رضا اسماعیلی امروز سهشنبه ۲ بهمن در نشست تخصصی روز ملی هوای پاک و ارائه چالشها و مسائل هوای پاک کلانشهر مشهد ضمن ارائه آمار اظهار کرد: از ابتدای سال جاری تا روز گذشته، ۳۰۷ روز را سپری کردیم، در طی این مدت ۲۵ روز هوای پاک تنفس کردیم، در صورتی که در مدت زمان مشابه سال گذشته تعداد روزهای پاک ۱۴ روز بوده است، بنابراین در سال جاری تعداد روزهای پاک افزایش نسبی پیدا کرده است.
وی افزود: تعداد روزهای قابل قبول نیز از ابتدای سال تاکنون۱۹۶ روز است که سال گذشته ۲۰۸ روز بوده ، تعداد روزهای ناسالم برای گروههای حساس نیز در سال جاری ۸۴ روز و در مدت زمان مشابه سال گذشته ۷۳ روز گزارش شده است، بنابراین از یک طرف در سال جاری روزهای پاک افزایش پیدا کرده و از طرف دیگر روزهای ناسالم نیز افزایش پیدا کرده است که این نشان میدهد ضریب تغییرات و نوسانات شاخص آلودگی هوا در سال جاری مقداری بیشتر شده است.
اسماعیلی با بیان اینکه در سال جاری کمتر شاهد گردوغبار بودیم، گفت: در سال گذشته روزهای آلوده ناشی از هجوم گرد و غبار مربوط به ماههای تیر، مرداد و دی ماه بوده است، اما در سال جاری فقط ۲ روز شاهد طوفان گرد و غبار بودیم که در مردادماه و مهرماه اتفاق افتاده است.
انتشار سالانه حدود ۲۵۰ هزار تن انواع آلاینده هوا در شهر مشهد
وی خاطرنشان کرد: سالانه چیزی حدود ۲۵۰ هزار تن انواع آلاینده هوا از منابع مختلف در شهر مشهد منتشرشده که عواملی مانند عوامل محیطی و عوامل اقلیمی باعث تشدید آن میشود؛ از این منابع آلاینده، ۶۴ درصد سهم منابع متحرک و ۳۶ درصد سهم منابع ثابت است که چنین الگویی را در سایر شهرهای کشور نیز داریم.
اسماعیلی افزود: حدود ۱۷۵ هزار تن از آلایندهها مربوط به منابع متحرک از جمله سواری، وانت، موتورسیکلت، کامیون، اتوبوس و مینیبوس است؛ در الگوی ارائه شده از ۶۴ درصد منابع آلاینده متحرک، حدود نیمی از آن مربوط به خودروهای شخصی، و سهم بقیه منابع متحرک از جمله کامیونها ۲۰ درصد، وانت ۲۰ درصد، موتورسیکلتها ۸ درصد، اتوبوس و مینیبوس ۸ درصد و تاکسیها ۲ درصد است.
وی ادامه داد: در منابع ثابت نیز نیروگاهها به تنهایی ۶۲ درصد سهم دارند، بنابراین اگر ما به دنبال مدیریت آلودگی هوای شهر مشهد هستیم، نیروگاهها و خودروهای شخصی باید در دستور کار و اولویت قرار گیرد.
مسئول پایش آلایندههای زیست محیطی شهرداری مشهد تاکید کرد: منبع عمده آلودگی هوای شهر مشهد خودروها و نیروگاهها است ولی اینها هر روزه در حال فعالیت هستند و مساله جای دیگری است؛ عامل تشدید کننده آن شرایط آب و هوایی است و به همین خاطر است که در شهر مشهد، به عنوان مثال در یک روز هوای ناسالم داریم و روز بعد هوا پاک میشود که علت آن وزش باد و وقوع بارندگی است و این مسالهای است که کمتر به آن توجه میشود.
مشهد یکی از پرتراکمترین کلانشهرهای کشور
وی افزایش جمعیت را موتور محرکه آلودگی هوای شهر دانست و گفت: طبق آمار، در ۱۲۰ سال گذشته، شهر مشهد ۴۷ برابر رشد فیزیکی داشته است و جمعیت آن در این ۱۲۰ سال، ۵۶ برابر شده است، بنابراین این جمعیت ساکن بر انتشار آلودگی تاثیر دارند.
