ورزش به عنوان یکی از مؤلفه‌های کلیدی در سلامت جسمی و روانی جامعه، نقشی اساسی در افزایش نشاط اجتماعی، پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی و ارتقای سرمایه اجتماعی دارد. استان زنجان با وجود ظرفیت‌های بالقوه در حوزه‌های مختلف ورزشی، همچنان با چالش‌هایی از جمله کمبود زیرساخت‌های ورزشی، پراکندگی نامتوازن امکانات و کم‌توجهی به ورزش همگانی مواجه است.

توجه به ورزش در زنجان، نه‌تنها از جنبه سلامت عمومی حائز اهمیت است، بلکه از منظر اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی نیز می‌تواند منشأ تحولات مثبتی باشد. توسعه ورزش می‌تواند بستر مناسبی برای اشتغال‌زایی، جذب گردشگر، پرورش استعدادهای ورزشی و افزایش حس تعلق اجتماعی فراهم آورد. به‌ویژه در مناطق کم‌برخوردار شهری و روستایی، ایجاد و تقویت فضاهای ورزشی می‌تواند از بروز آسیب‌های اجتماعی همچون اعتیاد، بیکاری و بزهکاری در میان جوانان جلوگیری کند.

از سوی دیگر، توسعه زیرساخت‌های ورزشی از جمله سالن‌های چندمنظوره، زمین‌های فوتبال، پیست‌های دوچرخه‌سواری، باشگاه‌های بدنسازی و امکانات ورزش بانوان، مستلزم نگاه برنامه‌محور، مشارکت بخش خصوصی و حمایت نهادهای دولتی است. در این مسیر، تدوین یک نقشه راه جامع برای ورزش استان، بر پایه آمایش سرزمینی و نیازهای جمعیتی می‌تواند مسیر توسعه متوازن و پایدار را هموار سازد.

در نهایت، افزایش سرانه فضای ورزشی، حمایت از ورزش قهرمانی، ارتقای سطح آموزش مربیان و فرهنگ‌سازی برای مشارکت عمومی در فعالیت‌های ورزشی از جمله ضرورت‌هایی هستند که باید در اولویت سیاست‌گذاران، مدیران استانی و نمایندگان مردم در مجلس و شوراها قرار گیرد.

طبق گفته‌ جواد بازرگان، مدیرکل ورزش و جوانان استان زنجان، سال گذشته تعداد ورزشکاران بیمه‌شده و سازمان‌یافته این استان در سه ماهه نخست سال‌ به بیش از ۶۲ هزار نفر رسید، رقمی که نسبت به مدت مشابه سال گذشته‌اش رشد قابل‌ توجهی را نشان می‌دهد، اما نکته‌ قابل تأمل، این است که فقط حدود ۱۵ درصد جمعیت عمومی استان به طور منظم ورزش می‌کنند، عددی که از دید متخصصان، رضایت‌بخش نیست.

اما رضا صادقی، رئیس بسیج ورزشکاران زنجان، در گفت‌وگویی با خبرنگار ایسنا با اشاره به فعالیت بیش از ۵۱ هیأت ورزشی و بیش از ۷۰ مدال بین‌المللی کسب‌شده در سال گذشته، می‌گوید: استان زنجان از ظرفیت بالایی برای رشد ورزش برخوردار است، اما همچنان مشارکت عمومی نیازمند افزایش است.

چرا باید ورزش کرد؟ 

علی سیاح، عضو هیأت علمی دانشگاه زنجان به خبرنگار ایسنا، می‌گوید: کاهش فعالیت بدنی در استان زنجان نگران‌کننده است و این مسئله می‌تواند به شیوع بیماری‌ها و کاهش سطح انرژی اجتماعی منجر شود. 

وی می‌افزاید: نشاط، انگیزه و شادابی اجتماعی ارتباط مستقیمی با فعالیت بدنی مردم دارد. ورزش، نه‌تنها سیستم ایمنی بدن را تقویت می‌کند، بلکه سبک زندگی جامعه را به سمت سلامتی سوق می‌دهد.

توجه به ورزش و ارتقای سطح فعالیت بدنی در جامعه، نه‌تنها موجب بهبود سلامت عمومی می‌شود، بلکه به‌عنوان راهکاری مؤثر در کاهش هزینه‌های درمانی نیز شناخته می‌شود. فعالیت منظم ورزشی نقش مهمی در پیشگیری از بیماری‌های غیرواگیر مانند بیماری‌های قلبی‌ـ‌عروقی، دیابت، چاقی و اختلالات متابولیک دارد. همچنین ورزش می‌تواند در کاهش استرس، افسردگی و گرایش به مصرف مواد مخدر مؤثر واقع شود. به بیان دیگر، سرمایه‌گذاری در ورزش، نوعی پیشگیری هوشمندانه از هزینه‌های سنگین درمانی و اجتماعی در آینده به شمار می‌رود.

از نگاه علمی، زنان به دلیل ساختار فیزیولوژیکی خاص و شرایط زندگی، در معرض برخی اختلالات مانند سندروم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS) قرار دارند. به گفته‌ یکی از کارشناسان مراکز بهداشت زنجان، حدود ۱۰ تا ۱۵ درصد از زنان در سن باروری با این اختلال مواجه‌اند.

