محمد رئیس‌زاده امروز شنبه پنجم مهر در حاشیه مراسم روز پزشک شیراز و در نشست خبری با خبرنگاران با اشاره به دغدغه‌های اصلی جامعه پزشکی، گفت: مهم‌ترین دغدغه پزشکان این است که بتوانند آن‌گونه که شایسته است در خدمت سلامت مردم و آبروی پزشکی کشور باشند. تحقق این هدف، الزامات خاصی دارد که مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از جایگاه و شأن جامعه پزشکی که در سال‌های اخیر دچار اختلال شده، معیشت و اقتصاد جامعه پزشکی، کیفیت آموزش پزشکی، مقابله با مداخلات غیرمجاز پزشکی و مسائل قضایی و حقوقی پزشکان.

وی بیان کرد: این محورها جزو چالش‌های کلان جامعه پزشکی هستند که سازمان نظام پزشکی با تعامل همه دستگاه‌های حاکمیتی آن‌ها را پیگیری می‌کند. در برخی حوزه‌ها توفیقاتی حاصل شده، اما هدف نهایی ما این است که جامعه پزشکی با نشاط و امیدوار در خدمت سلامت مردم باشد و آبروی این قشر ارزشمند حفظ شود.

رئیس سازمان نظام پزشکی کشور در ادامه مشکلات تامین بیمه، تعرفه و اقتصاد پزشکان را یکی از اصلی‌ترین دغدغه‌های جامعه پزشکی دانست و تأکید کرد که بسیاری از مشکلات ریشه در ساختار ناپایدار اقتصاد سلامت دارد.

رئیس‌زاده گفت: ما سال‌ها برای وضع تعرفه قانونی و واقعی پزشکان تلاش کرده‌ایم؛ تعرفه‌ای که قیمت تمام‌شده را با لحاظ منابع و مصارف محاسبه کند، اما در عمل بیمه‌ها با تاخیر پرداخت می‌کنند و درصد اعلام‌شده افزایش تعرفه، هیچ ارتباطی با درآمد واقعی پزشک ندارد.

حکمرانی ما در اقتصاد سلامت مشکل دارد

وی تصریح کرد: حکمرانی ما در حوزه اقتصاد سلامت مشکل دارد چون قانون را عمل نمی‌کنیم و ساختار بیمه‌های ما فرسوده و فشل است به همین دلیل اقتصاد سلامت ما به‌سامان نیست و همه این‌ها ناشی از زیاده‌خواهی و تخلفات پزشکان نیست.

رئیس‌زاده با تشریح جزئیات تعرفه‌ها گفت: هر تعرفه شامل بخش‌های مختلف است؛ از ویزیت گرفته تا بخش فنی، حرفه‌ای، هتلینگ، تجهیزات و دارو. هر کدام محاسبات پیچیده خود را دارد. بنابراین وقتی گفته می‌شود تعرفه ۴۶ درصد رشد کرده است، این عدد به معنای افزایش مستقیم درآمد پزشک نیست.

رئیس سازمان نظام پزشکی افزود: برای مثال، اگر ویزیت ۴۰ درصد افزایش یابد، بیش از نیمی از آن صرف هزینه‌های مطب می‌شود؛ شامل حقوق منشی، اجاره، برق، آب، گاز و مالیات. بنابراین بخش واقعی درآمد پزشک بسیار کمتر از آن چیزی است که عدد کلی نشان می‌دهد. در واقع، این افزایش بیشتر بار تورمی هزینه‌ها را جبران می‌کند.

رئیس‌زاده با اشاره به زیرمیزی در حوزه سلامت گفت: مشکلاتی مانند دریافت غیررسمی پزشکان ریشه در ساختار ناپایدار اقتصاد سلامت دارد، نه زیاده‌خواهی پزشکان. وقتی تعرفه واقعی پرداخت نمی‌شود و بیمه‌ها به موقع منابع را تخصیص نمی‌دهند، طبیعی است که پزشک برای اداره مطب و ادامه فعالیت مجبور شود از راه‌های دیگری هزینه‌ها را جبران کند.

وی تأکید کرد: زنجیره‌ای از مشکلات اقتصادی، تعرفه‌ای و تورم باعث می‌شود پزشکان با فشار مالی مواجه شوند؛ این وضعیت می‌تواند منجر به مهاجرت، کاهش کیفیت خدمات و حتی درمان‌های القایی شود.

