گروهی از دانشمندان به سرپرستی دانشگاه گرانادا (اسپانیا)، دانشگاه عمومی ناوارا (اسپانیا ) و مراکز آموزش و تحقیقات کسب‌وکار بین‌المللی نشان داده‌اند که روزه‌داری متناوب (کاهش تعداد ساعات مصرف و افزایش ساعات روزه‌داری در روز) روشی موثر برای کاهش وزن و بهبود سلامت قلبی عروقی در افراد مبتلا به مشکلات چاقی است. یافته‌های آنان نشان می‌دهد که خوردن آخرین وعده غذایی قبل از ساعت پنج بعدازظهر و سپس نخوردن شام در شب، راهبردی مطمئن و موثر برای کاهش چربی زیر جلدی شکم، یعنی چربی زیر پوست، به‌ویژه پس از دوره‌های افراطی خوردن غذا است.

در اسپانیا، شیوع اضافه وزن و چاقی در مردان به ۷۰ درصد و در زنان به ۵۰ درصد می‌رسد که با اختلالات متابولیکی متعدد مانند دیابت نوع ۲ همراه است و به‌طور تصاعدی خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی‌عروقی، فشار خون بالا و انواع خاصی از سرطان را افزایش می‌دهد. این افزایش وزن نگران‌کننده در جمعیت نه فقط بر کیفیت زندگی افراد تاثیر می‌گذارد، بلکه چالش بزرگ برای سیستم بهداشت عمومی است. محققان سخت در تلاش هستند تا راهبردهای موثر و در عین حال ساده‌ای را برای درمان این مشکل که امروزه به‌عنوان یک بیماری تلقی می‌شود را معرفی کنند.

رژیم‌های محدودکننده کالری به کاهش وزن و بهبود سلامت قلب‌وعروق کمک می‌کند، با این حال، حفظ آنها در درازمدت آسان نیست و اغلب منجر به این می‌شود که بیشتر افراد در نهایت درمان را کنار بگذارند، در نتیجه وزن از دست رفته را دوباره به‌دست می‌آورند یا حتی وزنی بیشتر از وزن اولیه خود اضافه می‌کنند.

در مواجهه با مشکلات حفظ پایبندی به محدودیت کالری سنتی، راهبردهای تغذیه‌ای جدید در حال ظهور هستند. یکی از آنها روزه متناوب است که شامل دوره‌های متناوب غذا خوردن با دوره‌های روزه‌داری از ساعت‌ها تا روزها می‌شود. یکی از انواع روزه‌های متناوب که در سال‌های اخیر رواج پیدا کرده، روزه‌داری است که تعداد ساعات مصرف را کاهش می‌دهد و ساعات روزه‌داری را افزایش می‌دهد. این نوع به‌عنوان غذا خوردن با زمان محدود شناخته می‌شود. 

مردم اسپانیا به‌طور معمول، اولین صبحانه خود را در ساعت ۷تا ۸ صبح و شام را در ساعت ۲۱ تا ۲۲ بعدازظهر می‌خورند، بنابراین آنان ۱۲ تا ۱۴ ساعت فرصت مصرف دارند. در این نوع روزه‌داری متناوب، فرصت مصرف از ۱۲ تا ۱۴ ساعت به ۶ تا ۸ ساعت کاهش می‌یابد و افراد ۱۶ تا ۱۸ ساعت روزه می‌گیرند. این راهبرد تغذیه‌ای برای حفظ چرخه روزانه غذا خوردن و روزه‌داری که ریتم‌های بیولوژیکی بدن ما را تثبیت می‌کند، کمک‌کننده خواهد بود. البته می‌دانیم که خوردن نامنظم یا خوردن در شب این ریتم‌ها را مختل می‌کند و خطر ابتلا به چاقی، بیماری‌های قلبی‌عروقی و دیابت نوع ۲ را افزایش می‌دهد.

گروه تحقیقاتی از گروه تربیت بدنی و ورزش، دانشکده علوم ورزشی و پژوهشکده دانشگاه ورزش و سلامت به سرپرستی دکتر جاناتان رویز، تاثیرات مداخله ۱۲ هفته‌ای را با سه راهبرد مختلف روزه‌داری بررسی کرده‌اند که شامل موارد زیر بود.

