جمال مدیرشانه‌چی در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: در دوران کودکی هر زمان که به همراه خانواده به آرامگاه‌ بزرگانی چون فردوسی، خیام و عطار می‌رفتیم، کنجکاو بودم و دلم می‌خواست بیش‌ از هرچیز داستان زندگی آن‌ها را بدانم. همین علاقه که تا دوران دبیرستان در من امتداد یافت، باعث شد که در زمینه تذکره‌شناسی بیشتر تحقیق کنم.

وی افزود: در آن روزها دبیران باسابقه‌ای در مشهد داشتیم که امروز از چهره‌های برجسته و نام‌آور کشور محسوب می‌شوند و من تصمیم گرفتم مسیر تحقیقاتی خود را با پرداختن به زندگی این اساتید در ویژه‌نامه‌ای با نام مفاخر دبیرستان امیرکبیر که خودم آن را اداره می‌کردم، آغاز کنم. این نشریه به‌شدت در میان دانش‌آموزان و اساتید آن زمان مورد استقبال قرار گرفت.

لزوم توجه به مفاخر و بزرگان در زمان حیات ایشان

او با اشاره به اینکه باید قدر مفاخر وطنی خود را دانست، تاکید کرد: یکی از کارهایی که باید در این زمینه به‌دقت مورد توجه قرار داد، معرفی این عزیزان، آثار و زندگی‌شان در زمان حیات ایشان است. این مسئله همواره یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های من نیز بوده است. در همان سال‌ها نشریه‌ای در مرکز شورای آستان قدس رضوی به‌نام مرآت منتشر می‌شد که متعلق به جوانان بود و به من نیز صفحه‌ای اختصاص داده بودند که به طور مرتب به یکی از این شخصت‌ها در آن می‌پرداختم.

این نویسنده و پژوهشگر ادامه داد: همین مسیر من را به سمت مطالعات تخصصی‌ درباره خراسان‌شناسی و مفاخر این سرزمین رهنمون ساخت. هر روز به آرشیو کتابخانه آستان قدس مراجعه می‌کردم و روزنامه‌های چاپ شده در دهه‌های مختلف در خراسان را بررسی می‌کردم و مطالب نوشته شده توسط آن بزرگان را مطالعه می‌کردم. مجله‌ نامه‌های آستان قدس که تحت عنوان مشکات منتشر می‌شد و مجله‌های دانشکده ادبیات و الهیات دانشگاه فردوسی را هم به‌دقت پیگیری می‌کردم. نویسندگان این مجله‌ها بعدها از نخبه‌ها و بزرگان کشور بودند و یا شدند که آشنایی با آن‌ها تجربه‌های خوبی برای من فراهم کرد.

درخشش دو کتاب «۵۰ چهره فاخر خراسان بزرگ» و « ۵۰ چهره علمی خراسان بزرگ» در میان اهالی علم و فرهنگ

وی افزود: بعدها در مشهد، انجمن نویسندگان اهل قلم خراسان ایجاد شد که من از همان ابتدای تاسیس، عضو این انجمن شدم و اولین اثر خود را تحت عنوان«۵۰ چهره فاخر خراسان بزرگ» در سال ۱۳۹۸ به چاپ رساندم که مورد استقبال خوبی در بین اهالی علم و فرهنگ قرار گرفت و همین باعث شد که در سال ۱۴۰۰ با انتشار کتاب« ۵۰ چهره علمی خراسان بزرگ»، کار خود را ادامه دهم که آن هم مورد لطف و توجه بسیاری واقع شد.

مدیرشانه‌چی با تاکید به اینکه در گذشته، تذکره‌نویسی بیش‌تر به شرح حال و آثار درگذشتگان پرداخته است، تصریح کرد: من بر خلاف این موضوع، در بیشتر آثارم به مفاخر در قید حیات پرداخته‌ام، چراکه به اعتقاد من باید «قدر آن شیشه بدانیم که هست/ نه آن لحظه که افتاد و شکست». ما باید از دریای علم و ادب این بزرگان تا زمانی که هستند استفاده کرده و قدرشان در حیاتشان بیش‌تر بدانیم.

ادامه مسیر با انتشار دو کتاب «مفاخر ادبی خراسان از گذشته تا به حال» و «چهره‌های ادبی انجمن نویسندگان اهل قلم خراسان »

او افزود: کتاب بعدی من «مفاخر ادبی خراسان بزرگ» است که به شخصیت‌های ادبی، فرهنگی و فرهیخته این سرزمین اختصاص داشته و در سال ۱۴۰۱ منشر شده است. پس از آن و در سال ۱۴۰۲ تصمیم گرفتم که به معرفی مفاخر انجمن نویسندگان اهل قلم خراسان، بیشتر بپردازم و همین مسئله مسبب چاپ کتاب «چهره‌های ادبی انجمن نویسندگان اهل قلم خراسان » این شد. در این کتاب به ۳۷ چهره از این انجمن که صاحب آثار چاپی هستند، اشاره شده است.

این نویسنده و پژوهشگر با تاکید بر علاقه فراوان خود به هنر و هنرمندان، گفت: بسیاری از مفاخر فرهنگ و هنر متاسفانه در طول حیات خود گمنام می‌مانند. به همین دلیل تصمیم گرفتم تحقیقات خود را در این بستر آغاز کرده و کتاب بعدی‌ام در این زمینه باشد. نتیجه این تحقیقات، کتابی با عنوان «مفاخر هنر خراسان» شد که جلد اول آن سال ۱۴۰۳ منتشر شد. در این کتاب به شخصت‌های بزرگی چون محمدرضا لطفی، امیر بیات مختاری، رجبعلی لفاف‌خانیکی و چهره‌های درخشان بی‌شماری پرداخته شده است.