افزایش ظرفیت‌های غیرکارشناسی آموزش پزشکی به آینده سلامت مردم آسیب می‌زند

رئیس سازمان نظام پزشکی همچنین به کیفیت آموزش پزشکی اشاره کرد و گفت: برخی تصمیمات غیرکارشناسی و ساده‌انگارانه در افزایش ظرفیت‌های پزشکی، آموزش کشور را تحت تأثیر قرار داده و به آینده سلامت مردم آسیب می‌زند. آموزش پزشکی یک پدیده پیچیده چندمعادله‌ای است و برخورد خطی با آن، حتماً آسیب ایجاد می‌کند.

رئیس‌زاده افزود: افزایش ناگهانی ظرفیت‌ها در چهار سال اخیر، بدون توجه به زیرساخت‌ها و کیفیت آموزش، ظلم آشکار به پزشکان، مردم و آینده پزشکی کشور است. این در حالی است که طی ۴۲ سال گذشته، ظرفیت پزشکی کشور به صورت تدریجی و کارشناسانه افزایش یافته بود.

کاهش ۱۸ درصدی آمار مهاجرت پزشکان

وی در ادامه به مهاجرت پزشکان اشاره کرد و گفت: در سه سال اول حضورم در سازمان، شاهد رشد قابل توجه درخواست‌های مهاجرت بودیم. این آمار شامل درخواست‌های گوستندینگ یا حسن شهرت برای مهاجرت است که به طور دقیق بررسی شده‌اند. با اقدامات دولت و مداخلات نهادهای مسئول، در سال ۴۰۳ روند مهاجرت کاهش یافت و ۱۸ درصد کاهش پیدا کرد.

رئیس‌زاده در بخشی از سخنانش به پرسش درباره مسئولیت‌های اجتماعی پزشکان، وضعیت پایبندی به سوگند و نسبت جامعه پزشکی با دریافت‌های غیررسمی پرداخت و گفت: هر پزشکی وقتی وارد حرفه می‌شود سوگند می‌خورد؛ این سوگند اخلاقی برای خدمت به انسان‌ها و حفظ آبرو و حیثیت طبابت است البته ما نمی‌توانیم دریافت‌های غیرقانونی را تطهیر کنیم؛ این خلاف سوگند و خلاف اخلاق پزشکی است.

وی جامعه پزشکی را طیفی دانست و توضیح داد: قاطبه جامعه پزشکی مطابق با سوگند و قانون عمل می‌کنند؛ این‌ها نمره‌شان بیست است. نمونه‌های برجسته‌ای مانند تیم‌های پیوند اعضا وجود دارند که جان می‌بخشند و از آن‌ها انتظاری برای دریافت اضافه نداریم؛ کار این افراد حتی با اعداد و تعرفه قابل قیاس نیست. در مقابل گروه خیلی قلیلی هستند که طبابت را صرفاً بیزینس می‌بینند و رفتارشان مردود است. بین این دو چهره، طیف سومی وجود دارد؛ جوانانی که سال‌ها درس خوانده‌اند ولی با تعرفه‌ها و شرایط اقتصادی فعلی نمی‌توانند زندگی‌شان را بچرخانند؛ این گروه ممکن است تحت فشار اقتصادی به رفتارهایی روی بیاورند که ما آن را خطا می‌دانیم اما نباید منکر گرفتاری‌های اقتصادی‌شان شد.

رئیس‌زاده تاکید کرد: بیشتر پزشکان نیت کمک و نجات جان انسان‌ها را دارند؛ سهم کسانی که به زیرمیزی متوسل می‌شوند بسیار پایین است. به باور من زیر ۱۰ تا ۱۵ درصد جامعه پزشکی پتانسیل دریافت غیررسمی را دارند و از این میان تعداد واقعی دریافت‌کنندگان بسیار کمتر است. به هر حال هر لکه سیاهی روی روپوش سفید پزشک برجسته می‌شود و غیرقابل‌قبول است.