روزه‌داری زود هنگام (مصرف: حدود ۹:۰۰-۱۷:۰۰)، روزه‌داری دیرهنگام (ساعت ۱۴:۰۰ تا ۲۲:۰۰) و روزه‌داری خود انتخابی که در آن افراد می‌توانستند بازه زمانی را که می‌خواهند در آن غذا بخورند انتخاب کنند و این کار را به‌طور متوسط بین ۱۲ صبح تا ۸شب انجام دادند.

تحقیق با ۱۹۷ شرکت‌کننده

علاوه بر این، همه افراد شرکت‌کننده درمان استاندارد را دریافت کردند که شامل یک برنامه آموزش تغذیه در مورد رژیم غذایی مدیترانه‌ای و سبک زندگی سالم بود. در این کارآزمایی تصادفی، کنترل‌شده و چند مرکزی، که در گرانادا (جنوب اسپانیا) و پامپلونا (شمال اسپانیا) و یکی از بزرگترین کارآزمایی‌های تا به امروز انجام شد، در مجموع ۱۹۷ نفر (۵۰ درصد زن) ۳۰ تا ۶۰ ساله شرکت کردند. شرکت‌کنندگان به‌طور تصادفی به یکی از گروه‌های درمان طبق معمول (۴۹ شرکت‌کننده)، روزه‌داری زودهنگام (۴۹ شرکت‌کننده)، روزه‌داری دیرهنگام (۵۲ شرکت‌کننده)، یا روزه‌داری خود انتخابی (۴۷ شرکت‌کننده) تقسیم شدند.

محققان نشان دادند که مشخص نیست که آیا زمان‌بندی دوره مصرف غذا_زود، دیر یا خود انتخابی_ممکن است بر کاهش وزن، چربی احشایی یا سلامت کلی قلب و عروق در افرادی که دارای اضافه وزن یا چاق هستند، تأثیر متفاوتی داشته باشد.

نتایج این پژوهش، نشان می‌دهد که روزه‌داری متناوب هیچ مزیت دیگری نسبت به برنامه آموزشی تغذیه در کاهش چربی احشایی نشان نمی‌دهد، با این حال، گروه‌های روزه‌دار، بدون در نظر گرفتن زمان مصرف، به کاهش وزن بیشتری، به‌طور متوسط سه تا چهار کیلوگرم، دست یافتند که در مقایسه با گروه درمان معمولی با دوره مصرف حداقل ۱۲ ساعت قرار دارند. قابل ذکر است، گروه روزه‌داری زودهنگام، چربی زیر جلدی شکم، یعنی چربی درست زیر پوست را تا حد بیشتری کاهش دادند.

این تحقیق همچنین سطوح گلوکز ناشتا و ۲۴ ساعته را با استفاده از یک مانیتور قند مداوم که توسط شرکت‌کنندگان به مدت ۱۴ روز قبل و در پایان مداخله استفاده می‌شد، ارزیابی کرد. نتایج نشان داد که گروه روزه‌دار زودهنگام به‌طور قابل‌ توجهی سطح گلوکز ناشتا و گلوکز یک شبه را در مقایسه با سایر گروه‌ها بهبود بخشید.

تنظیم‌کننده گلوکز

این یافته‌ها نشان می‌دهد که روزه‌داری زودهنگام ممکن است به‌ویژه در بهینه‌سازی تنظیم گلوکز مفید باشد که شاید به پیشگیری از دیابت و بهبود سلامت متابولیک کمک کند. دکتر لاباین، محقق اصلی این تحقیق می‌گوید: نخوردن غذا در شب به بدن زمان بیشتری برای هضم و پردازش مواد مغذی می‌دهد، تنظیم بهتر گلوکز خون تسهیل می‌شود، بنابراین خطر ابتلا به مشکلات قند و سایر اختلالات متابولیک کاهش می‌یابد.

محققان تاکید کردند که همه گروه‌های روزه‌دار میزان پایبندی بالایی داشتند و هیچ عارضه جانبی جدی ثبت نشد، بنابراین روزه‌داری متناوب به‌عنوان یک راهبرد ایمن و امیدوارکننده برای کنترل وزن بدن و بهبود سلامت قلب و عروق در افرادی که دارای اضافه وزن یا چاق هستند ارائه می‌شود. این اطلاعات می‌تواند برای بهبود اثربخشی مداخلات تغذیه‌ای در چنین جمعیت‌هایی حیاتی باشد.

یافته‌های این تحقیق در مجله Nature Medicine منتشر شده است.

انتهای پیام