مجتبی رضانژاد در گفت‌وگو با ایسنا با اعلام اینکه بجستان نیز مانند بسیاری از مناطق کشور، با بحران خشک‌سالی مواجه است، از احداث سطوح آبگیر باران، برای مقابله با بحران خشک‌سالی و تأمین آب حیات‌وحش خبر داد.
وی عنوان کرد: خشک‌سالی یک پدیده اقلیمی است که متأسفانه طی سال‌های اخیر مناطق زیادی را تحت تأثیر قرار داده و بجستان نیز از این امر مستثنی نیست.
رئیس اداره حفاظت محیط‌زیست بجستان اظهار کرد: با توجه به اینکه شهرستان بجستان در منطقه گرم و خشک واقع شده است، منابع آبی حیات‌وحش هم محدود است و در همین راستا برای مقابله با خشک‌سالی و کاهش مخاطرات آن بر حیات‌وحش، اقدامات متعددی انجام شده است.
وی خاطرنشان کرد: یکی از اقدامات شاخصی که طی سه سال اخیر برای رفع مشکل کم‌آبی در منطقه انجام دادیم، الگوبرداری از خود طبیعت و اجرای طرح‌های همسو با طبیعت بوده است.
رضانژاد در همین خصوص گفت: قدیم معمولاً در بیابان‌ها، کنار راه‌ها و حتی کاروانسراهای بین‌راهی، حوض انبارهایی وجود داشته اما در آن زمان، کسی آب‌رسانی با تانکر برای این آب‌انبارها انجام نداده بلکه این منابع آبی، توسط آب باران آبگیری می‌شدند و آب ناشی از باران‌ها و رگبارهای بهاری را به داخل این آب‌انبارها هدایت و در فصل خشک سال استفاده می‌کردند.
وی ادامه داد: شور بودن آب منطقه بجستان موجب می‌شود هنگام آب‌رسانی با تانکر نیز آب شور در اختیار حیات‌وحش قرار گیرد، گذشته از آن آبی که با تانکر حمل می‌شود معمولاً از استخرهای کشاورزی و یا مناطقی که دام به آن دسترسی دارد تأمین می‌شود که همین امر عوامل بیماری‌زا توسط آب را به مناطق حفاظت شده و حیات‌وحش انتقال می‌دهد، اما با این اقدامات آب تمیز، شیرین و عاری از هرگونه بیماری در اختیار حیات‌وحش قرار می‌گیرد.
رئیس اداره حفاظت محیط‌زیست بجستان تصریح کرد: علیرغم اینکه احداث سطوح آبگیر باران، هزینه بیشتری را به ما تحمیل می‌کند، اما در درازمدت باعث کمتر شدن تردد خودروهای آب‌رسان در مناطق و به تبع کمتر شدن استهلاک و هزینه‌ها شده و از سویی باعث می‌شود نیروهای انسانی که در این بخش فعالیت دارند، به بخش حفاظت بیایند و با تمرکز بیشتر از مناطق و شکار و صید فعالیت کنند.
وی احداث آبشخور و تعمیر و مرمت آبشخورها را از جمله سایر اقدامات انجام شده در تأمین آب مورد نیاز حیات‌وحش ذکر کرد و افزود: در بجستان حدود ۲۰ آبشخور مصنوعی احداث کردیم که این آبشخورها در ایام خشک و تابستان آب مورد نیاز حیات‌وحش را تأمین می‌کنند.
رئیس اداره حفاظت محیط‌زیست بجستان گفت: در بجستان حدود ۱۵۰ هزار هکتار، تحت مدیریت اداره حفاظت محیط‌زیست است که منطقه حفاظت شده هلالی، منطقه حفاظت شده افتخار و منطقه شکار ممنوع نوبهار را شامل می‌شود.
وی افزود: اصلی‌ترین این مناطق، منطقه حفاظت شده افتخار است که جمعیت خوبی از کل و بز و تعدادی از آهو و گونه‌هایی از گوشت‌خواران ارزشمند مانند یوزپلنگ و گونه‌های ارزشمندی از پرندگان مانند هوبره و پرندگان شکاری مختلف را در خود جای داده است.
رضانژاد افزود: در این منطقه عملاً چشمه طبیعی نداریم و حیات‌وحش وابسته به سنگ آب‌ها هستند که توسط باران آبگیری می‌شوند و تا چند ماه بعد از بارندگی آب دارند.
وی عنوان کرد: طی سال‌هایی که بارندگی کم و فاصله بین آخرین بارندگی تا اولین بارندگی زیاد است، معمولاً در اوایل تابستان این سنگ آب‌ها خشک می‌شوند و در آن گرمای شدید و طاقت‌فرسا، حیات‌وحش هیچ‌گونه منبع آبی ندارند.
