به گزارش ایسنا، روزنامه آگاه نوشت: ۱۸ تیرماه عبدالله اوجالان، رئیس پ. ک. ک هم در پیامی ویدیویی با بیان اینکه بهطور داوطلبانه به مبارزات مسلحانه پایان دادیم، تاکید کرد: از طریق گامهای عملی سریع راههای مناسب برای زمینگذاشتن سلاح را مشخص خواهیم کرد. بالاخره گذر به مرحله قانونی و سیاسی و دموکراتیک یک پیروزی تاریخی محسوب میشود و تشکیل کمیته در داخل پارلمان ترکیه برای خلعسلاح بهطور داوطلبانه و در چارچوب قانونی، یک مسئله بسیار مهم است.
اوایل اسفندماه ۱۴۰۳، نماینده حزب دموکراسی و برابری خلقهای ترکیه در کنفرانسی مطبوعاتی در شهر استانبول با قرائت بیانیه عبدالله اوجالان، به نقل از او اعلام کرد: همه گروهها باید سلاح خود را به زمین بگذارند و حزب کارگران کردستان باید خود را منحل کند. در بیانیه اوجالان اعلام کرد: از همه گروهها دعوت میکنم که سلاح را زمین بگذارند و من مسئولیت تاریخی آن را برعهده میگیرم. از حزب کارگران کردستان میخواهم که یک کنفرانس عمومی، برگزار و تصمیم برای انحلال خود را اتخاذ کند.
در بخش دیگری از بیانیه او آمده بود: زبان عصر، صلح است و جامعه دموکراتیک نیاز به توسعه دارد؛ راهی جز دموکراسی و گفتوگوی دموکراتیک وجود ندارد و بقای جمهوری جز از طریق دموکراسی برادرانه ممکن نیست. عبدالله اوجالان رئیس ۷۵ ساله پ. ک. ک در سال ۱۹۹۹ توسط نیروهای امنیتی ترکیه بازداشت شد و از آن زمان او در حال گذراندن حکم حبس ابد در جزیره ایمرالی در جنوب استانبول است.
پیش از این نیز مقامات سیاسی ترکیه از احتمال سازش پ. ک. ک با دولت ترکیه خبر داده بودند؛ بهطوری که دولت باغچه لی، رهبر حزب حرکت ملی ترکیه پیشنهاد داده بود که اوجالان در ازای اعلام پایان شورش این گروه، از حبس ابد رها شود و همچنین اجازه سخنرانی در پارلمان ترکیه را داشته باشد.
حزب کارگران کردستان را گروهی از دانشجویان چپگرا و کُرد با گرایش مارکسیستی- لنینیستی پایهگذاری کردند و نخستین کنگره این حزب در ۲۷ نوامبر ۱۹۷۸ در روستای فیس واقع در شهرستان لیجه استان دیاربکر برگزار شد. در حالی خبر خلع سلاح پ. ک. ک در رسانهها بازتاب پیدا کرده که بارها نهادهای حقوق بشری در ایران از دولتهای ایران، سوریه، ترکیه و عراق، خواستار توقف فوری فعالیتهای مسلحانه پ. ک. ک و پژاک در خاک این کشورها شدند. برای نمونه در بیانیهای که سال ۹۸ از سوی دیدبان حقوقبشر کردستان ایران، انجمن حمایت از زنان کرد، مادران صلح ایران، موسسه حقوقی روژیار و انجمن سبز اندیشان کردستان منتشر شد آمده بود: ما سازمانهای مردم نهاد فعال در حوزه حقوقبشر کردستان و بهعنوان امضاکنندگان این نامه، برای تثبیت صلح و توقف خشونت و افراطیگری در میان شهروندان کُرد ایرانی خواستار توقف فوری فعالیتهای مسلحانه پ. ک. ک و پژاک در ایران هستیم. بدین منظور، از دولتهای ایران، عراق، ترکیه و سوریه و جامعه جهانی میخواهیم که در اولین اقدام فوری با تلاش برای خلع سلاح پکک و پژاک از ادامه خشونت و افراطیگری علیه شهروندان کرد جلوگیری به عمل آورند. به اعتقاد نهادهای حقوق بشری، حقوقبشر در کردستان و توقف خشونت سازمانیافته و فرقهای پ. ک. ک باید نگرانی نخست همه کشورها، سازمانهای بینالمللی، سازمانهای مردم نهاد و فعالان حقوق بشری و رسانهها باشد و اعتقاد داریم هماکنون لحظهای حساس و مهم برای جامعه بینالمللی است تا بهطور جدی، خواستار خلع سلاح تروریسم پ. ک. ک از آنها شود. به این دلیل که گروههای ستیزهجو و مسلح پ. ک. ک، متهم به نقض جدی حقوق بشر، دخالت سازمانیافته در قاچاق مواد مخدر و انسان، آدمربایی و اخاذی، اشغال منازل و مزارع مردم کُرد، تبعیض زبانی، نژادی و قومی در ساختار خود، استفاده از کودکان بهعنوان سرباز در میادین جنگ و عملیات تروریستی هستند.