اسماعیلی گفت: مشهد در بین کلانشهرهای کشور یکی از پر تراکمترین شهرها است و نسبت جمعیت به مساحت آن بسیار است و جرقه آلودگی نیز از این افزایش جمعیت و تراکم بالا نشات میگیرد.
وی با اشاره به پدیده اینورژن و نقش آن در آلودگی هوا نیز توضیح داد: اینورژن یا وارونگی دمایی پدیدهای است که به شدت روی انباشت آلایندهها تاثیر دارد؛ طبق بررسیها در شهر مشهد در نیمه اول سال، ۳۸ درصد از روزهای سال پایداری هوا را داریم که در نیمه دوم سال به ۴۸ درصد میرسد.
اسماعیلی گفت: بر اساس پژوهشی که به مدت ۵ سال روی شهر مشهد انجام شده است، بارندگیهای بالای یک میلیمتر، باعث کاهش ۵۵ درصد از ذرات معلق هوا میشود.
وی افزود: در یک سال ما حدود ۳۲۰ روز انواع وارونگی دمایی را داریم و حتی مواردی بوده است که در یک سال ۵۸۵ مورد وارونگی گزارش شده که بیانگر این است که ممکن است در یک روز چندین بار وارونگی هوا اتفاق بیفتد.
مسئول پایش آلایندههای زیست محیطی شهرداری مشهد تاکید کرد: موضوع موثر دیگر بر آلودگی هوای مشهد، بحث توپوگرافی است؛ شهر مشهد محصور بین دو رشته کوه هزارمسجد و بینالود است، بنابراین چنین شرایطی، شانس تخلیه آلایندهها را کاهش میدهد.
جانمایی اشتباه منابع ثابت آلایندهها، از دیگر عوامل تاثیرگذار بر آلودگی هوای مشهد
وی اظهار کرد: متوسط سرعت باد در شهر مشهد ۲.۹ متر بر ثانیه است که در مقایسه با سایر شهرهای اطراف کمتر است که علت آن هم همین وضعیت توپوگرافی است و این مساله خود باعث ریزش هوای سرد در شبها و انباشت آلایندهها در شهر میشود.
اسماعیلی جانمایی اشتباه منابع ثابت آلایندهها را از دیگر عوامل تاثیرگذار بر آلودگی شهر مشهد ذکر کرد و گفت: اکثر منابع انتشار ثابت از جمله واحدهای تولیدی شن و ماسه، کورههای آجرپزی، کارخانهها و نیروگاهها ، در شرق و جنوب شرق مشهد قرار دارند و باد نیز از همین سمت میوزد و باعث انتقال آلودگی به سطح شهر میشود.
وی افزود: سرانه خودرو در شهر مشهد نسبت به دیگر شهرها بالا نیست، اما مسئله کیفیت خودروها و کمیت و کیفیت سوخت است، طبق آزمایشاتی که سازمان اتوبوسرانی و اداره کل حفاظت محیط زیست در سال ۱۴۰۰-۱۴۰۱ انجام داده است، متوسط ذرات گوگرد در گازوئیل شهر مشهد، ۷۵ تا ۷۸ درصد است، در صورتی که میزان استاندارد آن ۵۰ درصد است.
مسئول پایش آلایندههای زیست محیطی شهرداری مشهد با اشاره به کانونهای گردوغبار نیز گفت: بر خلاف تصور تعدادی از مسئولان که منشا گرد و غبار شهر مشهد را منابع خارجی میدانند، طبق بررسیها، ۵۸ درصد گرد وغبارهای شهر مشهد منشا داخلی و ۴۲ درصد آن ناشی از منابع خارجی است.
اسماعیلی با اشاره به نقش شهروندان در کاهش آلودگی هوای شهر نیز گفت: بسیاری از شهروندان سواد زیستمحیطی دارند اما در عمل ضعیف عمل میکنند و به همین دلیل در روزهای آلوده تغییر چندانی در بار ترافیکی شهر نمیبینیم، به طوری که طبق بررسیها در نیمه اول سال در روزهایی که هوا آلوده است ۱۰ درصد حجم ترافیک کم میشود و در نیمه دوم سال تنها ۲ درصد که این جای فرهنگسازی دارد.
انتهای پیام
نظرات