رئیس اداره حفاظت محیط‌زیست بجستان با بیان اینکه آب‌رسانی به حیات‌وحش از اوایل فروردین‌ماه آغاز و تا آبان ماه و اولین باران مؤثر ادامه دارد، خاطرنشان کرد: به منظور تأمین آب مورد نیاز حیات‌وحش و جلوگیری از مهاجرت گونه‌ها، کل منطقه حفاظت شده افتخار ، همچنین ضلع شمالی منطقه حفاظت شده هلالی، به صورت دستی و یا از طریق سطوح آبگیر باران آب‌رسانی می‌شود.
وی تصریح کرد: به طور متوسط هفته‌ای ۱۰۰ هزار لیتر آب به آبشخورها آب‌رسانی می‌شود که در این هفت ماه حداقل نزدیک به ۷۰۰ هزار لیتر آب، آب‌رسانی شده است.
رضانژاد با بیان اینکه در آب‌رسانی‌ها، آب مورد نیاز گونه‌هایی مانند کبک، تیهو، هوبره و پستاندارانی مانند آهو، قوچ و میش کل و بز و گوشت‌خوارانی از جمله یوزپلنگ تأمین می‌شود، گفت: با توجه به اینکه بجستان یکی از زیستگاه‌های یوزپلنگ است تلاش خود را به کار گرفته‌ایم تا با تأمین آب مورد نیاز از کاهش جمعیت و یا انقراض این گونه ارزشمند جلوگیری کنیم.
رئیس اداره حفاظت محیط‌زیست بجستان در ادامه با اشاره به تأثیرات خشک‌سالی بر حیات‌وحش افزود: تأثیر خشک‌سالی بر حوزه محیط‌زیست و بخصوص حوزه حیات‌وحش دارد متعدد است، به طوری که خشک‌سالی باعث شده آب و علوفه کمتر در دسترس حیات‌وحش قرار گیرد و یا کلاً از بین برود که عملاً حیات‌وحش برای تأمین آب و علوفه با مشکلات متعددی روبر می‌شوند.
رضانژاد در ادامه افزود: خشک‌سالی علاوه بر اینکه موجب مهاجرت و ترک زیستگاه گونه‌ها برای تأمین آب و غذای مورد نیاز می‌شود، حیات‌وحش را با مخاطرات جدی از جمله شکار غیر مجاز، درگیری با بیماری و ... مواجه می‌کند که این‌ها همه و همه بر جمعیت آنها تأثیر منفی دارد.
وی همچنین اظهار کرد: وقتی حیات‌وحش در جستجوی آب به مزارع کشاورزی و چاه موتورهای کشاورزی و روستاها نزدیک می‌شود افراد سودجو به طرق مختلف به فکر شکار حیات‌وحش هستند، از طرفی امکان دارد حیات‌وحش هنگام جستجوی آب و غذا به مزارع کشاورزان آسیب بزند.
رئیس اداره حفاظت محیط‌زیست بجستان افزود: به تبع خسارت حیات‌وحش به مزارع موجب نارضایتی‌هایی در بین کشاورزان و از سویی مقابله با حیات‌وحش می‌شود، بنابراین تأمین آب مورد نیاز حیات‌وحش و جلوگیری از ترک زیستگاه، از اولویت‌های اداره حفاظت محیط‌زیست در دوران خشک‌سالی است.
وی همچنین در زمینه تأثیر خشک‌سالی بر افزایش پدیده گرد و غبار در منطقه نیز گفت: پدیده ریزگردها و گرد و غبار موضوعی است که طی سال‌های اخیر بسیار مورد بحث بوده و یکی از عوامل تشدید آن پدیده خشک‌سالی است.
رضانژاد توضیح داد: خشک‌سالی و فقر پوشش گیاهی مراتع، تردد حیات‌وحش در مراتع و فشار دام‌های اهلی به مراتع و افزایش چرا، خاک را تحت تأثیر قرار داده و باعث می‌شود با اندک وزش بادی، خیزش گرد و غبار و کاهش کیفیت هوا را داشته باشیم.
وی افزود: هرچند در زمینه کاهش مخاطرات خشک‌سالی، علاوه بر کمک‌های سازمان محیط‌زیست و اداره کل محیط‌زیست خراسان رضوی، خیران نیز کمک حال ما بوده‌اند، اما هنوز هم در چند نقطه بحرانی منطقه نیاز ضروری به احداث مخازن بتونی دارد، می‌طلبد در طرح جمع‌آوری آب باران برای حیات‌وحش در مواقع ضروری افراد خیر بیشتری پای کار بیایند.
میانگین بارندگی سالانه در بجستان حدود ۱۸۴ میلیمتر است و میزان بارندگی در سال زراعی جاری، ۹۹ میلیمتر گزارش شده است.
انتهای پیام
نظرات