مسیر پر فراز و نشیب گردآوری دو کتاب «چهره‌های درخشان هنر خراسان» و «دیدار با طلایه‌داران هنر خراسان»

وی ادامه داد: از آنجایی که استقبال از این کتاب، بی‌نظیر بود و البته مفلاخر این سرزمین هم کم نیستند، جلد دوم کتاب با عنوان «چهره‌های درخشان هنر خراسان» منتشر شد. دیدن این اساتید و گوش سپردن به زندگینامه آنان و آشنایی با آثار درخشان‌شان، اثرات بی‌نظیری بر من گذاشت. اگر عمری باشد دلم می‌خواهد همچنان مسیر مطالعه و معرفی زندگی و آثار این اساتید بزرگ را ادامه دهم. امیدوارم این کتاب‌ها رسالت خود را به خوبی ادامه دهند و مردم و مسئولین نیز با فراز و نشیب‌های زندگی این مفاخر بیش‌تر و بهتر آشنا شوند.

مدیرشانه‌چی افزود: در تلاشم که این مسیر با انتشار کتاب «دیدار با طلایه‌داران هنر خراسان» ادامه پیدا کند. در کتاب «چهره‌های درخشان هنر خراسان»، بزرگانی هم حضور داشتند که فوت شده بودند اما در کتاب «دیدار با طلایه‌داران هنر خراسان» به دیدار هنرمندانی رفتیم که همگی در قید حیات هستند، این کتاب مصور نیز هست و فکر می‌کنم این ویژگی سبب خاص‌تر بودن این کتاب خواهد بود چراکه از نزدیک به شیوه کار اساتید در رشته‌های هنری و تجسمی هم پرداخته شده است. همچنین پژوهش بعدی من درباره خاندان‌های قدیمی مشهد است که امیدوارم میسر انتشار آن نیز فراهم شود.

می‌خواهم هنرمندان را دل‌گرم کرده و بگویم حواس همه ما به شما هست

وی با اشاره به اینکه انتخاب اساتید و هنرمندان این کتاب‌ها، مسیر پژوهشی و اجرایی دشواری را طی کرده است، بیان کرد: گاهی حتی برخی از آن‌ها به دلایلی، تمایلی به مصاحبه و گفت‌وگو نشان نمی‌دادند و ممارست فراوانی در این راه نیاز بود که البته سراسر با عشق، همراه بوده است. باید بگویم در انتشار این کتاب‌ها هیچ حمایتی از سوی نهادها و ارگان‌های فرهنگی و هنری نیز نشده است. البته هدف من هم خدمت به هنر بوده و توقع مالی نداشته‌ام، اما این حمایت‌ها می‌توانست و می‌تواند بسیار کمک‌کننده باشد. من در دیدار با اساتید و هنرمندان، این کتاب‌ها را با جان و دل به آن‌ها تقدیم می‌‎کنم. می‌خواهم دل‌گرمشان کنم و بگویم ما شما را تماشا می‌کنیم، حواسمان هست و می‌دانیم که چه سرمایه‌های ارزشمندی هستید.

او با اشاره به بیت «غیر از هنر که تاج سر آفرینش است/ دوران هیچ منزلتی پایدار نیست» که پشت جلد کتاب «چهره‌های درخشان هنر خراسان»، نقش بسته است، اظهار کرد: خداوند خود، اولین هنرمند و احسن الخالقین است، ما نیز بنده چنین خدایی هستیم و هنر تاج سر آفرینش، همیشه زنده و جاویدان است. در همنشینی با اساتید و مفاخر بسیاری که از نزدیک پای حرفشان نشسته‌ام، بارها دیده‌ام که آن‌ها بازتاب دهنده الطاف و انوار الهی هستند که با  فروتنی و تواضعی خاص این مسیر را ادامه داده‌اند.

مفاخر هنری، امیدبخش و درمانگر روح آدمی هستند

مدیرشانه‌چی ادامه داد: به موجب رفت و آمد با چنین افرادی، مسیر زندگی آدم خواه ناخواه تغییر می‌کند، روحیه هنرمندان بسیار حساس و روح آنان بسیار متعالی است، این شخصیت‌های بزرگ حتی می‌توانند همچون یک درمانگر روحی عمل کرده و با خلق آثار وزین خود اصطلاحا به داد جامعه برسند. این همان لطف خداوند به هنرمندان است. بارها دیده و شنیده‌ام که این افراد، انسان‌های ناامید را امیدواری بخشیده‌اند، قلم به دست آنان داده و مسیر جدیدی در زندگی آنان گشوده‌اند. هنر، زندگی را زنده‌تر می‌کند و نگرش‌ها تغییر می‌دهد.

وی با تاکید به اینکه ما باید ادامه‌دهنده راه گذشتگان باشیم، خاطرنشان کرد: آن‌ها منابعی را نوشتند تا ما با مطالعه آن‌ها اطلاعات امروزمان را داشته باشیم، ما هم باید قدرشناس مفاخر زمان خود بوده و در مسیر معرفی و شرح زندگی آنان تلاش کنیم. باید بازتاب‌دهنده مشکلات آن‌ها بوده و از چالش‌های مسیر کاری و هنری آنان بیش‌تر بگوییم تا همچون نوری در مسیر رشد جوانان، درخشان بماند.

انتهای پیام