به هرحال آنچه بهعنوان سلاح سوزی پ. ک. ک اعلام شد، در واقع سرانجام دیرهنگام دههها فرصتسوزی و لجاجت ایدئولوژیک بود؛ اکنون که این گروه بهنوعی تسلیم شد، واکاوی ابعاد واقعی این رویداد برای شناخت عمق تحولات، ضروریتر از همیشه است. اساسا خلع سلاح پ. ک. ک بهعنوان قویترین گروه کُردی به لحاظ ایدئولوژیک و لجستیک یک پیام مهمتر از عمل به فراخوان اوجالان داشت و آن اینکه مبارزه مسلحانه نتیجهای جز سلاحسوزی درنتیجه فرصتسوزیهای تاریخی ندارد. در صورتی که دهههای متمادی رومانتیسیسم کُردی بهواسطه حرکت مسلحانه جانهای متعددی ستاند و سرمایههای مختلفی سوزاند و هم اینک در سال ۲۰۲۵، عبدالله اوجالان نهایت حرکتش را دموکراتیککردن جامعه میداند و خطا و بیسرانجام بودن ایده دولت کُردی را پنهان نمیکند. او حتی در تبیین کمونیالیسم جدیدش بهدنبال استفاده از همه ظرفیتهای اجتماعی است که قبلا آنها را طرد میکرد.
هوشنگ شیخی، کارشناس منطقه در یادداشتی با عنوان «سلاح سوزی سرانجام دههها فرصتسوزی»، به تبیین دلایل خلعسلاح پ. ک. ک پرداخت و نوشت: با خلعسلاح و انحلال پ. ک. ک عملا بهانه حضور ترکیه و اشغال مناطق شمال سوریه و شمال عراق از دست میرود و خلعیدی حاصل میشود که به زیان سیاست توسعهطلبانه آنکارا است، پس در این سطح از تحلیل، حذف دفعی و کلی متغیر پ. ک. ک خالی از زیان برای ترکیه نیست، مگر آنکه پای منافع حیاتیتر دولت ترکیه و سطح دیگری از تحلیل در میان باشد.
او در مطلب خود آورده است: از این رو نگاه به پروژه فراخوان برای خلع سلاح پ.ک.ک و تحلیل استراتژیک تصمیم ترکیه وجوه مختلفی دارد که از آن جمله میتوان به خلع سلاح به مثابه اقدامی حیاتی در خدمت تامین امنیت کریدور «راه توسعه» ترکیه اشاره کرد. مسیری که از امارات متحده عربی آغاز و بهواسطه عراق وارد ترکیه و نهایتا به اروپا ختم میشود و این مسیر برای جایگزینشدن با کریدور اقتصادی هند – خاورمیانه - اروپا (IMEC) درنتیجه بروز بحرانهای بعد از طوفان الاقصی و ابهام در مسیر IMEC یکی از تلاشهای ترکیه برای عقبنیفتادن از دالانهای اقتصادی و استراتژیک همراستای غرب است.
کارشناس منطقه با بیان اینکه طبیعتا پای منافع حیاتی در میان است که اردوغان این بار از زبان نماد دولت عمیق (پنهان) یعنی باغچلی به پایان دادن تروریسم دعوت میکند و تا اینجای کار بهجز حمله به مقر صنایع هوافضای ترکیه (توساش) بهعنوان یکی از نهادهای دولت عمیق (پنهان) ترکیه، اقدام خرابکارانه دیگری در مسیر این دعوت رخ نداده و ائتلاف اردوغان- باغچلی توانسته هسته سخت قدرت را با خود همراه سازد، تاکید کرد: با توجه به کلانروندهای سیاسی و امنیتی منطقه و اشارات اوجالان به تحولات منطقهای در پیام ویدیوییاش و حتی ادعای ارائه پادزهر برای دوگانه «اسرائیل-فلسطین» در متن افشاء شده اوجالان با نام «پرسپکتیویی برای کنگره ۱۲ پ. ک. ک» تحت عنوان کنفدرالیسم دموکراتیک منطقهای، ضمن اعلام به بنبست رسیدن حرکت مسلحانه و ایده دولت کُردی، میتوان گفت «یک معامله امنیتی با مشارکت اوجالان و دولت عمیق (پنهان) ترکیه در جریان است که چشمانداز خود را در گستره منطقه و با نگاهی به احیای میثاق ملی عثمانی و در خدمت آنکارا ترسیم میکند که باید در مراحل بعدی، منتظر تلاش برای تغییر در نقشه و ژئوپلیتیک منطقه در این راستا با بازیگردانی آنکارا و مشارکت نیروهای نیابتی در منطقه پیرامونی ترکیه باشیم».
اکنون باید پرسیـــــد با خلــــــع سلاح، پرونـــــــده گــــروه پ. ک. ک بستهمیشود؟
در پاسخ به سوال مطرح شده باید ادغان کرد که بررسی مواضع سایر اقمار پ. ک. ک نشان میدهد که ظاهرا کارویژه پژاک هنوز تمام نشده است و در تقسیم کار بین گروهی، کماکان این گروه بهعنوان محمل رومانتیسیسم سیاسی و بازی نیابتی حفظ میشود تا با قربانیکردن اعضای آن و فرصتسوزی به سبک همیشگی حرکات کُردی، منافع بازیگران غیر کُرد در سطح منطقهای و بینالمللی تامین شود و هزینه نهایی آن را هم جامعه کُردی متحمل شود.
انتهای پیام
نظرات