ایسنا در یک سلسله گزارش قصد دارد تا به رسوم خاص برخی شهرهای کشور بپردازد. رسومی که البته برخی از آنها این روزها فراموش شده‌اند.

امین‌الله علیمرادی - فرهنگیار فرهنگ مردم مرکز تحقیقات صداوسیما - در ملایر، گفت: روستای «قجرآب سفلی» که در گویش محلی به آن «قجرآب پایین» هم می‌گویند از توابع بخش مرکزی شهرستان ملایر است و ۲۵ کیلومتر با مرکز شهرستان فاصله دارد. در شمال این روستا و به فاصله ۳ کیلومتری، روستایی به نام «گنجاب» وجود دارد و در جنوب نیز روستایی به نام «قجراب علیا» قرار دارد و این سه روستا مراسم عزای حسینی را که سابقه‌ای تقریبا ۱۵۰ ساله دارد، در روزهای هشتم، نهم و دهم ماه محرم به صورت مشترک برگزار می‌کنند.

او با اشاره به اینکه در این روستاها همانند سایر مناطق ایران به مناسبت ماه محرم و شهادت امام حسین (ع) برنامه‌های مختلفی مثل پخت و توزیع آش، حلوا، حلیم و... برگزار می‌شود، اظهار کرد: یکی از این برنامه‌ها که مربوط به نذری اهالی در روز عاشورای حسینی است، آیین «مهمان قرضی» نام دارد. 

این فرهنگیار درباره رسم «مهمان قرضی» توضیح داد: صبح روز هشتم محرم اهالی روستای گنجاب در یک حرکت دسته جمعی به سمت روستای قجرآب سفلی حرکت می‌کنند و حوالی ساعت ۱۰ صبح در میدانگاه مقابل مسجد روستا به هیئتی که از صبح مشغول عزاداری است، ملحق می‌شوند. بزرگِ روستا که معمولا مسئولیت هیئت را هم بر عهده دارد به میهمانان خوشامد می‌گوید. عزاداران هر دو روستا در قالب یک هیئت و با مرثیه‌سراییِ مداح هیئتِ میهمان، به عزاداری پرداخته و در قالب صفوفی مشترک و منظم به سمت روستای قجرآب علیا حرکت می‌کنند.

او ادامه داد: جمعیت عزادار که معمولا تعدادی از بانوان هم آنها را همراهی می کنند، حوالی ساعت ۱۱ به مسجد قجراب علیا می‌رسند و در آنجا هم برنامه سخنرانی و عزاداری برقرار است. هنگام اذان ظهر اهالی سه روستا که در مسجد جامع تجمع کرده‌اند، نماز ظهر و عصر را به امامت روحانی روستای میزبان به جماعت می‌خوانند و سپس هر کس به خانه یکی از اهالی که یا از قبل دعوت شده و یا همان روز توسط میزبان دعوت می‌شود، عزیمت می‌کنند.

علیمرادی افزود: این برنامه در روز تاسوعا (نهم ماه محرم) در روستای گنجاب و با حضور عزاداران روستاهای قجراب علیا و قجراب سفلی جرا می‌شود. در روز عاشورا (دهم ماه محرم) هیئت‌های عزادار روستاهای قجرآب علیا و گنجاب جداگانه حرکت و حدود ساعت ۱۰ صبح به میدانگاه روستای قجرآب سفلی می‌رسند. در آنجا پس از خیر مقدم، مراسم تعزیه اجرا می‌شود سپس هیئت‌های سه گانه به مسجد روستا هدایت و در آنجا مراسم نوحه‌خوانی، عزاداری و سخنرانی و همچنین اقامه نماز جماعت برقرار است.

او گفت: با پایان یافتن نماز ظهر تقسیم میهمانان بین اهالی روستا آغاز می‌شود. خانه‌هایی که در نزدیکی مسجد قدیمی روستا قرار داشت طبیعتا مهمانان زیادی داشتند در حالی که مهمانان به دلیل خستگی و فاصله زیاد تا خانه‌های انتهای روستا تمایلی برای رفتن به آنجا را نداشتند؛ به همین دلیل برخی از اهالی که کسی مهمانشان نشده بود یا تعداد کمی مهمان به خانه‌شان رفته بود به خانه‌های کنار مسجد مراجعه و تقاضای مهمان قرضی می‌کردند و قول می‌دادند که در سال بعد آن را جبران کنند.

این فرهنگیار در پایان تاکید کرد: البته در سال‌های اخیر و به دلیل مهاجرت اهالی به شهرها، آئین پذیرایی از میهمانان در مسجد روستا و با مشارکت اهالی انجام می‌شود و آیین «مهمان قرضی» هم به نوعی از یاد رفته است.

انتهای پیام