یک مرد در دست داشت. آیا این حقوق زن است؟ فمنیست‌های غربی هم که می‌گویند روابط زن و شوهری و تعهد بین آن‌ها باید بر هم زده شود و زن و شوهر آزاد در عمل باشند در این صورت بنیان و فلسفه یک خانواده بر هم می‌خورد و دختران و پسران در نهایت سر از ازدواج سفید درمی‌آورند. وقتی امروزه با هزار تعهد و ازدواج رسمی به سختی می‌توان حق و حقوق زن را در ازدواج‌های ناموفق احصا کرد، بدون تعهد و در قالب ازدواج سفید عملا پایبندی دو نفر به حق و حقوق غیرممکن است.
عبدی با اشاره به حقوق زن در کشور نیز اظهار کرد: بر اساس قوانین کشور ما، تفاوتی بین میزان حقوق دریافتی زن و مرد نیست، اگر تفاوتی هم باشد به نفع زنان است. مثلا زن می‌تواند به مرخصی زایمان برود و در این مدت هم حقوق دریافت کند و چند سال بعد هم هزینه مهدکودک فرزند خود را از دولت دریافت کند در حالی مردان اگر یک روز کار نکنند، اخراج می‌شوند.
وی در ادامه با اشاره به مواردی از تبعیض و نقض گسترده حقوق زن در آمریکا، تشریح کرد: اتفاقات مهمی در سال‌های اخیر در سرزمین افسانه‌ای برابری حقوق زنان و مردان یعنی آمریکا افتاده که هر یک جای بحث دارد. مثلا در دوران کرونا، تلاش می‌کردند که بسیاری از واکسن‌ها را اول به مردان بزنند و وقتی از این واکسن‌ها اضافه می‌ماند به زنان تزریق می‌شد. بالاتر بودن نرخ مالیات برای اقلام و کالاهای زنانه در آمریکا حتی در محصولات مراقبتی زنان سالمند، تخصیص بودجه و سرمایه‌گذاری کمتر در کسب و کارهای زنان کارآفرین، تبعیض در پرداخت دستمزد به زنان در آمریکا و آزار و اذیت جنسی زنان آمریکایی در محل کار نیز از جمله موارد نقض حقوق برابری زن و مرد است.
این وکیل پایه یک قوه قضاییه با بیان اینکه تبعیض در فرایند استخدام زنان در آمریکا یک ضعف سیستماتیک است، افزود: بحث نقض حقوق بشر یک نقض سیستماتیک یعنی مربوط به کل کشور و یا نقض غیر سیستماتیک مثلا در شرکتی بین مرد و زن تبعیض قائل می‌شود، است. سهم اندک زنان در ساختار دولت، شرکت‌ها، سازمان‌ها و رسانه‌ها در آمریکا بخشی از این تبعیض سیستماتیک در آمریکا است.
وی در اقلیت بودن زنان شاغل در بخش فناوری، قربانی شدن در قالب قاچاق انسان و آزار و تجاوز جنسی به زنان در ارتش را از جمله موارد ناقض حقوق زنان در آمریکا دانست.
عبدی ادامه داد: طبق آمار منتشر شده از مراجع رسمی آمریکایی، زنان و دختران این کشور بیشتر از مردان با گرسنگی مزمن روبرو هستند که بیشتر به دلیل خشونت علیه زنان رخ می‌دهد. مشکلات جسمی و پزشکی زنان در آمریکا به اندازه‌ی مشکلات مشابه در مردان جدی گرفته نمی‌شود و زنان با نرخ بالاتری عوارض جانبی پزشکی را تجربه می‌کنند.
وی افزود: بر اساس مطالعات دیگری نیز زنان کمتر از ۲۲ درصد از کارگردانان هالیوود و ۳۳ درصد از نویسندگان فیلم این صنعت را تشکیل می‌دهند. ضمن اینکه در قیاس با همتایان مرد خود دستمزد کمتری نیز دریافت می‌کنند. آن‌ها حتی نقش‌های محوری کمتری که نیاز به سخنوری داشته باشد را ایفا می‌کنند. تبعیض علیه زنان در آمریکا باعث می‌شود که زنان ورزشکار این کشور موفقیت‌های کمتری در قیاس با همتایان مرد خود داشته باشند و از سویی نرخ بالای آزار و اذیت جنسی زنان در زندان‌ها نیز سربه فلک کشیده است.
وی با بیان اینکه زنان آمریکایی در معرض بالای خطر خشونت خانگی هستند، گفت: تمامی این مواردی که مربوط به نقض حقوق زنان در آمریکا است فقط مختص به این کشور نبوده بلکه به فرهنگ آن کشور مربوط است. اگر این فرهنگ به کشور ما هم وارد شود، چنین مشکلاتی در کشور ما هم خواهد بود. امروز می‌خواهند آن فرهنگ غربی ناقض حقوق بشر و زن را وارد کشور ما بکنند. فرهنگی که زن در آن امنیت ندارد را جایگزین فرهنگی کنند که زنانی چون فاطمه(س) و زینب (س) در آن رشد یافته‌اند.
وی در خاتمه در خصوص وضعیت کشور ما در حوزه حقوق زنان، خاطرنشان کرد: کشور ما نه آن مدینه فاضله‌ای است که انتظارش را داریم و نه کشورهای غربی، مدینه فاضله هستند. شاخص‌های بسیاری در این زمینه وجود دارد که نشان می‌دهد زنان ایرانی در دوران بعد از انقلاب اسلامی چه رشدی در حیطه تحصیلات دانشگاهی، شغلی، مشاغل دولتی، تحقیقاتی و ... داشتند. در واقع ما همه چیز داریم و فقط یک چیز نداریم و آن هم تبیین است. بایستی تمامی اقدامات و دستاوردهایی که در زمینه حقوق زنان و جایگاه زن در کشورمان داریم را بیش از پیش معرفی کنیم.
انتهای پیام
نظرات