رئیس سازمان نظام پزشکی درباره نقش سازمان در رسیدگی به تخلفات و حمایت از حقوق مردم توضیح داد: نظام پزشکی دارای هیئت‌های بدوی رسیدگی به شکایات است و این رسیدگی‌ها مبتنی بر قانون انجام می‌شود. ما دادگاه انتظامی داریم؛ یعنی خود صنف پزشکان به تخلفات اعضایش رسیدگی و در موارد ضروری حکم می‌دهد. مثلاً ممکن است پزشکی از کار مطلقاً محروم شود؛ چنین سازوکاری در بسیاری از صنوف دیگر وجود ندارد.

بیش از ۷۰ درصد رأی نظام پزشکی کشور به نفع بیماران است

وی آمار رسیدگی‌ها را  توصیف کرد و افزود: در پرونده‌هایی که مطرح می‌شود، بیش از ۷۰ درصد احکام هیئت‌های انتظامی به نفع بیمار است. ما در سال حدود ۱۵ تا ۱۶ هزار پرونده داریم و بخش عمده‌ای از احکام نشان می‌دهد حق با بیمار بوده است. این نشان‌دهنده آن است که نظام پزشکی هم به نفع مردم و هم در جهت حفظ وضعیت حرفه‌ای جامعه پزشکان عمل می‌کند.

رئیس‌زاده با اشاره به خدماتی که نظام پزشکی به‌صورت عمومی و بدون هزینه ارائه می‌دهد، گفت: ما در نظام پزشکی خدماتی انجام می‌دهیم که بسیاری از نهادهای صنفیِ مشابه انجام نمی‌دهند. نظام پزشکی به‌صورت حاکمیتی و صنفی، رسیدگی به شکایات مردم را برعهده دارد و این کار را بدون دریافت هزینه‌ای از حاکمیت انجام می‌دهد. این خود بزرگ‌ترین خدمت به مردم است.

نقش تعرفه و بیمه در پدید آمدن زیرمیزی و فشارهای اقتصادی

رئیس‌زاده بار دیگر رابطه بین تعرفه، عملکرد بیمه و ریشه‌های زیرمیزی را تشریح کرد و گفت: مشکل دریافت‌های غیررسمی در جامعه پزشکی را نمی‌توان صرفاً تقبیح اخلاقی کرد؛ باید ساختارها را اصلاح کرد. اگر تعرفه کارشناسی نشده، پرداخت بیمه‌ها به‌موقع و کامل نیست و هزینه‌های واقعی (هزینه مطب، منشی، اجاره، تدارکات) پوشش داده نمی‌شود، طبیعتاً فشار اقتصادی به پزشک وارد می‌شود و بعضی‌ها راه حل‌هایی می‌یابند که محل اشکال است.

وی افزود: یک آدرس غلط رسانه‌ای در چند سال اخیر به مردم القا شده که افزایش تعرفه به معنی افزایش بار بر دوش مردم است؛ در حالی که افزایش تعرفه کارشناسی یعنی بیمه مسئولیت خود را بپذیرد و فاصله بین قیمت تمام‌شده و پرداختی بیمه را پر کند. اگر این فاصله باقی بماند، یا مردم باید جبران کنند یا پزشکان؛ نتیجه‌اش همان مشکلاتی است که می‌بینیم.

بخش خصوصی، سرمایه‌گذاری و اثر تعرفه‌ها بر توسعه مراکز درمانی

رئیس سازمان نظام پزشکی به کاهش انگیزه بخش خصوصی برای سرمایه‌گذاری در حوزه درمان اشاره کرد و گفت: وقتی تعرفه‌ها و ساختارهای پرداخت به‌گونه‌ای است که اداره یک بیمارستان یا کلینیک برای بخش خصوصی توجیه اقتصادی ندارد، خودبه‌خود رشد مراکز خصوصی کاهش می‌یابد. در پنج تا شش سال اخیر رشد مراکز خصوصی درمانی کاهش چشمگیری داشته است؛ بخشی از علت همان تعرفه‌ها و عدم تناسب پرداخت‌هاست.

وی با تاکید بر سهم حاکمیت در تأمین زیرساخت‌ها گفت: وظیفه دولت این است که در مناطق نیازمند بیمارستان بسازد؛ اما ممکن است محدودیت منابع وجود داشته باشد. دخیل کردن بخش خصوصی در طرح‌های بهداشت و درمان اقدام مطلوبی است، اما باید تضمین‌های اقتصادی و تعرفه‌ای وجود داشته باشد تا سرمایه‌گذار رغبت کند.

