این نجواها، هرچند با نیتی خیرخواهانه و تشویق‌آمیز بیان می‌شوند، اما در واقع بذرهای اضطراب و کابوس شب امتحان را در جان دانش‌آموز می‌کارند که فشار روانی ناشی از این انتظارات سنگین، فضایی مملو از ترس و دلهره ایجاد می‌کند؛ ترسی از برآورده نکردن انتظارات والدین، ترسی از شکست و ناکامی و ترسی از دست دادن محبت آن‌ها.

دانش‌آموز، در این شرایط دیگر نه برای یادگیری و کسب دانش، بلکه برای کسب رضایت والدین و دریافت جایزه درس می‌خواند؛ این فشار مضاعف تمرکز و کارایی او را کاهش داده و احتمال موفقیتش را به شدت پایین می‌آورد و در نهایت دانش‌آموز بیچاره در چرخه‌ای معیوب گرفتار می‌شود که هرچه بیشتر تلاش می‌کند، کمتر نتیجه می‌گیرد و هرچه کمتر نتیجه می‌گیرد، بیشتر احساس استرس و اضطراب می‌کند.

اضطراب مثبت، لازمه زندگی انسان‌ها

یک روانشناس بالینی در سنندج گفت: در مجموع دو نوع استرس مثبت و منفی داریم که استرس و اضطراب مثبت لازمه زندگی انسان‌ها است، دانش‌آموز اگر اضطراب نداشته باشد درس نمی‌خواند، کارمند اگر استرس کار را نداشته باشد نمی‌تواند در وقت معین در محل کار خود حضور پیدا و به وظایف خود عمل کند؛ بنابراین استرس و اضطراب اگر به اندازه و مثبت باشد، مشکل ساز نیست.

فایق یوسفی در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: استرس منفی زمانی است که فرد را کلافه می‌کند، تپش قلب را افزایش و مانع انجام کار در فرد می‌شود، لذا سرگیجه، تعریق زیاد از جمله پیامدهای منفی استرس بالا در افراد است.

وی افزود: در زمان امتحانات نیز دانش‌آموزان با پدیده اضطراب و استرس روبه‌رو هستند که استرس و اضطراب امتحانات نیز بستگی به میزان آن دارد، اگر دانش‌آموزی در زمان امتحانات به استرس بالا دچار باشد، در زمان امتحانات حافظه‌اش قفل می‌شود و مطالبی را که مطالعه کرده است به یاد نمی‌آورد، بنابراین زمانی که از جلسه امتحان بیرون می‌آید به دلیل اینکه از آن منبع استرس جدا می‌شود، آرام آرام مطالبی را که حین امتحان از یاد برده بود را به یاد می‌آورد.

یوسفی ادامه داد: همانطور که گفته شد، استرس اگر مثبت باشد خوب است، اما اگر استرس از کنترل خارج شود و شدید باشد، دانش‌آموز دچار وحشت می‌شود، خسته می‌شود و به اصطلاح، آنچه را که خوانده است را به‌خاطر نمی‌آورد. 

خانواده‌ها برای کسب نمره ۲۰ به فرزندان فشار وارد نکنند

این روانشناس بالینی بیان کرد: به خانواده‌ها توصیه می‌شود که برای کسب نمره ۲۰ به فرزندان خود فشار وارد نکنند که حتما باید بالاترین نمره را کسب کنند که مبادا در امتحانات مردود شوند، زیرا این کلمات و توصیه‌ها و تذکرات متعدد باعث می‌شود که میزان اضطراب امتحان در دانش‌آموزان افزایش پیدا کند.

وی تصریح کرد: بهترین کاری که خانواده‌ها می‌توانند انجام دهند این است که به فرزند خود این دیدگاه را تلقی کنند که تو تلاش خود را کرده‌ای و نتیجه هرچه که شد دیگر مهم نیست، زیرا زمانی که به فرزند خود این کلمات را می‌گوییم میزان اضطراب امتحان را تا حدود زیادی کاهش دادە‌ایم.

با دوستان خود راجع بە امتحان صحبت نکنید

یوسفی صحبت کردن با دوستان راجع به امتحان را عامل مهمی در افزایش استرس و اضطراب در دانش‌آموزان دانست و به خانواده‌ها و دانش‌آموزان توصیه کرد که قبل از امتحان و قبل از رفتن به سر جلسه امتحان به هیچ‌وجه راجع به امتحان با دوستان خود صحبت نکنند؛ زیرا ممکن است دوست شما سوالی را مطرح کند که شما جواب آن را ندانید. بنابراین فکر می‌کنید که شما مطالب زیادی را بلد نیستند، لذا این کار می‌تواند اضطراب را افزایش دهد. 