خدیجه حسنلو، کارشناس مادران باردار مرکز بهداشت شهر زنجان در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا می‌گوید: فعالیت بدنی منظم و کاهش وزن در زنان مبتلا به تنبلی تخمدان، می‌تواند چرخه قاعدگی را تنظیم کرده، تخمک‌گذاری را بهبود بخشد و حتی احتمال بارداری را افزایش دهد. ورزش همچنین مقاومت به انسولین را کاهش می‌دهد..

او ادامه می‌دهد: در کنار فواید جسمانی، ورزش تأثیر عمیقی بر روان انسان دارد. در این رابطه روانشناسان بالینی معتقدند ورزش، به‌ویژه فعالیت‌هایی نظیر پیاده‌روی تند، یوگا و تمرینات هوازی، باعث ترشح هورمون‌هایی مانند اندورفین و سروتونین می‌شود که خلق و خو را بهبود می‌بخشند. افرادی که به طور منظم ورزش می‌کنند، سطح استرس پایین‌تری دارند و کمتر دچار افسردگی یا اضطراب می‌شوند. همچنین تأکید می‌کنند که ورزش به افزایش اعتمادبه‌نفس، بهبود خواب، تمرکز و کاهش افکار منفی کمک می‌کند.

کارشناس مادران باردار مرکز بهداشت شهر زنجان ادامه می‌دهد: ورزش یکی از مؤثرترین راه‌ها برای کنترل و پیشگیری از بیماری‌های غیرواگیر مانند دیابت نوع ۲ و فشار خون بالاست. مطالعات علمی متعددی نشان داده‌اند که ۳۰ دقیقه فعالیت متوسط در روز می‌تواند قند خون را تنظیم، حساسیت به انسولین را افزایش، و فشار خون را در محدوده طبیعی نگه دارد.

در جامعه‌ای که به‌سوی سالمندی پیش می‌رود، اهمیت ورزش بیش از پیش نمایان می‌شود. افزایش جمعیت سالمند بدون برنامه‌ریزی برای حفظ تحرک و سلامت این قشر، می‌تواند چالش‌های جدی در حوزه سلامت عمومی، خدمات درمانی و کیفیت زندگی ایجاد کند. ورزش منظم، نه‌تنها به حفظ توانمندی‌های جسمی و ذهنی سالمندان کمک می‌کند، بلکه نقش بسزایی در پیشگیری از بیماری‌های وابسته به سن، کاهش افسردگی، بهبود تعاملات اجتماعی و افزایش استقلال فردی آنان دارد. از این رو، توسعه فضاهای ورزشی مناسب سالمندان و فرهنگ‌سازی برای تداوم فعالیت بدنی در سنین بالا، یکی از ضرورت‌های کلیدی در مسیر رسیدن به جامعه‌ای سالم و پویاست.

در استان زنجان، با وجود رشد آمار ورزشکاران رسمی، همچنان درصد قابل توجهی از مردم، به‌ویژه سالمندان و بانوان، از ورزش منظم بی‌بهره‌اند که این مسئله، خطر ابتلا به این بیماری‌ها را افزایش می‌دهد.

طبق اعلام مدیرکل ورزش و جوانان استان، طرح ورزش و مردم در اجراست که در این طرح، بانوان زنجانی بدون پرداخت هزینه، با حضور مربیان مجرب در سه سالن ورزشی سرپوشیده به ورزش می‌پردازند.

همچنین ۲۷ فضای ورزشی عمومی در زنجان فعال است و در پارک‌ها ورزش‌های صبحگاهی و عصرگاهی رایگان برگزار می‌شود. شهرداری‌ها نیز به‌عنوان بازوی اجرایی مهم، نقش فعالی در این حوزه دارند.

ورزش، نه یک انتخاب اختیاری، بلکه یک ضرورت برای سلامت جسم و روان جامعه است. استان زنجان با داشتن ظرفیت‌های ورزشی قوی، همچنان نیازمند تقویت فرهنگ ورزش همگانی است. افزایش مشارکت بانوان، توجه به نسل جوان، پیشگیری از بیماری‌های شایع و ارتقای سلامت روانی از جمله دستاوردهای مهم گسترش ورزش در جامعه خواهد بود و این امر مستلزم سرمایه‌گذاری دراین حوزه است.

ورزش، فراتر از یک فعالیت جسمانی، ابزاری توانمند برای ارتقای سلامت فردی و اجتماعی، کاهش آسیب‌های اجتماعی، تقویت نشاط عمومی و کاهش هزینه‌های درمانی است. در استانی مانند زنجان، که با چالش‌های زیرساختی و تغییرات جمعیتی از جمله حرکت به‌سوی سالمندی مواجه است، توجه به توسعه متوازن فضاهای ورزشی و نهادینه‌سازی فرهنگ ورزش همگانی، ضرورتی انکارناپذیر است. برنامه‌ریزی هوشمندانه، سرمایه‌گذاری هدفمند و مشارکت همه‌جانبه‌ بخش‌های دولتی و خصوصی می‌تواند بستری مناسب برای پرورش نسلی سالم، پویا و باانگیزه فراهم سازد، نسلی که نه‌تنها بار درمانی و اجتماعی کمتری بر دوش جامعه می‌گذارد، بلکه در مسیر توسعه و پیشرفت، نقش‌آفرینی مؤثری خواهد داشت.

انتهای پیام