سهم سلامت از تولید ناخالص داخلی باید افزایش یابد

رئیس‌زاده درباره چشم‌انداز بخش سلامت گفت: اگر سیاست‌های ابلاغی اجرا شود و سهم سلامت از تولید ناخالص داخلی (GDP) افزایش یابد، اوضاع بهتر خواهد شد. هم‌اکنون سهم سلامت از GDP در کشور به مراتب پایین‌تر از میانگین منطقه است؛ قانونی که هست این است که سهم سلامت باید افزایش یابد اما طی سه، چهار سال اخیر این سهم به زیر چهار و نیم درصد رسیده است که قابل قبول نیست. وقتی سهم سلامت کاهش پیدا کند، نابسامانی در حوزه‌های خدمات، آموزش و پرداخت ایجاد می‌شود.

فعالیت بیش از ۱۶۷ هزار پزشک در کشور

رئیس سازمان نظام پزشکی در ادامه به آمار جامعه پزشکی اشاره کرد و گفت: در کشور بیش از ۱۶۷ هزار پزشک داریم. تعداد اعضای پزشکی نسبت به گذشته به‌طور قابل توجهی افزایش یافته است؛ از این میان حدود ۶۷ هزار نفر متخصص‌اند که تقریباً ۳۰ هزار نفر از آنها در مقاطع تخصصی حضور دارند. همچنین حدود ۱۰۴ هزار پزشک عمومی فعال‌اند و حدود ۷۰ هزار دانشجوی پزشکی در حال تحصیل داریم.

وی افزود: با وجود این اعداد، کمبودهایی در برخی حوزه‌ها وجود دارد؛ به‌ویژه در رشته‌هایی مانند اطفال، بیهوشی، عفونی، اورژانس، برخی جراحی‌های عمومی و داخلی؛ این کمبود به سایر بخش‌ها هم تسری پیدا می‌کند. بنابراین برخی مقایسه‌ها مثل مقایسه صرف نسبت پزشک به جمعیت با دیگر کشورها، ملاک علمی و قابل‌اتکا نیست و نمی‌تواند نماینده واقعیت‌های ساختاری و کیفیت آموزش باشد.

رئیس‌زاده بار دیگر به موضوع افزایش ظرفیت آموزش پزشکی در سال‌های اخیر بازگشت و آن را نگران‌کننده خواند و گفت: افزایش ناگهانی ظرفیت‌ها در چند سال اخیر بدون درنظر گرفتن زیرساخت‌های آموزشی، آموزشیار، بیمارستان آموزشی و کیفیت، به‌طور آشکار به کیفیت آموزش و آینده سلامت کشور آسیب می‌زند. آموزش پزشکی موضوعی پیچیده و چندمعادله‌ای است؛ برخوردهای ساده‌انگارانه و پوپولیستی با این مسئله ظلم به آینده نظام سلامت است.

رئیس سازمان نظام پزشکی در ادامه با اشاره به جایگاه شیراز در سپهر پزشکی کشور گفت: شیراز به لحاظ پزشکی و توان پزشکانش، چه در گذشته و چه امروز، کم‌نظیر است. اگر به تاریخ پزشکی عمیق نگاه کنیم، می‌توان گفت شیراز پدر پزشکی دنیاست؛ از طب یونان تا طب اسلامی در دوران بوعلی سینا و حتی طب مدرن، ریشه در تمدن و دانش پزشکی ایران و به‌ویژه شیراز دارد.

وی با بیان اینکه علم پزشکی در دوران هخامنشیان و در کتابخانه پاسارگاد جایگاهی بزرگ داشته است، افزود: پزشکی شیراز امروز نیز به لحاظ توان علمی، مهارتی، زیرساخت‌ها، تجهیزات و تکنولوژی کم‌نظیر است. به‌ویژه در حوزه پیوند اعضا و کبد، شیراز در سطح آسیا بی‌نظیر است و در ایران قطب اصلی به شمار می‌رود.

رئیس سازمان نظام پزشکی کشور تأکید کرد: جامعه پزشکی شیراز جامعه‌ای خاص و متفاوت است و این شهر نه تنها یک شهر، بلکه تمدنی زاینده و پیونددهنده گذشته و امروز است.

انتهای پیام