عضلات بدن خود را شل کنید

وی خاطرنشان کرد: وقتی سر جلسه امتحان حاضر می‌شوید، عضلات بدن خود را شل کنید، زیرا شلی عضلات بدن تنش و اضطراب را به میزان قابل توجهی کاهش می‌دهد.

یوسفی بیان کرد: انقباض و سفتی عضلانی نشان از تنش و استرس و اضطراب دارد، لذا با شل کردن عضلات و کشیدن چند نفس عمیق اضطراب خود را کنترل کنید.

پله به پله سوالات را جواب دهید

وی اضافه کرد: دانش‌آموزان عادت دارند که به محض دریافت برگه امتحانات یک نگاه کلی به همه سوالات موجود در برگه امتحانات بیندازند و در این میان اگر سوالی وجود داشته باشد که جواب آن را نمی‌دانند، دچار اضطراب شده و خیال می‌کنند که چیزی بلد نیستند، به این ترتیب در پاسخ‌دهی به سایر سوالات نیز اختلال ایجاد می‌کند، لذا توصیه ما این است که دانش‌آموزان سوال به سوال پیش بروند و به سوالات پاسخ دهند.

سوالات آسان را اول جواب دهید و از سوالات سخت عبور کنید

وی اضافه کرد: دانش‌آموزان ابتدا سوال اول را نگاه کنند، اگر آسان بود به آن جواب دهند، اما اگر جواب سوال اول را ندانستند به خود استرس وارد نکنند، دور آن را خط بکشند و در برگه تشریحی برای آن جای خالی بگذارند و جواب آن را به آخر موکول کنند.

یوسفی تصریح کرد: به این دلیل گفته می‌شود که دانش‌آموزان در هنگام آزمون به سرعت از سوالات سخت عبور کنند و جواب آن را به آخر موکول کنند، آن است که اگر دانش‌آموز بر روی سوالات اول و دوم زیاد فکر کند، مدیریت زمان آزمون از دست او خارج شده و همین ترس از پایان زمان آزمون، سبب افزایش و اضطراب در فرد می‌شود.

این روانشناس بالینی خطاب به دانش‌آموزان گفت: به صورت کلی توصیه ما این است که ابتدا سوالات آسان را پاسخ دهید و سوالاتی را که بلد نیستید، دورشان خط بکشید و برای آن‌ها جای خالی بگذارید تا در مرحله بعد به آن‌ها پاسخ دهید.

استرس بالای دانش‌آموزان نیازمند مداخلات روانشناسی است

وی اظهار کرد: اگر دانش‌آموزی همه این کارها و توصیه‌ها را انجام داد، اما باز هم با استرس و اضطراب شدید مواجه بود این دانش‌آموز برای کنترل استرس خود نیازمند مداخلات روانشناسی است، برای این کار باید دانش‌آموز به یک روانشناس مراجعه کند، زیرا روانشناس با تکنیک‌های روان درمانی و تکنیک‌های رفتار درمانی می‌تواند به راحتی اضطراب و استرس فرد را کاهش دهد.

والدین نمره ۲۰ را مدام تکرار نکنند

یوسفی یادآور شد: مطالعات و تحقیقات و همچنین در بسیاری از کتاب‌ها گفته شده است که منشأ اضطراب انسان، پدر و مادر هستند و پدر و مادرهایی که سخت‌گیر هستند و به فرزندان خود فشار بسیاری وارد می‌کنند، فرزندانی با استرس و اضطراب بالایی را تحویل اجتماع خواهند داد.

وی اضافه کرد: بنابراین، باید به فرزندانمان آموزش دهیم که تلاش خود را بکنند و نتیجه هر چه شد، زیاد مهم نیست، زیرا اگر این کار را انجام دهیم، میزان اضطراب امتحان را واقعاً پایین می‌آوریم. 

وی خاطرنشان کرد: والدین به ویژه مادرها نباید آن‌قدر کلمه «بیست» را تکرار کنیم که حتما باید دانش‌آموز نمره ۲۰ بگیرد، مهم این است که دانش‌آموز بتواند تلاش خود را انجام دهد و نتیجه هر چه شد، مهم نیست.

انتهای پیام